Τα πιθανά μονοπάτια που μπορεί να πάρει η ανάπτυξη και η διακυβέρνηση της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) και τους αντίστοιχους κινδύνους, από τις τρέχουσες καθημερινές ανησυχίες γύρω από την ασφάλεια και την προστασία έως τους μεγάλους υπαρξιακούς κινδύνους, περιγράφει μελέτη του «Economist Impact».
Ο βαθμός ευθυγράμμισης των παγκόσμιων και περιφερειακών δυνάμεων του πλανήτη, όσον αφορά τη ρύθμιση και τη διακυβέρνηση της ΤΝ, θα επηρεάσει καθοριστικά την ασφάλεια, την προστασία και την καινοτομία. «Ο τρόπος με τον οποίο θα το κάνουν παραμένει εξαιρετικά αβέβαιος», επισημαίνει η μελέτη. Το ίδιο ισχύει και για τους παράγοντες που θα καθορίσουν το ευνοϊκό περιβάλλον – από τις δεξιότητες και τα δεδομένα έως την επικράτηση του ανοικτού κώδικα έναντι των κλειστών μοντέλων.
Κυβερνήσεις, επιχειρήσεις και εμπειρογνώμονες καλούνται να δουλέψουν μαζί, για να διαμορφώσουν υπεύθυνη ανάπτυξη εφαρμογών και διακυβέρνησης της ΤΝ και να διασφαλίσουν δίκαιη κατανομή και ενισχυμένη πρόσβαση σε αυτή την πρωτοποριακή τεχνολογία παγκοσμίως.
«Η Συμμαχία για τη Διακυβέρνηση της Τεχνητής Νοημοσύνης έχει στόχο να διαδραματίσει έναν κρίσιμο ρόλο στην προώθηση της μεγαλύτερης πρόσβασης σε πόρους που σχετίζονται με την ΤΝ (AI), συμβάλλοντας έτσι σε ένα πιο δίκαιο και υπεύθυνο οικοσύστημα παγκοσμίως», δήλωσε η Cathy Li, επικεφαλής AI, Data και Metaverse του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός. «Πρέπει να συνεργαστούμε μεταξύ κυβερνήσεων, ιδιωτικού τομέα και τοπικών κοινοτήτων για να διασφαλίσουμε ότι το μέλλον της AI μας ωφελεί όλους».
Αξιοποιώντας τη βιβλιογραφία και μια σειρά εργαστηρίων και συνεντεύξεων με ειδικούς σε θέματα τεχνολογίας και πολιτικής, η έγκριτη εφημερίδα, «Economist», εντόπισε τους πιο κρίσιμους και αβέβαιους παράγοντες, που διαμορφώνουν την ανάπτυξη, τη χρήση και τον αντίκτυπο της Τεχνητής Νοημοσύνης.
Η Economist Impact, υπηρεσία που ενημερώνει για τον αντίκτυπο των γεγονότων στην αγορά, δημιούργησε τέσσερα σενάρια. Κανένα από αυτά δεν είναι «το ιδανικό» ή «το χειρότερο».
Σενάριο 1: Ο παγκόσμιος οπωρώνας
Υποθέσεις – Παραδοχές:
Οι γεωπολιτικές εντάσεις έχουν υποχωρήσει αρκετά, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για παραγωγικές συνομιλίες για τη ρύθμιση και τη διακυβέρνηση της ΤΝ μεταξύ των παγκόσμιων ηγετών.
Υπάρχει ένα ήθος «πιο ανοιχτό» στο οικοσύστημα ανάπτυξης της ΤΝ, ειδικά στα θεμελιώδη μοντέλα (μια μορφή γεννητικής τεχνητής νοημοσύνης (generative AI).
Αποτελέσματα:
- Παγκόσμια συναίνεση μεταξύ των κρατών μελών των Ηνωμένων Εθνών τόσο για τις ηθικές αρχές όσο και για τα τεχνικά πρότυπα, που θα υποστηριχθούν από έναν νεοσύστατο Διεθνή Οργανισμό Τεχνητής Νοημοσύνης.
- Οι κυβερνητικοί οργανισμοί υποστηρίζουν τη συμμόρφωση μέσω ισχυρών πλαισίων ευθύνης, διευκολύνοντας την έκρηξη της υπεύθυνης καινοτομίας ΤΝ.
- Η ευθυγράμμιση της συμμόρφωσης μεταξύ των χωρών πυροδοτεί την «επαναπαγκοσμιοποίηση» της ψηφιακής οικονομίας.
- Η τεχνολογική βιομηχανία γνωρίζει ανάπτυξη στην έρευνα για την τεχνητή νοημοσύνη ανοικτού κώδικα, η οποία υποστηρίζεται περαιτέρω από τις κυβερνήσεις ως απάντηση σε περιστατικά αλγοριθμικής κατάχρησης και μεροληψίας.
- Η ιστορία και οι αξίες της Ευρώπης για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη διαφάνεια διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην παγκόσμια ενοποιημένη δομή διακυβέρνησης της ΤΝ.
Σενάριο 2: Περιφραγμένοι κήποι
Υποθέσεις – Παραδοχές:
Το παγκόσμιο πολιτικό κλίμα διευκολύνει περιορισμένες μεν, επιτυχείς δε, διαπραγματεύσεις γύρω από τη ρύθμιση και τη διακυβέρνηση της ΤΝ.
Αποτελέσματα:
- Οι παγκόσμιες δομές διακυβέρνησης της τεχνητής νοημοσύνης ευθυγραμμίζονται ως προς τα τεχνικά πρότυπα, με επικεφαλής τον Διεθνή Οργανισμό Τυποποίησης (ISO), αλλά αποτυγχάνουν να πράξουν το ίδιο ως προς τις ηθικές και αξιακές αρχές της τεχνητής νοημοσύνης.
- Η περιορισμένη ευθυγράμμιση μεταξύ των δομών διακυβέρνησης για τα ανθρώπινα δικαιώματα και της προστασίας της ιδιωτικής ζωής περιορίζει την εμπιστοσύνη του κοινού στην ΤΝ, με περιορισμένη συμμετοχή μικρότερων επιχειρήσεων στην αγορά, λόγω του υψηλού κόστους συμμόρφωσης.
- Τα άκαμπτα πρότυπα τεχνητής νοημοσύνης επηρεάζουν τη νεοσύστατη βιομηχανία ΤΝ στις αναδυόμενες οικονομίες, οι οποίες αγωνίζονται, επίσης, με την έλλειψη αξιόπιστου διαδικτύου, το υψηλό κόστος, τα περιορισμένα τοπικά σύνολα δεδομένων και τη διαρροή εγκεφάλων.
- Η δύναμη της Ευρώπης βασίζεται στον ακαδημαϊκό χώρο, ενώ οι ΗΠΑ και η Κίνα κυριαρχούν ως εμπορικοί ηγέτες.
Σενάριο 3: Η ζούγκλα της Τεχνητής Νοημοσύνης
Υποθέσεις – Παραδοχές:
Τα ανταγωνιστικά συμφέροντα, οι γεωπολιτικές αναταράξεις και οι εγχώριες εμπορικές πιέσεις αποτελούν κυρίαρχες προτεραιότητες για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής.
Αποτελέσματα:
- Οι παγκόσμιες δομές διακυβέρνησης δεν είναι ευθυγραμμισμένες, ανοίγοντας το δρόμο σε ένα καλειδοσκόπιο δομών διακυβέρνησης.
- Ένα πιο ποικιλόμορφο και προσιτό οικοσύστημα ΤΝ αναδύεται με τη μορφή ρυθμιστικών μπλοκ Τεχνητής Νοημοσύνης μεταξύ χωρών με κοινές αξίες, συμφέροντα και συμμαχίες.
- Αυτό επιτρέπει μια μορφή εκδημοκρατισμένης καινοτομίας, ενώ στις μικρότερες οικονομίες της Ευρώπης επιτρέπει να δημιουργήσουν βάσεις σε εξειδικευμένους τομείς της ΤΝ. Δίνει, όμως, τη δυνατότητα σε κακόβουλους «παίκτες» (ψηφιακούς εγκληματίες κ.λπ) να… κάνουν παιχνίδι με τους καταναλωτές.
Σενάριο 4: Τεχνολογικό αρχιπέλαγος
Υποθέσεις – Παραδοχές:
Οι πιο προηγμένες οικονομίες δημιουργούν ισχυρά και αποτελεσματικά ευνοϊκά περιβάλλοντα για την ανάπτυξη της ΤΝ. Οι χώρες παγκοσμίως, όμως, αδυνατούν να συμφωνήσουν σε βασικές θεμελιώδεις αρχές.
Αποτελέσματα:
- Η αδυναμία επίτευξης συναίνεσης σχετικά με τις θεμελιώδεις αρχές της ΤΝ ή τα πρότυπα τεχνικής εναρμόνισης οδηγεί σε ένα συνονθύλευμα πολιτικών και πλαισίων ΤΝ σε όλο τον κόσμο.
- Η διασυνοριακή επεκτασιμότητα παραμένει στα χέρια των μεγαλύτερων, καθιερωμένων τεχνολογικών εταιρειών λόγω του πολύπλοκου ρυθμιστικού τοπίου.
- Τα κατακερματισμένα πρότυπα δεδομένων εμποδίζουν την επεκτασιμότητα, οδηγώντας σε περιορισμένες επιδόσεις ΤΝ και κακής ποιότητας αποτελέσματα σε ορισμένους τομείς.
- Η ΕΕ δεν είναι σε θέση να ακολουθήσει την αποτελεσματική εφαρμογή της Πράξης για την ΤΝ, με αποτέλεσμα αποκλίνουσες διαπεριφερειακές προσεγγίσεις και περιορισμένη επεκτασιμότητα σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Παρά τα τέσσερα αυτά διαφορετικά μελλοντικά σενάρια της ΤΝ όσον αφορά την παγκόσμια διακυβέρνηση και την προσβασιμότητα, υπάρχουν κοινά βασικά ερωτήματα, στα οποία οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και άλλοι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να απαντήσουν. Οι λύσεις σε αυτά τα ερωτήματα μπορεί να μην είναι μονοσήμαντες, αλλά αυτό αντανακλά περαιτέρω την ανάγκη να εξελίσσονται και να επανεκτιμώνται οι πολιτικές, καθώς εξελίσσεται η τεχνολογία.
Αν οι κυβερνήσεις παγκοσμίως στραφούν προς μια ενιαία προσέγγιση για την παγκόσμια διακυβέρνηση της ΤΝ, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο θέσπισης ενός βιώσιμου πλαισίου για πιστοποιήσεις και ελέγχους, που θα διασφαλίζουν την τήρηση των κανονισμών της.
Επιπλέον, πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι νομικοί μηχανισμοί είναι ισχυροί και προσβάσιμοι μέσω των εθνικών δικαστικών συστημάτων. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα αντιμετωπίσουν, επίσης, την πρόκληση της ενίσχυσης της τεχνικής ικανότητας των κυβερνητικών υπηρεσιών, που είναι υπεύθυνες για τη χάραξη και την επιβολή πολιτικών για την ΤΝ.
Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα πρέπει να αξιοποιήσουν τις συνεργασίες μεταξύ του ιδιωτικού τομέα και των πανεπιστημίων, για να διευκολύνουν την ανταλλαγή ιδεών, μοντέλων και βέλτιστων πρακτικών. Τέλος, οι ίδιοι μπορεί να χρειαστεί να διαθέσουν πόρους για την ενίσχυση του εγχώριου οικοσυστήματος ΤΝ, προωθώντας την ανταγωνιστικότητα στη διεθνή σκηνή.
Στο πλαίσιο της πιθανής μετάβασης προς ένα κατακερματισμένο τοπίο διακυβέρνησης της ΤΝ, ο μακροπρόθεσμος επιχειρηματικός σχεδιασμός, η έρευνα και ανάπτυξη θα είναι ουσιαστικής σημασίας. Οι υπεύθυνοι θα πρέπει να επινοήσουν σχετικές στρατηγικές για την ενσωμάτωση αυτών των προσπαθειών σε ένα περιβάλλον, που μπορεί να γίνει όλο και πιο ασταθές και αβέβαιο.
Αυτό απαιτεί ευέλικτες και προσαρμοστικές προσεγγίσεις για την πλοήγηση σε μεταβαλλόμενα ρυθμιστικά τοπία. Επιπλέον, οι κυβερνήσεις θα πρέπει να έχουν υπόψη τους τη διαμόρφωση πολιτικών, που ευθυγραμμίζονται με τον βασικό σκοπό της ρύθμισης της ΤΝ ή τις δημοκρατικές αρχές.
Η εξισορρόπηση της ανάγκης για διακυβέρνηση με τη διατήρηση της καινοτομίας και των δημοκρατικών αξιών βρίσκεται στο επίκεντρο αυτών των διαβουλεύσεων, διασφαλίζοντας ότι η ΤΝ παραμένει κινητήρια δύναμη για την πρόοδο παρά τον πιθανό κατακερματισμό.
Η εξασφάλιση προσβάσιμης ενέργειας και σταθερής τροφοδοσίας μονάδων επεξεργασίας γραφικών (GPU) είναι, επίσης, ζωτικής σημασίας, γεγονός που απαιτεί επενδύσεις σε ενεργειακά αποδοτική ΤΝ και «πράσινο λογισμικό».
Στο μέτωπο της πολιτικής, η διατήρηση της δημόσιας υποστήριξης για την ΤΝ είναι επιτακτική ανάγκη. Οι ατυχίες, οι κακές πρακτικές και οι αδιαφανείς εφαρμογές μπορούν να διαβρώσουν την εμπιστοσύνη και την υποστήριξη του κοινού, όπως παρατηρείται σε τομείς όπως η υγειονομική περίθαλψη.
Οι υπεύθυνοι πρέπει να θεωρήσουν τη διακυβέρνηση ως αναπόσπαστο στοιχείο της κοινωνικής άδειας λειτουργίας της Τεχνητής Νοημοσύνης, δεδομένης της απρόβλεπτης φύσης των ψηφιακών κινδύνων και των ιστορικών κυβερνητικών αντιδράσεων.
