Εδώ και δεκαετίες, σε οποιαδήποτε οικονομική ανάλυση αλλά και στις απλές καθημερινές συζητήσεις υπάρχει στη χώρα μας μια μόνιμη κοινή διαπίστωση: δεν έχουμε κράτος.
Γράφει η Έλενα Ράπτη
Το έχουμε ακούσει όλοι χιλιάδες φορές και το ζούμε μέσα από τις σχέσεις μας με τη διοίκηση. Κανένας μας δε μπορεί να διηγηθεί μια ευχάριστη εμπειρία. Και δεν είναι θέμα ανθρώπων ή μόνο ανθρώπων. Είναι κυρίως θέμα συστήματος, θεσμικών αγκυλώσεων, κακής οργάνωσης. Γιατί αφήσαμε δομές και νοοτροπίες άθικτες από τον περασμένο αιώνα. Και γιατί κάθε ενέργεια για αλλαγή, ακυρώνονταν, επειδή ξεβόλευε κάποιους λίγους.
Έχει δε δημιουργηθεί τέτοια απόσταση ανάμεσα στην κοινωνία και το κράτος που ενώ θα έπρεπε να είναι στην ίδια πλευρά του καθημερινού αγώνα είναι τις περισσότερες φορές στην αντίθετη. Το κράτος υπολειτουργεί, συχνά εμποδίζει και δυστυχώς αδυνατεί να παρακολουθήσει τις ταχύτητες με τις οποίες κινείται η κοινωνία. Επικαλύψεις αρμοδιοτήτων, κενά ευθύνης, απουσία συντονισμού, μπλεγμένες εξουσίες, κομματισμός, βραδυκίνητες διαδικασίες, πολυνομία, κακονομία, γραφειοκρατία. Και το κυριότερο: ένα κράτος που εδώ και χρόνια δεν εμπνέει τον σεβασμό της κοινωνίας.
Ο νόμος για το επιτελικό κράτος που μόλις ψηφίστηκε δεν είναι τυχαία επιλεγμένος. Αρκεί να αναρωτηθούμε ποιο ρόλο του κράτους θέλουμε εδώ και χρόνια. Ζήσαμε τον κρατικό παρεμβατισμό σε όλες του τις διαστάσεις. 40 χρόνια διάσπαρτες διατάξεις, lifting θεσμών και κακή οργάνωση. Το πρώτο εμπόδιο σε κάθε σκέψη και πρωτοβουλία ήταν το κράτος. Και βεβαίως αυτή ήταν διαπίστωση υπογραμμισμένη σε κάθε αναφορά των ξένων για την εικόνα της χώρας μας. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό πως επί τόσα χρόνια δεν κάναμε τίποτε στην πιο ανοιχτή και ξεκάθαρη πρόκληση: να φτιάξουμε επιτέλους κράτος. Ξεκινώντας από την κυβέρνηση και κατά μήκος της κεντρικής διοίκησης. Ένα κράτος που θα ανακτήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών στους κρατικούς θεσμούς. Που θα βελτιώσει την επαφή τους με το κράτος, με διαφάνεια και ταχύτητα. Που θα δώσει το αποτέλεσμα που όλοι αναζητούμε για να πάει η Ελλάδα μπροστά.
Μερικές βασικές αναφορές αρκούν για να δει κάποιος τι αλλάζει στην ουσία ενός νέου λειτουργικού και αποτελεσματικού κράτους.
Πρώτη τομή, η κεντρική διοίκηση θα έχει μικρότερο κόστος για τους πολίτες. Η δουλειά μπορεί να γίνει εξαιρετικά από άριστους δημόσιους λειτουργούς που έχουν τεράστια εμπειρία. Και αυτό αποτελεί παράλληλα ψήφο εμπιστοσύνης στην αξία των στελεχών του δημοσίου.
Δεύτερη τομή, η προώθηση της αποκομματικοποίησης του κράτους. Επανέρχεται η αξιοκρατία στο σύστημα διοίκησης.
Τρίτη τομή, η αλλαγή στο μοντέλο διακυβέρνησης της χώρας. Το Υπουργικό Συμβούλιο θα παράγει πλέον ένα επιχειρησιακό κυβερνητικό σχέδιο το οποίο θα υλοποιούν τα αρμόδια υπουργεία.
Τέταρτη τομή, η χώρα μας αποκτά Εθνική Αρχή Διαφάνειας. Μια κοινή αρχή που θα ενσωματώνει όλες τις συναφείς δομές διαφάνειας. Γιατί είναι σημαντικό να αλλάξουμε τόσο την ουσία όσο και την εικόνα ενός κράτους που είναι χαμηλά και στις διεθνείς εκθέσεις για τη διαφάνεια αλλά και στη συνείδηση της κοινωνίας.
Πέμπτη τομή, κωδικοποιείται και απλοποιείται η νομοθεσία. Και αυτό είναι ίσως από τις σημαντικότερες αλλαγές για ένα κράτος με μεγάλο και συχνά περιττό όγκο νομοθεσίας. Όλοι γνωρίζετε πως ακόμη και εμείς ως νομοθέτες συχνά βρισκόμαστε μπροστά σε πολύπλοκα νομικά κείμενα, πόσο μάλλον όλοι μας ως πολίτες που θα κληθούμε να τα σεβαστούμε.
Έκτη τομή, περιορίζεται δραστικά η γραφειοκρατία. Η μεγάλη πληγή του κράτους, ο λαβύρινθος στον οποίο χάνεται κάθε προσπάθεια για ένα σύγχρονο και αποτελεσματικό κράτος. Η χώρα χρειάζεται ένα επιτελικό κράτος. Η προσπάθεια οργάνωσής του μόλις ξεκίνησε.
- Η Έλενα Ράπτη είναι βουλευτής Α’ Θεσσαλονίκης με τη Νέα Δημοκρατία
