Έχει τα χαρακτηριστικά αδίστακτης μαφίας, λειτουργεί με τους κανόνες του οργανωμένου εγκλήματος και με μορφή πυραμίδας (εγκέφαλος, πλοιοκτήτριες εταιρείες, ναυτικοί, μεταφορικές εταιρείες, πλοία, διανομείς, εκτελεστές) και έχει πλοκάμια σε ολόκληρη την Ευρώπη. Πρόκειται για την μαφία των αφορολόγητων τσιγάρων που όσο η κρίση βαθαίνει, αποκομίζει σε βάθος χρόνου κέρδη δισεκατομμυρίων, ενώ παράλληλα χάνονται φορολογικά έσοδα που στην Ελλάδα κυμαίνονται μεταξύ 400 και 500 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως.
Η έκρηξη του λαθρεμπορίου απασχολεί τις Υπηρεσίες καταπολέμησης της απάτης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την OLAF, που συντονίζει τις επιχειρήσεις έχοντας καταγράψει συγκλονιστικές εικόνες καταδίωξης σε ολόκληρη την Ευρώπη. Πρόκειται για πραγματικά ντοκουμέντα που εξασφάλισε η διαδικτυακή τηλεόραση του ΑΜΠΕ και ο Γιώργος Κουβαράς.
Στην κάμερα της webtv μίλησε ο Γιώργος Παπαδόπουλος, ο άνθρωπος στο ΣΔΟΕ που έχει εξαγνίσει πολλές υποθέσεις λαθραίων τσιγάρων και έχει στο ενεργητικό του επιτυχίες εξάρθρωσης κυκλωμάτων. Χαρακτηριστικές είναι οι ιστορίες όπως εκείνη του πλοίου ΤΕΜΕΤΕΡΟΝ που πιάστηκε στην Κάντια της Αργολίδας, αφού γέμισε τη θάλασσα με κούτες από τσιγάρα. Το ίδιο, όταν δημοπρατήθηκε, αγοράσθηκε από τα ίδια κυκλώματα μετονομάστηκε σε «EVVA», με σημαία Βόρειας Κορέας και προσπάθησε να τροφοδοτήσει την αγορά με 2.990 κιβώτια, που αντιστοιχούν σε 1.450.000 τσιγάρα . Οι διαφυγόντες δασμοί και φόροι ανέρχονταν σε αυτή την περίπτωση σε 3,5 εκατομ ευρώ.
Το πρώτο ήμισυ του 2012 στην Ελλάδα σημειώνεται μια σημαντική άνοδος που αγγίζει το 13% σε ποσοστό διακίνησης στην αγορά των τσιγάρων, όταν το 2011 αντιστοιχούσαν στο 10,1%. Η προσφυγή των νέων στα φτηνά τσιγάρα, που πολλές φορές η τιμή τους σε σχέση με τα νόμιμα είναι 80% χαμηλότερη, είναι η νέα ανερχόμενη αγορά των κυκλωμάτων. Οι μεγάλες αγορές στο κέντρο της Αθήνας είναι η Ομόνοια, η Αχαρνών και οι δρόμοι που φιλοξενούν Οίκους Ανοχής. Η διακίνηση γίνεται, όπως και στην περίπτωση των ναρκωτικών, με βαποράκια, που στην Ελλάδα είναι κυρίως αλλοδαποί.
Η Ελλάδα πέρσι με βάση τα στοιχεία της OLAF είχε τη δεύτερη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση διακίνησης παράνομων τσιγάρων με ποσοστό 3,8%.
Η κατάσταση αυτή επιδεινώθηκε το 2012 και λόγω της αύξησης της ανεργίας αλλά και λόγω των χαμηλών πόρων που διατίθενται στις διωκτικές αρχές, οι οποίες θα πρέπει να εκσυγχρονίζονται πιο γρήγορα από ότι το οργανωμένο έγκλημα. Στην τηλεοπτική έρευνα του ΑΜΠΕ, αξιωματικός της ιταλικής Guardia De Finanza (ιταλικό ΣΔΟΕ) παρουσιάζει τις μεθόδους που χρησιμοποιεί η μαφία των τσιγάρων για να αντιμετωπίσει τις διωκτικές αρχές.
Η διαδρομή των κυκλωμάτων φτάνει ακόμη και μέχρι την Κίνα, όπου παράγεται ο μεγάλος όγκος λαθραίων. Η Μαφία βρίσκει συνήθως την λεγόμενη «τάπα» δηλαδή τη βιτρίνα ενός νόμιμου φορτίου πίσω από την οποία κρύβεται η παράνομη μεταφορά των τσιγάρων. Από τα πλοία φορτώνονται φορτηγά που πάντα στα φορτωτικά έγγραφα παρουσιάζει διαφορετικά προϊόντα όπως σε υπόθεση στην Αργολίδα όπου η «τάπα» ήταν συσκευασίες πορτοκαλιών.
Οι εγκληματικές οργανώσεις αποκομίζουν τεράστια κέρδη δημιουργώντας και έναν αθέμιτο ανταγωνισμό εις βάρος των νόμιμων επιχειρήσεων.
Τέλος ο Επιτρόπος, αρμόδιος για θέματα φορολογίας, Τελωνειακής Ένωσης και Καταπολέμησης της Απάτης Αλγίρδα Σεμέτα μιλά και για τους κινδύνους στη δημόσια υγεία καθώς τα συστατικά των λαθραίων τσιγάρων είναι τελείως ανεξέλεγκτα. Στην έδρα της OLAF στις Βρυξέλλες συνεδριάζουν σε τακτά διαστήματα οι διωκτικές αρχές και των 27 χωρών μελών για να συντονίσουν τη δράση τους.
