Το φιλόδοξο εξοπλιστικό πρόγραμμα που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από τη Θεσσαλονίκη, με επίκεντρο την αγορά 18 μαχητικών αεροσκαφών Rafale από τη Γαλλία, βάζει τέλος σε μία δεκαετία αποεπένδυσης στις Ένοπλες Δυνάμεις (όπως και συνολικά στη χώρα λόγω μνημονίου) η οποία είχε φέρει την ισορροπία δυνάμεων στο Αιγαίο στο δυσμενέστερο σημείο μετά τη Μεταπολίτευση, ενώ παρά την απόσυρση του Oruc Reis κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τις επόμενες κινήσεις της Τουρκίας.
Γράφει η Βίκυ Σαμαρά
Ο πρωθυπουργός πάντως τόνισε ότι η Ελλάδα δεν μπαίνει σε κούρσα εξοπλισμών και έκανε λόγο για «έξυπνες» και «ψηφιακές» Ένοπλες Δυνάμεις, εξηγώντας ιδίως το σκεπτικό της απόφασης για τα Rafale.
Τα Mirage 2000 της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας θα αντικατασταθούν από έξι νέα Rafale και 12 ελαφρά μεταχειρισμένα από τη γαλλική πολεμική αεροπορία. Τα πρώτα αεροσκάφη θα φτάσουν στα μέσα του 2021 και το αργότερο στις αρχές του 2022 η χώρα θα διαθέτει μία ολόκληρη νέα μοίρα Rafale σε συνδυασμό με τα προχωρημένα οπλικά συστήματα (ραντάρ Aesa, σύστημα αυτοπροστασίας Spectra και τα όπλα Scalp, Exocet , Meteor και Μica).
Η επιλογή των γαλλικών Rafale, εκτός του ότι εντάσσεται στη στρατηγική συνεργασία με τη Γαλλία που λόγω σύγκρουσης συμφερόντων με την Τουρκία στη Λιβύη και ενδιαφέροντος για τη Μέση Ανατολή αλλά και για τους υδρογονάνθρακες της Αν. Μεσογείου έχει αποδειχθεί ο πιο θερμός σύμμαχος της Ελλάδας σε ΕΕ και ΝΑΤΟ, έγινε και για τεχνικούς λόγους. Η Ελλάδα έχει ήδη γαλλικά αεροσκάφη και μπορεί να τα αντικαταστήσει και μάλιστα είναι εύκολο για ένα πιλότο Mirage να πετάξει Rafale. Πρόκειται εξάλλου για μαχητικά 4ης γενιάς, που θα αντικαταστήσουν τα Mirage 2000 της 332 Μοίρας «Γεράκια» και ως εκ τούτου θα αλλάξουν τις ισορροπίες στο Αιγαίο.
Ο κ.Μητσοτάκης πάντως θέλησε να αποσυνδέσει τις επιλογές στα εξοπλιστικά από τη στρατηγική σχέση με τη Γαλλία, η οποία βεβαίως προχωρά και η οποία σε διπλωματικό επίπεδο εκφράστηκε στην Ευρωμεσογειακή Σύνοδο και αναμένεται να εκφραστεί και στη Σύνοδο Κορυφής της 24ης-25ης Σεπτεμβρίου, όπου όμως μετά την απόσυρση του Oruc Reis και εφόσον η Τουρκία δεν προβεί σε νέες προκλήσεις, φαίνεται πως είναι πιθανό να μην επιβληθούν κυρώσεις στην Αγκυρα- ο πρωθυπουργός πάντως τόνισε πως οι κυρώσεις θα παραμείνουν στο τραπέζι και μετά τη Σύνοδο, καθώς εκτίμησε ότι η ΕΕ συνειδητοποιεί πλέον τη στρατηγική σημασία της Μεσογείου.
Εξάλλου ο κ.Μητσοτάκης σημείωσε ότι ρήτρα αμοιβαίας αμυντικής συνδρομής υπάρχει σε επίπεδο ΕΕ. Ερωτηθείς για το περιεχόμενο μίας αμυντικής συμφωνίας με τη Γαλλία, επισήμανε ότι το άρθρο 42.7 της συνθήκης της ΕΕ προβλέπει ότι τα κράτη- μέλη έχουν υποχρέωση για βοήθεια σε κράτος- μέλος που πλήτεται από ένοπλη επίθεση. «Ρήτρα αμυντικής συνδρομής σε ευρωπαϊκό επίπεδο υπάρχει, εύχομαι η χώρα να μη χρειαστεί αυτή τη ρήτρα να την ενεργοποιήσει ποτέ» τόνισε ο πρωθυπουργός. Αυτό ήταν βέβαια και ένα μήνυμα προς τους εταίρους, δεδομένου ότι η ΕΕ ουσιαστικά δεν έχει ενιαίο στρατό, έχουν όμως τα κράτη- μέλη εθνικούς στρατούς.
Εξίσου σημαντικό όμως με την προμήθεια αεροσκαφών 4ης γενιάς είναι η ενίσχυση του Πολεμικού Ναυτικού. Η ηλικία των ελληνικών πολεμικών πλοίων αποτελεί πλέον πρόβλημα, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες των αξιωματικών που τα κρατάνε αξιόμαχα. Ο ελληνικός στόλος όμως βρίσκεται «έξω» ήδη ένα μήνα και σε αυτές τις περιπτώσεις συχνά η παλαιότητα των πλοίων μπορεί να κάνει την κρίσιμη διαφορά: Τα τουρκικά νεότερα πολεμικά σκάφη μπορούν να συνεχίσουν να πλέουν χωρίς προβλήματα, ενώ παλαιότερα πλοία θα εμφανίσουν βλάβες.
Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε εκτός από την αναβάθμιση τεσσάρων φρεγατών ΜΕΚΟ και την αγορά τεσσάρων νέων φρεγατών. Το πρόγραμμα αυτό έχει ορίζοντα από 5 έως 7 έτη και συνεπώς ο κ.Μητσοτάκης δήλωσε ότι δεν είναι σε θέση να το κοστολογήσει, καθώς η χώρα θα πάρει διαφορετικές προσφορές.
Με άλλα λόγια, μετά τη συζήτηση για τις Belharra, ναυάγησε και η συζήτηση για τις επίσης γαλλικές Fremm, καθώς ΗΠΑ, Γερμανία και Ολλανδία έκαναν τελευταία στιγμή νέες προσφορές. Ο πρωθυπουργός εστίασε στην οικονομική διάσταση, όμως είναι σαφές ότι η Αθήνα θα λάβει υπόψη της και την ανάγκη ισορροπιών με εταίρους και συμμάχους.
Ο κ.Μητσοτάκης τόνισε όμως πολλάκις ότι το πρόγραμμα ενίσχυσης των Ενόπλων Δυνάμεων δεν περιορίζεται στα εξοπλιστικά, αλλά αφορά και στην ενίσχυση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας και στο ανθρώπινο δυναμικό.
Σημείωσε ότι έχει γίνει εξυγίανση στα ναυπηγεία Ελευσίνας, προχωρά η ιδιωτικοποίηση του Σκαραμαγκά, ενώ χαρακτήρισε εμβληματικό project την ΕΑΒ, καθώς επισήμανε ότι δεν της λειπουν οι πελάτες, αλλά είχε πέσει θύμα αδιαφορίας και μη δυνατότητας εκτέλεσης συμβολαίων.
Σημειωτέον εξάλλου ότι η ΕΑΒ εκτελεί το συμβόλαιο της αναβάθμισης των F16 με τη Lockheed Martin
Πάντως οι εξαγγελθείσες προσλήψεις σε βάθος πενταετίας των 15.000 οπλιτών στελεχών ανδρών και γυναικών δεν καλύπτουν τις ελλείψεις σε υπαξιωματικούς και αξιωματικούς, που έχουν ως αποτέλεσμα να υπάρχει δυσκολία στη στελέχωση πχ των πολεμικών μας πλοίων. Για αν αντιμετωπιστεί αυτό, θα έπρεπε να αυξηθεί το ποσοστό εισαγωγής στις παραγωγικές σχολές του ναυτικού και της αεροπορίας, κάτι που δεν έχει γίνει μέχρι στιγμής.
Υπενθυμίζεται ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο υποχρεωτικής θητείας στα 18, κάτι που θα διευκόλυνε τον προγραμματισμό των Ενόπλων Δυνάμεων. Ξεκαθάρισε πάντως ότι η θητεία δεν θα αυξηθεί πέραν των 12 μηνών.
