Είναι από τόπους εκείνους που έχουν ξεπηδήσει από την ιστορία της Ελλάδας. Είναι ο Μυστράς, η ερημωμένη καστροπολιτεία που περιμένει τον επισκέπτη να τον πάρει και να τον ταξιδέψει πίσω στο χρόνο, στην ιστορία της ίδιας της Ελλάδας.
Χτισμένος στις πλαγιές του Ταΰγετου στη Λακωνία, ο Μυστράς καθηλώνει τον επισκέπτη με τις βυζαντινές εκκλησίες, τα τείχη και την εκπληκτική θέα που προσφέρει. Και μπορεί να είναι μία ερημωμένη πολιτεία, όμως, σε κάθε χάλασμά του και σε κάθε γωνιά του, είναι ζωντανή η πολυκύμαντη ιστορία του.
Η «γέννηση» του τοποθετείται στο 1249, όταν, μετά τον κατακερματισμό της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ο φράγκος πρίγκιπας Γουλιέλμος Β’ Βιλλεαρδουίνος χτίζει στην κορυφή του λόφου Μυζηθρά το ομώνυμο κάστρο. Η θέση είναι στρατηγική, καθώς ελέγχει όλη την κοιλάδα του Ευρώτα. Αυτό το κάστρο είναι που θα αποτελέσει τη βάση για την ανάπτυξη της καστροπολιτείας.
Ο Μυστράς αποτέλεσε πρωτεύουσα του ημιαυτόνομου Δεσποτάτου του Μορέως και προτελευταίος «Δεσπότης» ήταν ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, ο τελευταίος αυτοκράτορας της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ο οποίος σκοτώθηκε στην Άλωση της Κωνσταντινούπολης, το 1453. Το 1460 ο Μυστράς παραδίδεται στους Τούρκους και για δεκαετίες υπήρξε σημαντικό κέντρο εμπορίας μεταξιού στην ανατολική Μεσόγειο.
Η παρακμή του αρχίζει με την καταστροφή του 1770 ενώ με την ίδρυση της σύγχρονης Σπάρτης, το 1834, οι κάτοικοι άρχισαν να μετακινούνται προς τη νέα πόλη. Το 1921 ο χώρος κηρύχθηκε βυζαντινό μνημείο με βασιλικό διάταγμα ενώ το 1953 τον εγκατέλειψαν και οι τελευταίοι κάτοικοί του.
Από το 1989 ο Μυστράς έχει ενταχθεί στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco.
