Το κωμικό φαινόμενο Χάρολντ Ράμις

Ο αξέχαστος Dr Egon Spengler των «Κυνηγών Φαντασμάτων» δεν ήταν μόνο κωμικός ηθοποιός, αλλά θρύλος του χιούμορ, καθώς από τη συγγραφική πένα και τη σκηνοθετική του καρέκλα θα μας χάριζε κωμωδίες-σταθμούς όπως τη «Μέρα της Μαρμότας» και το «Τρελό Θηριοτροφείο», αλλά και τις επίσης σπουδαίες «Stripes», «Meatballs», «Caddyshack» και «Animal House». Και βέβαια αργότερα θα μας παρέδιδε κι άλλες σπαρταριστές κωμικές ιστορίες, όπως το «Ανάλυσέ το»! Ένας από τους σημαντικότερους ηθοποιούς, σκηνοθέτες και σεναριογράφους του σύγχρονου Χόλιγουντ των δεκαετιών του ’80 και του ’90 έφυγε από τη ζωή πολύ πρόσφατα, στις 24 Φεβρουαρίου, σε ηλικία 69 ετών. Κι αν ταινίες όπως οι «Ghostbusters» (και το σίκουελ φυσικά!), «Stripes», «Meatballs», «Caddyshack», «Animal House» και η περίφημη «Groundhog Day» έχουν από καιρό κερδίσει τη ζηλευτή τους θέση στην ιστορία του κωμικού σινεμά, έχτισαν ταυτοχρόνως τον μύθο του πολυτάλαντου Χάρολντ Ράμις ως πολυαγαπημένου ηθοποιού, σεναριογράφου και σκηνοθέτη. Παλεύοντας με ένα σπάνιο αυτοάνοσο νόσημα ήδη από το 2010, ο κορυφαίος χιουμορίστας άφησε έργο που μιλά από μόνο του, καθώς θα ήταν ευκολότερο να παραθέσουμε τις αξέχαστες κωμωδίες του ’80 και του ’90 που δεν είχε συμμετοχή με τον έναν ή τον άλλο τρόπο παρά σε όσες άφησε το χνάρι του! Κι όλα θα ξεκινούσαν για τον ίδιο από τα ανέκδοτα που σκάρωνε άλλοτε για το περιοδικό Playboy… Πρώτα χρόνια Ο Χάρολντ Άλεν Ράμις γεννιέται στις 21 Νοεμβρίου 1944 στο Σικάγο του Ιλινόις μέσα σε μεσοαστική οικογένεια: οι γονείς του διατηρούσαν μίνι μάρκετ σε προάστιο της πόλης. Ο μικρός Χάρολντ φανερώνει το κωμικό του ταλέντο ήδη από νωρίς, λατρεύοντας να παρακολουθεί τις ξεκαρδιστικές ταινίες των αδελφών Μαρξ και του Sid Caesar, ενώ στις σχολικές του επιδόσεις διαπρέπει, κερδίζοντας μάλιστα και υποτροφίες. Το 1967 ο Ράμις θα αποφοιτήσει από το Πανεπιστήμιο Ουάσιγκτον του Μιζούρι, με ειδίκευση στην αγγλική λογοτεχνία. Αφού έκανε μπόλικες δουλειές του ποδαριού, η κωμική του κλίση δεν μπορούσε άλλο να περιμένει: προσλαμβάνεται από το θρυλικό ανδρικό περιοδικό Playboy ως συντάκτης της στήλης των ανεκδότων! Κι όταν αργότερα θα φτάσει στη θέση του αρχισυντάκτη των ενθέτων του περιοδικού, δεν θα έχει απολύτως κανέναν ενδοιασμό να εγκαταλείψει την καριέρα του για να προσχωρήσει στον αυτοσχεδιαστικό θίασο του Σικάγο «Second City» (1969), όπου θα δουλέψει στο πλευρό των επίσης αξέχαστων κωμικών Μπιλ Μάρεϊ και Τζον Μπελούσι, με τους οποίους θα συνδεθεί με βαθιά φιλία και θα συνεργαστεί εξάλλου εκτεταμένα… Μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του ’70, ο Ράμις είχε ήδη ενταχθεί στις τάξεις του τηλεοπτικού σόου του Second City «SCTV», ως σεναριογράφος και ηθοποιός. Το όνομά του αρχίζει να γίνεται επικινδύνως γνωστό… Φτιάχνοντας κωμικά θαύματα Η ευφάνταστη κωμική του πένα δεν θα έπαιρνε πολύ να περάσει στον κινηματογράφο: η αυθεντική κολεγιακή κωμωδία «(National Lampoon’s) Animal House» του 1978, στην οποία βασίστηκαν όλες οι άλλες αργότερα, προέκυψε από τη δαιμόνια πένα του Ράμις (και των Douglas Kenney και Chris Miller)! Το ιδανικό μείγμα κινηματογραφικής μαγείας, γυμνού και «πιπεράτων» συμβάντων δημιούργησε μια κωμική κατηγορία από μόνο του, εγκαθιδρύοντας τον συμπρωταγωνιστή Τζον Μπελούτσι στις συνειδήσεις του κοινού και δίνοντας στον Ράμις την πρώτη του χολιγουντιανή επιτυχία. Έναν χρόνο μετά την «ανακάλυψη» του κινηματογραφικού είδους «κολεγιακή κωμωδία», ο Χάρολντ Ράμις συνυπογράφει άλλο ένα καινοτόμο σενάριο, που θα γεννούσε ακόμα ένα κωμικό genre, την «κωμωδία θερινής κατασκήνωσης». Ο λόγος για το ξεκαρδιστικό «Meatballs» (1979), που ενθρονίζει τον Μπιλ Μάρεϊ στη θέση του βασιλιά της κωμωδίας και κάνει τον Ράμις αστέρι της κωμικής σεναριογραφίας. Οι επιτυχίες για τον Ράμις είχαν μόλις αρχίσει: το 1980 θα κάνει και το σκηνοθετικό του ντεμπού το, στο εξίσου σπαρταριστό «Caddyshack»! Ο Μπιλ Μάρεϊ δίνει και πάλι ρέστα, εμπιστευόμενος πλέον πλήρως την καριέρα του στα επιδέξια χέρια του μαέστρου των νέων κωμικών ηθών Χάρολντ Ράμις, ο οποίος συνυπογράφει ταυτοχρόνως και το σενάριο… Μπαίνοντας αυτή τη φορά μπροστά από την κάμερα (με την ίδια φυσικά ευκολία), την επόμενη χρονιά ο Ράμις θα συμπρωταγωνιστήσει με τον Μπιλ Μάρεϊ στην πολεμική σάτιρα «Stripes» (1981). Είναι το υποκριτικό ντεμπούτο του κωμικού φαινομένου πλέον Χάρολντ Ράμις, ο οποίος -περιττό ίσως να αναφερθεί- συνυπογράφει για άλλη μια φορά το σενάριο! Ο ίδιος λάμπει πλέον ως ολόπλευρος κωμικός νους… Το 1983 θα βρει τον Ράμις να υπογράφει άλλη μια θρυλική κωμωδία: κάθεται για δεύτερη φορά στην καρέκλα του σκηνοθέτη, αυτή τη φορά για να απαθανατίσει σπαρταριστά τις περιπέτειες της δυσλειτουργικής οικογένειας Griswald και του Τσέβι Τσέις ξεχωριστά! Μιλάμε φυσικά για το «Τρελό Θηριοτροφείο Πάει Διακοπές» του 1983 (National Lampoon’s Vacation), το πρώτο από τη μυθική κωμική σειρά ταινιών με τον ξεκαρδιστικό Τσέβι Τσέις… Ο Ράμις και ο Μάρεϊ θα ξανασυνεργαστούν την επόμενη χρονιά, αυτή τη φορά παλεύοντας με το υπερφυσικό στους θρυλικούς «Ghostbusters» (1984), παίρνοντας μαζί τους στη δόξα και τον Νταν Ακρόιντ. Ο Ράμις ενσαρκώνει τον τρελοεπιστήμονα Egon Spengler σε μια ταινία που όσο κι αν προσπάθησε το Χόλιγουντ, δεν κατάφερε ποτέ να μιμηθεί! Για άλλη μια φορά, ο Ράμις συνυπογράφει το σενάριο, αυτή τη φορά με τον Ακρόιντ. Και σε κάτι που κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει, η σπαρταριστή τριάδα θα επανεμφανιστεί στο σίκουελ του 1989 «Ghostbusters 2»… Ο καταιγισμός κωμωδιών δεν λέει να κοπάσει: το 1986, ο Ράμις συνεργάζεται στο σενάριο του «Back to School», ξανά με τον φοβερό και τρομερό Rodney Dangerfield που επιστρέφει στο σχολείο ταυτόχρονα με τον γιο του. Ο Ράμις μοιάζει ασταμάτητος: σκαρώνει την ίδια χρονιά το σενάριο για το «Club Paradise» (1986), με τον Ρόμπιν Γουίλιαμς, αλλά και το «Armed and Dangerous» (1986), το οποίο κιόλας σκηνοθετεί. Όμως, παρά το γεγονός ότι το «Back to School» είχε σχετική εισπρακτική επιτυχία, τα άλλα δύο φιλμ πάτωσαν στο box-office. Ώριμος σκηνοθέτης και σεναριογράφος Στη δεκαετία του ’90, ο Ράμις μάς χάρισε πιο σοφιστικέ κωμωδίες, όπως η σπουδαία «Μέρα της Μαρμότας» (Groundhog Day – 1993). Η ταινία χαιρετίζεται σήμερα ως η καλύτερη χολιγουντιανή κωμωδία της δεκαετίας του ’90, ενώ για πολλούς περιλαμβάνεται στις καλύτερες κωμωδίες όλων των εποχών. Ο Χάρολντ Ράμις συνυπέγραψε το σενάριο και κάθισε στη σκηνοθετική καρέκλα, ενώ έκανε και εμφάνιση στην ταινία, γεγονός που φανέρωσε το πολυτάλαντο κωμικό του δαιμόνιο. Ως σκηνοθέτης, ο Ράμις ξεδίπλωσε περαιτέρω το κωμικό του στοιχείο στη δεκαετία του ’90, με τα φιλμ του όμως να έχουν απολέσει πια τη φρεσκάδα των δουλειών του της δεκαετίας του ’80. Έτσι, το 1995 γυρίζει το «Stuart Saves His Family» (1995), το οποίο έμελλε να γίνει παταγώδης αποτυχία, τόσο εισπρακτικά όσο και σε επίπεδο κριτικής. Την επόμενη χρονιά θα χρεωθεί άλλη μια αποτυχία, το «Multiplicity» (1996), στο οποίο προσπάθησε να πειραματιστεί με εκτεταμένα ψηφιακά εφέ, σκαρώνοντας ένα φιλμ που δεν έμοιαζε σε επίπεδο γέλιου με τα άλλα… Ο ίδιος δεν είχε πει ωστόσο την τελευταία του λέξη: το 1999 σκηνοθετεί και υπογράφει φυσικά το σενάριο στο «Ανάλυσέ το» (Analyze This), με τον Μπίλι Κρίσταλ και τον Ρόμπερτ Ντε Νίρο, αποδεικνύοντας ότι ο παλιός είναι αλλιώς! Το Χόλιγουντ χτύπησε νέα φλέβα χρυσού με την ταινία, αλλά και το σίκουελ του 2002, στο οποίο ο Ράμις κράτησε τόσο τον ρόλο του σκηνοθέτη όσο και του συν-σεναριογράφου… Τελευταία χρόνια Ο Ράμις δεν σταμάτησε ποτέ να παίζει, να γράφει και να σκηνοθετεί. Ακούραστος εργάτης της κωμωδίας, έπαιξε το 2007 στο φιλμ «Knocked Up», ενώ διατήρησε ρόλο και στο «Walk Hard: The Dewey Cox Story». Το ριμέικ του στην κλασική κωμωδία του 1967 «Bedazzled» δεν ήταν τόσο έξυπνο και κωμικό όσο το πρωτότυπο, παρά ταύτα σημείωσε επιτυχία. Το 2009 θα επανεμφανιστεί ως σκηνοθέτης και συν-σεναριογράφος, αυτή τη φορά στην κωμωδία του αρχαίου κόσμου «Year One», ταινία στην οποία εξασφάλισε για τον εαυτό του και ένα μικρό ρολάκι. Το κωμικό φαινόμενο Χάρολντ Ράμις έφυγε από τη ζωή στις 24 Φεβρουαρίου 2014. Δίπλα του ήταν η δεύτερη σύζυγός του, Erica Mann (παντρεμένοι από το 1989), οι δύο γιοι και η κόρη του από τον πρώτο του γάμο του με την Anne Plotkin, καθώς και τα δυο του εγγόνια… Δείτε όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στη στήλη «Πορτραίτα» του newsbeast.gr