«Αν ζούσαν ο Αισχύλος ή ο Σαίξπηρ, θα έγραφαν εκείνοι το έργο. Ευτυχώς για μένα, κανείς τους δεν ήταν διαθέσιμος, οπότε το ανέλαβα εγώ». Τάδε έφη Ααρον Σόρκιν. Ο γνωστός αμερικανός σεναριογράφος της «Δυτικής πτέρυγας» ανέλαβε τη συγγραφή του σεναρίου της ταινίας «Τhe social network» έχοντας διαβάσει τη 14σέλιδη σύνοψη του βιβλίου του Μπεν Μέζριτς «Τhe Αccidental Βillionaires».
Τον είχε συνεπάρει η εξέλιξη των ηρώων και κυρίως εκείνη του συνιδρυτή του Facebook, Μαρκ Ζούκερμπεργκ, ο οποίος μέσα σε μία σχεδόν νύχτα από αναρχικός χάκερ μετατράπηκε σε μεγαλοεπιχειρηματία του Ιnternet.
Η ιστορία του Facebook, όπως αναφέρει σήμερα το Βήμα, δεν έχει πολλά χρόνια πίσω της, γεγονός που επιβεβαιώνει την άποψη ότι όλα στην εποχή μας γίνονται πλέον πολύ γρήγορα γιατί πολύ σύντομα παλιώνουν. Η ιστορία εδώ αρχίζει από έναν χωρισμό. Το φθινόπωρο του 2003 στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ ο 19χρονος τότε Ζούκερμπεργκ χώρισε με την κοπέλα του.
Απογοητευμένος και πεισμωμένος, μπήκε στο σύστημα των υπολογιστών του Πανεπιστημίου για να φτιάξει μια ιστοσελίδα που λειτουργούσε ως βάση δεδομένων με όλα τα κορίτσια του campus. Ο Ζούκερμπεργκ την ονόμασε Facemash και οι επισκέπτες της μπορούσαν να συγκρίνουν τις κοπέλες και να ψηφίζουν ποια είναι η πιο «καυτή».
Δημιουργήθηκε όπως ήταν φυσικό σάλος. Ο Ζούκερμπεργκ κατηγορήθηκε για μισογυνισμό αλλά και παραβίαση του πανεπιστημιακού συστήματος και των προσωπικών δεδομένων. Ωστόσο, οι πυλώνες του Facebook είχαν πλέον τεθεί και έναν χρόνο αργότερα, τον Φεβρουάριο του 2004, ο Ζούκερμπεργκ ανέβασε την ιστοσελίδα thefacebook. com. Σε αυτή την επιχείρηση δεν ήταν μόνος. Ο Εντουάρντο Σάβεριν, οι αδερφοί Γουίνκελβος και ο Ζούκερμπεργκ εμπνεύστηκαν ένα διαφορετικό είδος κοινωνικής δικτύωσης, χωρίς βεβαίως να μπορούν να φανταστούν ότι έβαζαν τα θεμέλια για το πιο επαναστατικό κοινωνικό φαινόμενο του 21ου αιώνα.
Όπως και έγινε. Σε έναν μόλις μήνα περισσότεροι από τους μισούς φοιτητές του Χάρβαρντ είχαν γίνει μέλη. Ως τον Δεκέμβριο του 2005 οι χρήστες αριθμούσαν περίπου 5,5 εκατομμύρια, κυρίως σπουδαστές, που κοινοποιούσαν καθετί σχετικό με την προσωπική ζωή τους. Το Facebook αναδείχθηκε σε μια εφεύρεση που άλλαξε την κοινωνική ζωή του αιώνα μας, όπως παλιότερα είχε γίνει με το τηλέφωνο ή τον ηλεκτρισμό. Η δε περίπτωση Ζούκερμπεργκ μοιάζει με εκείνη του Μπιλ Γκέιτς, παλαιότερα του Γουίλιαμ Ράντολφ Χερστ (που ενέπνευσε τον «Πολίτη Κέιν» του Ορσον Γουέλς ) ή αν ανατρέξουμε στη λογοτεχνία, του «Μεγάλου Γκάτσμπι», από το ομότιτλο μυθιστόρημα του Φ. Σκοτ Φιτζέραλντ . Κάπως έτσι άλλωστε παρουσιάζει τον Ζούκερμπεργκ ο σκηνοθέτης Ντέιβιντ Φίντσερ στην ταινία «Τhe social network» που από την ερχόμενη Πέμπτη θα προβάλλεται στην Ελλάδα.
Κορμός της ταινίας όμως είναι μια άλλη παράμετρος της ιστορίας: ο ραγδαίος ρυθμός ανάπτυξης του Facebook ανέβασε στα ύψη την αξία του που σήμερα εκτιμάται περί τα 25 δισεκατομμύρια δολάρια. Η ανέλπιστη αυτή επιτυχία του όμως συνοδεύτηκε από μια σειρά νομικών διεκδικήσεων και μηνύσεων κατά του Ζούκερμπεργκ, ο οποίος κατηγορήθηκε από τους αδερφούς Γουίνκελβος ότι έκλεψε την ιδέα τους και από τον συνιδρυτή του Facebook Σάβεριν και ότι τον απέκλεισε στην πορεία, παρ’ ότι αρχικώς ήταν αυτός που είχε χρηματοδοτήσει το project.
Για τον σκηνοθέτη Φίντσερ άλλωστε «η ταινία εξερευνά μια κλασική ιστορία, τη διαμάχη γύρω από τα πνευματικά δικαιώματα και την προσωπική συμβολή πίσω από μια μεγάλη εφεύρεση, αλλά δεν παίρνει θέση. Κάθε ιστορία που βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα θα πρέπει να εξετάζεται από διαφορετικές οπτικές γωνίες, κάτι σαν το “Ρασομόν” του Ακίρα Κουροσάβα, και αυτό είναι για μένα που προσθέτει ενδιαφέρον».
