Η «σούπερ γυναίκα» του κόσμου της τεχνολογίας που έκανε Google και Facebook κολοσσούς

Στα 1,62 δισ. δολάρια αποτιμά πλέον το «Forbes» το προσωπικό κομπόδεμα της εκτελεστικής διευθύντριας του Facebook, η οποία ανέλαβε τα καθήκοντά της το 2008 για να στείλει το μέσο κοινωνικής δικτύωσης στην απόλυτη κορυφή των social media. Και να το κάνει φυσικά κερδοφόρο, καθώς η τεράστια απήχηση του Facebook δεν μεταφραζόταν καθόλου σε έσοδα, ένα πρόβλημα που ανέλαβε να θεραπεύσει η Σάντμπεργκ και η επιτυχία της θα την έχριζε ως ένα από τα πλέον πανίσχυρα αφεντικά της βιομηχανίας της τεχνολογίας. Και από τα πιο πλούσια φυσικά. Η ίδια είχε μέχρι τότε να επιδείξει την εφτάχρονη σχεδόν θητεία της στην Google, όταν θα δημιουργούσε τις online πλατφόρμες διαφήμισης μιας μικρής εταιρίας και θα τη μετέτρεπε κυριολεκτικά σε αφεντικό του ίντερνετ, επιφέροντάς της τεράστια πραγματικά κέρδη. Παρά την ακαταμάχητη όμως έλξη που ασκεί στον επιχειρηματικό κόσμο και τη σαγήνη που προκαλεί στα αφεντικά της τεχνολογίας, η ίδια είναι μια αγωνίστρια που παλεύει ταυτοχρόνως για την αλλαγή της θέσης της γυναίκας. Το Lean In, ο μη κυβερνητικός οργανισμός που ίδρυσε μετά την έκδοση του ομώνυμου μπεστ-σέλερ βιβλίου της, κάνει καταπληκτική δουλειά στην υποστήριξη της γυναικείας εργασίας και την εξίσωση των μισθών, κάτι που αποδεικνύει εξάλλου στην πράξη και η ίδια με τις παχυλές απολαβές της. Και βέβαια την ώρα που συνομιλεί με τον πρόεδρο Τραμπ για θέματα τεχνολογίας, δεν έχει κανένα πρόβλημα να καυτηριάζει τις πολιτικές του με τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς και τα μέτρα κατά της άμβλωσης. Κατά τα άλλα, δέχεται φυσικά επιθέσεις πως πρόκειται για μια δισεκατομμυριούχο που δεν πρόκειται να χάσει τη δουλειά της, ό,τι κι αν πει και σε όποιον κι αν το πει, όσο συνεχίζει τουλάχιστον να αποκομίζει κέρδη για τα αφεντικά της. Μόνο που η Σάντμπεργκ έχει τον τρόπο της να βάζει τους επικριτές της στη θέση τους και να μιλά με ειλικρίνεια για όλα, ακόμα και για τον πρόσφατο θάνατο του πολυαγαπημένου της συζύγου, που μετέτρεψε σε ένα δοκίμιο για το πένθος και την απώλεια με το νέο της βιβλίο («Option B»). Και παρά το γεγονός ότι μένει σε ένα εκπληκτικό σπίτι στην καρδιά της Silicon Valley με τα δυο παιδιά της, δεν είναι γνωστή ούτε για εξωφρενικό τρόπο ζωής ούτε και για άλλες εξαλλοσύνες. Έχει εξάλλου το αυτοδημιούργητο της καριέρας της και την ίδια την προσωπικότητά της να αποστομώνει όποιον μιλά πικρόχολα για κείνη ή την προσπάθειά της να αμείβεται η γυναίκα για όσα προσφέρει στον επιχειρηματικό κόσμο… Όταν το περιοδικό «Time» τη συμπεριέλαβε το 2012 στη λίστα με τις 100 σημαντικότερες προσωπικότητες του κόσμου, δεν το έκανε ούτε γιατί ήταν η πρώτη γυναίκα στο διοικητικό συμβούλιο του Facebook ούτε γιατί η περιουσία της πλησίαζε στο 1 δισ. δολάρια, παρά μόνο γιατί με δική της πρωτοβουλία η Google είχε ιδρύσει τον φιλανθρωπικό βραχίονά της (Google.org) και έδινε πια πίσω στην κοινωνία αρκετά από τα εκατομμύρια που η ίδια είχε εξασφαλίσει στον διαδικτυακό κολοσσό…

Πρώτα χρόνια

Η Σέριλ Κάρα Σάντμπεργκ γεννιέται στις 28 Αυγούστου 1969 στην Ουάσιγκτον ως το μεγαλύτερο από τα τρία παιδιά μιας οικογένειας εβραϊκής καταγωγής. Ο πατέρας της ήταν οφθαλμίατρος και η μητέρα της καθηγήτρια πανεπιστημίου, η οποία όταν δεν δίδασκε γαλλική φιλολογία ήταν ακτιβίστρια προσπαθώντας να σώσει τους εφήβους από τις ατραπούς της κοινωνίας. Η Σέριλ μεγάλωσε στο Μαϊάμι, όπου μετακόμισαν οικογενειακώς πριν κλείσει τα δύο της χρόνια. Εκεί θα διαπρέψει στο σχολείο, σημειώνοντας άριστες επιδόσεις και συμμετέχοντας στα σχολικά κοινά. Οι πρωτιές της στην τάξη και οι εξαιρετικές ακαδημαϊκές της επιδόσεις θα τη φέρουν αμέσως στο Χάρβαρντ, όπου θα τελειώσει με άριστα το Τμήμα Οικονομικών. Ο υπεύθυνος καθηγητής της ήταν μάλιστα ο οικονομολόγος και υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Κλίντον, Λόρενς («Λάρι») Σάμερς, ο οποίος ήταν κατόπιν σύμβουλος και στην κυβέρνηση Ομπάμα. Οι δυο τους διατηρούσαν φιλικές επαφές από τότε και ήταν ο Σάμερς αυτός που θα της άνοιγε τις πρώτες πόρτες. Παρά το γεγονός ότι η ίδια δεν δήλωσε ποτέ φεμινίστρια, ήταν σταθερά προσανατολισμένη στο γυναικείο ζήτημα ήδη από τα πανεπιστημιακά της χρόνια, όταν μελετούσε, ας πούμε, την οικονομική ανισότητα των γυναικών και του ρόλου που διαδραματίζει αυτή στην ενδοοικογενειακή βία. Αυτή την εποχή ίδρυσε εξάλλου τον πρώτο μη κυβερνητικό οργανισμό της, τις Γυναίκες στην Οικονομία και την Κυβέρνηση, με σκοπό να προωθήσει ολοένα και περισσότερες γυναίκες στον επιχειρηματικό κόσμο και τον κρατικό μηχανισμό. Όταν ολοκλήρωσε με έπαινο τις σπουδές της το 1991, αλλά και το βραβείο του Χάρβαρντ για τον καλύτερο απόφοιτο του Τμήματος Οικονομικών, ο καθηγητής Σάμερς χρίστηκε επικεφαλής οικονομολόγος στην Παγκόσμια Τράπεζα, κι έτσι την πήρε μαζί του ως ερευνητικό σύμβουλο. Ήταν η απαρχή όλων…

Από τον κρατικό μηχανισμό στα μεγάλα επιχειρηματικά σαλόνια

Την ώρα που περνά έναν χρόνο στην Ινδία σε ανθρωπιστική αποστολή της Παγκόσμιας Τράπεζας, παντρεύεται έναν επιχειρηματία από την Ουάσιγκτον, χωρίζουν όμως σε λιγότερο από έναν χρόνο. Για τον Σάμερς θα δουλέψει συνολικά δύο χρόνια, πριν επιστρέψει στην ακαδημαϊκή αγκαλιά του Χάρβαρντ για ένα μεταπτυχιακό στη διοίκηση επιχειρήσεων. Αφού πάρει και το νέο χαρτί με καινούριους επαίνους το 1995, ο δρόμος της θα διασταυρωθεί ξανά με του μέντορά της: ο Σάμερς διορίζεται υφυπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Κλίντον και ζητά από τη Σάμερς να γίνει ο βασικός επιστημονικός του σύμβουλος. Για την αμερικανική κυβέρνηση θα δουλέψει ως το 2000, ακολουθώντας εντωμεταξύ τον Σάμερς (1999) στην ανάληψη του χαρτοφυλακίου του Υπουργείου Οικονομικών, όταν η νέα κυβέρνηση Μπους θα ξηλώσει από τις θέσεις της όλους τους Δημοκρατικούς του Λευκού Οίκου και των υπουργείων. Ήταν ο τρόπος που διαχειρίστηκε την Ασιατική Κρίση και τα χρέη του αναπτυσσόμενου κόσμου προς τις ΗΠΑ, συμβάλλοντας συχνά στην απομείωσή τους, που θα τη φέρουν στη Silicon Valley με τις καλύτερες δυνατές περγαμηνές στη φαρέτρα της. Τώρα δεν ήθελε να δουλέψει άλλο στην κυβέρνηση, επιλέγοντας να ανοιχτεί στη νέα περιπέτεια που ξεπεταγόταν ολοταχώς στην κοιλάδα της τεχνολογίας. Εκεί βρήκε την Google, μια μικρή εταιρία με καλές προοπτικές που είχε ιδρυθεί πριν από τρία χρόνια και πάλευε να επιβιώσει. Θεώρησε, όπως είπε αργότερα, την επιχειρηματική αποστολή της ελκυστική («να κάνει την παγκόσμια πληροφορία να διακινείται ελεύθερα», είπε χαρακτηριστικά), κι έτσι κάποια στιγμή είπε το «ναι» στα εβδομαδιαία τηλεφωνήματα του Έρικ Σμιντ, γενικού διευθυντή της Google από το 2001-2011: «Μην είσαι ανόητη», της έλεγε ο ζάπλουτος σήμερα Σμιντ, «αυτός είναι ένας πύραυλος. Επιβιβάσου!». Κι έτσι επιβιβάστηκε τον Νοέμβριο του 2001 ως διευθύντρια του τμήματος των online πωλήσεων και της παγκόσμιας διαφήμισης. Η Google θα γινόταν τελικά γίγαντας στα χρόνια της Σάντμπεργκ, η οποία παρέμεινε μέχρι τον Μάρτιο του 2008, όντας αντιπρόεδρος πια του κεντρικού τμήματος της online διαφήμισης. Ήταν αναμφίβολα και η δική της συνεισφορά που έκανε την Google κερδοφόρα, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορούσε στις ιντερνετικές πλατφόρμες διαφήμισης, τις προωθητικές εκστρατείες αλλά και τα καταναλωτικά προϊόντα της. Και καθώς είχε πάντα στραμμένες τις κεραίες της στην κοινωνική προσφορά, έπεισε τα άλλα μεγαλοστελέχη να ιδρύσουν το φιλανθρωπικό δίκτυο της Google, το Google.org, που άρχισε να χορηγεί ετησίως 100 εκατ. δολάρια σε ανθρωπιστικές δράσεις, υποτροφίες και άλλες ενέργειες. Δική της ιδέα ήταν επίσης και το Google Book Search! Έπειτα από εφτά σχεδόν χρόνια προσωπικών θριάμβων στην υπερεπιτυχημένη Google, ήταν τώρα έτοιμη για νέες προκλήσεις. Οι οποίες ήρθαν στο πρόσωπο του Μαρκ Ζάκερμπεργκ και του κοινωνικού δικτύου που είχε στήσει ο πιτσιρικάς. Οι δυο τους συναντιόνταν δυο φορές τη βδομάδα στον ενάμιση μήνα που κράτησαν οι διερευνητικές επαφές, καθώς αυτός ήθελε να κάνει την καλύτερη δυνατή επιλογή για τη νευραλγική θέση του εκτελεστικού διευθυντή και εκείνη, ως ένα από τα καλύτερα μεγαλοστελέχη του κόσμου της τεχνολογίας, να δει αν άξιζε μια τέτοια μετακίνηση. Για την επιλογή της Σάντμπεργκ, ο Μαρκ είπε στον «New Yorker»: «Υπάρχουν άνθρωποι που είναι πραγματικά καλοί μάνατζερ, άνθρωποι που μπορούν να διοικήσουν έναν μεγάλο οργανισμό. Και από την άλλη υπάρχουν άνθρωποι που είναι πολύ αναλυτικοί ή επικεντρώνονται στη στρατηγική. Αυτοί οι δύο τύποι δεν συναντιόνται συνήθως στον ίδιο άνθρωπο». Αυτή του την ατάκα θυμήθηκε ο Ζάκερμπεργκ και την πόσταρε στον λογαριασμό της στο Facebook στην επέτειο των έξι χρόνων της εταιρίας του, την οποία είχε κάνει εντωμεταξύ κολοσσό η Σάντμπεργκ.

Από τη θέση του εκτελεστικού διευθυντή, η σιδηρά κυρία της τεχνολογικής βιομηχανίας συνεχίζει να εποπτεύει όλες τις επιχειρηματικές δράσεις του Facebook, ιδιαίτερα σε ό,τι έχει να κάνει με στρατηγικό όραμα και σχεδιασμό, όπως την παγκόσμια εξάπλωσή του και τον συντονισμό των θυγατρικών του. Ταυτοχρόνως, ελέγχει και κάθε τομέα δράσης του Facebook, από το ανθρώπινο δυναμικό και το μάρκετινγκ μέχρι τις πωλήσεις, τη διαφήμιση, τις πολιτικές απορρήτου, ακόμα και την επικοινωνία. Για τις ευεργετικές της υπηρεσίες μπήκε ήδη από τις αρχές του 2014 στη λίστα με τους δισεκατομμυριούχους του πλανήτη, καθώς στο Facebook έχει και ένα καλό πακέτο μετοχών. Όταν ο γίγαντας της κοινωνικής δικτύωσης έμπαινε στο χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης το 2012 και η ίδια γινόταν βαθύπλουτη, μετατρεπόταν επίσης στην πρώτη γυναίκα του διοικητικού συμβουλίου του Facebook. Και βέβαια συνεχίζει δυναμικά…

Προσωπική ζωή και άλλες δράσεις

Η Σάντμπεργκ είναι ακόμα η συγγραφέας του παγκόσμιου μπεστ-σέλερ «Lean In» (Μάρτιος του 2013), με υπότιτλο «Γυναίκες, δουλειά και η θέληση για κυριαρχία». Όταν ξεπέρασε το 1 εκατ. πωλήσεις, η Σάντμπεργκ σκέφτηκε να μετατρέψει το βιβλίο σε γυναικείο κίνημα, κάτι που έγινε πράγματι και σήμερα το LeanIn.org υποστηρίζει τις γυναίκες που παλεύουν για τα όνειρα και τις φιλοδοξίες τους. Το 2004, το μεγαλοστέλεχος παντρεύτηκε τον καλό της φίλο Ντέιβ Γκόλντμπεργκ, μάνατζερ της Yahoo και διευθύνοντα σύμβουλο κατόπιν της SurveyMonkey, με τον οποίο απέκτησαν δύο παιδιά. Για τον άντρα της έγραψε χαρακτηριστικά στο Facebook στις 5 Μαρτίου 2015, λες και ήξερε τα μελλούμενα: «Έγραψα στο Lean In ότι η πιο σημαντική απόφαση που παίρνει μια γυναίκα είναι αν θα έχει σύντροφο στη ζωή και ποιος θα είναι αυτός ο σύντροφος. Η καλύτερη επιλογή που έκανα ποτέ ήταν να παντρευτώ τον Ντέιβ».

Ο 47χρονος σύζυγος έφυγε ξαφνικά από τον κόσμο την Πρωτομαγιά του 2015, λιγότερο από δυο μήνες δηλαδή μετά το ποστ, κατά τη διάρκεια οικογενειακών διακοπών στο Μεξικό, όταν έπεσε από τον διάδρομο γυμναστικής και τραυματίστηκε θανάσιμα στο κεφάλι. Εκείνη τον αποχαιρέτισε λέγοντας πως «τίποτα δεν θα είναι το ίδιο πια» και έγραψε και ένα νέο βιβλίο για τη διαχείριση του πένθους. Τα τελευταία χρόνια ξεκλέβει ολοένα και περισσότερο χρόνο για να προωθεί το μήνυμα περί της εξίσωσης των μισθών των δύο φύλων, γυρνώντας πανεπιστήμια και εκπομπές με τη μόνιμη ερώτησή της «γιατί παίρνουν οι γυναίκες λιγότερα;». Ή «γιατί έχουμε τόσο λίγες γυναίκες ηγέτες;».

Η δράση της έχει μάλιστα πυροδοτήσει ένα νέο φεμινιστικό κίνημα που ψάχνει να δώσει στη γυναίκα όχι μόνο την απαραίτητη αυτοπεποίθηση για να διεκδικήσει τη θέση της στην κοινωνία, αλλά και τα απαραίτητα μέσα. Η ίδια έχει εκχωρήσει εξάλλου στο ίδρυμά της -που διαχειρίζεται το μη κυβερνητικό σωματείο Lean In- μετοχές του Facebook αξίας 100 εκατ. δολαρίων και χρηματοδοτεί πια πληθώρα εκπαιδευτικών δράσεων, υποτροφιών και υποδομών. Ακόμα και προσωπικότητες τελείως διαφορετικές μεταξύ τους έχει επιστρατεύσει στον αγώνα της, από την Μπιγιονσέ μέχρι και την Κοντολίζα Ράις. Όσο για την ίδια, επιμένει σταθερά να σχολάει από το Facebook στις 5:30 το απόγευμα, ό,τι κι αν γίνει, για να περνά χρόνο με τα παιδιά της… Δείτε όλα τα πρόσωπα που φιλοξενούνται στη στήλη «Πορτραίτα» του newsbeast.gr