Με μεγάλο ενδιαφέρον παρακολουθεί η κοινή γνώμη στη Σερβία τις εξελίξεις στην πΓΔΜ και το δημοψήφισμα για την ονομασία που θα διεξαχθεί την Κυριακή. Η σερβική δημόσια τηλεόραση RTS σε ειδική εκπομπή αφιερωμένη στο δημοψήφισμα κάνει μία ιστορική αναφορά στο ζήτημα του ονόματος και την επίτευξη συμφωνίας, παρουσιάζοντας τις απόψεις ακαδημαϊκών αλλά και πολιτικών από την Ελλάδα και την πΓΔΜ.
Από την ελληνική πλευρά στο αφιέρωμα συμμετέχουν οι πανεπιστημιακοί καθηγητές Σπυρίδων Σφέτας και ‘Αγγελος Συρίγος ενώ από τους πολιτικούς ο αναπληρωτής ΥΠΕΞ Γιώργος Κατρούγκαλος και ο τομεάρχης Εξωτερικών της Νέας Δημοκρατίας, Γιώργος Κουμουτσάκος.
Σχετικά με την επιτυχία του δημοψηφίσματος στην πΓΔΜ ο κ. Κατρούγκαλος εξέφρασε την ελπίδα ότι θα επικυρωθεί η συμφωνία των Πρεσπών. «Είναι μια μεγάλη ιστορική ευκαιρία η οποία δεν πρέπει να χαθεί. Είμαι βέβαιος ότι δεν θα χαθεί γιατί θα αποτελούσε μια σημαντική οπισθοδρόμηση η αποτυχία κύρωσης της συμφωνίας» εκτίμησε ο Έλληνας υπουργός. Ο Γιώργος Κουμουτσάκος απέφυγε να κάνει κάποια πρόβλεψη επισήμανε ωστόσο ότι αν απορριφθεί η συμφωνία θα είναι ένα μήνυμα που θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά και από την Ελλάδα και τους συμμάχους της. «Εάν δεν το κάνουν, εάν παρά τα τόσα ισχυρά κίνητρα, ψηφίσουν ΟΧΙ και αρνηθούν το συμβιβασμό – που εμείς πιστεύουμε ότι τους ευνοεί – αυτό θα επιβεβαιώνει ότι ο εθνικισμός και ο αλυτρωτισμός έχουν πολύ βαθιές ρίζες στην κοινωνία και στο λαό της γειτονικής χώρας» τόνισε ο τομεάρχης της Νέας Δημοκρατίας. Αναφορικά με την επικύρωση από την βουλή των Ελλήνων, εάν ολοκληρωθούν οι διαδικασίες στη γείτονα χώρα, ο κ. Κουμουτσάκος εξέφρασε την άποψη ότι η κυβέρνηση θα δυσκολευτεί να περάσει την συμφωνία. «Ο κ. Καμμένος έχει δηλώσει ότι, και διαφωνεί και θα εμποδίσει αυτήν τη συμφωνία. Επομένως, αν λάβουμε τοις μετρητοίς αυτά που ο κ. Καμμένος λέει, τότε η κυβέρνηση θα έχει μια δυσκολία να την περάσει. Αλλά αυτό είναι πρόβλημα της κυβέρνησης και όχι της αξιωματικής αντιπολίτευσης που πάντως έχει μια ξεκάθαρη θέση: Δεν συμφωνούμε μ αυτήν την συμφωνία» ανέφερε ο κ. Κουμουτσάκος. Αντίθετη άποψη εξέφρασε ο Γιώργος Κατρούγκαλος. «Ο κάθε βουλευτής θα τοποθετηθεί με βάση την συνείδηση του και την αντίληψη του για το εθνικό συμφέρον. Ξέρουμε ήδη, από δηλώσεις βουλευτών και άλλων πολιτικών δυνάμεων, ότι υπάρχει η αναγκαία υποστήριξη για την συμφωνία» εκτίμησε ο αναπληρωτής ΥΠΕΞ. Ερωτηθείς δε για το ενδεχόμενο να μην ψηφιστεί απ αυτήν τη βουλή αλλά να κληροδοτηθεί στην επόμενη το απέκλεισε κατηγορηματικά λέγοντας: «Όχι, δεν θα συμβεί αυτό γιατί είναι υποχρέωση μας να φέρουμε τη συμφωνία προς κύρωση αμέσως μόλις ολοκληρωθούν οι υποχρεώσεις της άλλης πλευράς και εμείς, τη συμβατική μας αυτή υποχρέωση θα την τηρήσουμε».
Σχετικά με τις αντιδράσεις που προκαλεί στην ελληνική κοινωνία η συμφωνία των Πρεσπών ο κ. Κατρούγκαλος εξέφρασε την άποψη ότι έχουν, πρωτίστως, συναισθηματικό χαρακτήρα. «Εγώ θέλω να ξεχωρίσω αυτούς που είναι εθνικιστές και είναι λίγοι από τους άλλους που είναι πατριώτες, όχι εθνικιστές, και θεωρούν πως η συμφωνία δεν είναι καλή. Αυτοί, λοιπόν, οι μη εθνικιστές, που διαφωνούν με τη συμφωνία ουσιαστικά δεν θέλουν να παραχωρηθεί καθόλου το όνομα «Μακεδονία» και κατά την γνώμη μου οι αντιδράσεις τους είναι συναισθηματικές» εκτίμησε ο Έλληνας υπουργός. Από την άλλη ο κ. Κουμουτσάκος εντόπισε πολλά λάθη της κυβέρνησης κατά την διαδικασία διαπραγμάτευσης όπως η μη έγκαιρη ενημέρωση των κομμάτων, η απουσία δράσης για την ενημέρωση της κοινής γνώμης και την δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης και συναίνεσης στην ελληνική κοινωνία. Το σοβαρότερο λάθος της κυβέρνησης – τόνισε ο κ. Κουμουτσάκος – ήταν η ταύτιση με την άκρα δεξιά όλων εκείνων των πολιτών που εξέφραζαν αρνητική άποψη για την συμφωνία. «Αυτό ήταν ένα διπλό λάθος διότι αφενός έβαλε μακριά της την κοινωνία και τις πολιτικές δυνάμεις αλλά και ταυτόχρονα εκχώρησε, δώρισε, τους Έλληνες που σκέφτονται εθνικά, που έχουν ευαισθησίες στην άκρα δεξιά» επισήμανε ο τομεάρχης Εξωτερικών της Νέας Δημοκρατίας. Ο κ. Κουμουτσάκος δεν απέκλεισε, μάλιστα το ενδεχόμενο να εκδηλωθούν νέες αντιδράσεις κατά την διάρκεια της κύρωσης της συμφωνίας από την ελληνική βουλή. λέγοντας χαρακτηριστικά: «Εγώ δεν μπορώ καθόλου να αποκλείσω ότι θα υπάρξουν νέες αντιδράσεις, κοινωνικές αντιδράσεις και διαδηλώσεις την στιγμή που θα φτάσουμε στο σημείο της κύρωσης».
Στην εκπομπή της σερβικής τηλεόρασης, όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, οι δύο Έλληνες πολιτικοί τοποθετήθηκες και για το περιεχόμενο της συμφωνίας των Πρεσπών. Ο κ. Κουμουτσάκος ανέφερε ότι «το βασικό πρόβλημα αυτής της συμφωνίας αποτελούν το όνομα “Βόρεια Μακεδονία”, η “μακεδονική γλώσσα” και η “μακεδονική εθνότητα”» Ειδικότητα θεωρεί προβληματικό το γεγονός ότι στα ταξιδιωτικά έγγραφα στο σημείο, Ιθαγένεια/εθνικότητα θα αναγράφεται ο όρος “Μακεδονική” ενώ – όπως είπε- λογικό θα ήταν να αναγράφεται “ιθαγένεια της Βόρειας Μακεδονίας”. Προβληματική είναι κατά τον κ. Κουμουτσάκο, και η διάταξη που αφορά την χρήση του όρου “μακεδονικός/η” σε προϊόντα ή στην ονομασία εταιριών. Ο τομεάρχης Εξωτερικών της Νέας Δημοκρατίας εντόπισε και ένα θετικό στοιχείο της συμφωνίας που είναι: «Η παραδοχή από την πλευρά των Σκοπίων ότι δεν έχουν οποιαδήποτε σχέση με την ελληνική ιστορία, την ελληνική Μακεδονία, τον μακεδονικό πολιτισμό και τον Μέγα Αλέξανδρο».
Ο αναπληρωτής ΥΠΕΞ Γιώργος Κατρούγκαλος χαρακτήρισε ισορροπημένη την συμφωνία τονίζοντας ότι «προσδιορίζει σαφέστατα πως η αρχαία Μακεδονία ανήκει ιστορικά και πολιτιστικά στην Ελλάδα και όχι στη γειτονική χώρα». Ο Έλληνας υπουργός αναφέρει επίσης ότι η συμφωνία αποκλείει κάθε αλυτρωτισμό και περιορίζει κάθε έκφραση ακραίου εθνικισμού. «Το δηλητήριο του εθνικισμού είναι επικίνδυνο, οι ακραίες πλευρές σε κάθε χώρα τροφοδοτούσαν η μία τη άλλη. Η επίσημη εγκατάλειψη κάθε θέσης για αλλαγή συνόρων και , επίσης , η αλλαγή του συντάγματος δεν αφήνουν ούτε σκιά αμφιβολίας για τις προθέσεις της γείτονος χώρας» επισημαίνει ο κ. Κατρούγκαλος. Στο τέλος της εκπομπής που μετέδωσε η σερβική τηλεόραση RTS για το δημοψήφισμα στην πΓΔΜ, οι δύο Έλληνες πολιτικοί κλήθηκαν να κάνουν κάποιο συνειρμό σε εικόνες ακούγοντας τη λέξη “Μακεδονία”. Ο κ. Κατρούγκαλος ανέφερε τον Μέγα Αλέξανδρο, τη Θεσσαλονίκη και την Χαλκιδική. Ο κ. Κουμουτσάκος επίσης ανέφερε πρώτο τον Μέγα Αλέξανδρο, τους Μακεδονομάχους και ως τρίτη εικόνα ανέφερε ένα όραμα που – όπως είπε – θα ήθελε να το ζήσει στο άμεσο μέλλον και που είναι: « Η ειρηνική συνύπαρξη των δύο λαών και η συνεργασία που θα βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό, το αμοιβαίο όφελος και την αμοιβαία κατανόηση. Χωρίς καμία προσπάθεια υφαρπαγής της ιστορίας. Αν αυτό συμβεί το μέλλον των δύο χωρών θα είναι λαμπρό».
