Αν για κάτι φημίζεται η Ήπειρος αυτό σίγουρα είναι η υπέροχη φύση της και φυσικά τα γραφικά χωριουδάκια που μοιάζουν να ξεπηδάνε μέσα από το πανέμορφο σκηνικό της. Ανάμεσά τους και η συστάδα των Ζαγοροχωρίων, από τους πιο δημοφιλείς και όμορφους, γραφικούς προορισμούς της Ηπείρου. Μεταξύ άλλων, οι περισσότεροι ξεχωρίζουν το Μονοδέδνρι, το πέτρινο «κόσμημα» του Ζαγορίου.
Σε προνομιακή τοποθεσία μέσα στην επιβλητική φύση του ηπειρώτικου τοπίου
Το πέτρινο χωριό συναντάται σε υψόμετρο μεγαλύτερο των 1.000 μέτρων, στη βόρεια πλευρά του Ζαγορίου, σε απόσταση περίπου 40 χλμ. από την πόλη των Ιωαννίνων. Στην ουσία πρόκειται για ένα από τα ομορφότερα χωριά ολόκληρης της Ηπείρου, το οποίο κλέβει τις εντυπώσεις των επισκεπτών του με τις γραφικές γωνιές και τις απαράμιλλου, φυσικού κάλλους εικόνες που αντικρίζει κανείς εδώ.
Με στρατηγική τοποθεσία μεταξύ του φαραγγιού του Βίκου, τους πύργους της Οξιάς και τις καταπράσινες πλαγιές της Αστράκας και της Τύμφης, θα έλεγε κανείς ότι πρόκειται για το πέτρινο κόσμημα της Ζαγορίου. Σύμφωνα με διάφορες θεωρίες, η ονομασία του λέγεται ότι προέρχεται από το ένα και μοναδικό τεράστιο έλατο που δέσποζε επιβλητικό στο χωριό μέχρι και το 1840.
Η τοπική αρχιτεκτονική εξαιρετικό δείγμα της τεχνοτροπίας των μαστόρων της Ηπείρου
Ένας από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς της περιοχής, το Μονοδένδρι γνώρισε σπουδαία οικονομική και εμπορική ανάπτυξη κατά τον 17ο και 18ο αιώνα. Μια πραγματικότητα που αντανακλάται μέχρι σήμερα και στα υπέροχα πέτρινα αρχοντικά, σχολεία και εκκλησίες που δημιουργήθηκαν από τους ευεργέτες του χωριού. Ανάμεσά τους και οι αδερφοί Ριζάρη, που ίδρυσαν και την Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή, σημείο αναφοράς για το χωριό.
Από τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία του χωριού η αρχιτεκτονική των κτιρίων του, η οποία μαζί με εκείνη της γειτονικής Βίτσας, αποτελούν εξαιρετικά δείγματα της τεχνοτροπίας των μαστόρων της Ηπείρου. Μια βόλτα στα πέτρινα σοκάκια του χωριού με τα πετρόχτιστα σπίτια και τα υπέροχα αρχοντικά είναι αρκετή για να ταξιδέψει κανείς στο χρόνο. Όλα εδώ ακολουθούν την παραδοσιακή τεχνοτροπία της περιοχής, με βασικό χαρακτηριστικό τους το γκρίζο χρώμα από τις πέτρες της Ηπείρου.
Στα όσα αξίζει κανείς να παρατήσει από κοντά στο Μονοδένδρι οι πέτρινοι πύργοι στην Οξιά, η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου στην πλατεία του χωριού και η μονή της Αγίας Παρασκευής, σκαρφαλωμένη σε κάθετους επιβλητικούς βράχους λίγο έξω από το χωριό.
