Εγκρίθηκε και από το Α’ Θερινό Τμήμα της Βουλής, με ψήφους της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ, το νομοσχέδιο για τη χωροταξική και πολεοδομική μεταρρύθμιση. Οι διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης, πως οι υπερεπείγουσες διαδικασίες συζήτησης και υπερψήφισης του νομοσχεδίου απαντούν σε υποχρεώσεις της χώρας προς τους δανειστές της, δεν έπεισαν την αντιπολίτευση, καθώς όσα κόμματα είχαν επιφυλαχθεί για την τελική τους στάση απέναντι στο νομοσχέδιο, το καταψήφισαν.
Ως πλέον ενδεικτικά σημεία της αντιπολιτευτικής κριτικής αναδείχθηκαν οι διατάξεις που αφορούσαν τα Ειδικά Χωρικά Σχέδια, που εκπονούνται προκειμένου να καταστούν οι εκάστοτε περιοχές κατάλληλες να υποδεχθούν επενδύσεις μεγάλης κλίμακας ή εν γένει «οργανωμένη αναπτυξιακή και παραγωγική δραστηριότητα». Η προτεραιότητα που δίνει το νομοσχέδιο στη στόχευση αυτή, σε συνδυασμό με την απλοποίηση των υφιστάμενων διαδικασιών ελέγχου, οδήγησαν την αντιπολίτευση σε καταγγελία του σχεδίου νόμου.
«Αν θέλουμε να παράγουμε πλούτο χωρίς δανεικά, από την πραγματική οικονομία και όχι από την αγοραπωλησία άυλων τίτλων, τότε χρειαζόμαστε επενδύσεις» επισήμανε ο υπουργός Περιβάλλοντος, Γιάννης Μανιάτης. «Για να γίνουν όμως επενδύσεις, θα πρέπει να απαντηθεί το ερώτημα “πού μπορώ να επενδύσω, πώς και πότε”. Στην Ελλάδα όμως, κανείς δεν μπορεί να απαντήσει με ασφάλεια δικαίου: ο επενδυτής έχει απέναντί του την Πολεοδομία, το Δασαρχείο, τη Δημόσια Διοίκηση, Αυτοδιοίκηση, υπουργεία, περιβαλλοντικές και αρχαιολογικές προσεγγίσεις…» υπογράμμισε.
Το νομοσχέδιο, κατά τον κ. Μανιάτη, έρχεται να αντιμετωπίσει τέτοιου είδους ζητήματα. «Δίνουμε αυξημένη συμβολή στους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Μειώνουμε τα επίπεδα λήψης αποφάσεων από επτά σε τέσσερα. Αντιστοιχίζουμε τους 6.000 κωδικούς αριθμούς δραστηριοτήτων με τις χρήσεις γης που προσδιορίζονται, ώστε να ξέρουμε το πώς μπορεί να συνδυαστεί ο χώρος με την αναπτυξιακή παρέμβαση» ανέφερε ο υπουργός.
Παράλληλα, το υπουργείο Περιβάλλοντος προωθεί τη «Διαύγεια στην Περιβαλλοντική Αδειοδότηση», μια ψηφιακή πλατφόρμα που θα είναι έτοιμη σε μερικούς μήνες και θα δίνει το δικαίωμα στον κάθε Έλληνα πολίτη να γνωρίζει την εικόνα της κάθε περιοχής και σε ποιο σημείο βρίσκονται οι επενδύσεις της – και αν υπάρχει καθυστέρηση, ποιος είναι ο υπεύθυνος σε προσωπικό, υπηρεσιακό και πολιτικό επίπεδο. «Είναι η μεγαλύτερη παρέμβαση που μπορεί να γίνει στα ζητήματα της διαφάνειας, των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων στη χώρα μας» τόνισε ο κ. Μανιάτης.
Διαφορετικές υπήρξαν, ωστόσο, οι προσεγγίσεις της αντιπολίτευσης. «Εδώ ψηφίζουμε τα μη κριτήρια, τις μη δεσμεύσεις, τα μη πλαίσια» ανέφερε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, Παναγιώτης Λαφαζάνης. «Δεν υπάρχει τίποτα που να εμποδίζει την εκάστοτε κυβέρνηση να κάνει το οτιδήποτε, τόσο στο αστικό όσο και στο φυσικό περιβάλλον» υποστήριξε.
«Το μεγάλο “ψητό” είναι τα Ειδικά Χωρικά Σχέδια, όπου με την επίκληση έκτακτων περιστάσεων και αναγκών, μπορεί να έρθουν ρυθμίσεις κατά παρέκκλιση των Τοπικών Χωρικών Σχεδίων (…) Δεν θα έπρεπε να υπάρχει ένα πλαίσιο που να ορίζει το πού θα μπαίνουν οι πολυεθνικές αλυσίδες και τα πολυκαταστήματα, σε τι εμβαδό και σε τι χιλιομετρικές αποστάσεις; Δεν θα έπρεπε να υπάρχει ένα πλαίσιο που να ορίζει αν υπάρχει χωρητικότητα, αν υπάρχουν οι διαθέσιμες δυνατότητες, αν μπορούν να επιβιώσουν οι τοπικές αγορές και αν θέλουμε να υπάρχουν οι συνοικίες; Δεν υπάρχει τίποτα από όλα αυτά. Ούτε η γνώμη των κατοίκων, ούτε σώματα ή ευρύτερα όργανα που να μπορούν να αποτρέψουν αυθαιρεσίες. Μόνο το επενδυτικό συμφέρον – το συμφέρον της κερδοσκοπίας» σημείωσε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ.
«Σε νομικό επίπεδο έχουμε το Συμβούλιο της Επικρατείας, που σε περιβαλλοντικά θέματα είναι πάρα πολύ αυστηρό» απάντησε ο Γ. Κουτσούκος (ΠΑΣΟΚ).
«Το νομοσχέδιο πραγματικά δίνει ανάσες όσον αφορά τη λειτουργικότητα των διάφορων περιοχών, αλλά και τη δυνατότητα αναπτυξιακής προώθησης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων όλου του βεληνεκούς – και όχι μονάχα των μεγάλων επιχειρήσεων» σημείωσε ο εισηγητής της ΝΔ, Σταύρος Καλαφάτης.
«Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει στη χώρα μας ένα περιβάλλον που να ενθαρρύνει μεγάλες επενδύσεις, να αίρει τη γραφειοκρατία, να διευκολύνει τον οποιοδήποτε επενδυτή θέλει να βάλει κεφάλαια για να δημιουργήσει μια μεγάλη επιχειρηματική μονάδα. Το 95% ωστόσο του οικονομικού ιστού της χώρας μας έχει να κάνει με τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα – και αυτή είναι που ενθαρρύνεται σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό από το νομοσχέδιο, ιδίως με τις διατάξεις για τις χρήσεις γης» επισήμανε ο εκπρόσωπος της ΝΔ. Όσο για την προστασία του περιβάλλοντος, πρόσθσε, αυτή προωθείται από άλλες κυβερνητικές πρωτοβουλίες, όπως το Εθνικό Κτηματολόγιο και Δασολόγιο.
«Το νομοσχέδιο βάζει όλες τις χρήσεις στις οικιστικές περιοχές – π.χ. γραφεία και ξενοδοχεία 100 κλινών και άνω. Γι’ αυτό βρίσκονται οι άνθρωποι από τη Φιλοθέη έξω από τη Βουλή. Γίνεται χαμός! Δίνονται δωράκια πάνω στον συντελεστή δόμησης, στο ύψος, στην κάλυψη» κατήγγειλε η Θεανώ Φωτίου (ΣΥΡΙΖΑ).
«Από τη μια καταψηφίζετε τη διάταξη που δίνει βοσκοτόπια στους κτηνοτρόφους και από την άλλη βλέπω μια υπερβάλλουσα ευαισθησία για τη Φιλοθέη. Μεταξύ βοσκοτόπων και Φιλοθέης υπάρχει και ο δρόμος των πραγματικών προβλημάτων» απάντησε ο Γ. Κουτσούκος (ΠΑΣΟΚ).
«Δεν αυξάνουμε συντελεστές δόμησης πουθενά. Μάλιστα, στο άρθρο 9 μειώνουμε ορισμένους συντελεστές δόμησης στο μισό» απάντησε αργότερα ο αναπληρωτής υπουργός, Νίκος Ταγαράς.
«Μας φέρατε νομοσχέδιο 320 σελίδων για το χωροταξικό σχεδιασμό με τη διαδικασία του κατεπείγοντος. Ποιου κατεπείγοντος;» αναρωτήθηκε η Ραχήλ Μακρή (ΑΝΕΛ). «Μας λέτε πως το θέλει η τρόικα. Μα δεν έχουμε βγει στις αγορές; Δεν έχουμε πλεόνασμα; Δεν είχατε πει μέσω του πρωθυπουργού σας πως το Μνημόνιο τέλειωσε; Ή μήπως δεν έχουν τελειώσει τα μνημόνια και όλα τα υπόλοιπα που λέγατε προεκλογικά ήταν απλά ψέματα;» ανέφερε μεταξύ άλλων η βουλευτής, χαρακτηρίζοντας «προδήλως αντισυνταγματικές» ορισμένες διατάξεις που άπτονται της περιβαλλοντικής προστασίας.
Εστιαζόμενη με τη σειρά της στις ρυθμίσεις για τα Ειδικά Χωρικά Σχέδια, η Νίκη Φούντα (ΔΗΜΑΡ) παρατήρησε: «Το υπουργείο Περιβάλλοντος στα τελευταία νομοσχέδια, δυστυχώς, επιλέγει να νομιμοποιεί ό,τι δεν μπορούσε να νομιμοποιηθεί με τον νόμο περί αυθαιρέτων (…) Φυσικά, όσο η κυρία Κεφαλογιάννη σταματάει τελεσίδικες κατεδαφίσεις αυθαίρετων στην Κρήτη πάνω στον αιγιαλό, και όσο το αναρμόδιο υπουργείο Οικονομικών θέτει σε διαβούλευση νομοσχέδια για την καταστρατήγηση κάθε νόμου που αφορά τον αιγιαλό, μάλλον δεν υπάρχει ελπίδα για το μέλλον».
«Με αυτό το νομοσχέδιο φαίνεται ότι γίνεται μια συστηματική προσπάθεια να παραμεριστεί οτιδήποτε εμποδίζει την πορεία επέλασης των λεγόμενων “επενδυτών”» σχολίασε ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, Σπύρος Χαλβατζής.
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΚΚΕ, Νίκος Καραθανσόπουλος, υποστήριξε πως «η επίτευξη του καπιταλιστικού κέρδους προϋποθέτει να θυσιάζονται οι λαϊκές ανάγκες: Οι κατασκευαστικοί όμιλοι σας εμποδίζουν να εξασφαλίσετε ποιοτική στέγη για τον λαό. Η Ε.Ε. δίνει προτεραιότητα στην ενεργειακή αυτάρκεια έναντι της αντισεισμικής θωράκισης. Η αντίληψη ότι η γη αποτελεί πηγή πλουτισμού οδηγεί στην εξαφάνιση των ελεύθερων χώρων».
Ο ειδικός αγορητής της Χρυσής Αυγής, Δημήτρης Κουκούτσης, χαρακτήρισε το νομοσχέδιο «ψευδεπίγραφο», υποστηρίζοντας πως «καταστρέφει ό,τι γνωρίζαμε για τη ρύθμιση και τη διαχείριση του χώρου, ό,τι γνωρίζαμε για την έννοια των πόλεων και την ανάπτυξή τους». Αργότερα, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κόμματος, Ηλίας Κασιδιάρης, συνέδεσε τις διαδικασίες του κατεπείγοντος που επελέγησαν για την επεξεργασία του νομοσχεδίου, με τις διώξεις κατά της Χρυσής Αυγής, για να εξάγει το συμπέρασμα πως «η Βουλή λειτουργεί παράνομα». «Επτά βουλευτές βρίσκονται στη φυλακή χωρίς δίκη και χωρίς κανένα ποινικό στοιχείο να τους επιβαρύνει» ανέφερε χαρακτηριστικά.