Ο διαχρονικός «Κόμης Δράκουλας» Μπέλα Λουγκόζι

Ο ούγγρος αστέρας του σινεμά που κατατρομοκράτησε το παγκόσμιο κοινό!

18·08·2014 11:44 2 σχόλια

Ο κατεξοχήν άρχοντας του τρόμου, ο μεγάλος Μπέλα Λουγκόζι, έμελλε να σφραγίσει τον κινηματογραφικό Δράκουλα χαρίζοντάς μας την καλύτερή του ίσως ενσάρκωση.

Το πιο κακό, απόκοσμο και τρομακτικό βαμπίρ της κινηματογραφικής Ιστορίας ήταν ωστόσο πολλά περισσότερα από τον ρόλο που σφράγισε την καριέρα του, με τη δύσκολη και ιδιαίτερη ζωή του να το προσυπογράφει αυτό.

Ο ούγγρος φτωχοδιάβολος έπρεπε να μεταναστεύσει στον Νέο Κόσμο το 1921 για να γίνει παγκοσμίως γνωστός, πρώτα με τη θεατρική μεταφορά του «Δράκουλα» στο Μπρόντγουεϊ και κατόπιν με την κινηματογραφική του πορεία το 1931, όταν θα γινόταν ανάρπαστος στα μήκη και τα πλάτη της οικουμένης.

Λέγεται ότι κανείς έκτοτε δεν έχει ξανατρομάξει το παγκόσμιο κοινό όπως στη δεκαετία του ’30 ο αρχετυπικός Κόμης Δράκουλας από την Ουγγαρία…

Πρώτα χρόνια

Ο Μπέλα Λουγκόζι γεννιέται ως Μπέλα Φέρεντζ Μπλάσκο στις 20 Οκτωβρίου 1882 στο Λουγκός της Ουγγαρίας, τμήμα τότε της Αυστροουγγαρίας. Η γενέτειρά του απείχε μάλιστα μόλις 50 χιλιόμετρα από τα δυτικά σύνορα με την Τρανσιλβανία, το θρυλικό σπίτι του Βλαντ του Παλουκωτή, του ιστορικού Δράκουλα των Καρπαθίων, που τόσα ιδανικά θα ενσάρκωνε λίγα χρόνια αργότερα τόσο στο σανίδι όσο και το μεγάλο πανί!

Παρά το αγροτικό παρελθόν της οικογένειας, ο πατέρας του ήταν φούρναρης και επενδυτής, δίνοντας έτσι στη φαμίλια τη δυνατότητα να ζει με σχετική άνεση. Ο Μπέλα ήταν όμως επαναστατικός νους και άτακτος ως παιδί. Αφού ολοκλήρωσε το Δημοτικό, φοίτησε για λίγο στο Γυμνάσιο, αν και το αυστηρό περιβάλλον και το πρωτόκολλο σύντομα θα τον έκαναν να τα φορτώσει στον κόκορα. Το 1894, σε ηλικία 12 ετών, εγκαταλείπει το σχολείο και το σκάει από το πατρικό.

Ταξίδεψε με τα πόδια και έκανε μπόλικες δουλειές του ποδαριού για να συντηρηθεί, ζητώντας ταυτοχρόνως τη συνδρομή γαλαντόμων περαστικών και ξένων. Οι περιπέτειές του θα τον φέρουν στη μικρή βιομηχανική πόλη Resita, όπου θα εργαστεί στα ορυχεία. Εκεί θα έρθει σε επαφή με τοπικούς περιπλανώμενους θιάσους και θα μαγευτεί από την τέχνη του ηθοποιού, βάζοντας σκοπό να ακολουθήσει την υποκριτική.

Το 1897 έφυγε από τα ορυχεία για να συναντήσει τη μητέρα και την αδελφή του και την επόμενη χρονιά επέστρεψε στο σχολείο, το οποίο θα εγκαταλείψει εκ νέου έπειτα από μόλις 4 μήνες! Κι αυτό για να πιάσει δουλειά ως εργάτης στους σιδηροδρόμους. Την ίδια εποχή, καταφέρνει με τη βοήθεια των γονέων του να εξασφαλίσει μικρορολάκι σε περιοδεύοντα θίασο, όπου το ωμό ταλέντο του, παρά την έλλειψη δραματικής εκπαίδευσης, θα τον φέρει σύντομα από τον χορό στους πρωταγωνιστικούς ρόλους του θιάσου.

Μέχρι τις αρχές του 1900, είχε ήδη γίνει δεκτός στην Ακαδημία της Ουγγαρίας για τις Θεατρικές Τέχνες και εξειδικεύτηκε στους σεξπιρικούς ρόλους. Αφού υιοθέτησε και το καλλιτεχνικό του ψευδώνυμο, το «Λουγκόζι» (αναφορά στη γενέτειρά του, το Λουγκός), όργωσε την πρώτη δεκαετία του 20ού αιώνα την επικράτεια της Αυστροουγγαρίας ως πρωταγωνιστής σεξπιρικών έργων, αφήνοντας εποχή στη χώρα ως Ρωμαίος, Άμλετ, Ριχάρδος Γ’ κ.λπ.

Το 1913 έγινε μέλος του Εθνικού Θεάτρου της Ουγγαρίας στη Βουδαπέστη και πρωταγωνίστησε σε ακόμα περισσότερες παραστάσεις σεξπιρικού ρεπερτορίου, όντας πια ένας από τους μεγάλους πρωταγωνιστές του κλασικού ρεπερτορίου…

Καριέρα στο σινεμά

Παρά το γεγονός ότι οι ηθοποιοί του Εθνικού Θεάτρου είχαν απαλλαγή από τη στρατιωτική θητεία, τον Ιούνιο του 1914 τα πατριωτικά του αισθήματα θα τον φέρουν εθελοντικά στις τάξεις του στρατού, για να βοηθήσει την πατρίδα του στη μάχη κατά της Ρωσίας στα χαρακώματα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Το 1916 ωστόσο θα αποστρατευτεί άρον-άρον εξαιτίας προβλημάτων υγείας και θα επιστρέψει στο σανίδι του Εθνικού Θεάτρου, ερμηνεύοντας νέους ρόλους κλασικού ρεπερτορίου και αυξάνοντας κι άλλο την τοπική του φήμη. Στα επόμενα χρόνια θα μεταπηδήσει από το σανίδι στη διαρκώς αυξανόμενη εθνική βωβή κινηματογραφία της Ουγγαρίας, γινόμενος ένας από τους μεγάλους πιονέρους του ευρωπαϊκού σινεμά.

Ταυτόχρονα με τη συμμετοχή του σε αναρίθμητες βωβές ταινίες του ουγγρικού σινεμά, ο Λουγκόζι οργάνωσε το Σωματείο Ηθοποιών της Ουγγαρίας, τον πρώτο συνδικαλιστικό φορέα ηθοποιών του κόσμου! Άνθρωπος της εποχής του, δραστηριοποιήθηκε και πολιτικά, υποστηρίζοντας θερμά την Ουγγρική Επανάσταση του 1919 που έφερε το Σοβιετικό Σοσιαλιστικό Κόμμα για σύντομο διάστημα στην εξουσία…

Μετανάστευση στην Αμερική

Όταν ωστόσο το καθεστώς ανατράπηκε, ο Λουγκόζι βρέθηκε σε δυσχερή θέση, εχθρός πια της νέας κυβέρνησης! «Μετά τον Πόλεμο, συμμετείχα στην επανάσταση», θα πει χρόνια αργότερα ο ηθοποιός, «κι έτσι βρέθηκα στη λάθος πλευρά!».

Το 1919 ο Λουγκόζι αναγκάστηκε να καταφύγει εσπευσμένα στη Βιέννη, με τον θρύλο να τον θέλει να το σκάει από τη Βουδαπέστη μέσα σε άμαξα με άχυρο. Από τη Βιέννη ταξίδεψε στο Βερολίνο, όπου βρήκε αμέσως δουλειά στο γερμανικό σινεμά (1920). Το καλύτερο φιλμ της γερμανικής περιόδου του ήταν η τοπική εκδοχή του «Δρος Τζέκιλ και Μίστερ Χάιντ» («The Head of Janus»).

Παρά τη γρήγορη επιτυχία που βρήκε στη Γερμανία, ο Λουγκόζι αποφάσισε να μεταναστεύσει στην Αμερική: αφού περιπλανήθηκε για λίγο στην Ιταλία, κατέφτασε στη Νέα Ορλεάνη στις 4 Δεκεμβρίου 1920. Από κει βρήκε σύντομα τον δρόμο του για τη Νέα Υόρκη, όπου η σοβαρή θεατρική κοινότητα των ούγγρων καλλιτεχνών τον υποδέχτηκε με ανοιχτές αγκάλες!

Ο Λουγκόζι ρίχτηκε αμέσως με τα μούτρα στην ουγγρική θεατρική σκηνή της Νέας Υόρκης τόσο ως ηθοποιός όσο και ως σκηνοθέτης, γνωρίζοντας νέες επιτυχίες Παρά το γεγονός ότι δεν μιλούσε ακόμα καλά αγγλικά, έκανε το θεατρικό του ντεμπούτο σε έργο στην αγγλική γλώσσα το 1922, στο οποίο αποστήθισε τα λόγια του φωνητικά, μην καταλαβαίνοντας καλά-καλά τι έλεγε!

Με το σινεμά πάντως δεν είχε πρόβλημα, καθώς ήταν η χρυσή εποχή του βωβού κινηματογράφου. Ο Μπέλα Λουγκόζι έπαιξε σε μια χούφτα αμερικανικών παραγωγών πριν τον ρόλο που θα τον εκτόξευε στην κορυφή…

Ο Δράκουλας

Το 1927 ήταν που ο Λουγκόζι αποδέχτηκε τον αμφιβόλου ποιότητας ρόλο του Δράκουλα σε ένα θεατρικό έργο που βασιζόταν στον σκοτεινό αφήγημα του Μπραμ Στόκερ. Η θεατρική ενσάρκωση του Δράκουλα από τον Λουγκόζι ήταν εντελώς καινοτόμα: επιβλητικός, μυστηριώδης και σαγηνευτικός, καθήλωσε το κοινό του όπως κανείς!

Ο θεατρικός Δράκουλας του Λουγκόζι περιόδευσε στην Αμερική μέσα σε διθυραμβικές κριτικές το 1928 και το 1929, μέχρι να αποφασίσει το χολιγουντιανό στούντιο της Universal να τον μεταφέρει στο σινεμά. Το 1931 ήταν η καθοριστική χρονιά για τον Λουγκόζι, όταν η πρώτη εκδοχή του Κόμη Δράκουλά του («The Strangest Passion the World Has Ever Known») έγινε παγκόσμια επιτυχία και καθιέρωσε τον πρωταγωνιστή της στο πάνθεο των κινηματογραφικών κακών! Ο Λουγκόζι ήταν πράγματι ο Άρχοντας των Καρπαθίων…

Σε όλη τη δεκαετία του 1930 ο Λουγκόζι τυποποιήθηκε ως πρωταγωνιστής ταινιών τρόμου, παίζοντας βαμπίρ, τέρατα και τρελούς επιστήμονες σε δεκάδες φιλμ δεύτερης διαλογής. Οι γνωστότερες ταινίες του ήταν οι «Murderers in the Rue Morgue» (1932), «White Zombie» (1932), «International House» (1933), «The Raven» (1934), «Dracula’s Daughter» (1936) και «Son of Frankenstein» (1939).

Ο Λουγκόζι ήταν πια ο απόλυτος πρωταγωνιστής του αμερικανικού τρόμου, το ίδιο το πρόσωπο της φρίκης! Αν και στον ίδιο δεν άρεσε η τυποποίηση και το έφερε βαρέως που ποτέ δεν του πρότειναν άλλους ρόλους. Το ίδιο μοτίβο συνεχίστηκε και στη δεκαετία του ’40, ερμηνεύοντας αναρίθμητους ρόλους τρόμου: «The Ghost of Frankenstein» (1942), «Frankenstein Meets the Wolf Man» (1943) και «Bud Abbott and Lou Costello Meet Frankenstein» (1948).

Παρά την ασύλληπτη καριέρα του και την αναγνωρισιμότητά του, τόσο οι κακές απολαβές της Universal όσο και ο απρόσεχτος οικονομικά τρόπος της ζωής του τον άφησαν στην ψάθα, βουτηγμένο στα χρέη.