Ελάχιστη βάση εισαγωγής στα πανεπιστήμια, ανώτατο όριο ολοκλήρωσης των σπουδών, κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου προανήγγειλε, μεταξύ άλλων, η υπουργός Παιδείας, Νίκη Κεραμέως, κατά την ανάγνωση των προγραμματικών δηλώσεων στην Ολομέλεια της Βουλής.
Ειδικότερα, όπως ανέφερε η υπουργός Παιδείας, η μεταρρύθμιση στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση στοχεύει σε ακαδημαϊκά Ιδρύματα πραγματικά αυτόνομα, αυτοδιοικούμενα, αξιολογούμενα, ανταγωνιστικά, εξωστρεφή, σε κοινό βηματισμό με την αγορά εργασίας. Ενδεικτικά:
- Πρώτον, επιστρέφουμε τα πανεπιστήμια σε αυτούς στους οποίους πραγματικά ανήκουν, δηλαδή στους φοιτητές, στους καθηγητές και στο διοικητικό προσωπικό, καταργώντας το κακώς εννοούμενο άσυλο. Οι δημόσιες αρχές θα μπορούν να επεμβαίνουν αυτεπαγγέλτως για κάθε αξιόποινη πράξη που διαπράττεται εντός πανεπιστημίου.
- Δεύτερον, θεσπίζουμε σύγχρονες και αποτελεσματικές δομές διοίκησης, με διακριτές και σαφώς καθορισμένες αρμοδιότητες.
- Τρίτον, καθιερώνουμε ανώτατο χρονικό όριο ολοκλήρωσης των προπτυχιακών σπουδών ν+2, πλην εξαιρέσεων.
- Τέταρτον, ενισχύουμε την αυτονομία και εξωστρέφεια των Ιδρυμάτων.
Απελευθερώνουμε τα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών.
Διευρύνουμε τη δυνατότητα δημιουργίας ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων.
Ενισχύουμε τα θερινά/χειμερινά σχολεία σε τομείς που η χώρα έχει συγκριτικό πλεονέκτημα (π.χ. πολιτισμός, ναυτιλία, τουρισμός).
Αναπτύσσουμε εκπαιδευτικά προγράμματα εξ αποστάσεως σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, με επένδυση στις νέες τεχνολογίες.
Αξιοποιούμε τη δυνατότητα ΣΔΙΤ για την κάλυψη επιμέρους αναγκών των Ιδρυμάτων (π.χ. για κατασκευή φοιτητικών εστιών).
Εισάγουμε νέο θεσμικό πλαίσιο για δωρεές προς τα Ιδρύματα και για την υλοποίηση πατεντών και επιστημονικών ιδεών.
Προχωρούμε στην απλοποίηση του πλαισίου λειτουργίας των ΕΛΚΕ, χωρίς να παραβιάζονται οι κανόνες διαφάνειας και λογοδοσίας.
Επεκτείνουμε τον θεσμό της πρακτικής άσκησης φοιτητών σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς, σε συναφή με τις σπουδές τους αντικείμενα.
- Πέμπτον, θωρακίζουμε την Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (Α.ΔΙ.Π) και εισάγουμε διαδικασίες αξιολόγησης σε όλα τα επίπεδα.
Η κρατική χρηματοδότηση προς τα ανώτατα ιδρύματα θα εξαρτάται από αντικειμενικά κριτήρια όπως το κόστος σπουδών ανά φοιτητή, η διάρκεια των προγραμμάτων σπουδών, μέγεθος και γεωγραφική διασπορά του ιδρύματος αλλά θα συνδέεται, σε κάποιο βαθμό, και με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης.
Ο Ακαδημαϊκός Χάρτης της χώρας θα προκύπτει από την αξιολόγηση της Α.ΔΙ.Π και στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων, ώστε να μην επαναληφθεί το καταστροφικό φαινόμενο ίδρυσης νέων τμημάτων και συγχωνεύσεων τμημάτων για την εξυπηρέτηση καθαρά ψηφοθηρικών σχεδιασμών και μικροπολιτικών συμφερόντων.
Τέλος, σχετικά με τον τομέα των Θρησκευμάτων, δόθηκε πρόσφατα η ευκαιρία και στον Πρωθυπουργό και σ’ εμένα να αναπτύξουμε κάποιες πρώτες σκέψεις μας αναφορικά με τη νέα σχέση που σκοπεύουμε να οικοδομήσουμε με την Εκκλησία, σεβόμενοι τους διακριτούς θεσμικούς ρόλους Πολιτείας και Εκκλησίας.
Πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση
Για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, η υπουργός Παιδείας ανέφερε:
«Κεντρική μας επιδίωξη είναι να απελευθερώσουμε το σχολείο από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του Υπουργείου Παιδείας, και να δείξουμε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στους εκπαιδευτικούς μας.
Απλουστεύουμε μια σειρά από διαδικασίες για τη διοργάνωση εκπαιδευτικών δράσεων, όπως για παράδειγμα η διενέργεια σχολικών εκδρομών και η συμμετοχή σε διαγωνισμούς και ολυμπιάδες.
- Θωρακίζουμε θεσμικά τη σχολική μονάδα, αναβαθμίζουμε το ρόλο του Διευθυντή, προωθούμε ένα νέο σύστημα επιλογής στελεχών της εκπαίδευσης, αναδιοργανώνουμε τις δομές υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου, με γνώμονα δομές πιο κοντά στις σχολικές μονάδες, με σταδιακή κατάργηση των υφιστάμενων, υδροκέφαλων και συγκεντρωτικών δομών.
- Δίνουμε μεγαλύτερη ελευθερία στους εκπαιδευτικούς όσον αφορά τη διδασκαλία στην τάξη.
- Επενδύουμε περισσότερο στους εκπαιδευτικούς, σημαίνει ότι τους προσφέρουμε τα κατάλληλα εργαλεία προκειμένου να επιτελούν απρόσκοπτα το έργο τους.
Εστιάζουμε, μετά από πολλά χρόνια, στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.
- Προωθούμε ένα σύστημα αξιολόγησης, ξεκινώντας από τις σχολικές μονάδες και προχωρώντας στους εκπαιδευτικούς, με αποκλειστικό στόχο την επιβράβευση των εκπαιδευτικών και τη βελτίωσή τους μέσω επιμόρφωσης.
- Καταγράφουμε συγκεκριμένες ανάγκες που υπάρχουν για εκπαιδευτικούς γενικής εκπαίδευσης ανά τη χώρα και επιλύουμε σταδιακά το μείζον θέμα των αναπληρωτών εκπαιδευτικών.
Και ανακοινώνουμε σήμερα τη μείωση των αποσπάσεων εκπαιδευτικών σε φορείς, για να επιστρέψουν περισσότεροι εκπαιδευτικοί στις τάξεις.
- Στην ειδική αγωγή, προχωρούμε ήδη στην επίσπευση της διαδικασίας πρόσληψης 4.500 εκπαιδευτικών.
Σε ένα τρίτο επίπεδο, διασφαλίζουμε πρόσβαση σε ποιοτικότερη εκπαίδευση για όλους τους μαθητές και τους εξοπλίζουμε με νέες δεξιότητες.
- Επαναφέρουμε και ενισχύουμε τον θεσμό των πρότυπων και πειραματικών σχολείων.
- Μελετούμε ένα νέο συνεκτικό πρόγραμμα σπουδών από το Δημοτικό έως το Λύκειο. Το πρόγραμμα σπουδών εμπλουτίζεται με νέες εκπαιδευτικές θεματικές, όπως εθελοντισμός, επιχειρηματικότητα, σεβασμός στον άλλο, προφύλαξη από φυσικές καταστροφές, διατροφή και υγιεινή. Ενισχύουμε, την εκμάθηση ξένων γλωσσών και γνώσεων πληροφορικής.
- Δίνουμε έμφαση στην καλλιέργεια ήπιων δεξιοτήτων (soft skills), όπως π.χ. η δημιουργικότητα, η κριτική και συνθετική σκέψη και η ομαδική δουλειά, όπως και στην καλλιέργεια ψηφιακών δεξιοτήτων (digital skills), π.χ. ψηφιακή χρήση, ψηφιακή επικοινωνία, ψηφιακή ασφάλεια, ψηφιακή συναισθηματική νοημοσύνη, ψηφιακά δικαιώματα.
- Καθιερώνουμε τον σχολικό επαγγελματικό προσανατολισμό από το Γυμνάσιο, ώστε να αναδεικνύονται οι κλίσεις και οι δεξιότητες όλων των μαθητών.
- Στην Ειδική Αγωγή, προσαρμόζουμε σταδιακά το εκπαιδευτικό μας σύστημα στην κατεύθυνση της πλήρους ανάπτυξης της ενταξιακής εκπαίδευσης (inclusive education), δημιουργούμε προγράμματα σπουδών για τις σχολικές δομές ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, κατάλληλα σταθμισμένα ως προς το είδος της αναπηρίας και των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών, και ιδρύουμε προστατευμένα εργαστήρια μαθητείας και κατάρτισης.
- Ενισχύουμε τον αυτόνομο παιδαγωγικό ρόλο του Λυκείου, με στοχευμένες παρεμβάσεις αναφορικά με το Εθνικό Απολυτήριο και τις προαγωγικές εξετάσεις από τάξη σε τάξη.
- Θεσπίζουμε νέο πλαίσιο για την ιδιωτική εκπαίδευση με μεγαλύτερους βαθμούς ελευθερίας, για παράδειγμα όσον αφορά στην εκπόνηση πρόσθετων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων, και προστατεύουμε τα εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών.
- Βελτιώνουμε άμεσα στρεβλώσεις τους ισχύοντος συστήματος εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, και σε βάθος χρόνου, επιφέρουμε ουσιαστικότερες αλλαγές μετά από ενδελεχή διάλογο με τους εμπλεκόμενους φορείς. Καθορίζουμε ελάχιστη βάση εισαγωγής στα τριτοβάθμια ιδρύματα. Τα ιδρύματα θα μπορούν να καθορίζουν βάση εισαγωγής υψηλότερη της ελάχιστης και θα ορίζουν επίσης τον ετήσιο αριθμό των εισακτέων.
Αλλάζουμε ριζικά την Επαγγελματική Εκπαίδευση και Δια βίου μάθηση. Στόχος μας, η Επαγγελματική Εκπαίδευση, από λύση ανάγκης για λίγους, να γίνει συνειδητή επιλογή και εργαλείο απασχόλησης για πολλούς. Ενδεικτικά:
Ιδρύουμε πρότυπα ΕΠΑ.Λ. και προβλέπουμε ενεργότερο ρόλο των κοινωνικών εταίρων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.
Θεσπίζουμε νέο πλαίσιο λειτουργίας των Επαγγελματικών Σχολών Μαθητείας.
Στη Δια Βίου Μάθηση:
Παρέχεται η δυνατότητα πιστοποίησης γνώσεων και δεξιοτήτων σε κάθε ενδιαφερόμενο, στο πλαίσιο της μη τυπικής και άτυπης μάθησης.
Αναβαθμίζουμε τις δεξιότητες των ενηλίκων για τη βέλτιστη ένταξη ή επανένταξη στην αγορά εργασίας και τη μείωση του κοινωνικού αποκλεισμού».