Παππάς: Στη δεκάδα των χωρών με δικό τους όχημα στη Σελήνη η Ελλάδα

Συμφωνία συνεργασίας με τη NASA, υπέγραψε χθες ο Ελληνικός Διαστημικός Οργανισμός (ΕΛΔΟ), με το deal αυτό -ανάμεσα σε άλλα- να περιλαμβάνει την κατασκευή και αποστολή του πρώτου ρομποτικού οχήματος το 2022 στη Σελήνη.

«Η Ελλάδα γίνεται συμμέτοχη σε πρόγραμμα της NASA μαζί με άλλες χώρες και το 2021-2022 η χώρα μας θα είναι στη δεκάδα των χωρών που έχουν ακουμπήσει όχημά τους στη Σελήνη», ανέφερε -μεταξύ άλλων- ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης, Νίκος Παππάς, μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό OPEN.

Ο κ. Παππάς έκανε λόγο για «μια μεγάλη κατάκτηση. Το όχημα θα συγκεντρώσει δεδομένα που θα ανήκουν στην ελληνική Πολιτεία και θα μπορούν να αξιοποιήσουν τα ερευνητικά μας κέντρα» και πρόσθεσε: «Συζητήσαμε με τη ΝΑΣΑ με 14 ελληνικές προτάσεις, από ελληνικά πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα και ιδιωτικές εταιρείες και η εντύπωση που έχουμε διαμορφώσει διεθνώς είναι η εντύπωση ενός επαρκέστατου ανθρώπινου δυναμικού που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα».

Αναφερόμενος πιο συγκεκριμένα στο πρότζεκτ, όπως αναμεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, είπε ότι «η τεχνολογική αιχμή είναι το τι συμβαίνει σε άλλους πλανήτες με πρώτη τη Σελήνη, όπου θα μελετηθούν πράγματα όπως το τι συμβαίνει με την ακτινοβολία, την υγρασία κ.α», διευκρινίζοντας ότι «το ρομποτικό όχημα (που θα ταξιδέψει προς τη Σελήνη) θα κατασκευαστεί στην Ελλάδα».

Καταληκτικά, ο υπουργός επισήμανε ότι «αυτό το πρόγραμμα θα μεγαλώσει και θα αναπτυχθεί, σε όγκο και εκτόπισμα».

«Είναι πολύ σημαντική αυτή η υπογραφή συνεργασίας»

Ο ΕΛΔΟ, από το Φεβρουάριο του 2019, ζήτησε -με ανοιχτή πρόσκληση- την κατάθεση προτάσεων από ελληνικά πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα και εταιρείες για τη συμμετοχή στο πρόγραμμα της NASA για την εξερεύνηση της Σελήνης. Η διαδικασία έληξε με την υποβολή 14 προτάσεων, που είτε θα αξιοποιηθούν κατά την πρώτη αποστολή ελληνικού ρομποτικού οχήματος στη Σελήνη, είτε στη δεύτερη φάση του προγράμματος, που αφορά στην αξιοποίηση των δεδομένων που θα συλλεχθούν.

Οι προτάσεις που κατατέθηκαν αφορούν: την κατασκευή μικροδορυφόρων για τη Σελήνη, την κατασκευή αλγορίθμων αποστολής-λήψης φωτογραφιών, τη δημιουργία συνθηκών καλλιέργειας στη Σελήνη, τις εφαρμογές εξορύξεων στο έδαφος της Σελήνης, τη σχεδίαση και χρήση φασματοσκοπικών οργάνων και δοσιμέτρων για την ασφάλεια των αστροναυτών (NASA Orion mission), τη δημιουργία μηχανισμών λειτουργίας για διαστημικές επικοινωνίες «deep space», τη δημιουργία προδιαγραφών για συστήματα ανθρώπινης κατοίκησης, τα συστήματα αναγνώρισης χημικών συστατικών εδάφους και περιβάλλοντος της Σελήνης κ.ά.

Μία από τις προτάσεις είναι του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και αφορά τη μελέτη επιλεγμένων μαγματικών πετρωμάτων από την Ελλάδα (Ηφαίστειο Μέθανα) ως πιθανό σεληνιακό ανάλογο για συστήματα κατοίκησης ανθρώπων.

Ο καθηγητής Ιωάννης Μπαζιώτης μίλησε στο Πρακτορείο Ειδήσεων για την πρόσκληση από τον ΕΛΔΟ και το τι περιλαμβάνει η μελέτη του πανεπιστημίου του. Χαρακτήρισε ως «σημαντική πρωτοβουλία να υπάρχουν συνεργασίες με πολύ μεγάλους φορείς που ασχολούνται με το διάστημα, η NASA είναι το No1 αυτήν τη στιγμή στον κόσμο στο αντικείμενο. Είναι πολύ σημαντική αυτή η υπογραφή συνεργασίας μεταξύ της NASA και του ΕΛΔΟ. Εμείς σαν εργαστήριο ορυκτολογίας – γεωλογίας, και πιο συγκεκριμένα εγώ που ασχολούμαι με το αντικείμενο της πλανητικής επιστήμης, ήδη έχουμε αποστείλει δύο προτάσεις προς τον Ελληνικό Διαστημικό Οργανισμό, για να συμμετάσχουμε σε αυτή την εκστρατεία εξερεύνησης, αρχικά για τη Σελήνη».

Μιλώντας για το ιστορικό της πρότασης προς τον ΕΛΔΟ, ο καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου ενημέρωσε ότι «υπήρξε μια ανοιχτή πρόσκληση προς τα μέλη της επιστημονικής κοινότητας, ελήφθησαν 14 προτάσεις, θα αξιολογηθούν και θα προχωρήσουν. Οι δύο προτάσεις μας αφορούν τη μελέτη μετεωριτών – κάτι σημαντικό – γιατί μελετώντας τους μετεωρίτες μπορούμε να καταλάβουμε την περιοχή από όπου προέρχονται(Σελήνη-Άρης). Το επόμενο πρότζεκτ αφορά τη μελέτη περιοχών στη Γη, στην Ελλάδα, με ανάλογη μελέτη πετρωμάτων της Σελήνης και να βγάλουμε συμπεράσματα προς όφελος αποστολών που θα φτάσουν στη Σελήνη».

Απαντώντας στο αν η συμφωνία που υπεγράφη είναι σημαντική για τη χώρα, είπε ότι «είναι δεδομένο ότι αυτή η πρωτοβουλία έλειπε από την Ελλάδα. Μόνο καλά μπορεί να φέρει στην πανεπιστημιακή κοινότητα, στους φοιτητές και καθηγητές, στις εταιρείες που ασχολούνται με το αντικείμενο του διαστήματος».

Επίσης, διευκρίνισε ότι «δεν υπήρχε προηγούμενη προσέγγιση στα θέματα πλανητικής επιστήμης» όσον αφορά την προσέγγιση ελληνικών πανεπιστημίων από έναν κρατικό φορέα για τη συμμετοχή σε ένα τόσο μεγαλεπήβολο πρότζεκτ. Και τέλος πρόσθεσε ότι ο Ελληνικός Διαστημικός Οργανισμός ήταν αυτός που βοήθησε και στο να εκτεθεί πέρυσι στο ελληνικό κοινό ο μόνιμος μετεωρίτης που έχει πέσει ποτέ σε ελληνικό έδαφος: «Ο ΕΛΔΟ συνέβαλε στην έκθεση του μόνιμου μετεωρίτη που έχει επιβεβαιωμένα πέσει σε ελληνικό έδαφος, τον οποίο εκθέσαμε τον περασμένο Νοέμβρη στο Μουσείο Ηρακλειδών, καθώς συμπλήρωνε 200 χρόνια από την πτώση του».

«Ένα ιστορικό επίτευγμα για την Ελλάδα»

Μια δεύτερη πρόταση προς τον ΕΛΔΟ ήταν οι μηχανισμοί μεταφοράς και επικοινωνίας δεδομένων από και προς το βαθύ διάστημα, πρόταση από το Δημοκρίτειο Θράκης. Ο καθηγητής Βασίλης Τσαουσίδης εξήγησε στο ίδιο Μέσο τι ακριβώς περιλαμβάνει. Χαρακτήρισε τη συμφωνία συνεργασίας με τη NASA ως «ένα ιστορικό επίτευγμα για την Ελλάδα. Δίνεται η δυνατότητα στη χώρα να ενισχύσει την αξιοπιστία της, να ενισχύσει την παρουσία της στο διάστημα και τη βιομηχανική της προοπτική. Ιστορική ευκαιρία που πρέπει να αξιοποιηθεί και να μη χαθεί».

Εξηγώντας τις προτάσεις από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο, ανέφερε: «Η κατάκτηση του διαστήματος έχει δύο όψεις: την εξερεύνησή του και την εκμετάλλευσή του. Εμείς επιδιώκουμε την αξιόπιστη και αυτοματοποιημένη διαδικασία επικοινωνίας. Τη μεταφορά και τη δρομολόγηση των δεδομένων. Αυτήν τη στιγμή, στο βαθύ διάστημα η επικοινωνία από τον έναν κόμβο στον άλλον γίνεται με χειρωνακτικό τρόπο, δεν είναι αυτοματοποιημένη.

Εμείς έχουμε προτυποποιήσει μια σειρά από πρωτόκολλα με τη NASA και έχουμε αυτοματοποιήσει αυτή τη διαδικασία. Το Delay Tolerant Networking, η δικτύωση ανεκτική στην καθυστέρηση, με τεχνικές του διαδικτύου για επικοινωνία σε τεθλασμένη γραμμή. Ουσιαστικά εκμεταλλευόμαστε τις δυνατότητες επικοινωνίας ακόμα και όταν δεν υπάρχει απευθείας οπτική επαφή του σώματος που στέλνει με αυτό που παραλαμβάνει. Τώρα γίνονται προσπάθειες όλα αυτά τα πρότζεκτ να χρησιμοποιηθούν στη Σελήνη και αργότερα με το βαθύ διάστημα».

Ο καθηγητής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο συμπλήρωσε ότι στον προγραμματισμό της NASA «υπάρχει η επίσκεψη στον Άρη μετά από την αποστολή στη Σελήνη, και εκεί θα είναι ακόμα πιο δύσκολα τα πράγματα στις επικοινωνίες. Το κύριο πρόβλημα είναι ότι τώρα και στις επόμενες αποστολές θα παραχθούν πάρα πολλά δεδομένα και το πώς αυτά θα τα φέρουμε στη Γη και πως θα αυξήσουμε τον χρόνο και το εύρος της επικοινωνίας».

Τέλος, απαντώντας στο αν είναι η πρώτη φορά που ελληνικός φορέας απευθύνεται στην πανεπιστημιακή κοινότητα για ένα τόσο μεγάλο πρότζεκτ ο κ. Τσαουσίδης είπε ότι «η Ελλάδα με όλα τα πανεπιστήμιά της έχει πολύ δυνατά μυαλά, πρέπει να οργανωθεί λίγο καλύτερα για να μπορέσει να τα αξιοποιήσει. Έχουμε συνεργαστεί στο παρελθόν με ευρωπαϊκούς φορείς, αλλά σε ελληνικό επίπεδο είναι η πρώτη φορά που δεχόμαστε πρόταση».