Η τραγιάσκα του Καραμανλή, το ακριβό ρολόι του Παπανδρέου και τα τιμητικά παράσημα του Ράλλη

Εάν βρεθεί κάποιος στους ψηλοτάβανους διαδρόμους του πρώτου και του δεύτερου ορόφου Βουλής, θα αντικρίσει μια έκπληξη. Ενδεχομένως να νομίσει προς στιγμήν ότι έχει μπει σε μουσείο νεότερης πολιτικής ιστορίας, καθώς στους πλαϊνούς τοίχους έχουν τοποθετηθεί εδώ και αρκετό καιρό, μικρές λιτές προθήκες στις οποίες εκτίθενται εκατοντάδες προσωπικά αντικείμενα επιφανών ανδρών που άφησαν ανεξίτηλο το στίγμα τους στον χώρο της πολιτικής και δεν βρίσκονται πια στη ζωή. Κάποια μπορεί να έχουν απλώς και μόνο συναισθηματική αξία. Κάποια άλλα, όμως, κρίνονται ως ιδιαίτερα πολύτιμα για τους μελετητές και τους ιστορικούς.

Τι μπορεί να δει κανείς; Από το κομπολόι που κρατούσε στα χέρια του ο πρώην πρωθυπουργός, Ανδρέας Παπανδρέου, κατά τη διάρκεια των πολύωρων συνεδριάσεων της Κεντρικής Επιτροπής του ΠΑΣΟΚ, μέχρι τη σκουρόχρωμη τραγιάσκα που φορούσε ο πάλαι ποτέ Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνος Καραμανλής, για να προστατεύεται από τις αχτίδες του ήλιου κάθε φορά που πήγαινε να παίξει γκολφ στη Γλυφάδα.

Σε περίοπτη θέση βρίσκονται επίσης τα παράσημα που είχαν δοθεί τιμητικά στον πρώην πρόεδρο της κυβερνήσεως, Γεώργιο Ράλλη, πένες, ψηφοδέλτια, βιβλία, ακόμη και τα επιστολόχαρτα του ξενοδοχείου των Καννών όπου άφησε την τελευταία του πνοή ο Χαρίλαος Τρικούπης το μακρινό 1896 σε ηλικία μόλις 64 ετών. Τα περισσότερα από τα αντικείμενα προέρχονται πρωτίστως από τις προσωπικές συλλογές των μελών της οικογένειας του θανούντος, αλλά και από ιδρύματα που ευχαρίστως παραχώρησαν τα πολύτιμα εκθέματα στη Βουλή των Ελλήνων.

Το στυλό με το οποίο υπέγραψε ο Καραμανλής το πρώτο Σύνταγμα και η αγάπη για το γκολφ

Το πρώτο πράγμα που σου κάνει εντύπωση στην προθήκη του Κωνσταντίνου Καραμανλή, είναι η καρό τραγιάσκα που φορούσε κάθε φορά που ξέκλεβε χρόνο και έπαιρνε τα μπαστούνια του προκειμένου να πάει να παίξει γκολφ στο καταπράσινο γήπεδο 700 στρεμμάτων της Γλυφάδας. Όσοι γνώριζαν τον πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας, θυμούνται πως δεν του άρεσε επ’ ουδενί να χάνει.

Μαζί με την τραγιάσκα εκτίθεται επίσης μια μικρογραφία με μπαστούνια του γκολφ, μανικετόκουμπα, χαρτοκόπτες, το ακριβό στυλό γνωστής μάρκας με το οποίο ο Καραμανλής είχε υπογράψει το πρώτο αντίτυπο του Συντάγματος του 1975, σφραγίδες με την υπογραφή του, καθώς επίσης και τιμητικοί Μεγαλόσταυροι, μεταξύ των οποίων και αυτός του Τάγματος του Σωτήρος που αποτελεί την ανώτερη επιβράβευση της Ελληνικής Πολιτείας. Με τα χρόνια πάντως που έχουν περάσει, ένα μέρος από το πρόσωπο του Ιησού που βρίσκεται στο παράσημο, έχει σβήσει.

Το ακριβό ρολόι και το δίπλωμα του Ανδρέα Παπανδρέου

Στην προθήκη που είναι αφιερωμένη στον πρώην πρωθυπουργό και πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ, Ανδρέα Παπανδρέου, φιγουράρουν τα γυαλιά που φορούσε κάθε φορά που διάβαζε κάποιο κείμενο, το κομπολόι που του κρατούσε συντροφιά στις πολύωρες συνεδριάσεις των κομματικών οργάνων (πράσινου χρώματος παρακαλώ, για να ταιριάζει με το κίνημα), αλλά και το διπλωματικό του διαβατήριο που χρησιμοποιούσε όταν ταξίδευε στο εξωτερικό. Υπάρχει επίσης η προσωπική του πένα, το ακριβό ρολόι Cartier που φορούσε στο αριστερό χέρι, καθώς επίσης και το ανανεωμένο δίπλωμα οδήγησης που είχε εκδώσει όταν ήταν πρωθυπουργός, ως αντικατάσταση παλαιότερου. Από πού προκύπτει πως η αντικατάσταση έγινε την περίοδο που κατείχε την προεδρία της κυβέρνησης; Από το γεγονός ότι ως διεύθυνση κατοικίας αναφέρει την οδό Ηρώδου Αττικού 19, τουτέστιν το Μέγαρο Μαξίμου. Από το ίδιο έγγραφο μαθαίνουμε επίσης ότι το πρώτο δίπλωμα το έβγαλε στη χώρα μας στις 14 Μαρτίου του 1967, περίπου ένα μήνα δηλαδή πριν τη δικτατορία.

Στο δε εκλογικό του βιβλιάριο, που χρησιμοποιούσε πολλά χρόνια νωρίτερα, ως διεύθυνση κατοικίας αναφέρει την οδό Γκύζη 58 και ενορία την Αγία Τριάδα Αμπελοκήπων. Στην εν λόγω οδό ήταν η βίλα του Παλαιού Ψυχικού που ανήκε στη μητέρα του Σοφία Μινέικο και πουλήθηκε από τον αείμνηστο πολιτικό προκειμένου να δικαιολογηθεί στην εφορία ένα μέρος του τιμήματος για την αγορά της επονομαζόμενης «ροζ βίλας» στην οδό Αγράμπελης της Εκάλης, όπου έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του μαζί με την Δήμητρα Λιάνη.

Το τηλεγράφημα Αλευρά στη μητέρα του από την εξορία

Πλήθος εγγράφων εκτίθενται στη βιτρίνα που είναι αφιερωμένη στον πρώην Προέδρου της Βουλής (και για 19 ημέρες προσωρινό Πρόεδρο της Δημοκρατίας) Ιωάννη Αλευρά. Ο επισκέπτης μπορεί να δει από κοντά το αυθεντικό ιδιόχειρο σημείωμα που είχε στείλει το σημαίνων στέλεχος της Ένωσης Κέντρου (και μεταπολιτευτικά του ΠΑΣΟΚ) προς τη μητέρα του, όταν συνελήφθη το 1967 από τη Χούντα των συνταγματαρχών όπου αναφέρει χαρακτηριστικά πως «είμαι καλά, ευρίσκομαι σε δωμάτιο ξενοδοχείου μαζί με τον Ανδρέα (σ.σ. εννοεί τον Παπανδρέου)», ενώ σε τηλεγράφημα που στέλνει πάλι προς τη μητέρα του από τη Φολέγανδρο όπου εξορίστηκε της ζητάει να του αποστείλει είδη πρώτης ανάγκης «πλην ειδών υποκείμενων αλλοίωσιν» όπως σημειώνει.

Επίσης, εκτίθεται η προσωπική του διαπίστευση ως σύνεδρου του ΠΑΣΟΚ κατά τη σύγκλιση του ανώτατου κομματικού οργάνου τον Μάιο του 1994, το προσωπικό μπρελόκ κλειδιών που έφερε τον ήλιο του ΠΑΣΟΚ, τα μάρκας Playboy γυαλιά οράσεως που φορούσε για δεκαετίες, το ρολόι του αλλά και οι πίπες που συνήθισε να καπνίζει και βρισκόντουσαν πάντα στο γραφείο του.

Οι σφραγίδες του Παπακωνσταντίνου

Αφιερωματική προθήκη έχει στηθεί στο Κοινοβούλιο και για τον πρώην Πρόεδρο της Βουλής, αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Ράλλη και επί πολλές φορές υπουργού της ΕΡΕ και μεταπολιτευτικά της Νέας Δημοκρατίας, Κωνσταντίνου Παπακωνσταντίνου. Σε αυτήν υπάρχουν οι σφραγίδες που χρησιμοποιούσε όταν λειτουργούσε το δικηγορικό του γραφείο στην οδό Πεσματζόγλου 6Α, στο κέντρο της Αθήνας, τα γάντια και το ημίψηλο καπέλο που επιβαλλόταν να φορούν οι άνδρες της εποχής στις επίσημες επισκέψεις, οι χαρτοκόπτες του, αλλά και μια σειρά από χειρόγραφα.

Τα παράσημα του Ράλλη

Αντιμέτωπος με πλήθος παρασήμων εντός και εκτός Ελλάδος βρίσκεται ο επισκέπτης στην προθήκη του πρώην πρωθυπουργού Γεωργίου Ράλλη, που απεβίωσε το 2006. Για όσους τυχόν δεν το γνωρίζουν, ο πρώην πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας έχει τιμηθεί μεταξύ άλλων με το αριστείο ανδρείας για την πολεμική του δράση καθώς επίσης και με το μετάλλιο εξαιρέτων πράξεων. Να θυμίσουμε ότι η κήρυξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου το 1940 τον είχε βρει να υπηρετεί ως ανθυπίλαρχος στο Ιππικό και προσέφερε πολύτιμες υπηρεσίες στην πατρίδα μαχόμενος στα βουνά της Βορείου Ηπείρου.

Αρκετά χρόνια αργότερα, όταν η χώρα απελευθερώθηκε, όποτε έβρισκε χρόνο έκλεινε ραντεβού με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και πήγαιναν μαζί να παίξουν γκολφ στη Γλυφάδα. Ήταν μάλιστα αρκετά καλός παίκτης. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι η μια από τις δύο φωτογραφίες που εκτίθενται, τον δείχνει να κρατάει μπαστούνι του γκολφ λίγο πριν ξεκινήσει να αθλείται και η άλλη να συνομιλεί με τον Καραμανλή κάνοντας τη βόλτα τους.

Οι βουλευτικές ταυτότητες του Τσαλδάρη

Τρία από τα προσωπικά δελτία βουλευτικής ταυτότητας υπάρχουν στη βιτρίνα που έχει στηθεί προς τιμήν του πρώην Προέδρου του Ελληνικού Κοινοβουλίου, Αθανάσιου Τσαλδάρη, που θήτευσε στον εν λόγω θώκο από το 1989 έως το 1993. Σε κοινή θέα βρίσκεται επίσης το κεχριμπαρένιο κομπολόι μαζί με τα κοκάλινα γυαλιά του, εφημερίδες της εποχής που αναφέρονται στο πρόσωπό του και την πολιτικό βίο, καθώς επίσης και μια σειρά από βραβεία, όπως το μετάλλιο του διοικητή του Τάγματος της Δημόσιας Υγείας που του είχε απονεμηθεί από τη Γαλλική Δημοκρατία.

Τα επιστολόχαρτα του ξενοδοχείου των Καννών που απεβίωσε ο Τρικούπης

Σε μια ειδική βιτρίνα, που δεν υπάγεται στην κατηγορία των προθηκών όλων των υπολοίπων πολιτικών ανδρών, υπάρχει μόνιμα στο Κοινοβούλιο μια σειρά από εκθέματα που αφορούν τον Χαρίλαο Τρικούπη, του σημαντικότερου Έλληνα πρωθυπουργού που θήτευσε κατά τον 19ο αιώνα. Πίσω από το διαφανές τζάμι μπορεί να διακρίνει ο επισκέπτης τον δερμάτινο χαρτοφύλακά του, το μπαστούνι που έπαιρνε μαζί του στις επίσημες τελετές, σφραγίδες με την υπογραφή του, τα επιστολόχαρτα του ξενοδοχείου Gray & d’ Albion των Καννών όπου πέθανε το 1986, φλιτζάνια, ομπρελίνα και βεντάλιες, κρυστάλλινα μελανοδοχεία με πένες, κορνίζες με την προτομή μου, αλλά και ο δερμάτινος χαρτοφύλακας που φέρει πάνω το επώνυμό του.

Εντύπωση προκαλεί τέλος, το κάλυμμα ενός βιβλίου, φτιαγμένο από τη Σοφία Τρικούπη, αδελφή του Χαρίλαου, που στην όψη του διακρίνεται η δράση που διατύπωσε ο πρώην πρωθυπουργός κατά την αγόρευσή του για τον προϋπολογισμό του 1885: «Η Ελλάς προώρισται να ζήση και θα ζήση».

* Ο Γεώργιος Σαρρής είναι δημοσιογράφος – μέλος της ΕΣΗΕΑ, τιμηθείς από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με το Βραβείο Αθ. Μπότση για την αντικειμενική και με πληρότητα παρουσίαση ιστορικών πολιτικών θεμάτων.