Ο μυθικός σήμερα κομμωτής έκανε με τα γενναία γεωμετρικά του σχήματα πολλά περισσότερα από την ίδια την οικοδόμηση της βιομηχανίας της ομορφιάς: ήταν πρωτεργάτης στην επανάσταση του στιλ της δεκαετίας του 1960.

Όταν άνοιξε το πρώτο του κομμωτήριο στο Λονδίνο το 1954, επιδόθηκε στην περιπέτεια της κομμωτικής για να «ξεφορτωθώ απλώς το περιττό». Οι αρχιτεκτονικές του φόρμες και η ευκολία των χτενισμάτων του δεν θα δημιουργούσαν μόνο μια αισθητική μόδα, αλλά μια σωστή πολιτιστική επανάσταση!

Γι’ αυτό και οι τίτλοι που του προσκολλήθηκαν ήταν έκτοτε δίκαιοι: έλεγαν γι’ αυτόν ότι ήταν ο «άνθρωπος που άλλαξε τον κόσμο με ένα ψαλίδι» και απελευθέρωσε τη γυναίκα από «την τυραννία του κομμωτηρίου», πριν μετατραπεί στον επίσημο κομμωτή του διεθνούς τζετ σετ και των διασημοτήτων του πλανήτη.

Και βέβαια είναι εύκολο σήμερα να παραγνωρίσουμε ότι ήταν ο κύριος υπεύθυνος για τη μετατροπή του ασήμαντου μέχρι τότε και διαδικαστικού κλάδου της κομμωτικής σε δημιουργικό επάγγελμα με κοινωνική απήχηση. «Για μένα κόμμωση σημαίνει σχήμα», εξομολογούταν ο Βιντάλ Σασούν στην αυτοβιογραφία του, καθώς πράγματι για τον διάσημο κομμωτή το κούρεμα ήταν το άλφα και το ωμέγα της κουπ. Ήταν ο πρώτος που εισήγαγε στο τέλος της δεκαετίας του 1950 το αρχιτεκτονικό ντιζάιν, τα γεωμετρικά σχήματα και τις οξείες γωνίες που τόνιζαν το σχήμα του προσώπου των πελατισσών του, απελευθερώνοντας τα γυναικεία κεφάλια από τους λακαρισμένους όγκους των μαλλιών.

Τα κοντοκουρεμένα κεφάλια του που απέπνεαν ένα νέο είδος σεξουαλικότητας ήταν πολύ εύκολο να συντηρηθούν αφού το μόνο που χρειαζόντουσαν ήταν λούσιμο και στέγνωμα. Οι κομμώσεις του Βιντάλ Σασούν έδωσαν μάλιστα ακόμη μεγαλύτερη ώθηση στη νεανική υποκουλτούρα της δεκαετίας του ’60 που ξεκίνησε από το Λονδίνο για να κατακτήσει πολύ γρήγορα όλο τον κόσμο. Κι όταν το 1968 φιλοτέχνησε την κουπ της Μία Φάροου για τις ανάγκες του ρόλου της στο αριστούργημα του Πολάνσκι «Το Μωρό της Ρόζμαρι», ήταν πια στην κορυφή της διεθνούς κομμωτικής!

Ο άνθρωπος που επανεφηύρε τη γυναικεία σεξουαλικότητα και θηλυκότητα στα τέλη της δεκαετίας του 1950-αρχές του 1960 δεν σταμάτησε ποτέ να πρωτοπορεί, όντας ας πούμε ένας από τους πρώτους επιχειρηματίες που λάνσαρε σειρές με την υπογραφή του: σαμπουάν, κοντίσιονερ και άλλα προϊόντα με το όνομά του έκαναν τεράστιες πωλήσεις στα πέρατα του κόσμου.

Κατά τη διάρκεια του μισού αιώνα της επαγγελματικής του δράσης, ο Βιντάλ Σασούν εκπαίδευσε στις σχολές του περισσότερο από ένα εκατομμύριο κομμωτές, έγραψε τρία βιβλία και διατηρούσε τη δική του καθημερινή τηλεοπτική εκπομπή…

Πρώτα χρόνια

Ο Βιντάλ Σασούν γεννιέται στις 17 Ιανουαρίου 1928 σε συνοικία του ανατολικού Λονδίνου ως το ένα από τα δύο παιδιά μιας φτωχής οικογένειας εβραϊκής καταγωγής. Ο πατέρας του Τζακ είχε γεννηθεί μάλιστα στη Θεσσαλονίκη. Η παιδική του ηλικία δεν είχε βέβαια την αίγλη που θα απολάμβανε αργότερα στη ζωή: σε ηλικία 5 ετών, ο πωλητής χαλιών Τζακ εγκαταλείπει τη φαμίλια και η μητέρα είναι πια υποχρεωμένη να συντηρεί τα παιδιά της με το πενιχρό εισόδημά της.

Ανήμπορη να τα μεγαλώσει μόνη, εμπιστεύεται τα δυο της παιδιά σε ορφανοτροφείο του Λονδίνου, όπου και θα περάσει ο Βιντάλ τα επόμενα 6 χρόνια. Η μητέρα ξαναπαντρεύεται και κατά τη διάρκεια του Πολέμου, το 1942, καταφέρνει να βρει δουλειά για τον μικρό, ώστε να φύγει από το πτωχοκομείο. Και σαν να το ήξερε η μοίρα, ο 14χρονος Βιντάλ πιάνει δουλειά ως μαθητευόμενος σε κουρείο της γειτονιάς! Η δουλειά του, να λούζει τις πελάτισσες…

Η επαφή του όμως με τον κόσμο της κομμωτικής διακόπηκε απρόοπτα όταν οι αντισημίτες φασίστες του Λονδίνου, κάτω από τον ηγέτη τους Όσβαλντ Μόσλεϊ, όργωναν τους δρόμους της πόλης και έσπερναν όλεθρο στα εβραϊκά μαγαζιά, όπως το κομμωτήριο που μαθήτευε ο Σασούν. Δεκαεφτάχρονος πλέον, ο Βιντάλ προσχώρησε σε μια μαχητική εβραϊκή οργάνωση, το περίφημο 43 Group, για να τα βάλει με τους μελανοχίτωνες του Μόσλεϊ, οι οποίοι είχαν εντωμεταξύ αποφυλακιστεί και επέμεναν ότι ο Χίτλερ είχε δίκιο προσπαθώντας να διώξουν τους εβραίους από τους λονδρέζικους δρόμους. Ο Σασούν προσπάθησε να εμποδίσει την εξάπλωση των κηρυγμάτων μίσους και να υπερασπιστεί τους γείτονές του: «Οι εικόνες που βλέπαμε άλλαξαν τη μορφή της οργής μας και το σλόγκαν ‘‘ποτέ ξανά’’ έγινε εντολή», είπε αργότερα.

Η επαφή του με τον ζοφερό κόσμο του ρατσισμού και των αντισημιτικών διακρίσεων τον έφερε το 1948, όντας 20 χρονών πια, στις τάξεις της εβραϊκής παραστρατιωτικής οργάνωσης που μαχόταν για τη δημιουργία κράτους στη Μέση Ανατολή. Ο Σασούν πολέμησε στον Αραβο-Ισραηλινό Πόλεμο του 1948, που ξέσπασε αμέσως μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του κράτους του Ισραήλ, λέγοντας αργότερα: «Ήταν ο καλύτερος χρόνος της ζωής μου»…

Εμπορική επιτυχία

Ήταν το 1954 όταν ο 36χρονος Βιντάλ Σασούν επέστρεψε στο Λονδίνο και άνοιξε ένα μικροσκοπικό κομμωτήριο στον τρίτο όροφο ενός κτιρίου χωρίς ασανσέρ στην Bond Street, έχοντας ήδη μαθητεύσει κοντά στον γνωστότατο κομμωτή Raymond Besson. Τη μαθητεία κοντά στον φημισμένο Besson την διέκοψε μάλιστα απρόοπτα όταν διαφώνησε με το ορθόδοξο στιλ του δασκάλου, καθώς ο ίδιος ήθελε να πειραματιστεί με νέες κουπ και φόρμες.

Το κομμωτήριο ήταν μάλιστα τόσο μικρό που οι πελάτισσες αναγκάζονταν να περιμένουν στις σκάλες μέχρι να έρθει η σειρά τους, δεν έφευγαν όμως καθώς αυτός ο κομμωτής είχε όραμα και τους έδινε κάτι διαφορετικό κάθε φορά. Το «Sassoon’s» έγινε σύντομα της μόδας! Γνωστός για τις νέες τάσεις που κόμιζε στην τέχνη της κομμωτικής, όπως τα κοντοκουρεμένα μαλλιά με τα γεωμετρικά σχήματα που είναι εύκολα στον χειρισμό από τη γυναίκα που βγαίνει από το σπίτι για να δουλέψει και δεν έχει πολύ χρόνο να αφιερώσει στο κομμωτήριο, ο Σασούν παρέχει το κατάλληλο αντίδοτο στις πολύπλοκες κομμώσεις που κυριαρχούσαν στην εποχή και βασίζονταν στα μακριά μαλλιά.

Παρά τις ανάγκες της δουλειάς, έβρισκε πάντοτε χρόνο για διαδηλώσεις και οδομαχίες! Κάποτε γύρισε με τραύματα στο πρόσωπο και όταν πελάτισσα τον ρώτησε ανήσυχη τι του είχε συμβεί, ο Σασούν απάντησε ψύχραιμα: «Τίποτα σπουδαίο, έπεσα πάνω σε μια φουρκέτα».

Το 1958 μετακόμισε σε άλλο επαγγελματικό χώρο και πλέον ήταν επηρεασμένος από τη νέα αισθητική τάση του Μπαουχάους. «Οι αρχιτέκτονες ήταν πάντα οι ήρωές μου», έλεγε ο Σασούν που ήθελε πάντα να σπουδάσει αρχιτεκτονική, αν και οι ανάγκες της οικογένειάς του δεν του το επέτρεψαν ποτέ. Την ίδια χρονιά, δημιουργεί το «σχήμα», επηρεασμένος από τα σχέδια του Μπαουχάους. Το 1963 ήταν η χρονιά του «bob», του φουσκωτού καρέ.

Ο Σασούν έκανε μόδα τα γεωμετρικά σχήματα και τις οξείες γωνίες που τόνιζαν το σχήμα του γυναικείου προσώπου. Τα κοντοκουρεμένα κεφάλια του απέπνεαν ένα νέο είδος σεξουαλικότητας και ήταν πολύ εύκολο να συντηρηθούν, αφού το μόνο που χρειαζόντουσαν ήταν λούσιμο και στέγνωμα. Οι κομμώσεις του Βιντάλ έδωσαν μάλιστα ακόμη μεγαλύτερη ώθηση στη νεανική μόδα της δεκαετίας του ’60 που ερχόταν ολοταχώς να αλλάξει όσα ήξερε ο κόσμος.

Μια από τις πρώτες πελάτισσές του ήταν η σχεδιάστρια Μέρι Κουάντ, η δημιουργός της μίνι φούστας(!), η οποία σε ντοκιμαντέρ για τη δημιουργία της είπε για τον Σασούν ότι «έβαλε το κερασάκι στην τούρτα». Το 1963, η κοντοκουρεμένη καρέ κουπ της Κουάντ έγινε το σήμα-κατατεθέν της. Το ίδιο συνέβη και το 1968 με την κουπ της Μία Φάροου που φιλοτέχνησε ο Σασούν για τις ανάγκες του ρόλου της στην ταινία του Πολάνσκι «Το Μωρό της Ρόζμαρι».

Για τη δουλειά του αυτή ο λονδρέζος κομμωτής κέρδισε 5.000 δολάρια, κυρίως όμως απέκτησε διεθνή αναγνώριση. Όταν μάλιστα ο Πολάνσκι διαμαρτυρήθηκε για τα πολύ κοντά της μαλλιά στο γύρισμα, εκείνη του αντιγύρισε: «Είναι του Βιντάλ Σασούν, πολύ της μόδας!» (ατάκα που βρήκε τελικά τη θέση της μέσα στην ταινία)…

Την ίδια χρονιά, η παγκόσμια τώρα αναγνωρισιμότητά του τον έφερε στη Νέα Υόρκη για την ίδρυση του πρώτου κομμωτηρίου του εκτός Βρετανίας. Η επιτυχία ήταν ανεπανάληπτη. Μέσα σε πέντε χρόνια, λειτουργούσε σαλόνια ομορφιάς σε Τορόντο και Μπέβερλι Χιλς και σχολή κομμωτικής φυσικά στο Λονδίνο! Το 1973 λάνσαρε τα δικά του προϊόντα και στα μέσα της δεκαετίας του ’70 είχε 15 κομμωτήρια και σχολές στην Αμερική, τον Καναδά, την Αγγλία και τη Γερμανία.

Όσο για το σλόγκαν του, δεν ήταν άλλο από το «Αν δεν είσαι ωραία, δεν είμαστε κι εμείς ωραίοι». Όσο για τα προϊόντα του, σημείωναν πια περισσότερα από 100 εκατ. δολάρια τον χρόνο σε πωλήσεις! Αν και το 1983 θα έπαιρνε την απόφαση που θα μετάνιωνε άρδην αργότερα: να πουλήσει την εταιρία του στην Procter & Gamble.

Η κουπ των πέντε σημείων του αποτέλεσε πραγματική επανάσταση στον χώρο της μόδας. Όπως είχε πει και ο ίδιος: «Η επανάσταση ήταν η απελευθέρωση της γυναίκας από τις λακ, τα ρόλεϊ και την καθημερινή επίσκεψη στο κομμωτήριο. Κάθε επανάσταση πρέπει να συνοδεύεται από μια κοινωνική αλλαγή. Η μόδα πάντοτε θα συμβαδίζει με τις κοινωνικές μεταρρυθμίσεις».

Όσο τα μαλλιά των πελατισσών του γίνονταν όμως κοντότερα, τόσο μάκραιναν τα μαλλιά των αγοριών και η συμβολή του στην κουλτούρα των ’60s και την απελευθέρωση των ηθών ήταν καταλυτική!

Προσωπική ζωή

Ήταν το 1956 όταν έλαβε χώρα ο πρώτος του γάμος με την Ελέιν Γουντ, τη ρεσεψιονίστ του, ο οποίος κατέληξε σε διαζύγιο το 1963. Τέσσερα χρόνια μετά παντρεύτηκε την καναδή ηθοποιό Μπέβερλι Άνταμς, με την οποία απέκτησε δύο γιους και δύο κόρες. Όταν μετακόμισαν στο Λος Άντζελες, δημοσίευσαν από κοινού το μπεστ σέλερ «A year of beauty and health». Το 1980, ο Βιντάλ Σασούν παρουσίαζε τοκ σόου στην αμερικανική τηλεόραση. Το ζευγάρι τράβηξε χωριστούς δρόμους την ίδια χρονιά.

Το 1983 ξαναπαντρεύτηκε, αυτή φορά τη γυμνάστρια και μοντέλο Τζάνετ Χάρτφορντ-Ντέιβις, αν και η ένωση έληξε άδοξα λίγο αργότερα. Το 1992 παντρεύτηκε για τέταρτη φορά, τώρα τη σχεδιάστρια Ρόνι Χόλμπρουκ. Η κόρη του Κάτια, μοντέλο και ηθοποιός, πέθανε το 2002. Το 2010 η ζωή του γυρίστηκε ταινία, το «Vidal Sassoon: Τhe Movie» σε μορφή ντοκιμαντέρ, αν και από το 2009 είχε διαγνωστεί με λευχαιμία.

Ταυτοχρόνως, ίδρυσε το Κέντρο Βιντάλ Σασούν στην Ιερουσαλήμ για τη μελέτη του αντισημιτισμού. Ο ιστορικός κομμωτής άφησε την τελευταία του πνοή στις 9 Μαΐου 2012 στο σπίτι του στο Λος Άντζελες.

Τα τελευταία 25 χρόνια της ζωής του δεν είχε πιάσει ψαλίδι. Ξόδευε πια την περιουσία του σε έργα τέχνης: «Φαντάσου να ανοίγεις κάθε μέρα την εφημερίδα για να δεις την αξία της μετοχής σου. Εγώ προτιμώ να περπατάω στο σπίτι μου και να βλέπω τέχνη»…

Δείτε όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στη στήλη «Πορτραίτα» του newsbeast.gr