Μπορεί οι δύο εθνικές τραγωδίες με τις πυρκαγιές το καλοκαίρι του 2018 και φέτος είχαν διαφορετικά χαρακτηριστικά, καθώς ο μακάβριος απολογισμός στο Μάτι έφτασε τους 102 νεκρούς δημιουργώντας ανυπολόγιστες υλικές ζημιές και μία σημαντική οικολογική καταστροφή καθώς κάηκαν ολοσχερώς 12.759 στρέμματα στην πληττόμενη περιοχή και η φετινή που βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη στην Εύβοια, σε ένα πρώτο αποτύπωμα να αριθμεί 1 νεκρό αλλά έναν περιβαλλοντικό όλεθρο εκατοντάδων χιλιάδων στρεμμάτων από όλα τα κύρια μέτωπα στην Αττική, την Εύβοια, τη Μεσσηνία και την Ηλεία, καθώς και εκατοντάδες καμένα σπίτια στις πυρόπληκτες περιοχές, ωστόσο και στις δύο αυτές εθνικές κρίσεις οι πρωθυπουργοί απευθύνθηκαν στον ελληνικό λαό με τηλεοπτικά μηνύματα.
Σήμερα 9 Αυγούστου του 2021 ο Κυριάκος Μητσοτάκης απευθύνθηκε στους πολίτες λέγοντας τα εξής:
«Οι τελευταίες ημέρες ήταν από τις πιο δύσκολες για την πατρίδα μας εδώ και δεκαετίες. Δώσαμε, και ακόμη δίνουμε, τη μάχη με όλες μας τις δυνάμεις. Αλλά αντιμετωπίζουμε μία φυσική καταστροφή πρωτόγνωρων διαστάσεων: σε λίγες μέρες ξέσπασαν 586 πυρκαγιές σε όλες τις γωνιές της Ελλάδας. Με φωτιές οι οποίες, λόγω του πρωτοφανούς καύσωνα αλλά και της πολύμηνης ξηρασίας, σβήνουν πια πολύ δύσκολα.
Πολλές χώρες μάς συνδράμουν ήδη με μέσα και προσωπικό. Τις ευχαριστώ για την αλληλεγγύη τους. Κυρίως, όμως, ευγνωμονώ όλες και όλους που δίνουν τον αγώνα στο πεδίο.
Παλεύουν με ένα φυσικό φαινόμενο που, συχνά, ξεπερνά τις δυνάμεις τους. Και όμως, δεν το βάζουν κάτω. Στα μαυρισμένα τους πρόσωπα βλέπουμε την Ελλάδα που αντιστέκεται και επιμένει. Ενώ το κύμα συμπαράστασης και αλληλοβοήθειας που απλώνεται σε όλη την επικράτεια δηλώνει την απόφαση αυτού του λαού να ξαναχτίσει γρήγορα ό,τι γκρεμίστηκε.
Το ότι σώθηκαν άνθρωποι, με πλήρη σχέδια εκκένωσης, οφείλεται στον επαγγελματισμό της Πολιτικής Προστασίας, στη δράση της Αστυνομίας και του Λιμενικού. Δεν ήταν αυτονόητο, ούτε δεδομένο. Το ίδιο ισχύει και για την προστασία πολλών οικισμών που τελικά δεν κάηκαν χάρη στην αυτοθυσία πυροσβεστών και εθελοντών, και φυσικά των πιλότων μας και των Ενόπλων Δυνάμεων. Μέσα σε λίγα 24ωρα σε 141 περιοχές έγιναν 62 οργανωμένες απομακρύνσεις κατοίκων.
Η έκταση της καταστροφής, ειδικά στην Εύβοια και στην Αττική, μαυρίζει την καρδιά όλων μας.
Και πρώτος εγώ ζητώ συγνώμη για τις όποιες αδυναμίες υπήρξαν. Κατανοώ απόλυτα τον πόνο των συμπολιτών μας που είδαν τα σπίτια ή τις περιουσίες τους να καίγονται. Την αναστάτωση όσων μετακινήθηκαν όπως-όπως από τον τόπο τους. Ακόμα και την οργισμένη απορία εκείνων που αναζητούσαν, για παράδειγμα, εναέρια βοήθεια, χωρίς να γνωρίζουν αν τα πυροσβεστικά αεροσκάφη επιχειρούσαν αλλού ή αν οι συνθήκες ήταν απαγορευτικές.
Οι αντιδράσεις μας, ωστόσο, δεν πρέπει να είναι τυφλές. Οι τυχόν αστοχίες θα εντοπιστούν. Και οι ευθύνες θα αποδοθούν όποτε πρέπει και σε όποιον πρέπει. Το πρώτο ζητούμενο, αυτήν την ώρα, είναι οι λύσεις. Ακριβώς όπως και πρώτο ζητούμενο ήταν και παραμένει η προστασία της ανθρώπινης ζωής. Γι’ αυτό και ο απολογισμός αυτής της εμπειρίας οφείλει να μην περιλαμβάνει μόνο το τι χάθηκε, αλλά και το τι σώθηκε μέσα σε μία τέτοια φυσική λαίλαπα που δεν έχει προηγούμενο.
Είναι προφανές ότι η κλιματική κρίση χτυπά, πλέον, την πόρτα ολόκληρου του πλανήτη, με φωτιές που διαρκούν επί εβδομάδες. Αυτό είναι αιτιολογία, όχι, όμως, δικαιολογία ούτε και άλλοθι. Και θα το πω καθαρά: μπορεί να κάναμε ό,τι ήταν ανθρωπίνως δυνατόν, αλλά σε πολλές περιπτώσεις αυτό δεν φάνηκε αρκετό στην άνιση μάχη με τη φύση. Το ίδιο ξεκάθαρα, όμως, θα πω και ότι θα βρεθούμε δίπλα σε όσους έπληξε η πυρκαγιά. Όπως το κάναμε και άλλοτε, μετά τις πλημμύρες του «Ιανού» στη Θεσσαλία ή του μεγάλου σεισμού της Σάμου.
Έχουμε χρέος να σφίξουμε τα δόντια και να προχωρήσουμε. Και άλλες φορές η χώρα έζησε καταστροφές αλλά έμεινε όρθια. Το ίδιο θα συμβεί και σ’ αυτήν την περιπέτεια, μετατρέποντας τη θλίψη μας σε δύναμη. Θα συνεχίσουμε λοιπόν στα μέτωπα της κατάσβεσης, καθώς ο πόλεμος με τη φωτιά εξακολουθεί. Και, ταυτόχρονα, θα ξεκινήσουμε να επουλώνουμε τις πληγές μας: όσοι έχασαν σπίτια και περιουσίες θα αποζημιωθούν, οι καμένες εκτάσεις θα αναδασωθούν και θα δρομολογηθούν αμέσως τα απαραίτητα αντιπλημμυρικά έργα.
Ήδη έχουμε εξασφαλίσει από το Ταμείο Ανάκαμψης σημαντικούς πόρους για αναδασώσεις, κατά προτεραιότητα στην Εύβοια και την Αττική. Ενώ σήμερα ενέκρινα και συμπληρωματικό προϋπολογισμό 500 εκατομμυρίων ευρώ ειδικά για τις περιοχές αυτές. Και αν χρειαστεί θα υπάρξουν και πρόσθετες ευρωπαϊκές ενισχύσεις. Το στοίχημά μας είναι να γίνουν πρότυπα μιας νέας αρχής, μιας δυναμικής επανεκκίνησης, στην οποία είμαι σίγουρος ότι ιδρύματα, επιχειρήσεις και, πάνω απ’ όλους, η ίδια η κοινωνία των πολιτών θα ανταποκριθούν.
Εκεί θα φυτέψουμε όχι μόνο πολλά, αλλά και τα σωστά δέντρα, αξιοποιώντας την πιο σύγχρονη τεχνογνωσία. Ώστε, και με τη βοήθεια της φύσης, τα δάση μας να ξαναγεννηθούν και η ζωή και η οικονομία να επιστρέψουν στους τόπους που πλήγωσαν οι φλόγες.
Οι ζημιές άρχισαν ήδη να καταγράφονται. Η γραφειοκρατία θα σαρωθεί. Και οι πρώτες αποζημιώσεις θα καταβάλλονται αμέσως, με απλή αίτηση κάθε ενδιαφερομένου, την οποία
θα υποβάλει σε μία και μόνη ηλεκτρονική πλατφόρμα. Το πρόγραμμα της Πολιτικής Προστασίας του μέλλοντος, ύψους 1,8 δισεκατομμυρίων ευρώ, ξεκινά επίσης με την πρόληψη σε κεντρικό ρόλο. Το όλο Σχέδιο Ανασυγκρότησης τίθεται υπό την εποπτεία του Γραφείου Πρωθυπουργού. Για την Εύβοια, μάλιστα, δεσμεύομαι ότι θα υπάρξει στοχευμένο πρόγραμμα αποκατάστασης και ανάπτυξης του νησιού. Αύριο, στο Υπουργικό Συμβούλιο, θα γίνουν συγκεκριμένες ανακοινώσεις. Και τις επόμενες μέρες θα απαντήσω προσωπικά σε κάθε ερώτημα. Εύχομαι η επόμενη ημέρα να ανατείλει με διακομματική συναίνεση, γιατί αν το καθήκον του σήμερα ανήκει στην κυβέρνηση, η ευθύνη του αύριο ανήκει σε όλους μας.
Επιτρέψτε μου να κλείσω με μια προσωπική αναφορά. Ως Πρωθυπουργός επί 25 μήνες διαχειρίστηκα πολλές κρίσεις: από την ασύμμετρη επίθεση στον Έβρο μέχρι την επέλαση του κορονοϊού. Και από τις αλλεπάλληλες εθνικές προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο, μέχρι το μεγάλο στοίχημα του εμβολιασμού. Όλες είχαν πολύπλευρες συνέπειες στην οικονομία και στην κοινωνία. Και όλες έμοιαζαν στην αρχή ανυπέρβλητες. Αλλά όλες τις ξεπεράσαμε με πείσμα και ενότητα. Αυτό θα γίνει και τώρα, με τολμηρές αποφάσεις που θα αλλάξουν πολλά.
Είμαι βέβαιος ότι και τούτη η δοκιμασία θα γίνει ευκαιρία που θα μας διδάξει και θα μας κάνει καλύτερους. Γιατί η πρόκληση της κλιματικής κρίσης αφορά όχι μόνο τη δική μας, αλλά κυρίως την επόμενη γενιά. Προσωπικά, θα συνεχίσω να κάνω αυτό που εξαρχής επέλεξα: να μιλώ στη γλώσσα της αλήθειας, να αναλαμβάνω τις ευθύνες μου, να αποκρούω διχασμούς και να ενώνω τους Έλληνες. Και να εργάζομαι σκληρά για την πατρίδα που μας αξίζει».
Το μήνυμα του Αλέξη Τσίπρα
Τρία χρόνια πριν στις 24 Ιουλίου του 2018 ο τότε πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είχε κηρύξει για την τραγωδία στο Μάτι τριήμερο εθνικό πένθος σε τηλεοπτικό μήνυμά του αναφέροντας τα εξής:
«Ελληνίδες, Έλληνες,
Δεν υπάρχουν λόγια να περιγράψουν τα αισθήματα όλων μας, τούτες τις ώρες. Η χώρα ζει μια ανείπωτη τραγωδία.
Δεκάδες ανθρώπινες ζωές χάθηκαν. Κι αυτό είναι αβάσταχτο για τον καθένα και την καθεμιά.
Πιο πολύ βέβαια για τις οικογένειες που έχασαν τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Αλλά και για όσους από μας βρίσκονται σε θέσεις ευθύνης.
Για όσους κατανοούν ότι δεν υπάρχει τίποτε πιο πολύτιμο, από την ανθρώπινη ζωή. Σήμερα η Ελλάδα πενθεί.
Και στη μνήμη όσων χάθηκαν κηρύττουμε τριήμερο εθνικό πένθος. Δεν πρέπει όμως να αφήσουμε το πένθος να μας καταβάλλει.
Γιατί αυτές οι ώρες είναι ώρες μάχης, ενότητας, θάρρους και πάνω από όλα αλληλεγγύης.
Γιατί μόνο έτσι, μόνο όλοι μαζί, μπορούμε να σταθούμε απέναντι στην τραγωδία. Η Ελλάδα περνάει μια μεγάλη δοκιμασία.
Τέτοιες ώρες δεν υπάρχουν διαφορές. Θα έρθει η ώρα τους, όταν θα αναζητήσουμε, ελπίζω με σεβασμό στους νεκρούς, τα πώς και τα γιατί.
Τώρα είναι ακόμα η ώρα της κινητοποίησης και του αγώνα. Αγώνα για να σώσουμε ό,τι μπορεί να σωθεί. Αγώνα για να νικήσουμε τη φωτιά. Αγώνα για να βρούμε τους αγνοούμενους.
Να μη θρηνήσουμε άλλες ζωές.
Και να απαλύνουμε τον πόνο όσων έχουν πληγεί.
Με απόλυτο σεβασμό και βαθιά αναγνώριση:
Στους πυροσβέστες μας, που δίνουν έναν απίστευτα ηρωικό αγώνα.
Στους διασώστες του ΕΚΑΒ.
Στους άνδρες και στις γυναίκες των Ενόπλων Δυνάμεων, του Λιμενικού και της Αστυνομίας που χθες έσωσαν εκατοντάδες ανθρώπινες ζωές.
Με απέραντο σεβασμό στους χιλιάδες εθελοντές που δίνουν αυτή την ώρα το παρών στο μέτωπο της ζωής.
Θέλω να δεσμευτώ ότι:
Τίποτα και κανένας δεν θα ξεχαστεί.
Τίποτε και κανέναν δεν θα αφήσουμε χωρίς τη συνδρομή της πολιτείας αβοήθητο.
Αλλά και τίποτα δε θα μείνει χωρίς απαντήσεις. Τέλος, θέλω να ευχαριστήσω θερμά όλους τους ξένους ηγέτες που έσπευσαν να μου εκφράσουν την αλληλεγγύη τους και να προσφέρουν τη βοήθειά τους.
Η Ελλάδα περνά μία από τις δυσκολότερες στιγμές. Τους ευχαριστούμε που η σκέψη τους είναι δίπλα μας. Με ενότητα και πίστη στις δυνάμεις μας, θα σταθούμε όρθιοι. Σας ευχαριστώ».
