Η τοπική γαστρονομία του μεγαλύτερου νησιού των Κυκλάδων εκπλήσσει τους επισκέπτες της Νάξου ευχάριστα, με τον πλούτο επιλογών και εξαιρετικών προϊόντων που τους προσφέρει.
Η αληθινή γευστική εμπειρία που ζει ο επισκέπτης του νησιού ικανοποιεί ακόμη και τους πιο απαιτητικούς λάτρεις του καλού φαγητού, την ώρα που η εύφορη γη της Νάξου προμηθεύει μέχρι σήμερα το ναξιώτικο τραπέζι με αγνά και εξαιρετικής ποιότητας προϊόντα.
Ανάμεσα σε αυτά και το περίφημο κίτρο Νάξου, ένα από τα τρία ελληνικά ηδύποτα με ονομασία προέλευσης, που παράγεται από τα φύλλα του δέντρου κίτρον (μοιάζει με τη λεμονιά αλλά με δυνατότερη και λίγο πιο διαφορετική γεύση).
Η παραγωγή του μας γυρνάει πολύ πίσω στο χρόνο με την πρώτη εκδοχή του να είναι αυτή του κιτρόρακου. Το 1870, ωστόσο, οι Ναξιώτες δημιούργησαν ένα νέο απόσταγμα με φύλλα κιτριάς και οινόπνευμα, που έμελλε να ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο.
Το κίτρο Νάξου μέσω εξαγωγών έφτασε μέχρι τη Ρωσία, την Αμερική, την Αίγυπτο και την Μικρά Ασία, έλαβε μέρος σε διάφορες διεθνείς και ελληνικές εκθέσεις, ενώ απέσπασε πλήθος διακρίσεων.
Για την παραγωγή του χρησιμοποιούνται τα φύλλα της κιτριάς (με τους καρπούς της δημιουργούνται διάφορα γλυκά κουταλιού) όταν αυτά έχουν το πλήρες άρωμά τους, από τον Σεπτέμβριο κι έπειτα. Αυτά αποστάζονται με την σειρά τους σε παραδοσιακούς λέβητες, γνωστοί και ως άμβυκες, μέσα σε αλκοολούχο λουτρό.
Το έλαιό τους διαλύεται στο οινόπνευμα και το απόσταγμα δίνει τους τρεις διαφορετικούς τύπους του ηδύποτου: το κίτρινο (36 βαθμούς), το λευκό (33 βαθμούς) και το πράσινο (30 βαθμούς).
Από τα πιο χαρακτηριστικά αποστακτήρια κίτρου εκείνο της ποτοποιίας Βαλληνδρά στο Χαλκί, το οποίο λειτουργεί από το 1896. Αξίζει να το επισκεφτεί κανείς για να περιηγηθεί στο νεοκλασικό κτήριο της οικογένειας και να δοκιμάσει το φημισμένο κίτρο Νάξου.
