Η παρθενική σύνοδος της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας – δηλαδή των «27» ηγετών της Ε.Ε. και των γειτόνων τους- που πραγματοποιήθηκε στο κάστρο της τσεχικής πρωτεύουσας σημαδεύτηκε από έντονο λεκτικό επεισόδιο μεταξύ Κυριάκου Μητσοτάκη και Ταγίπ Ερντογάν, το οποίο έλαβε χώρα στο δείπνο των ηγετών και ανέβασε έτι περαιτέρω το θερμόμετρο στις ελληνοτουρκικές σχέσεις ενώπιον μάλιστα όλων των συνδαιτυμόνων. Ο «πάγος» στις σχέσεις των δύο ηγετών είχε αποτυπωθεί με ξεκάθαρο τρόπο κατά τη διάρκεια της ημέρας, καθώς δεν είχαν ανταλλάξει ούτε βλέμμα, συμμετείχαν ως ομιλητές σε διαφορετικά θεματικά τραπέζια και στην οικογενειακή φωτογραφία στάθηκαν σε αντιδιαμετρικά αντίθετη θέση.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια του δείπνου των ηγετών ο πρόεδρος της Τουρκίας παρενέβη και ενώπιον όλων κατηγόρησε απρόκλητα την Ελλάδα ότι δυναμιτίζει το κλίμα και προκαλεί εντάσεις. Άμεσα έλαβε την απάντηση από τον πρωθυπουργό, ο οποίος τον κάλεσε να σταματήσει να αμφισβητεί την κυριαρχία των ελληνικών νησιών, να ρίξει τους τόνους και να προσέλθει σε διάλογο χωρίς εντάσεις και ακραία ρητορική αλλά τηρώντας υπεύθυνη στάση. Είχε προηγηθεί το διπλό ναυάγιο στο Αιγαίο με τον κυβερνητικό εκπρόσωπο να κάνει λόγο για εγκληματική ενέργεια, τονίζοντας ότι οι τουρκικές αρχές έχουν τεράστια ευθύνη για αυτή την τραγωδία. «Η ιστορία της εργαλειοποίησης του προσφυγικού και του μεταναστευτικού από την πλευρά της Άγκυρας πρέπει να σταματήσει διότι κοστίζει ανθρώπινες ζωές» τόνιζε χαρακτηριστικά.
Θα ζητήσει ομόθυμη καταδίκη
Χωρίς την Τουρκία στο «τραπέζι» αλλά με τα ελληνοτουρκικά να βρίσκονται στο «μενού» συνεδριάζει σήμερα η άτυπη Σύνοδος Κορυφής των «27» με τον πρωθυπουργό να θέτει ευθέως στους ευρωπαίους εταίρους το κρεσέντο της τουρκικής προκλητικότητας, το οποίο αποτυπώθηκε και ενώπιών τους, ζητώντας ομόθυμη καταδίκη και από την Πράγα, γεγονός που σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές έγινε αισθητό και στις επαφές που είχε ο Ταγίπ Ερντογάν στο περιθώριο της χθεσινής συνόδου με ευρωπαίους ηγέτες. Σύμφωνα με πηγές του Ελιζέ στη συνάντηση Μακρόν – Ερντογάν, ο πρόεδρος της Γαλλίας εξέφρασε στον Τούρκο πρόεδρο την ανησυχία του για τις εξελίξεις στη νοτιοανατολική Μεσόγειο. Επί της ουσίας σύσταση όλων ήταν να ρίξει τους τόνους, ενώ ο πρωθυπουργός σήμερα αναμένεται να καλέσει τους ευρωπαίους ηγέτες να πάρουν θέση, εκθέτοντας αναλυτικά το εύρος των τουρκικών απειλών και υπενθυμίζοντας την κόκκινη γραμμή της Ελλάδας που δεν είναι άλλη από την αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας. Θα επαναλάβει σε ότι αποτελεί μονόδρομο και για τις δύο πλευρές ο διάλογος επί τη βάση του διεθνούς δικαίου. Το στίγμα πάντως αναμένεται να δώσει ο πρωθυπουργός σήμερα το πρωί (9.30-10.00) στη δήλωση που θα κάνει προσερχόμενος στη Σύνοδο, ενώ το ενδιαφέρον στρέφεται και στη συνέντευξη τύπου που θα παραχωρήσει μετά το τέλος της Συνόδου.
Η νέα πρόταση για λύση στο ενεργειακό
Με το οικονομικό περιβάλλον να είναι πλέον ασφυκτικό για όλες τις χώρες – μέλη, το θέμα που επίσης θα κυριαρχήσει στην άτυπη Σύνοδο των «27» είναι η ενεργειακή κρίση και η ξέφρενη κούρσα του πληθωρισμού που εντείνει το κύμα ακρίβειας. Η Ελλάδα πρωτοστατεί στην εξεύρεση λύσης ειδικά για το ενεργειακό και ακόμα και χθες γίνονταν προσπάθειες να καμφθούν οι αντιρρήσεις για την επιβολή πλαφόν στην τιμή χονδρικής του φυσικού αερίου.
Εκτός από την επιστολή που απέστειλε την Τετάρτη στους ηγέτες της ΕΕ η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν με τις προτάσεις της Κομισιόν η οποία και περιελάμβανε μέρος των ελληνικών προτάσεων, χθες ομάδα κρατών, στις οποίες περιλαμβάνονται η Ελλάδα, η Πολωνία και η Ιταλία, κατάρτισαν πρόταση για την θέσπιση από την Ευρωπαϊκή Ένωση «δυναμικού διαδρόμου τιμής» για το φυσικό αέριο.
Η πρόταση θέτει ως κύριους στόχους τον μετριασμό των πληθωριστικών πιέσεων, την αντιμετώπιση της κερδοσκοπίας, τον περιορισμό των υπερκερδών των εταιρειών φυσικού αερίου, καθώς και την δημιουργία ενός πλαισίου δράσης σε περίπτωση διαταραχών στον ανεφοδιασμό.
Ο «δυναμικός διάδρομος» θα εφαρμόζεται σε όλες τις συναλλαγές χονδρικής, χωρίς να στοχοποιεί εισαγωγές συγκεκριμένης προέλευσης ή συγκεκριμένα πεδία χρήσης του φυσικού αερίου. Η τεχνική πρόταση διευκρινίζει ότι το πλαφόν θα πρέπει να είναι αρκετά υψηλό, ώστε να επιτρέπει την λειτουργία της αγοράς. «Θα πρέπει να λειτουργεί ως διακόπτης και αντικίνητρο για την κερδοσκοπία. Δεν προορίζεται για την καταστολή των τιμών σε τεχνητά χαμηλό επίπεδο», τονίζεται.
Παράλληλα, η πρόταση αναφέρει ότι θα πρέπει να διατηρείται ευελιξία, ώστε η ΕΕ να μπορεί να προσελκύει τους απαιτούμενους πόρους, καθώς και να παρέχονται κίνητρα για την μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και την μετάβαση από το φυσικό αέριο προς τις ανανεώσιμες πηγές.
Απαιτείται τολμηρή δράση
Το απόγευμα της Πέμπτης και έχοντας ενώπιόν του έναν από τους ηγέτες που αντιδρούν σθεναρά στην επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου, τον Γερμανό Καγκελάριο, Όλαφ Σολτς, ο πρωθυπουργός μίλησε χωρίς περιστροφές σε πάνελ για την ενέργεια και το κλίμα.
«Πρέπει να αναλάβουμε τολμηρή δράση. Η αγορά του φυσικού αερίου δεν λειτουργεί σωστά. Πρέπει να εξετάσουμε μια παρέμβαση σε επίπεδο χονδρικής αγοράς φυσικού αερίου. Και χαίρομαι που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει υιοθετήσει την πρότασή μας», είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Εξέφρασε επίσης την ελπίδα να υπάρξει λύση μέχρι το τέλος Οκτωβρίου και διεμήνυσε: «αυτή τη στιγμή χρειάζεται περισσότερη αλληλεγγύη. Χρειάζεται κοινή απάντηση, όπως κάναμε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Δεν μπορεί κάθε χώρα να πορεύεται μόνη της».
Με αυτές τις θέσεις θα περιγράψει και σήμερα ο πρωθυπουργός ενώπιον των συναδέλφων του τα βήματα που πρέπει να γίνουν με ταχύτητα από την Ευρώπη ενόψει του δύσκολου χειμώνα που ήδη έχει αρχίσει να δείχνει τα δόντια του.
