Σε φάση «απογείωσης» το πρώτο ελληνικό cluster για το διάστημα

Το πρώτο ελληνικό cluster (καινοτομικός συνεργατικός σχηματισμός) για το διάστημα, με την ονομασία si-Cluster, αρχίζει πλέον να αναπτύσσεται.

Εγκρίθηκε από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) η πρόταση για την χρηματοδότηση με ποσό έως 5 εκατ. ευρώ του «Ελληνικού Συνεργατικού Σχηματισμού Διαστημικών Τεχνολογιών και Εφαρμογών (si-Cluster)», στο πλαίσιο του προγράμματος «Δημιουργία Καινοτομικών Συστάδων Επιχειρήσεων Ένα Ελληνικό Προϊόν, Μία Αγορά: Ο Πλανήτης – Πιλοτική Φάση Λειτουργίας».

Η Ελλάδα, μέσα από την ενεργή συμμετοχή της στα προγράμματα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), από το 2005 που έγινε μέλος, συσσώρευσε σταδιακά σημαντική τεχνογνωσία και εμπειρία στους τομείς που σχετίζονται με το διάστημα, με αποτέλεσμα σταδιακά να δημιουργηθεί μια δυναμική, η οποία ευνόησε τη δημιουργία του εν λόγω cluster, σύμφωνα με τον ESA.

Η ιδέα για το si-Cluster ξεκίνησε το 2008, με τη σύσταση της Ελληνικής Ένωσης Βιομηχανιών Διαστημικής Τεχνολογίας και Εφαρμογών (ΕΒΙΔΙΤΕ), και ενισχύθηκε το 2009 με τη συνεργασία με το Corallia, τον πρώτο φορέα που συστάθηκε στην Ελλάδα με στόχο την οργανωμένη και συστηματική διαχείριση και ανάπτυξη συνεργατικών σχηματισμών καινοτομίας (innovation clusters).

Η πρωτοβουλία σταδιακά επεκτάθηκε τόσο στη βασική, όσο και στην εφαρμοσμένη έρευνα. Έτσι, από 11 μέλη το 2011, σήμερα το si-Cluster αποτελείται από 23 μέλη: 18 επιχειρήσεις, δύο πανεπιστημιακά εργαστήρια, ένα ερευνητικό ινστιτούτο, το Corallia και την ΕΒΙΔΙΤΕ, ενώ αναμένεται ότι θα γίνουν μέλη μέσα στο 2013 ακόμη έξι ακαδημαϊκοί φορείς.

Από πέρυσι, το si-Cluster προχώρησε σε συνεργασίες με τα υπουργείο Εθνικής ‘Αμυνας και Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής, τις υπηρεσίες επιτήρησης των συνόρων, το Κέντρο Μελετών Ασφάλειας, την Πανελλήνια Συνομοσπονδία Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισμών και άλλους φορείς.

Τα μέλη του si-Cluster -ελληνικές εταιρείες υψηλής τεχνολογίας και ερευνητικά κέντρα- αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό ποσοστό του ελληνικού ερευνητικού και βιομηχανικού δυναμικού στον τομέα της διαστημικής τεχνολογίας και εφαρμογών. Η πλειονότητα (59%) των μελών είναι Ανώνυμες Εταιρείες, το 9% είναι Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης, το 14% Ομόρρυθμες Εταιρείες και το 18% έχουν άλλη νομική μορφή (πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα, αστικές εταιρείες).

Το 28% των βιομηχανικών μελών είναι εταιρείες μεσαίου μεγέθους και το 72% είναι μικρές. Το 11% των βιομηχανικών μελών έχουν κύκλο εργασιών μεταξύ 10-50 εκατ. ευρώ, το 28% μεταξύ 2-10 εκατ. και το 61% λιγότερο από 2 εκατ.

Η οικονομική κρίση είχε μάλλον μικρή επίπτωση στον εν λόγω εξειδικευμένο διαστημικό τομέα σε σχέση με άλλους τομείς της ελληνικής οικονομίας, καθώς καμία εταιρεία δεν έκλεισε. Αντίθετα, δημιουργήθηκαν μερικές νέες, ενώ οι εξαγωγές του συνεργατικού σχηματισμού αυξήθηκαν κατά τα τελευταία δύο χρόνια.

Χάρη στο υψηλό επίπεδο του απασχολούμενου επιστημονικού προσωπικού και σε συνδυασμό με την εμπειρία στην ανάπτυξη διαστημικών προϊόντων και υπηρεσιών, τα μέλη του si-Cluster έχουν καταφέρει ήδη να είναι ανταγωνιστικά στη διεθνή αγορά.

Τα μέλη του si-Cluster ασχολούνται, μεταξύ άλλων, με τις διαστημικές επικοινωνίες, τους τηλε-αισθητήρες, την παρακολούθηση του περιβάλλοντος από το διάστημα, την προστασία των πολιτών σε καταστάσεις ανάγκης (σεισμοί, πλημμύρες, πυρκαγιές κ.α.), τις εφαρμογές γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών (GIS), τις τεχνολογίες για τη διαστημική επιτήρηση των συνόρων και των ακτών, τα «έξυπνα» ηλεκτρονικά συστήματα, τα «έξυπνα» μεταφορικά συστήματα, τα νέα υλικά και άλλες διαστημικές εφαρμογές.

Το si-Cluster προσβλέπει, κατά τα επόμενα χρόνια, να ενισχύσει ακόμη περισσότερο τις συνεργατικές δράσεις του και τη διεθνή παρουσία του. «Με το si-Cluster, στόχος μας είναι να βάλουμε την Ελλάδα στο χάρτη των χωρών που αναπτύσσουν διαστημικές τεχνολογίες και εφαρμογές, ώστε να προσελκύσει σημαντική ερευνητική και επιχειρηματική δραστηριότητα», δήλωσε ο Jorge-A.Sanchez-P, υπεύθυνος στρατηγικής και οικονομικών του Corallia και, παράλληλα, μάνατζερ του si-Cluster (το Corallia έχει ρόλο συντονιστή του si-Cluster).

Όπως είπε, «σήμερα, περισσότερες από 30 χώρες έχουν αναπτύξει διαστημικά προγράμματα και έχουν δορυφόρους σε τροχιά, κυρίως για τηλεπικοινωνιακούς σκοπούς, ενώ διαπιστώνουμε ραγδαία αύξηση του ενδιαφέροντος για υπηρεσίες σχετικές με την παρατήρηση της Γης. Σε αυτή τη φάση, θα ήταν ιδιαίτερα δύσκολο για την Ελλάδα να αναπτύξει δικό της πρόγραμμα για το διάστημα, αφού αυτό θα απαιτούσε σημαντικές επενδύσεις. Τα κύρια εργαλεία που έχει η χώρα για να ασκήσει κάποια επίδραση στον τομέα αυτό, είναι μέσω της ισχυρής συμμετοχής της στις δραστηριότητες του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος, όπου πραγματοποιείται όλη η σχετική ευρωπαϊκή έρευνα και ανάπτυξη, καθώς και μέσω της ανάπτυξης ενός ισχυρού εθνικού cluster που θα συμβάλει στην εδραίωση της εθνικής στρατηγικής στον τομέα».