Άνθρωπος εναντίον μηχανής

Η τεχνητή νοημοσύνη έχει βελτιώσει δραστικά τις ζωές μας, με τις «έξυπνες» μηχανές να τίθενται στην αποκλειστική υπηρεσία του ανθρώπου.

Οι φόβοι ωστόσο για την τελική επικράτηση των μηχανών έναντι του ανθρώπου, ανασυγκροτημένοι από τη sci-fi μυθολογία, δεν λένε να καταλαγιάσουν.

Όσο βέβαια η στερνή μάχη για την απόλυτη ηγεμονία στον πλανήτη αργεί, ας δούμε κάποιες θρυλικές στιγμές κόντρας ανθρώπου-μηχανής και πώς κατέληξαν.

Το μέλλον της ανθρωπότητας θα κριθεί μάλλον στις μικρολεπτομέρειες…

Garry Kasparov εναντίον Deep Blue

Ήταν το 1996 όταν ο παγκόσμιος πρωταθλητής του σκάκι Garry Kasparov αναμετρήθηκε με τον υπολογιστή IBM RS/6000 SP, γνωστό και ως Deep Blue. Ο Kasparov τον ονόμαζε περιπαικτικά «το τέρας» και ήταν η πρώτη αναμέτρηση ανθρώπου και μηχανής σε ένα πνευματικό παιχνίδι. Ο Kasparov κέρδισε την παρτίδα, ο Deep Blue κατάφερε ωστόσο να του πάρει ένα από τα παιχνίδια του τουρνουά, σηματοδοτώντας έτσι την πρώτη φορά που υπολογιστής κέρδισε παγκόσμιο πρωταθλητή σε πραγματικές συνθήκες πρωταθλήματος. Κι εκεί που έλεγες ότι το μέλλον της ανθρωπότητας ήταν διασφαλισμένο, ο Deep Blue επανήλθε το 1997 αναβαθμισμένος (μπορούσε πλέον να επεξεργαστεί 200 εκατομμύρια κινήσεις πιονιών το δευτερόλεπτο!) και εξαφάνισε τον Kasparov από τη σκακιέρα. Περαστικά, άνθρωπε…

Dave εναντίον HAL («2001: Οδύσσεια του Διαστήματος»)

Η επόμενη μάχη ανθρώπου και μηχανής έρχεται από το σινεμά και την περίφημη ταινία του Στάνλει Κιούμπρικ «2001: Οδύσσεια του Διαστήματος». Δεν ήταν ακριβώς αναμέτρηση, ήταν μάλλον δολοπλοκία για φόνο του ανθρώπου! Ο HAL 9000, ένας υπερ-υπολογιστής εγκατεστημένος στο διαστημόπλοιο, ήταν τόσο τεχνολογικά ανεπτυγμένος που διέθετε ακόμα και ανθρώπινα συναισθήματα. Όταν κατάλαβε λοιπόν ότι οι δύο σύντροφοί του στο ταξίδι σκόπευαν να τον απενεργοποιήσουν, έκανε ό,τι μπορούσε για να τους ξεπαστρέψει. Ο δεύτερος ωστόσο αστροναύτης κατάφερε να τον απομονώσει, παρά τις μηχανικές ικετευτικές κραυγές του. Ο άνθρωπος βγήκε δυνατότερος…

John Henry εναντίον μηχανικού τρυπανιού

Στην εποχή του σιδηροδρόμου της Αμερικής, σε όλη σχεδόν τη διάρκεια του 19ου αιώνα, το πελώριο συγκοινωνιακό δίκτυο των ραγών απαιτούσε ορδές ανθρώπων να ισοπεδώνουν τη γη. Κι εκεί μπαίνει ο John Henry, ο λαϊκός ήρωας της Αμερικής, που ο θρύλος τον θέλει να είναι ο δυνατότερος εργάτης απ’ όλους. Όταν λοιπόν οι εταιρίες ξεκίνησαν να χρησιμοποιούν μηχανικά τρυπάνια (που δούλευαν με ατμό) για να επισπεύσουν τη διαδικασία, ο Αφρο-Αμερικανός Henry αποφάσισε να προκαλέσει ένα από δαύτα σε μονομαχία. Ο μυώδης εργάτης νίκησε τελικά το τρυπάνι στο σκάψιμο, έχασε ωστόσο τη ζωή του από έκρηξη που ακολούθησε μετά τον άθλο του. Ο λαϊκός μύθος βασίζεται σε πραγματική ιστορία και είναι οι λεπτομέρειες μόνο που τον κάνουν να φαίνεται θρύλος. Όπως και να έχει, η αποφασιστική νίκη του ανθρώπου έναντι της μηχανής έγινε ορόσημο μιας εποχής…

Πρωταθλητές «Jeopardy!» εναντίον Watson

Στο δημοφιλές τηλεπαιχνίδι γνώσεων της Αμερικής «Jeopardy!» επιστρατεύτηκε πρόσφατα ένας υπερυπολογιστής της ΙΒΜ για να ανταγωνιστεί τους δυνατότερους παίκτες του σόου στη μάχη της χιλιετίας. Το κομπιούτερ, που ονομάστηκε «Watson» (από το όνομα του ιδρυτή της ΙΒΜ), δεν είναι απλώς μια τεράστια δεξαμενή γνώσεων: μπορεί και καταλαβαίνει τη γλώσσα των ανθρώπων, αλληλεπιδρώντας λογικά με τις απαντήσεις των συμμετεχόντων. Το μέγεθός του είναι σαν 10 ψυγεία, ενώ η επεξεργαστική του ισχύς ανέρχεται σε 80 τρισεκατομμύρια υπολογισμούς το δευτερόλεπτο. Ο Ken Jennings, από την άλλη, είναι ο μακροβιότερος πρωταθλητής του τηλεπαιχνιδιού, ενώ ο Brad Rutter ο πρωταθλητής που έχει φύγει με τα περισσότερα κέρδη από το σόου. Στη δοκιμαστική λειτουργία του υπολογιστή επιστρατεύτηκαν αμφότεροι οι πρωταθλητές, με τα αποτελέσματα να είναι απογοητευτικά για το ανθρώπινο είδος. Με τρόπαιο βέβαια που αγγίζει το 1 εκατομμύριο δολάρια και την τύχη του ανθρώπινου πνεύματος στα χέρια τους, ας ελπίσουμε ότι όταν παιχτεί στον αέρα το τηλε-κουίζ οι πρωταθλητές θα τα πάνε καλύτερα. Δραστικά καλύτερα!

Η μάχη του Scrabble: Quackle εναντίον David Boys

Με λέξεις τόσο περίτεχνες και «κοσμοπολίτικες» που δύσκολα θα σκεφτόταν ένας άνθρωπος, το πρόγραμμα υπολογιστή με το όνομα Quackle νίκησε τον David Boys 482-465 στον τελευταίο γύρο του πρωταθλήματος Scrabble Open 2006 του Τορόντο! Ο παγκόσμιος πρωταθλητής του Scrabble αναμετρήθηκε με το software αφότου το πρόγραμμα απέδειξε τις ικανότητές του: κατάφερε να κερδίσει εύκολα 100 συμμετέχοντες του παγκοσμίου πρωταθλήματος. Ο Boys, πικραμένος από την ήττα του από τη μηχανή, περιορίστηκε απλώς να δηλώσει εμφατικά: «Είναι πάντως καλύτερο να είσαι άνθρωπος παρά υπολογιστής». Σαφώς, αρκεί να εξαιρέσουμε το Scrabble…

Chinook εναντίον πρωταθλητή ντάμας

Μια ομάδα επιστημόνων από το Alberta University του Καναδά ήταν τα μυαλά πίσω από το Chinook, ένα πρόγραμμα σχεδιασμένο να κερδίζει τους ανθρώπους στο παιχνίδι της ντάμας. Το 1992, το Chinook αναμετρήθηκε με τον παγκόσμιο πρωταθλητή ντάμας Marion Tinsley, ο οποίος παρέμενε σχεδόν αήττητος για περισσότερο από 4 δεκαετίες! Ο Tinsley «γονάτισε» τελικά το πρόγραμμα κερδίζοντάς το, το 1994 ωστόσο το Chinook έμαθε από τα λάθη του και θέλησε ρεβάνς. Ο Tinsley αναγκάστηκε να αποσυρθεί από τη μάχη, εξαιτίας ασθένειας που έμελλε να αποδειχθεί καρκίνος. Όλοι ωστόσο συμφωνούν ότι το Chinook τον είχε στριμώξει για τα καλά. Στα χρόνια που ακολούθησαν μάλιστα το λογισμικό έγινε τόσο καλό στην ντάμα, τόσο αποτελεσματικό στο να κερδίζει τους ανθρώπους-ανταγωνιστές του, που αναγκάστηκε τελικά να αποσυρθεί από την ενεργό δράση ως ακατανίκητο…

Ο «Εξολοθρευτής»

Ο κινηματογραφικός «Terminator» και τα sequels του ήταν τα αρχέτυπα της μάχης ανθρώπου και μηχανής! Το μεταποκαλυπτικό σκηνικό του μέλλοντος, με τα απομεινάρια του ανθρώπινου είδους να μάχονται με τις λεγεώνες των ρομπότ ενάντια στον ολοκληρωτικό αφανισμό τους, συμπυκνώνει θαυμάσια τους μύχιους φόβους μας για την τελική επικράτηση της μηχανής έναντι του ανθρώπου. Το ρομπότ-δολοφόνος με το σώμα και τη μορφή του Arnold Schwarzenegger στέλνεται στο παρελθόν για να σκοτώσει τη γυναίκα που έμελλε να γεννήσει τον σωτήρα του ανθρώπινου είδους. Ό,τι ακολουθεί είναι μια επική μάχη ανθρώπου-μηχανής, με το μέλλον της ανθρωπότητας να απειλείται με εξαφάνιση…

Πρωταθλητής του μπόουλινγκ εναντίον ρομποτικού χεριού

Ο EARL (Enhanced Automated Robotic Launcher), ένας μονόχειρας ρομποτικός παίκτης του μπόουλινγκ, είναι σχεδιασμένος να ρίχνει πάντα όλες τις κορύνες, σκοράροντας συνεχώς 300 πόντους! Όταν ωστόσο αναμετρήθηκε με τον πρωταθλητή του μπόουλινγκ Chris Barnes, έχασε και μάλιστα έχασε χοντρά με 259-209, παρά το γεγονός ότι οι ριξιές του EARL είναι τρομακτικά ακριβείς. Σύμφωνα με τους κατασκευαστές του, η απίστευτη ακρίβεια του EARL επηρεάζει τη συνοχή των βολών του, γι’ αυτό και μπόρεσε ο πρωταθλητής να τον κάμψει. Μέχρι να διορθωθεί λοιπόν το μικρο-πρόβλημα αυτό, ας χαιρετίσουμε την πελώρια νίκη του ανθρώπου έναντι του ρομπότ…

Joe Nedney εναντίον Ziggy

Όταν ένας ρομποτικός παίκτης του αμερικανικού ποδοσφαίρου τα βάζει με γνωστό επαγγελματία, είναι το ίδιο το μέλλον των σπορ που διακυβεύεται! Ο Ziggy λοιπόν, το αυθάδικο ρομπότ που νόμισε ότι μπορούσε να παίξει μπάλα, αναμετρήθηκε με τον kicker των San Francisco 49ers, Joe Nedney. Η εμπειρία ωστόσο του παίκτη -και όχι η ικανότητά του- είναι που δάμασε τη μηχανική τελειότητα του ρομπότ, κάνοντας τον Nedney να παραδεχτεί με αβρότητα ότι ο ρομποτικός του αντίπαλος θα τα κατάφερνε καλύτερα στον οργανωμένο αθλητισμό, καθώς θα δεχόταν αγέρωχα και ανεπηρέαστα το «γιουχάισμα» των θεατών και τα κακόβουλα σχόλια του Τύπου…