Η τουρκική Navtex λήγει σήμερα, ωστόσο δεν αρκεί μόνο να αποσυρθεί το Oruc Reis, αλλά η Άγκυρα πρέπει να σταματήσει τις προκλήσεις για να ξεκινήσει διάλογος, όπως έχει ξεκαθαρίσει η Αθήνα προς πάσα κατεύθυνση και ιδίως προς την κατεύθυνση της Γερμανίας, η οποία μεσολαβεί για μορατόριουμ και επανέναρξη διερευνητικών επαφών.
Γράφει η Βίκυ Σαμαρά
Ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πάντως την Παρασκευή απείλησε ότι θα στείλει πλωτό γεωτρύπανο μέχρι το τέλος του 2020 στην Ανατολική Μεσόγειο, παράλληλα με την ανακοίνωση για εντοπισμό κοιτασμάτων στη Μαύρη Θάλασσα, δείχνοντας ότι δεν αποστρέφει το βλέμμα του από το νότο προς το βορρά.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκαθάρισε πάντως κατά την τηλεΣύνοδο Κορυφής, αλλά και με τη συνέντευξη του στο CNN, ότι η Ελλάδα είναι ανοιχτή σε διάλογο και εν συνεχεία σε προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, για τη μία και μοναδική διαφορά που αναγνωρίζει με την Τουρκία, δηλαδή την υφαλοκρηπίδα, αλλά με την προϋπόθεση ότι θα αποκλιμακωθεί έμπρακτα η ένταση και θα σταματήσουν οι προκλήσεις.
Η Ελλάδα εν τω μεταξύ δεν υποχωρεί όσον αφορά στις συμφωνίες με Αίγυπτο και Ιταλία για ΑΟΖ, οι οποίες κατατέθηκαν την Πέμπτη στη Βουλή, εισάγονται αύριο στην αρμόδια Επιτροπή και θα ψηφιστούν στην Ολομέλεια την Τετάρτη. Ο κ.Μητσοτάκης άλλωστε υπερασπίστηκε ιδίως τη συμφωνία με Αίγυπτο στους εταίρους και τη χαρακτήρισε το πρότυπο και για άλλες συμφωνίες στην περιοχή, κοιτάζοντας τόσο προς την Τουρκία όσο και προς τη Λιβύη. Σημειωτέον ότι η Ελλάδα δια του υπουργείου Εξωτερικών χαιρέτησε την Παρασκευή την ανακοίνωση κατάπαυσης του πυρός στη Λιβύη, δηλώνοντας πρόθυμη να συμβάλλει στο διάλογο και τη στήριξη της προκειμένου όπως αναφέρεται με νόημα στην ανακοίνωση του ΥΠΕΞ “να απαλλαγεί η χώρα από ξένες παρεμβάσεις”, ήτοι από τις παρεμβάσεις της Τουρκίας.
Με δεδομένο λοιπόν ότι η συμφωνία με την Αίγυπτο θα κυρωθεί και τυπικά και δεν θα ακυρωθεί, η Αθήνα βάζει τους δικούς της όρους για την επανέναρξη διαλόγου, θέλοντας να εκθέσει την Τουρκία στα μάτια των Ευρωπαίων εταίρων και των ΝΑΤΟϊκών συμμάχων που ανησυχούν για την ένταση στην περιοχή, η οποία γίνεται για άλλη μία φορά βεβαίως θέατρο παιχνιδιού διεθνούς ισχύος.
Η συνάντηση Μέρκελ- Μακρόν θεωρείται πως ήταν καθοριστική. Όπως έγραψε εξάλλου και ο Economist, με παρέμβαση του Γάλλου Προέδρου και της Γερμανίδας καγκελαρίου, ίσως πειστεί η Τουρκία για ένα μορατόριουμ ερευνών σε “αμφισβητούμενα ύδατα”. Η Ελλάδα δε δέχεται φυσικά ότι η περιοχή στην οποία… έκοβε βόλτες το Oruc Reis είναι αμφισβητούμενη.
Στο πλαίσιο της γερμανικής νέας παρέμβασης και προσπάθειας διαμεσολάβησης για διάλογο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας έρχεται την Τρίτη στην Αθήνα, όπου θα έχει συνάντηση με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών Νίκο Δένδια, με θέμα την κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο, τις σχέσεις ΕΕ- Ρωσίας (η οποία παρεμβαίνει και στην Ανατολική Μεσογειο) καθώς και τις εξελίξεις στη Λιβύη, ενόψει της άτυπης συνάντησης των ΥΠΕΞ της ΕΕ στις 27 και 28 Αυγούστου στο Βερολίνο. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών θα επισκεφθεί και την Τουρκία, προκειμένου προφανώς να διερευνήσει τη δυνατότητα επανέναρξης απευθείας διαλόγου.
Στο παρασκήνιο και το Μαξίμου έχει απευθείας διαύλους με την καγκελαρία, όπου επικράτησε δυσαρέσκεια για τη συμφωνία με την Αίγυπτο για την ΑΟΖ, εξ ου και η καθυστέρηση στη λήψη οποιασδήποτε απόφασης σε επίπεδο ΕΕ για κυρώσεις στην Τουρκία.
Η Αθήνα όμως επιμένει ότι στο άτυπο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων στις 26 και 27 Αυγούστου θα πρέπει να συμφωνηθεί μία βεντάλια συγκεκριμένων κυρώσεων κατά της Τουρκίας, οι οποίες εάν εκείνη την περίοδο έχει σταματήσει τις προκλήσεις θα πρέπει να υπάρχουν ως απειλή στο τραπέζι, με ορίζοντα εφαρμογής την ειδική Σύνοδο Κορυφής στα τέλη Σεπτεμβρίου.
Εάν εν τω μεταξύ η Τουρκία έχει αποσύρει το Oruc Reis και δεν έχει προχωρήσει σε νέα πρόκληση, μετά τις 27 Αυγούστου θα μπορουσαν να ξεκινήσουν οι διερευνητικές που “πάγωσαν” μετά την τουρκική Navtex.
