Μένουμε σπίτι, πηγαίνουμε κάλπες; Το ερώτημα αυτό κυριαρχεί στο πολιτικό παρασκήνιο μετά την τελευταία δήλωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη προς τους πολίτες για τον κορονοϊό, όχι μόνο γιατί μίλησε για λογοδοσία μετά το τέλος της κρίσης, αλλά κυρίως γιατί παραδέχθηκε ότι το 2020 θα είναι έτος ύφεσης, αλλά προέβλεψε ότι η ανάκαμψη θα είναι θεαματική το 2021.
Γράφει η Βίκυ Σαμαρά
Κυβερνητικά στελέχη βεβαίως διέψευσαν εξαρχής αυτά τα σενάρια, τα οποία αποδίδουν στο ΣΥΡΙΖΑ. Είναι γεγονός ότι από την αξιωματική αντιπολίτευση εξαρχής θέλησαν να «κάψουν» το σενάριο και το αφήγημα κορονο-εκλογών. Τα σενάρια για πρόωρες εκλογές μετά την υγειονομική κρίση πάντως κυκλοφορούν και στο γαλάζιο στρατόπεδο.
Κάποιοι γαλάζιοι λένε ότι η κυβέρνηση και προσωπικά ο πρωθυπουργός, θα κεφαλαιοποιήσουν στην κάλπη τη θετική εικόνα από τη διαχείριση της κρίσης, καθώς μέχρι στιγμής η Ελλάδα είναι -ευτυχώς- από τις χώρες με μικρό σχετικά αριθμό νεκρών σε σύγκριση με τις εκατόμβες σε άλλα κράτη. Οι πιο ρεαλιστές εκτιμούν ότι καθώς η οικονομική ατζέντα με την οποία εξελέγη η ΝΔ τον Ιούλιο του 2019 εκ των πραγμάτων έχει ακυρωθεί, ο πρωθυπουργός δε θα έχει άλλη επιλογή παρά να ζητήσει ανανέωση της λαϊκής εντολής για να εφαρμόσει ένα νέο πρόγραμμα, αυτή τη φορά εξόδου από την κορονοκρίση.
Ερωτηθείς πάντως κατά το briefing της Μεγάλης Πέμπτης εάν η κυβέρνηση θεωρεί ότι η εντολή που πήρε από εντελώς διαφορετικές συνθήκες τον Ιούλιο του 2019, έχει ισχύ και στις νέες συνθήκες, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας επανέλαβε: «Δεν υπάρχει ενδεχόμενο εκλογών. Οι εκλογές θα γίνουν στο τέλος της τετραετίας, το έχουμε ξεκαθαρίσει και δεν ασχολούμαστε με τις φοβίες της αξιωματικής αντιπολίτευσης». Και ο ίδιος ο πρωθυπουργός σε συνέντευξη του στην Καθημερινή αποκλείει τις πρόωρες εκλογές δηλώνοντας ότι διαθέτει την πολιτική νομιμοποίηση και εμπιστοσύνη για να εφαρμόσει την πολιτική της κυβέρνησης.
Οι πρόωρες εκλογές όμως δεν προαναγγέλλονται και έτσι η σεναριολογία καλά κρατεί. Προφανώς φυσικά, όσοι (από την αντιπολίτευση κυρίως) βλέπουν κάλπες άμεσα, ακόμη και το καλοκαίρι, βιάζονται, καθώς είναι αυτονόητο ότι κανένας πολιτικός δε θα πήγαινε σε εκλογές την ώρα που δεν γνωρίζει ακόμη πως θα εξελιχθεί η πανδημία του κορονοϊού, χωρίς να υπάρχει εμβόλιο και χωρίς να υπάρχει φάρμακο.
Επομένως οποιοδήποτε σχέδιο εκλογών προφανώς παραμένει στο συρτάρι μέχρι να τελειώσει η υγειονομική κρίση. Πότε θα συμβεί αυτό; Άγνωστο. Ουδείς γνωρίζει πως θα συμπεριφερθεί ο ιός το καλοκαίρι, ποιες οι συνέπειες όταν αρχίσει η χαλάρωση των μέτρων, εάν το φθινόπωρο θα υπάρχουν κάποια αποτελεσματικά και ασφαλή φαρμακευτικά σκευάσματα. Σημειωτέον ότι για να προχωρήσει οποιοσδήποτε σχεδιασμός (και για την άρση των μέτρων) απαραίτητο θεωρείται να γίνονται σε ευρεία κλίμακα αξιόπιστα τεστ ανίχνευσης του κορονοϊού στο γενικό πληθυσμό, κάτι πάντως που πλέον φαίνεται ότι δεν είναι μακριά. Όμως το ενδεχόμενο για κάλπες μέσα στο2020 μοιάζει μακρινό.
Η χαλάρωση των μέτρων και η οικονομία
Μπορεί εξάλλου και η Ελλάδα, όπως και πολλές ακόμη ευρωπαϊκές χώρες να σχεδιάζει τη σταδιακή χαλάρωση των περιορισμών μέσα στο Μάιο για χάρη της οικονομίας (κάποιες με ακόμη καλύτερες επιδόσεις όπως η Αυστρία ξεκίνησαν ήδη), όμως όπως χαρακτηριστικά είπε και ο κ. Πέτσας «η μετάβαση στην κανονικότητα, θα είναι σταδιακή και μακρόσυρτη, δεν θα είναι αυτόματη και οριζόντια. Θα είναι σαν θερμοστάτης, όχι σαν διακόπτης. Θα ξεδιπλώνεται σε διαδοχικές φάσεις, διαφορετικές για κάθε τομέα της οικονομίας και κάθε πληθυσμιακή ομάδα. Κάθε βήμα θα είναι ελεγχόμενο και κάθε επόμενο θα εξαρτάται από τα αποτελέσματα του προηγούμενου. Και τα αποτελέσματα της στρατηγικής θα αξιολογούνται καθημερινά». Με άλλα λόγια, όσο δεν υπάρχει φάρμακο και εμβόλιο, οι περιορισμοί δε θα αρθούν πλήρως και μπορεί μέτρα να χαλαρώνουν και να σφίγγουν εκ νέου ανάλογα με τις εξελίξεις.
Εφόσον όμως όλα πάνε καλά και το Πάσχα (αν και οι εικόνες από τις εκκλησίες χθες Μεγάλη Παρασκευή ήταν ανησυχητικές), ο σχεδιασμός της κυβέρνησης είναι την εβδομάδα του Πάσχα να ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις για τα επόμενα βήματα, τις οποίες όπως είναι λογικό και αναμενόμενο θα ανακοινώσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός.
Θα παρουσιαστεί ένα συνολικό σχέδιο, αλλά με σταδιακή εφαρμογή και εκτενές χρονοδιάγραμμα, όπως άλλωστε και το σχέδιο που παρουσίασε η καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ στη Γερμανία, όπου παραμένουν εν ισχύ πολλοί περιορισμοί για να κρατηθεί το R0, δηλαδή κάθε ασθενής να μη μεταδίδει τον ιό σε περισσότερα από ένα άτομα. Εάν όμως υπάρξει εκ νέου έξαρση του ιού στη χώρα μας, το σχέδιο θα πηγαίνει μερικά βήματα πίσω και ξανά από την αρχή. Σημειωτέον ότι χθες στη Γερμανία μετά από μία εβδομάδα μείωσης υπήρξε σημαντική αύξηση νέων κρουσμάτων και θανάτων.
Καλώς εχόντων των πραγμάτων, στόχος του Μαξίμου είναι από τις 4 Μαΐου να ξεκινήσει προσεκτικά και με μικρά βήματα η χαλάρωση των περιορισμών. Όπως έχει γίνει και σε άλλες χώρες (Αυστρία, Γερμανία) θα ανοίξουν αρχικά τα μικρά καταστήματα και βιοτεχνίες και σε δεύτερη φάση εστιατόρια, μπαρ, καφέ και κέντρα διασκέδασης, ενώ εξετάζεται το ενδεχόμενο της υποχρεωτικής χρήσης μάσκας σε εσωτερικούς δημόσιους χώρους και σε Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, αν και ο προβληματισμός είναι πως η λάθος χρήση της μπορεί να επιφέρει μεγαλύτερους κινδύνους.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα από την πανδημία του κορονοϊού για τη χώρα μας είναι βεβαίως οι συνέπειες στον τουρισμό. Οι αισιόδοξοι ελπίζουν ότι καθώς η Ελλάδα είχε πολύ λιγότερα θύματα από Ιταλία και Ισπανία, όταν αρχίσει ξανά η ροή τουριστών στην Ευρώπη, θα στραφεί σε σημαντικό βαθμό προς τη χώρα μας. Το ζήτημα είναι πότε θα συμβεί αυτό. Είναι ενδεικτικό ότι σύμφωνα με δημοσκόπηση του ARD, το 31% των Γερμανών δεν έχει σχεδιάσει διακοπές για το καλοκαίρι, το 14% έχει ήδη ακυρώσει τις κρατήσεις του, το 21% δεν έχει ακόμη κάνει κρατήσεις και μόνο το 28% δηλώνει ότι θα προχωρήσει κανονικά στις διακοπές του. Αλλά και όσον αφορά στον εσωτερικό τουρισμό, το πλήγμα είναι μεγάλο, όσο δε εργαζόμενοι βρίσκονται στο έκτακτο επίδομα των 800 ευρώ και όσο η εργασιακή ανασφάλεια κυριαρχεί, προφανώς κανείς δεν μπορεί να σχεδιάζει διακοπές.
Το ζήτημα είναι πως ο τουρισμός αποτελεί το 20% του ελληνικού ΑΕΠ με 35 δισ ευρώ. Στο οικονομικό επιτελείο ελπίζουν πως εφόσον η εξάπλωση του κορονοϊού παραμείνει σε χαμηλά επίπεδα στη χώρα μας και υπό ειδικές συνθήκες Ιούλιο και Αύγουστο, θα υπάρξει τουριστική κίνηση και η ζημία στο ΑΕΠ να μην είναι καταστροφική για εφέτος.
Η κυβέρνηση εξάλλου έχει ήδη προβλέψει την επέκταση των μέτρων στήριξης εργαζόμενων, επιχειρήσεων και ανέργων μέχρι και τον Ιούνιο, ενώ διαψεύδει ότι χρησιμοποίησε οποιοδήποτε «μαξιλάρι» που άφησε ο ΣΥΡΙΖΑ, τονίζοντας ότι υπάρχει μόνο το ταμείο του κράτους, το οποίο θα χρησιμοποιηθεί με σύνεση, δεδομένου ότι ουδείς γνωρίζει πόσο θα διαρκέσει η κρίση.
Και σενάρια κορονο-ανασχηματισμού
Η εκλογολογία πάει πάντα «πακέτο» βέβαια με φημολογία ανασχηματισμού, πολλώ δε μάλλον που προ κορονοϊού πολλοί ανάμεναν ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα έκανε διορθωτικές κινήσεις στην κυβέρνηση λίγο πριν ή λίγο μετά το Πάσχα- αν και υπήρχε στο Μαξίμου και η άποψη ότι ένας ανασχηματισμός δεν ωφελεί και ότι προτιμότερες είναι εστιασμένες διορθωτικές κινήσεις μόνο σε τομείς όπου κρίνεται αναγκαίο, όπως έγινε πχ με την επανίδρυση του Μεταναστευτικής Πολιτικής.
Η αξιολόγηση των μελών της κυβέρνησης είχε ήδη προχωρήσει και βεβαίως όλοι κρίνονται εκ νέου από τις επιδόσεις τους στη διαχείριση της κρίσης. Το ερώτημα πλέον είναι εάν θα ο πρωθυπουργός, όταν και εφόσον βεβαίως θα έχει υπάρξει μία καταρχήν ύφεση της πανδημίας όπως όλοι ελπίζουν αρχές καλοκαιριού, θα επιλέξει να προχωρήσει σε αλλαγές προσώπων. Πολλοί στη ΝΔ θεωρούν ότι ενδέχεται να εφαρμόσει ευρύτερα ένα «μοντέλο Τσιόδρα- Χαρδαλιά», δηλαδή με νέα πρόσωπα, ενδεχομένως και εκτός πολιτικής. Όλα αυτά όμως όπως αναφέρθηκε είναι σενάρια επί χάρτου, καθώς η μάχη με τον κορονοϊό δεν έχει κριθεί ακόμη και το Πάσχα θα είναι καθοριστικό, όπως και το επόμενο δεκαήμερο.
