Στις πρόσφατες τουρκικές προκλήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ ο αναφέρθηκε ο τομεάρχης Εξωτερικών, της Νέας Δημοκρατίας, Γιώργος Κουμουτσάκος, σε διάλεξή του με θέμα «Από το περιθώριο στο προσκήνιο, η Ελλάδα ως κομβικό κράτος στην Ανατολική Μεσόγειο», που συνδιοργάνωσαν το Πανεπιστήμιο Κύπρου και το Υπουργείο Εξωτερικών.
«Είναι άνω ποταμών να αποφασίζει κάποιος στην Άγκυρα ότι δεν θα γίνουν οι γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ» τόνισε σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Ο κ. Κουμουτσάκος ανέφερε ότι με τις πράξεις της η Τουρκία δεν συμβάλλει στη σταθεροποίηση της περιοχής και αυτό είναι κάτι που πρέπει όλοι να αναγνωρίσουν. «Τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας», επεσήμανε, «είναι θεμελιωμένα στο διεθνές δίκαιο – σε μια περιοχή όπου υπάρχει συμμετοχή ξένων εταιρειών, καθώς και συμφωνίες με κράτη για την οριοθέτηση της ΑΟΖ».
Ο τομεάρχης της ΝΔ τόνισε ακόμη ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει σοβαρό ρόλο να διαδραματίσει. «Αυτό που γίνεται στην κυπριακή ΑΟΖ εμποδίζει την εφαρμογή της ενεργειακής πολιτικής της ΕΕ» είπε και πρόσθεσε πως ό,τι επιδιώκει η Κύπρος στην περιοχή, οφείλει να επιδιώκει και η Ευρώπη, αν θέλει να είναι σταθερή στη διακηρυγμένη πολιτική της. «Διαφορετικά τίθεται θέμα αξιοπιστίας» σημείωσε ο κ. Κουμουτσάκος, διερωτώμενος: «Ποια αξιοπιστία θα έχει η ΕΕ, αν δεν στείλει ουσιαστικά μηνύματα προς την Άγκυρα; Η ΕΕ πρέπει να αντιδράσει και σε επίπεδο σημειολογίας και σε επίπεδο ουσίας. Για παράδειγμα, μια ιδέα είναι η αναβολή του επικείμενου συμβουλίου ΕΕ – Τουρκίας στη Βάρνα».
Ο κ. Κουμουτσάκος ανέφερε ακόμη ότι έχουν κατατεθεί εισηγήσεις για «θεσμικές αλλαγές», που πρέπει να γίνουν στην Ελλάδα, οι οποίες, όπως είπε «έχουν χαμηλό δημοσιονομικό κόστος, αλλά υψηλή απόδοση» και διευκρίνισε:
- Τη σύσταση Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας. Δηλαδή έναν μηχανισμό δίπλα στον πρωθυπουργό της χώρας που ν’ αντιμετωπίζει σφαιρικά το ζήτημα της ασφάλειας. «Όχι μόνο στρατιωτικά. Όχι μόνο διπλωματικά, αλλά και οικονομικά, ενεργειακά και σε θέματα εσωτερικής ασφάλειας».
- Ανάπτυξη μηχανισμών της οικονομικής διπλωματίας. Οι σχετικές εξελίξεις στην Ευρώπη δείχνουν τον δρόμο.
- Έναν σοβαρό μηχανισμό δημόσιας διπλωματίας για να βελτιώσει τη διεθνή εικόνα της χώρας και να προωθήσει ελληνικές υποψηφιότητες σε θέσεις διεθνών οργανισμών, όπως κάνουν και άλλες χώρες.
Ως προσωπική εισήγηση, ο τομέαρχης της ΝΔ ανέφερε ότι πρέπει να επαναξιολογηθεί το ενδεχόμενο επαναφοράς του θεσμού του υπηρεσιακού υφυπουργού Εξωτερικών, ώστε «να υπάρχει μια ραχοκοκαλιά εξωτερικής πολιτικής που να εφαρμόζεται πέρα από την εναλλαγή των κυβερνήσεων ή και των υπουργών».
Ως προς τις προκλήσεις της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, είπε ότι δεν έχουν σχέση με την Τουρκία, την Αλβανία ή τα Σκόπια, αλλά με τον τρόπο με τον οποίο «με λιγότερα μέσα στην Ελλάδα της κρίσης θα επιτύχουμε και θα υπηρετήσουμε απαράλλαχτους, αμετάθετους και σταθερούς συλλογικούς – εθνικούς στόχους».
Στην ομιλία του ο κ. Κουμουτσάκος περιέγραψε τη γενικότερη εικόνα που, όπως είπε, καθιστά την Ελλάδα κράτος γεωπολιτικής – κομβικής σημασίας στην ανατολική Μεσόγειο. Σημείωσε ιδιαίτερα ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα – μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, με παρουσία στα Βαλκάνια και τη Μεσόγειο, η οποία διατηρεί «ακλόνητες και ισχυρές» σχέσεις με τις ΗΠΑ, καθώς και με τη Ρωσία, τον μουσουλμανικό και αραβικό κόσμο, αλλά και με το Ισραήλ.
Ανέφερε ότι η Ελλάδα ως μέλος του ΝΑΤΟ δίνει το 2,4% του ΑΕΠ της για αμυντικές δαπάνες «προφανώς γιατί υπάρχει μια εμπεδωμένη αίσθηση απειλής και στον λαό και στην ηγεσία του». «Αυτή την αίσθηση απειλής πρέπει να την αναγνωρίσουν οι εταίροι μας» συμπλήρωσε.
Τάχθηκε υπέρ της συμμετοχής της Ελλάδας στον σκληρό πυρήνα της ΕΕ, διευκρινίζοντας ωστόσο ότι θα πρέπει να είναι «σταθερά και βαθιά ενταγμένη, αλλά όχι εξαρτημένη».
«Η Ελλάδα είναι μια χώρα σταθερά δημοκρατική με μια οικονομία που, παρά την κρίση, βρίσκεται ψηλά στην παγκόσμια κατάταξη. Βρίσκεται σ’ ένα ενεργειακό σταυροδρόμι. Από το έδαφός της δεν διέρχονται μόνο οδοί ενέργειας, αλλά είναι και η ίδια μια εν δυνάμει χώρα παραγωγής ενέργειας και αυτό δεν είναι μια ρομαντική θέση. Η Ελλάδα μπορεί πράγματι να είναι και να εξελιχθεί σε χώρα παραγωγής και εξαγωγής ενέργειας» σημείωσε και πρόσθεσε πως η χώρα είναι και πύλη διεθνούς σημασίας για το διεθνές εμπόριο, αναφέροντας ως απόδειξη ότι ο Πειραιάς είναι το πρώτο ευρωπαϊκό λιμάνι, όπου συναντώνται container ships, δεξαμενόπλοια, φορτηγά ξηρού φορτίου, έχοντας μόλις περάσει τη διώρυγα του Σουέζ.
«Η Ελλάδα από χώρα της περιφέρειας, του περιθωρίου του διεθνούς εμπορίου, κατέστη χώρα στο επίκεντρο αυτών των μεγάλων εμπορευματικών ροών», ενώ «πρέπει να συνεκτιμηθεί ο πολύ μεγάλος γεωπολιτικός και γεωστρατηγικός ρόλος της Βάσης της Σούδας, που καθιστά τη χώρα πολύ σημαντική στην περιοχή από πλευράς ασφάλειας» τόνισε ο κ. Κουμουτσάκος κι έκανε λόγο για «ένα όραμα, το οποίο θέλει την Ελλάδα να είναι αναγκαίος εταίρος και απαραίτητος ευρωατλαντικός σύμμαχος, με βάρος, επιρροή και συνέπεια». Ο στόχος αυτός είναι ρεαλιστικός και αισιόδοξος, πρόσθεσε.
Ο τομεάρχης Εξωτερικών της ΝΔ αναφέρθηκε επίσης στις επαφές του Κύπριου Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη στο πλαίσιο του άτυπου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στις Βρυξέλλες, λέγοντας ότι με τη βοήθεια και της Ελλάδας θα κάνει ό,τι είναι απαραίτητο για να υποστηριχθεί η «δίκαιη, νόμιμη και υπέρ της ΕΕ πολιτική» της Λευκωσίας, αλλά και η επιθυμία για αξιοποίηση των δυνατοτήτων της στην ΑΟΖ με την πλήρη άσκηση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων.
Για το Κυπριακό τόνισε ότι «είναι πιο επείγον από ποτέ να αρχίσουν ξανά οι συνομιλίες για την επίλυσή του στη βάση των έξι παραμέτρων που επισήμανε ο γγ του ΟΗΕ και ιδίως σ΄ εκείνη που αναφέρεται στο θέμα των εγγυήσεων και της ασφάλειας». Πρέπει, πρόσθεσε, να διαφυλαχθεί το κεκτημένο των συνομιλιών και οι επίπονες προσπάθειες που έγιναν από τους διαπραγματευτές των δύο πλευρών. Επίσης, έκανε σαφές ότι δεν εννοεί οποιεσδήποτε λύσεις. Η «λύση για τη λύση» είναι λανθασμένη λογική στην εξωτερική πολιτική, ανέφερε, και διευκρίνισε: «Ό,τι “λύνεται” βιαστικά και επιπόλαια, συνήθως επιστρέφει πολύ πιο επίμονα και, θα έλεγα, επικίνδυνα».
Την ομιλία του κ. Κουμουτσάκου παρακολούθησαν οι πρέσβεις της Γαλλίας, της Βουλγαρίας και της Ελλάδος στην Κύπρο, κρατικοί λειτουργοί και μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας.
Στη συζήτηση, που ακολούθησε κι έπειτα από ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ, παρενέβη σε άπταιστα ελληνικά, ο Γάλλος πρέσβης Ρενέ Τροκάζ. Σημείωσε ότι το θέμα που έχει προκύψει στην κυπριακή ΑΟΖ αφορά ολόκληρη την ΕΕ, ενώ αποκάλυψε ότι δύο κλιμάκια του γαλλικού ναυτικού βρέθηκαν τον Ιανουάριο στην Κύπρο, με αντικείμενο τον εκσυγχρονισμό της ναυτικής βάσης στο Μαρί και άλλων εγκαταστάσεων.
Προηγουμένως, στην ομιλία του, ο κ. Κουμουτσάκος είχε κάνει ειδική αναφορά στη στάση της Γαλλίας, εκφράζοντας την ευχή: «την ίδια πολιτική να ακολουθήσουν οι εταίροι μας που έχουν συμβατικές δεσμεύσεις για αξιοποίηση του πλούτου που υπάρχει, ή ενδέχεται να υπάρχει, στην ΑΟΖ».
Ο Γάλλος πρέσβης είπε πως μεσούσης της κρίσεως, για να γίνει κατανοητή η συνεισφορά της Γαλλίας, θα πρέπει να αναλυθεί η σχέση της με την Κύπρο σε βάθος χρόνου. «Με εξαίρεση την Ελλάδα, η Γαλλία είναι από τις ελάχιστες δυτικές χώρες, που εξόπλισε την Εθνική Φρουρά αυτά τα 43 χρόνια» είπε.
Σε δικό του χαιρετισμό ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών, Ιωάννης Κασουλίδης, ανέφερε ότι η Τουρκία κάνει χρήση βίας, ή απειλή χρήσης βίας, «αλλά κανένας δεν συγκινείται». Σημείωσε ότι η Τουρκία θέλει να επιβάλει δια της δύναμης των όπλων τη δική της άποψη με εντελώς πρωτοφανείς εξηγήσεις, που δεν έχουν καμία σχέση ούτε με το διεθνές δίκαιο, ούτε με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, ενώ η Κύπρος διαθέτει τη δύναμη του διεθνούς δικαίου. «Διαφορές παρομοίου τύπου συμβαίνουν και σε άλλα μέρη και αν δεν επικρατήσει το διεθνές δίκαιο, θα επικρατήσει ο νόμος της ζούγκλας» πρόσθεσε.
Ο κ. Κασουλίδης αναφέρθηκε και σε όσους διερωτώνται για τον ρόλο των τριμερών συνεργασιών. «Οι τριμερείς συνεργασίες δεν έχουν να κάνουν με στρατιωτικό συνασπισμό ή με συνασπισμό που να στρέφεται εναντίον άλλων κρατών» τόνισε, ενώ σύμφωνα με τον ίδιο, το ευρύτερο ερώτημα που τίθεται είναι αν θα κατορθώσει η Τουρκία να ελέγχει την ανατολική Μεσόγειο ατιμώρητη και χωρίς κανένα εμπόδιο.
Αναφερόμενος, εξάλλου, στην Ελλάδα, ο κ. Κασουλίδης είπε ότι «αποτελεί κομβικό κράτος στην ανατολική Μεσόγειο, διότι ο πυρήνας των ενεργειών της εδράζεται σαφώς στο διεθνές δίκαιο και στη διεθνή νομιμότητα».
Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε και ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κύπρου, Κωνσταντίνος Χριστοφίδης, ο οποίος σημείωσε: «Πρέπει να κινούμαστε με γνώμονα το εφικτό και όχι το ευκταίο».
