Πολυνομία και κακονομία στρώνουν το… χαλί σε ρουσφέτια

Το ξέρατε ότι από το 2001 έως το 2006 θεσπίστηκαν 1.569 νόμοι, δηλαδή περίπου 100 το χρόνο; Στο ίδιο διάστημα εκδόθηκαν 3.585 Προεδρικά Διατάγματα ενώ οι κανονιστικές και ατομικές διοικητικές πράξεις άγγιξαν τις 43.250! Γράφει η Μαρία Ζαχαροπούλου Οι συγκεκριμένοι αριθμοί έρχονται να επιβεβαιώσουν, για μια ακόμη φορά, το τεράστιο πρόβλημα της πολυνομίας αλλά και της κακονομίας που διαχρονικά αντιμετωπίζει η χώρα μας και αποτελεί «πληγή» για μία σειρά από τομείς μεταξύ των οποίων η οικονομία, οι επενδύσεις, η δημόσια διοίκηση, η γραφειοκρατία και η δικαιοσύνη. Νόμοι κακογραμμένοι με ασάφειες, οι οποίοι χρήζουν διευκρινίσεων και ερμηνειών αλλά και άσχετες τροπολογίες αποτελούν, δυστυχώς, τον κανόνα. Νομοσχέδια γεμάτα συντακτικά ή γραμματικά λάθη και εξώφθαλμα λανθασμένη χρήση της νομικής ορολογίας, φωτογραφικά άρθρα στρώνουν το… χαλί σε ρουσφέτια ενώ τα κενά και οι αντικρουόμενες κανονιστικές πράξεις ανοίγουν παραθυράκια για… βολικές εξυπηρετήσεις. Η εμπεριστατωμένη μελέτη που φέρει την υπογραφή του Αναπληρωτή Καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης στο ΕΚΠΑ, Δημήτρη Σωτηρόπουλου και του υποψήφιου διδάκτορα Πολιτικής Επιστήμης στο ΕΚΠΑ, Λεωνίδα Χριστόπουλου και εκπονήθηκε ως ερευνητικό έργο του οργανισμού διαΝΕΟσις, χαρτογράφησε το χάος που επικρατεί στη χώρα μας. Είναι ενδεικτικό ότι από το 2002 έως το 2016 έχουν ψηφιστεί 37 φορολογικά νομοσχέδια, τα οποία περιείχαν 722 εξουσιοδοτήσεις. Επιπλέον, έχουν περάσει 109 μεταβατικές διατάξεις και άλλες 273 ρυθμίσεις για φορολογικά θέματα διάσπαρτες σε άλλα, άσχετα νομοσχέδια. Και για να δοθούν διευκρινίσεις για τα παραπάνω κάθε χρόνο εκδίδονται περίπου 200 υπουργικές εγκύκλιοι. Και όλα αυτά τη στιγμή που, για παράδειγμα, τα αμερικανικά φορολογικά νομοσχέδια εκτιμάται ότι φτάνουν περίπου τα 70 από την ίδρυση του κράτους, και ειδικότερα από το 1861. Τα τελευταία χρόνια στο ένα από τα τρία νομοσχέδια που φτάνουν στη Βουλή περιλαμβάνονται διατάξεις που αφορούν σε άσχετα θέματα, αν και απαγορεύεται από το Σύνταγμα. Το 2014 ψηφίστηκαν 45 άρθρα σε άσχετα νομοσχέδια, τα οποία ρύθμιζαν ή άλλαζαν το περιεχόμενο των φορολογικών νόμων. Το 2015 καταγράφεται ένα ακόμη… ρεκόρ καθώς ψηφίστηκαν 61 άρθρα, τα οποία ρύθμιζαν ή άλλαζαν το περιεχόμενο των νόμων για το ασφαλιστικό, διάσπαρτα σε νομοσχέδια -σκούπα που δεν είχαν καμία σχέση. Πώς θα έρθει η ανάπτυξη και οι επενδυτές με αυτά τα δεδομένα, ρωτούν και ξαναρωτούν οι παράγοντες της αγοράς, αλλά απάντηση δεν παίρνουν… Μάλιστα, από την έρευνα προκύπτει ότι στα χρόνια της κρίσης ο αριθμός των Πράξεων Νομοθετικού Περιεχομένου έχει αυξηθεί δραστικά αφού μετά το 2010 έφτασαν τις 67, σε σχέση με τις 13 που ήταν τα προηγούμενα έτη.

Πολιτικό πρόβλημα

Οι περισσότεροι συμφωνούν πως το θέμα είναι καθαρά πολιτικό. Είναι ενδεικτικό ότι πριν από περίπου ένα χρόνο το υπουργείο Δικαιοσύνης στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου για το θέμα υπογραμμίζει ότι η πολυνομία «συνιστά δυστυχώς δομικό πρόβλημα της δημόσιας διοίκησης, συνδέεται δε με το φαινόμενο της κακονομίας και της γραφειοκρατίας με τις εντεύθεν συνέπειες αυτών, μεταξύ των οποίων η τροχοπέδηση των αναπτυξιακών τάσεων». Όπως διαπιστώνεται πίσω από τη πληθώρα νόμων κρύβεται η εξυπηρέτηση του πελατειακού κράτους, του ρουσφετιού και γι’ αυτό και δεν υπάρχει πολιτική βούληση για την καταπολέμηση του προβλήματος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι, όπως αναφέρεται στην έρευνα, ο τρόπος με τον οποίο νομοθετήθηκε το ασφαλιστικό σύστημα καθώς, από μία δεύτερη ματιά, στα ασφαλιστικά νομοσχέδια από τη δεκαετία του ’30 κιόλας προκύπτει ότι ήταν μια πολιτική διευκόλυνση για επιμέρους ομάδες εργαζομένων. Έτσι, μέσα σε 75 χρόνια η Ελλάδα πέρασε 884 ασφαλιστικά νομοσχέδια και 1.700 υπουργικές αποφάσεις! Είναι εντυπωσιακό πως αυτή τη στιγμή υπάρχουν σε ισχύ 27 νομοθετικές ρυθμίσεις οι οποίες ορίζουν τον τρόπο λειτουργίας των σχολών χορού και των ωδείων. Οι ερευνητές διαπίστωσαν έλλειψη πολιτικής κουλτούρας με τους υπουργούς να επιθυμούν, για ευνόητους λόγους, να δείχνουν ότι παράγουν έργο, ενώ η Βουλή περιορίζεται απλώς στην επικύρωση των αποφάσεων της κυβέρνησης χωρίς αποτελεσματικό έλεγχο αλλά και το ίδιο το Σύνταγμα υποκινεί το νομικό πληθωρισμό. Επίσης, εντοπίζεται ότι στη δημόσια διοίκηση κυριαρχεί η τυπολατρία αφού η παραμικρή κίνηση προϋποθέτει την ύπαρξη κάποιας κανονιστικής πράξης. Τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει μελέτες για την αντιμετώπιση του προβλήματος, ωστόσο, αυτό που πραγματικά μπορεί να δώσει λύσεις είναι, όπως λένε οι ειδικοί, η πολιτική βούληση.