Οι παραλίες του Ρίο μπορεί να είναι το όνειρο κάθε τουρίστα, αλλά όταν οι ίδιοι οι Βραζιλιάνοι θέλουν να ξεφύγουν από την καθημερινότητά τους δεν πηγαίνουν στην Copacabana, αλλά προτιμούν τη διαφυγή που μόνο ένα νησί μπορεί να προσφέρει, η Ilha Grande.

Το μόνο που χρειάζεστε είναι ένα καλό ζευγάρι παπούτσια ή απλά να προετοιμαστείτε για πολλές βαρκάδες, καθώς είναι ο μοναδικός τρόπος για να φτάσει κανείς στις καλύτερες παραλίες. Οι λάτρεις του surfing «ξεχνιούνται» στα κύματα της παραλίας Lopes Mendes, οι δύτες απολαμβάνουν τον πλούσιο βυθό και τα κρυστάλλινα νερά και οι δεινοί ορειβάτες ακολουθούν άγριας βλάστησης μονοπάτια και σκαρφαλώνουν τα 990 μέτρα που τους οδηγούν στην κορυφή Pico do Papagaio, με τη μοναδική θέα προς το νησί.

Μέχρι πριν από μια δεκαετία οι μόνοι επισκέπτες του νησιού έρχονταν με δεμένα τα χέρια καθώς το νησί Ilha Grande χρησιμοποιούνταν ως τόπος εξορίας έως το 1994. Γι’ αυτό η τουριστική ανάπτυξη είναι αρκετά πρόσφατη.

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Όταν το 1502 ο ναυτικός Gonçalo Coelho έπλεε στο κανάλι που χωρίζει το νησί από την ήπειρο, δεν φανταζόταν ότι η στεριά που έβλεπε μπροστά του ήταν ένα νησί. Μέχρι τότε πίστευε ότι επρόκειτο για έναν όρμο που είχε δημιουργηθεί από καθίζηση του εδάφους. Στις 6 Ιανουαρίου ανακάλυψε ότι πρόκειται για ένα μοναδικής ομορφιάς νησί και το ονόμασε Angra Dos Reis, δηλαδή «Όρμο των βασιλιάδων». Από εκείνη τη στιγμή και καθόλη τη διάρκεια της ιστορίας του, αποτέλεσε την αιτία διαφόρων συγκρούσεων ανάμεσα στους αυτόχθονες κατοίκους και Ευρωπαίους ναυτικούς ή πειρατές.

Στο νησί αρχικά κατοικούσαν οι ιθαγενείς Tupinambas (γνωστοί αλλιώς ως Tamoios). Στη γλώσσα Tupi η αρχική του ονομασία ήταν “Ipaum Guacu” (guacu = μεγάλο, ipaum = νησί). Η σημερινή ονομασία Ilha Grande, δηλαδή «Το μεγάλο νησί», προέρχεται από αυτή τη φυλή ιθαγενών.

Η εξαιρετική του γεωγραφική θέση και μορφολογία, που πρόσφεραν μεγάλη ασφάλεια από εξωτερικούς κινδύνους και εισβολείς, οι κλιματολογικές συνθήκες, που ευνοούσαν την αγροτική παραγωγή και φυσικά η αφθονία νερού και ξύλου ήταν μερικοί απ’ τους παράγοντες που το καθιστούσαν τόσο ελκυστικό. Το νησί τα είχε όλα.

Η παραγωγή καφέ και ζαχαροκάλαμου αναπτύχθηκε ιδιαίτερα όταν άρχισαν να φέρνουν και τους πρώτους σκλάβους στο νησί. Στη συνέχεια την αγροτική παραγωγή αντικατέστησε το ιχθυεμπόριο.

Όταν προς το τέλος του 16ου αιώνα ανακαλύφθηκε ο χρυσός και το ασήμι στο Περού, το ισπανικό εμπόριο ανάμεσα σε Αμερική και Ευρώπη περνούσε αναγκαστικά μέσα από το νησί Ilha Grande και τις πόλεις Santa Catarina (Florianopolis) και San Sebastian, καθώς αποτελούσαν σημεία στρατηγικής σημασίας για τον ανεφοδιασμό των πλοίων σε τροφή και νερό.

Τολμηροί πειρατές έπλεαν στην γύρω περιοχή αναζητώντας ισπανικά πλοία φορτωμένα με θησαυρούς. Το νησί πέρα από τροφή και νερό τους παρείχε φυσικές κρυψώνες και καταφύγια ανάμεσα στην άγρια βλάστηση. Γι’ αυτό και το σημερινό λιμάνι έχει το όνομα Abraão, δηλαδή καταφύγιο.

Η ανακάλυψη του πλούσιου υπεδάφους της Βραζιλίας και η εκμετάλλευσή του στη συνέχεια απαιτούσαν πολλά εργατικά χέρια. Γι’ αυτό το λόγο προς το τέλος του 19ου αιώνα εκατομμύρια Αφρικανοί σκλάβοι έφτασαν στη χώρα. Το νησί λειτούργησε ως καταφύγιο των εμπόρων των σκλάβων.

Από το νησί Ilha Grande πέρασαν Ισπανοί, Πορτογάλοι και Ολλανδοί κατακτητές αφήνοντας και «γονιδιακή» κληρονομιά, αφού δεν είναι παράξενο πλέον να συναντά κανείς ντόπιους με ξανθά μαλλιά και μπλε μάτια.

Στα μέσα του 19ου αιώνα όταν αυτοκράτορας της Βραζιλίας ήταν ο Pedro II, εμφανίστηκε η ανάγκη για τη δημιουργία ενός νέου τύπου κέντρου περίθαλψης (Lazaretto) για τη φροντίδα των μεταναστών και των λεπρών. Σ’ αυτό το μέρος θα άφηναν ακόμη όσους ναυτικούς υπέφεραν από χολέρα και άλλες αρρώστιες. Το 1863 ο αυτοκράτορας επισκέφτηκε το νησί Angra dos Reis. Μαγεύτηκε από την ομορφιά του και διέταξε την κατασκευή του νοσοκομείου εκεί.

Η κατασκευή ξεκίνησε το 1884 και ολοκληρώθηκε δύο χρόνια μετά. Το νοσοκομείο ήταν χωρισμένο σε 3 κατηγορίες, ενώ υπήρχαν ακόμη αποθήκες, εργαστήρια για πειράματα, χώροι περιποίησης των ασθενών, φαρμακείο και γύρω γύρω ένα μεγάλος κήπος.

Το νοσοκομείο λειτούργησε μέχρι το 1913 και περιέθαλψε το πλήρωμα από 4.232 πλοία. Από το 1913 μέχρι το 1939 ήταν άδειο, ενώ αργότερα χρησιμοποιήθηκε για στρατιωτικές ασκήσεις.

Μέτα το 1889, το Lazaretto υπέστη αρκετές τροποποιήσεις, μια εκ των οποίων ήταν η μετατροπή του σε υδραγωγείο, με τη δυνατότητα μεταφοράς 1000 λίτρων νερού την ημέρα. Τα ερείπια πλέον του υδραγωγείου είναι επισκέψιμα.

Το 1940 μετατράπηκε σε φυλακή, που στέγαζε κοινούς εγκληματίες και αργότερα και πολιτικούς κρατούμενους, όπως ο συγγραφέας Γκρασιλιάνο Ράμος. Λειτούργησε ως το 1994. Μέχρι τότε το νησί δε δεχόταν επισκέπτες και γι’ αυτό το λόγο το χωριό (στο λιμάνι) Villa do Abraão είναι ακόμη σχετικά παρθένο, παρά την τουριστική ανάπτυξη. Ωστόσο η προστασία του περιβάλλοντος, η διατήρηση των παραδόσεων και της κουλτούρας του νησιού τέθηκαν σε κίνδυνο και γι’ αυτό το λόγο αναπτύχθηκαν και εφαρμόστηκαν αρκετά σχέδια για την προστασία τους.

ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Παρόλ’ αυτά το νησί αποτελεί ένα μικρό παράδεισο. Η αίσθηση του ότι ζεις μέσα στη φύση και η ευφορία που σου προκαλεί η άγρια βλάστηση σε καθηλώνουν από την πρώτη στιγμή που πατάς το πόδι σου εκεί. Χωρίς να το περιμένεις βρίσκεσαι σε έναν «άλλο κόσμο».

Τα 193 km2 του μικρού αυτού παραδείσου αποτελούνται από 106 παραλίες διασκορπισμένες στα 156 km ακτογραμμών του νησιού, στεγάζουν 500 μόνιμους κατοίκους και δεν καταλαμβάνονται από αυτοκίνητα, αφού αυτά απαγορεύονται και τα μόνα που υπάρχουν στο νησί ανήκουν στην αστυνομία και το στρατό.

Για όλους αυτούς τους λόγους η Ilha Grande αποτελεί ένα φυσικό, οικολογικό «οίκο αναψυχής». Ποτάμια, λίμνες, κορυφογραμμές, καταρράκτες και τροπικές ακτές με κρυστάλλινα νερά συνθέτουν το φυσικό της τοπίο. Το υψηλότερο σημείο του νησιού φτάνει τα 1030 μ. (Pico da Pedra d’ Agua), αλλά ίσως το πιο πολυσυζητημένο να είναι η κορυφή Pico do Papagaio (990 μ.) τόσο για τη μορφή του, αφού όντως μοιάζει με ράμφος παπαγάλου (εξού και η ονομασία του), όσο και για τη μαγευτική θέα που έχει προς το νησί.

Το Abraão, που είναι το κύριο λιμάνι, αποτελείται από μερικά μικρά μαγαζιά που πουλάνε σουβενίρ και από λίγες καφετέριες και εστιατόρια.

Στο γραφείο ενημέρωσης τουριστών, που βρίσκεται στο λιμάνι, μπορεί κανείς να πάρει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για τα καταλύμματα που προσφέρει το νησί.
Αν προτιμάτε να ξυπνάτε μέσα στην άγρια βλάστηση ακούγοντας το κελάηδημα των πουλιών το πρωί, επιλέξτε μια pousada, δηλαδή ένα πανδοχείο, από αυτά που βρίσκονται προς το εσωτερικό του νησιού. Αν προτιμάτε τον ωκεανό, ακούγοντας τον παφλασμό των κυμάτων σίγουρα κάποιο από αυτά που βρίσκονται πάνω στην παραλία θα σας κερδίσει.

Η νυχτερινή ζωή δεν είναι ιδιαίτερα έντονη στο νησί και οι επιλογές δεν είναι πολλές. Η Ilha Grande προσφέρεται για οικολογικό-τουρισμό: τροπικές παραλίες, βουνά, τροπικό δάσος. Αναζητείστε κάτι διαφορετικό από τα συνηθισμένα!