«Και ασφαλώς, για εμάς, πολύ σημαντικό είναι η ακύρωση παράνομων εγγράφων που παρουσιάστηκαν ως δήθεν διακρατικές συμφωνίες, αλλά δεν έχουν καμία νομική ισχύ, όπως ρητά έχει αποφανθεί το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο», δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης αμέσως μετά τη συνάντησή του στην Τρίπολη με τον πρωθυπουργό της μεταβατικής κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης Αμπντούλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά (Abdul Hamid Dbeibeh).
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι θεμέλιο της νέας αφετηρίας στη σχέση μας πρέπει να είναι πάντα η ειλικρίνεια, η διάθεση διαλόγου και, κυρίως, η πίστη στις αρχές της διεθνούς νομιμότητας, του Διεθνούς Δικαίου.
«Και αυτό σημαίνει ότι, γράφοντας την καινούργια σελίδα της κοινής μας διαδρομής, θα μπορούμε να βρούμε τον τρόπο να σβήσουμε τα λάθη της προηγούμενης», υπογράμμισε και επανέλαβε τη θέση που μετέφερε και ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ κατά την επίσκεψή του στη Λιβύη, ότι προϋπόθεση κάθε προόδου είναι η άμεση και πλήρης αποχώρηση ξένων στρατευμάτων και μισθοφόρων από το λιβυκό έδαφος.
«Είναι κάτι το οποίο έχουν ζητήσει, εξάλλου, όλες οι ευρωπαϊκές χώρες», συνέχισε ο κ. Μητσοτάκης, ο οποίος είπε, επίσης, ότι οι τελευταίες ημέρες στη Λιβύη έχουν έντονο χαρακτήρα, καθώς μετά τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, βρέθηκαν ο πρωθυπουργός της Μάλτας, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, και ο ίδιος. «Και η Ελλάδα και η Ιταλία, μάλιστα, έχουν πρόσφατα συνάψει μεταξύ τους νόμιμες συμφωνίες για τον καθορισμό των θαλάσσιων ζωνών και των χωρικών υδάτων. Ο συμβολισμός, λοιπόν, είναι εξαιρετικά ισχυρός: Οι φίλοι της Λιβύης είναι δίπλα της και όχι μακριά της. Άλλωστε -όπως συζητήσαμε- το πλησιέστερο σ’ αυτήν ευρωπαϊκό έδαφος είναι η Γαύδος και η πατρίδα μου, η Κρήτη. Και τελικά, κ. πρωθυπουργέ, είναι η γεωγραφία που καθορίζει το πλαίσιο των διμερών μας σχέσεων, και όχι οι τεχνητές γραμμές που κάποιοι τραβούν σε χάρτες», τόνισε ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Και συμπλήρωσε: «Κατά συνέπεια, χαιρετίζω τη διάθεσή σας να μπορούμε να συζητήσουμε απευθείας και διμερώς ζητήματα που αφορούν την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών -ως οφείλουμε να κάνουμε ως γειτονικές χώρες- και να συνεχίσουμε μια συζήτηση η οποία διεκόπη το 2010. Πάντα με σεβασμό στο Διεθνές Δίκαιο, το οποίο αποτελεί την πυξίδα με την οποία φιλικά κράτη λύνουν τέτοιου είδους διαφορές».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε, επίσης, ότι η ΕΕ είναι αποφασισμένη να στηρίξει τον λιβυκό λαό που τόσα έχει υποφέρει την τελευταία δεκαετία και ευχαρίστησε τον Λίβυο ομόλογό του για τη ζεστή υποδοχή και τη γόνιμη συζήτηση που είχαν σε συνέχεια της τηλεφωνικής τους επικοινωνίας πριν από λίγες εβδομάδες.
Ο πρωθυπουργός είπε ότι η παρουσία του στη Λιβύη συνδυάζεται με μία διπλή επανεκκίνηση: Με το νέο ξεκίνημα της ίδιας της χώρας, αλλά και των διμερών μας σχέσεων.
«Αποδέχθηκα την ευγενική σας πρόταση και ταξίδεψα -για πρώτη φορά μάλιστα- στη Λιβύη για έναν βασικό σκοπό: Να αναδείξω την επαναλειτουργία της ελληνικής πρεσβείας στην Τρίπολη ως ορόσημο της δυναμικής επανεκκίνησης των ελληνολυβικών σχέσεων. Και να μεταφέρω μήνυμα στήριξης στις προσπάθειες της Λιβύης για ειρήνη και για πρόοδο. Τόσο στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και του ΟΗΕ, η πατρίδα μας θα σταθεί δίπλα σας στο δρόμο προς αξιόπιστες εκλογές, πολιτική ομαλότητα και ανασυγκρότηση της χώρας σας. Μακριά από ξένους στρατούς και συμφέροντα. Και με μοναδική πυξίδα την ασφάλεια και την ευημερία στη γειτονιά μας και στη Μεσόγειο», δήλωσε ο κ. Μητσοτάκης.
Και συνέχισε: «Είναι καιρός, νομίζω, να μείνουν πίσω μας όσα δοκίμασαν τις σχέσεις μας το προηγούμενο διάστημα. Και, καθώς μετά την πρεσβεία στην Τρίπολη, θα ακολουθήσει και το Ελληνικό Γενικό Προξενείο στη Βεγγάζη, η συνεργασία μας σε όλους τους τομείς μπορεί να αναπτυχθεί με γρήγορους ρυθμούς. Οι εξελίξεις της τελευταίας δεκαετίας μπορεί να περιόρισαν τις οικονομικές μας σχέσεις. Όμως, στην πραγματικότητα, η ελληνική επιχειρηματική παρουσία στη Λιβύη ουδέποτε διακόπηκε. Και, σήμερα, που η πολιτική κατάσταση στη χώρα σταθεροποιείται, το ενδιαφέρον αυτό αναζωπυρώνεται».
Ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι συζήτησαν για τις προοπτικές συνεργασίας σε τομείς όπως η ενέργεια, οι κατασκευές, οι θαλάσσιες μεταφορές και η υγεία, αλλά και για άλλα πεδία, όπως ο τουρισμός, η εκπαίδευση, ο πολιτισμός, όπου επίσης μπορούν να γίνουν πολλά.
«Πρωταγωνιστεί, ασφαλώς, και η πλήρης αποκατάσταση της ενεργειακής μας συνεργασίας. Που, μάλιστα, θα μπορούσε να επεκταθεί και στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις, όπου σήμερα διαμορφώνονται εξαιρετικές ευκαιρίες για δημόσιες και για ιδιωτικές επενδύσεις. Όπως, βέβαια, παραδοσιακός μας δεσμός είναι κι αυτός της άμυνας και της ασφάλειας. Κύριε πρωθυπουργέ, περισσότεροι από 280 Λίβυοι αξιωματικοί έχουν αποφοιτήσει τις τελευταίες δεκαετίες από τις σχολές των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Ενώ στο Κέντρο Ναυτικής Αποτροπής έχουν εκπαιδευτεί και εκπαιδεύονται στελέχη της Λιβυκής Ακτοφυλακής, κάτι το οποίο αποκτά και ξεχωριστή γεωπολιτική σημασία, καθώς η ακτοφυλακή σας πρωταγωνιστεί στην ανάσχεση μεταναστευτικών ροών. Συνεπώς, και εδώ η συνεργασία μας έχει ισχυρές ρίζες και έχει και ευρύ μέλλον», υπογράμμισε.
Κλείνοντας την ομιλία του, ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι οι ελληνολιβυκές σχέσεις ξεκινούν πριν από 2.600 χρόνια, από την εποχή που ταξιδιώτες από τη Σαντορίνη έφταναν στις ακτές της ιδρύοντας την Κυρήνη, μετά τη Βεγγάζη και την ελληνική Πεντάπολη. «Τότε, καλλιεργήσαμε μαζί, εδώ, ένα σπάνιο θεραπευτικό βότανο το “σίλφιο”, το οποίο ονομάστηκε και το “χρυσάφι της Λιβύης”. Στον 21ο αιώνα, λοιπόν, “χρυσάφι” των λαών μας είναι η ειρήνη, η συνεργασία και η ευημερία», ανέφερε ο πρωθυπουργός.
Θαλάσσιες ζώνες
«Χαιρετίζω τη διάθεση σας να συζητήσουμε για την οριοθέτηση των θαλασσίων μας ζωνών» τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τη διάρκεια των κοινών δηλώσεων με τον μεταβατικό πρωθυπουργό της Λιβύης.
Παράλληλα, ο πρωθυπουργός επισήμανε πως οι φίλοι της Λιβύης είναι κοντά της και εν τέλει η γεωγραφία καθορίζει τις σχέσεις των δύο χωρών και όχι οι γραμμές, που χαράσσουν κάποιοι πάνω σε χάρτες».
Ντμπεϊμπά: Υπάρχει μακρά ιστορία οικονομικών και εμπορικών ακόμη και ανθρωπιστικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών
Ο πρωθυπουργός της Μεταβατικής Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας της Λιβύης, Αμπντέλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά, ανεβαίνοντας στο βήμα για τις κοινές δηλώσεις του με τον Έλληνα πρωθυπουργό τον ευχαρίστησε για την επίσκεψή του αυτή.
Αναφέρθηκε όμως και στο ρόλο που έπαιξε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης στη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης. «Είμαστε ευτυχείς για τη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών», είπε ο Λίβυος πρωθυπουργός.
Τόνισε ότι υπάρχει μακρά ιστορία οικονομικών και εμπορικών ακόμη και ανθρωπιστικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών και προσέθεσε: «Εργαζόμαστε για να βελτιώσουμε τις σχέσεις των δύο χωρών και σε αυτό το πλαίσιο ξανανοίγουμε την πρεσβεία στην Τρίπολη και υποδεχόμαστε το άνοιγμα του προξενείου. Ευελπιστούμε στη βελτίωση των σχέσεων μεταξύ Λιβύης και Ελλάδας στον εμπορικό τομέα».
Αναφερόμενος στις σχέσεις της Λιβύης με την Τουρκία, ο κ. Ντμπεϊμπά τόνισε ότι «επιδιώκουμε τη βελτίωση των σχέσεων και ακόμα ενθαρρύνουμε τις διαπραγματεύσεις μεταξύ Ελλάδας-Τουρκίας και Λιβύης-Τουρκίας για τον ορισμό των οικονομικών ζωνών για να συνεχιστεί η συνεργασία στην περιοχή της Μεσογείου».
Κλείνοντας την τοποθέτησή του, ο κ. Ντμπεϊμπά επισήμανε πως η χώρα του επιδιώκει τις καλές σχέσεις μεταξύ όλων των χωρών της περιοχής και τόνισε πως μέσω κάθε συμφωνίας επιδιώκει το συμφέρον της. «Φροντίζουμε τα συμφέροντα της χώρας μας, του λαού μας», όπως κάνει κάθε χώρα είπε ολοκληρώνοντας.
