Με τον στόχο των 200 ψήφων να αποτελεί παρελθόν, το Μέγαρο Μαξίμου οδεύει προς την ψήφιση του σχεδίου νόμου για την κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών, το οποίο ωστόσο θα τεθεί σε εφαρμογή από την μεθεπόμενη εκλογική αναμέτρηση.
Του Νίκου Ανδριόπουλου
Την ίδια στιγμή, σχεδόν 24 ώρες πριν την ώρα της ψηφοφορίας το βράδυ της Πέμπτης, συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα εξαπέλυσαν σφοδρή επίθεση κυρίως κατά του ΠΑΣΟΚ αλλά και του Ποταμιού για τη στάση που τήρησαν στον πολιτικό διάλογο για την απλή αναλογική και την αλλαγή του εκλογικού νόμου. Από το κυβερνητικό επιτελείο καθιστούν ασφυκτικές τις πιέσεις προς τα δύο κόμματα της Κεντροαριστεράς, ενώ όλα γύρω από τον εκλογικό νόμο μοιάζουν να έχουν τελειώσει.
Σε αυτό το κλίμα από το πρωθυπουργικό γραφείο τόνιζαν ότι «από την στιγμή που η κυβέρνηση άνοιξε το ζήτημα του εκλογικού νόμου, το πολιτικό κατεστημένο προσπαθεί με κάθε μέσον να αποτρέψει μια προοδευτική εξέλιξη για τον τόπο, μέσα από την θέσπιση ενός πραγματικά αναλογικού συστήματος». Πέραν τούτου, στηλίτευσαν τη σπέκουλα που καλλιεργήθηκε περί συνεργασίας με τη Χρυσή Αυγή, αφήνοντας αιχμές για την αλλαγή στάσης του νεοναζιστικού κόμματος και την έμμεση εξυπηρέτηση της στρατηγικής της ΝΔ, ενώ έφεραν κυρίως τη Χαριλάου Τρικούπη προ των ιστορικών ευθυνών της επαναφέροντας τις ξεκάθαρες θέσεις του πρόσφατου παρελθόντος υπέρ της απλής αναλογικής, όπως είχαν αποτυπωθεί και στην πρόταση νόμου που είχε καταθέσει τον Ιούνιο του 2015. Προς επίρρωση των λεγομένων τους κυβερνητικές πηγές υπενθύμιζαν πως «το ΠΑΣΟΚ έχει συνυπογράψει την απόφαση της Συνδιάσκεψης της Δημοκρατικής Συμπαράταξης που μιλάει για εκλογικό σύστημα που να κατοχυρώνει την αναλογική εκπροσώπηση της ψήφου των πολιτών και θα διευκολύνει τις αναγκαίες συμπράξεις και συνεργασίες» καθώς και ότι η ίδια η κα Γεννηματά, είχε μιλήσει για «νέο εκλογικό νόμο στηριγμένο στην απλή αναλογική, χωρίς διχαστικά bonus που τελικά δημιουργούν, παρά επιλύουν αδιέξοδα».
«Το δίλημμα αφορά πλέον το ΠΑΣΟΚ και το Ποτάμι. Έχουν ακόμα 24 ώρες να σκεφτούν τι τελικά θα επιλέξουν. Αν θα συμβάλλουν στο να γυρίσει σελίδα ο τόπος, ή αν θα συρθούν πίσω από την ΝΔ, διακυβεύοντας ακόμα και την πολιτική τους ύπαρξη» ανέφεραν χαρακτηριστικά κύκλοι του Μαξίμου.
Η μετωπική επίθεση αλλά και η εικόνα μίας απέλπιδης προσπάθειας να διασωθεί η παρτίδα του εκλογικού προκάλεσε ποικίλα σχόλια και σε ορισμένες περιπτώσεις παραξένεψε ακόμα και βουλευτές του κυβερνώντος κόμματος, οι οποίοι βρίσκονται σε κατάσταση αμηχανίας. Η ρητορική της αξιωματικής αντιπολίτευσης περί μεγάλης κοινοβουλευτικής ήττας έχει περάσει και στα έδρανα της συμπολίτευσης.
Είναι ωστόσο ήττα η υπερψήφιση του εκλογικού νόμου με λιγότερους από 200 βουλευτές; Η απάντηση στο ερώτημα είναι πολυσύνθετη αλλά δύσκολα μπορεί κανείς να πει ότι δεν έχει τεθεί επί τάπητος στο επιτελείο του Αλέξη Τσίπρα, που επιμένουν σταθερά πως πρωταρχικός στόχος ήταν όχι η άμεση εφαρμογή αλλά η αναζήτηση ευρύτερων συναινέσεων για τον εκδημοκρατισμό του εκλογικού συστήματος στη βάση κυρίως των προοδευτικών δυνάμεων.
Στις ίδιες προοδευτικές δυνάμεις εκτιμούν γνωρίζοντες τον τρόπο σκέψης του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος ότι βρίσκεται και η απάντηση στο φλέγον ερώτημα. Μπορεί η κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών να μην υπερψηφιστεί από 200 βουλευτές, ωστόσο είναι δεδομένο ότι θα τεθεί σε εφαρμογή από τις μεθεπόμενες εκλογές. Εδώ και καιρό στο Μέγαρο Μαξίμου έχουν υπερτονίσει τη σημασία των διαύλων επικοινωνίας που άνοιξαν με αφορμή τον εκλογικό νόμο – ασχέτως αποτελέσματος – με τις προοδευτικές δυνάμεις της ελληνικής Κεντροαριστεράς. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα των διερευνητικών επαφών που είχε την Τρίτη ο πρωθυπουργός με εξωκοινοβουλευτικές δυνάμεις της Κεντροαριστεράς, με τις οποίες μάλιστα βρέθηκε σημείο επαφής.
Δεδομένου ότι σε λιγότερο από δύο μήνες ο ΣΥΡΙΖΑ προσέρχεται σε ένα κρίσιμο Συνέδριο με βασικό στόχο το «άνοιγμα» του κόμματος στις προοδευτικές δυνάμεις, γεγονός που αναμένεται να επιτείνει την πόλωση και τις πιέσεις προς τις δυνάμεις της ελληνικής Σοσιαλδημοκρατίας, οι δίαυλοι επικοινωνίας που έχουν ήδη ανοίξει εκτιμάται ότι θα διατηρηθούν και πιθανότατα να ενισχυθούν.
Μέσα σε αυτό το κλίμα πόλωσης και συμπίεσης προς τα κόμματα του κέντρου, το οποίο όπως επιβεβαίωσε το Μαξίμου και το βράδυ της Τετάρτης θα συντηρήσει κλιμακούμενο, όποτε και να προκηρυχθούν εκλογές, η πρωτιά της Νέας Δημοκρατίας είναι ένα ενδεχόμενο που ουδείς μπορεί να αποκλείσει, ενώ για άλλους μοιάζει με τα σημερινά δεδομένα πιο πιθανό. Το όποιο αποτέλεσμα πιθανότατα να εξαρτηθεί και από το πρόσημο που θα έχει η οικονομία και η κοινωνία κατά την εκτέλεση της συμφωνίας του περασμένου καλοκαιριού. Δεν φαίνεται ωστόσο εξίσου πιθανή η εξασφάλιση της αυτοδυναμίας, με τις εποχές των ισχυρών μονοκομματικών κυβερνήσεων να έχουν παρέλθει προ πολλού, όπως έχουν αποδείξει οι τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις.
Τούτων δοθέντων, η ΝΔ θα αναγκαστεί να αναζητήσει συμμάχους με πρώτη «στάση» τον πρώην κυβερνητικό της εταίρο στη Χαριλάου Τρικούπη, όπου εμφυλοχωρούν δυνάμεις που ρέπουν προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Ωστόσο, οι πιέσεις από τον ΣΥΡΙΖΑ που ήδη πολιτεύεται με το δίπολο Δεξιά – Αριστερά και την ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία, καθώς επίσης και η απειλή πλήρους εκλογικής εξαφάνισης του ΠΑΣΟΚ σε μία νέα συνεργασία με τη Δεξιά, καθιστούν εξαιρετικά αμφίβολο ένα νέο «γάμο» ΝΔ και ΠΑΣΟΚ.
Με αυτόν τον τρόπο δυσκολεύει σημαντικά η προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης από τη ΝΔ και το ενδεχόμενο να οδηγηθεί η χώρα σε επαναληπτικές εκλογές είναι ορατό διά γυμνού οφθαλμού. Και όταν ξανανοίξουν οι κάλπες, οι πολίτες θα προσέλθουν να ασκήσουν τα εκλογικά τους δικαιώματα με το νέο εκλογικό σύστημα, το οποίο θα προβλέπει την κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών, ανοίγοντας πεδίο στο ΣΥΡΙΖΑ να πορευθεί με κεντρικό σύνθημα το σχηματισμό κυβέρνησης όλων των προοδευτικών δυνάμεων του τόπου απέναντι στο νεοφιλελευθερισμό.
