Τη βαθιά συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ υπογραμμίζει η κοινή δήλωση των δύο χωρών που εκδόθηκε μετά το τέλος του τρίτου Στρατηγικού Διαλόγου Ελλάδας-ΗΠΑ, ο οποίος πραγματοποιήθηκε χθες, Πέμπτη (14/10) στην Ουάσινγκτον, μετά την υπογραφή της ανανεωμένης Συμφωνίας Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας.
Στην κοινή δήλωση τονίζονται οι ολοένα και ισχυρότερες διμερείς και διατλαντικές σχέσεις με βάση τις κοινές αξίες και συμφέροντα και επιβεβαιώνεται η βούληση να ενισχυθεί περαιτέρω η συνεργασία σε μια σειρά από τομείς, όπως η περιφερειακή συνεργασία, η ασφάλεια και η άμυνα, η ενέργεια, τα θέματα αστυνόμευσης και πάταξης της τρομοκρατίας.
Περιφερειακή Συνεργασία
Ελλάδα και ΗΠΑ υπογράμμισαν τη σημασία της συνεργασίας για την ενίσχυση της ειρήνης και της ευημερίας σε ολόκληρη την περιοχή, αντάλλαξαν απόψεις για την Ανατολική Μεσόγειο, τα Δυτικά Βαλκάνια, τα ευρωπαϊκά και διατλαντικά ιδρύματα και τη μετανάστευση, καθώς και ευρύτερα διεθνή θέματα, όπως η Ρωσία και η Κίνα.
Οι δύο πλευρές επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για ένα σύστημα βασισμένο σε κανόνες και σεβασμό στο διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων των διεθνών υποχρεώσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Επιβεβαιώθηκε ακόμη η σημασία της επανέναρξης των διερευνητικών επαφών και της αποφυγής αποσταθεροποιητικών ενεργειών, ενώ τονίστηκε η σημασία της διπλωματίας, των σχέσεων καλής γειτονίας και της ειρηνικής επίλυσης των διαφορών μεταξύ των χωρών. Και οι δύο υπογράμμισαν τη σημασία του σεβασμού της κυριαρχίας, των κυριαρχικών δικαιωμάτων, του διεθνούς δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του δικαίου της θάλασσας.
Επανέλαβαν επίσης την αφοσίωσή τους στην ενίσχυση της στενής συνεργασίας τους, χρησιμοποιώντας όλα τα κατάλληλα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους για τη διαφύλαξη της σταθερότητας και της ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή. Οι ΗΠΑ εξήραν τις πρόσφατες προσπάθειες της Ελλάδας για εμβάθυνση των σχέσεων με τους γείτονες στην Ανατολική Μεσόγειο για την ενίσχυση της σταθερότητας.
Οι δύο πλευρές επανέλαβαν την επιθυμία τους να ενισχύσουν τη συνεργασία μέσω του σχήματος 3+1 (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, συν ΗΠΑ) σε ενεργειακά θέματα, οικονομική ανάπτυξη, δράσεις ενάντια στην τρομοκρατία και την κλιματική κρίση. Επιβεβαίωσαν ακόμη τη σημασία της πλήρους, συνεπούς και καλόπιστης εφαρμογής της Συμφωνίας των Πρεσπών και αποφάσισαν να στηρίξουν τη συνεχή προσπάθεια για ενσωμάτωση και ανάπτυξη των επενδύσεων στα Δυτικά Βαλκάνια.
Ελλάδα και ΗΠΑ εξακολουθούν να υποστηρίζουν σθεναρά την ευρωατλαντική ολοκλήρωση των Δυτικών Βαλκανίων, συμπεριλαμβανομένου του Κοσόβου, και τονίζουν τη σημασία της επείγουσας έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων για την Αλβανία και την Βόρεια Μακεδονία, με προϋπόθεση την εκπλήρωση των γνωστών αιρεσιμοτήτων.
Ακόμη και οι δύο πλευρές συζήτησαν τις προτεραιότητες για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης στο Αφγανιστάν και επιβεβαίωσαν τη σημασία του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο, μεταναστών και προσφύγων.
Άμυνα και Ασφάλεια
Οι δύο πλευρές χαιρέτισαν την ανανέωση της MDCA, η οποία συμβάλλει σημαντικά στην ασφάλεια και των εθνών και αντικατοπτρίζει τη μακροπρόθεσμη, εμβάθυνση και επέκταση της στρατηγικής αμυντικής εταιρικής σχέσης και συνεργασίας και τη γεωστρατηγική σημασία της Ελλάδας στη συμβολή για τη σταθερότητα της περιοχής. Επανέλαβαν την αμοιβαία αποφασιστικότητά τους για διαφύλαξη και προστασία της ασφάλειας, της κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας των χωρών τους.
Οι δύο χώρες εξέφρασαν ενδιαφέρον για την ενίσχυση της συνεργασίας σε θέματα ασφάλειας στα Δυτικά Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική και τις περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου, και οι ΗΠΑ αναγνώρισαν τη σημασία της Ελλάδας στην προώθηση της σταθερότητας και της συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή.
Η κοινή δήλωση αναφέρει πως οι ΗΠΑ δίνουν έμφαση στην αναβάθμιση των F-16, S-70B και P-3B και την προμήθεια αντι-υποβρυχίων ελικοπτέρων MH-60R. Χαιρετίζει την εκδήλωση ενδιαφέροντος της Ελλάδας για ένταξη στο πρόγραμμα F-35 και την εκτίμησή της για το γεγονός ότι η Ελλάδα συνέχισε να υπερβαίνει τη δέσμευση για αμυντικές δαπάνες τουλάχιστον 2 % του ΑΕΠ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ευχαρίστησαν επίσης την Ελλάδα για την συμβολή της στην 20ετή αποστολή του ΝΑΤΟ στο Αφγανιστάν.
Δυνάμεις ασφαλείας και Αντιτρομοκρατία
Και οι δύο πλευρές δεσμεύτηκαν για συνέχιση της συνεργασίας για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, του εγκλήματος στον κυβερνοχώρο, των οικονομικών εγκλημάτων, παράνομης χρήσης κρυπτονομισμάτων, και της τρομοκρατίας, ενώ επανέλαβαν το κοινό ενδιαφέρον τους για τη συνέχιση της εκπαίδευσης για την επιβολή του νόμου.
Οι ΗΠΑ επαίνεσαν την Ελλάδα για την εφαρμογή της νομοθεσίας για τα αρχεία ονομάτων επιβατών και συζήτησαν τις ελληνικές προσπάθειες για την χρήση των βιομετρικών χαρακτηριστικών στις νέες ταυτότητες. Η Ελλάδα υπογράμμισε τις πρόσφατες προσπάθειές της για ενίσχυση των υποδομών και την επιτήρησης της ασφάλειας των συνόρων, οι οποίες βοήθησαν να σταματήσει η ροή του διασυνοριακού εγκλήματος και της παράτυπης μετανάστευσης. Και οι δύο υπογράμμισαν την ανάγκη αύξησης της συνεργασίας με τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων σε θέματα επιβολής του νόμου και προγραμμάτων ασφάλειας των συνόρων. Η Ελλάδα ανακοίνωσε την εφαρμογή σημαντικών τροποποιήσεων στο ελληνικό δίκαιο σχετικά με την πρόληψη της τρομοκρατίας και του βίαιου εξτρεμισμού.
Εμπόριο και Επενδύσεις
Ελλάδα και ΗΠΑ χαιρέτισαν την ανάκαμψη των οικονομιών από την πανδημία και προσβλέπουν στην εμβάθυνση του εμπορίου και των επενδύσεων σε διάφορους τομείς. Υπογράμμισαν τη σημασία του διμερούς εμπορίου και επενδύσεων σύμφωνα με ευρύτερα πολυμερή πλαίσια όπως η εμπορική πολιτική ΗΠΑ-ΕΕ.
Η Ελλάδα τόνισε τη σημασία μιας διατλαντικής συμφωνίας για την άρση των εμπορικών μέτρων κατά της ΕΕ σε χάλυβα και αλουμίνιο που επηρεάζουν άμεσα το διμερές εμπόριο, καθώς και τη σημασία της ενίσχυσης της διμερούς συνεργασίας για την αμοιβαία αναγνώριση των συστημάτων ελέγχου για την είσοδο ελληνικών αγροδιατροφικών προϊόντων στις ΗΠΑ.
Χαιρέτισαν την παρουσία σημαντικών νέων επενδύσεων των ΗΠΑ σε τεχνολογικούς και ψηφιακούς τομείς της Ελλάδας και την απομάκρυνση της Ελλάδας από τη λίστα παρακολούθησης USTR 301. Οι ΗΠΑ συνεχάρησαν την Ελλάδα για τη συνεχιζόμενη ανάπτυξη της Θεσσαλονίκης ως περιφερειακού τεχνολογικού και εκπαιδευτικού κόμβου και εξέφρασαν υποστήριξη για σημαντικές επενδύσεις τεχνολογίας των ΗΠΑ για την περαιτέρω ανάπτυξη της ψηφιακής οικονομίας της Ελλάδας. Η Ελλάδα τόνισε τα κίνητρα που χορηγούνται για ιδιωτικές και στρατηγικές επενδύσεις με ειδική αναφορά στις Εμβληματικές Επενδύσεις και το Σχέδιο Μετάβασης Just Development Transition Plan.
Οι ΗΠΑ χαιρέτισαν την επένδυση ελληνικών εταιρειών στην Αμερική, ενώ σε συνεργασία με την Enterprise Greece, 43 εταιρείες από την Ελλάδα συμμετείχαν στην ετήσια Select USA Investment Summit τον περασμένο Ιούνιο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες χαιρέτισαν τις επενδυτικές της Ελλάδας και την πρόταση της Ελλάδας για υπογραφή μνημονίου συμφωνίας για τον τουρισμό. Και οι δύο πλευρές επανέλαβαν τη σημασία της ενίσχυσης των διμερών τουριστικών ροών. Η Ελλάδα εξέφρασε την ικανοποίησή της για τη συντήρηση των πτήσεων που ενώνουν τις δύο χώρες, ενώ οι δύο πλευρές δεσμεύτηκαν να εξετάσουν τη δημιουργία νέων αεροπορικών συνδέσεων όλο το χρόνο.
Ενέργεια και Περιβάλλον
Η Ελλάδα και ΗΠΑ δεσμεύτηκαν για τους κοινούς στόχους της αύξησης της ενεργειακής διαφοροποίησης και ασφάλειας, την προώθηση δίκαιης πρόσβασης σε πράσινες πηγές ενέργειας και την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής μέσω απαλλαγής από τον άνθρακα. Οι ΗΠΑ επαίνεσαν την Ελλάδα για τον αυξανόμενο ρόλο της ως περιφερειακού ενεργειακού κόμβου και χαιρέτισαν την ολοκλήρωση του TAP και την πρόοδο στο Interconnector Ελλάδας- Βουλγαρίας, που θα τεθεί σε λειτουργία το 2022. Η Ελλάδα αναφέρθηκε στις εξελίξεις σε άλλα περιφερειακά ενεργειακά έργα που θα διαφοροποιήσουν περαιτέρω τον ενεργειακό εφοδιασμό και τη σταδιακής απεξάρτηση από τον άνθρακα, όπως η προγραμματισμένη διασύνδεση Ελλάδας-Βόρειας Μακεδονίας και η μονάδα αποθήκευσης στην Αλεξανδρούπολη.
Και οι δύο πλευρές χαιρέτησαν την ολοένα μεγαλύτερη ενεργειακή σχέση τους τόσο στο διμερές εμπόριο και τις επενδύσεις όσο και ως θετικό μοχλό προόδου προς την ενεργειακή ασφάλεια. Η Ελλάδα επεσήμανε τη σημασία των ανακαλύψεων φυσικού αερίου από το Ισραήλ, την Κύπρο και την Αίγυπτο, ενώ επανέλαβε τον στόχο της για σταδιακή κατάργηση του λιγνίτη έως το 2025.
Και οι δύο πλευρές αναγνώρισαν τη σημασία της ενεργειακής μετάβασης και του στόχου για επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2050. Τονίστηκαν ακόμη οι αμερικανικές αυξανόμενες επενδύσεις σε έργα πράσινης ενέργειας στην Ελλάδα και η ανάγκη για συνεχή ανάπτυξη του άνθρακα και των ΑΠΕ, ενώ η Ελλάδα ενημέρωσε για τα προγραμματισμένα αιολικά πάρκα και έργα ηλιακής ενέργειας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες επιβεβαίωσαν την στήριξη της Εθνικής Πρωτοβουλίας της Ελλάδας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική και φυσική κληρονομιά και χαιρέτισαν τη συμμετοχή αμερικανικών εταιρειών στις καινοτόμες πρωτοβουλίες της Ελλάδας για την παραγωγή υδρογόνου. Και οι δύο κυβερνήσεις υπογράμμισαν τον μοναδικό ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει η Ελλάδα στο σπάσιμο των περιφερειακών ενεργειακών μονοπωλίων, στη διευκόλυνση των ενεργειακών επενδύσεων στις αναπτυσσόμενες οικονομίες και στην αντιμετώπιση της παγκόσμιας κλιματικής κρίσης κατά μέτωπο.
Ανθρωπιστικές προκλήσεις και ετοιμότητα για καταστροφές
Ελλάδα και Ηνωμένες Πολιτείες αναγνώρισαν τις μακροπρόθεσμες προκλήσεις που θέτει η κλιματική αλλαγή, ιδιαίτερα οι πρόσφατες πυρκαγιές στην περιοχή της Μεσογείου, και δεσμεύτηκαν για τη δημιουργία ενός νέου πυλώνα στρατηγικού διαλόγου για τις ανθρωπιστικές προκλήσεις και την ετοιμότητα για καταστροφές.
Η Ελλάδα τόνισε την αποφασιστικότητά της να αντιμετωπίσει αυτές τις προκλήσεις επιδεικνύοντας τη δημιουργία του νέου υπουργείου Κλίματος και Πολιτικής Προστασίας. Και οι δύο υπογράμμισαν τη δέσμευσή τους να αναπτύξουν ισχυρότερους δεσμούς μεταξύ των αντίστοιχων οργανισμών που είναι υπεύθυνοι για την προετοιμασία στην πρόληψη καταστροφών. Η Ελλάδα ευχαρίστησε τις ΗΠΑ για την παροχή αεροσκάφους P-8 Poseidon για να τη βοηθήσει στην καταπολέμηση των πυρκαγιών και καλωσόρισε μια ομάδα αξιολόγησης των ΗΠΑ που βρίσκεται στην Ελλάδα για να βοηθήσει στην αποκατάσταση μετά από πυρκαγιά.
People-to-People
Επιβεβαιώθηκαν οι ουσιαστικές σχέσεις που προάγουν την αμοιβαία κατανόηση μεταξύ των λαών και των εθνών, αναγνώρισαν τις προκλήσεις που θέτει η πανδημία και δεσμεύτηκαν για την υποστήριξη των πολιτιστικών και εκπαιδευτικών ανταλλαγών, ιδιαίτερα μέσω του προγράμματος Fulbright. Οι Ηνωμένες Πολιτείες επιβεβαίωσαν την στήριξή τους στις προσπάθειες της Ελλάδας να δημιουργήσει νέες συνεργασίες μεταξύ αμερικανικών και ελληνικών πανεπιστημίων.
Δεσμεύτηκαν ακόμη να διερευνήσουν τις ευκαιρίες για ενίσχυση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ελλάδα, ενώ επανέλαβαν τη δέσμευση να εργαστούν από κοινού για τη περαιτέρω συνεργασία στον κινηματογράφο και τον οπτικοακουστικό τομέα, και να διερευνούν τις συνεργασίες δημόσιου-ιδιωτικού τομέα στον πολιτισμό και την τεχνολογία.
