«Η ελληνική εξωτερική πολιτική στον καιρό της κρίσης είναι μια πολιτική ενεργητική, υπεύθυνη, που υλοποιείται μέσω πρωτοβουλιών. Είναι μια πολιτική που δεν θέλει να χωρίζει, αλλά να ενώνει. Που δεν θέλει να υποτάσσεται στο παρελθόν, αλλά να το αξιοποιεί για το αύριο», ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, σε ομιλία του στο Κέντρο Ευρωπαϊκών Σπουδών και Σπουδών Ν.Α. Ευρώπης του Κολλεγίου St.Antony’s στην Οξφόρδη.
Σε μία εφ’ όλης της ύλης ανάλυση, ο κ. Κοτζιάς αναφέρθηκε στον ρόλο που θέλει να διαδραματίσει η Ελλάδα ως καταλυτική δύναμη στην επίλυση των προβλημάτων, μέσα σε μία μεταβατική εποχή όπου η γεωπολιτική ξεπερνά την ιδεολογία. Ο υπουργός Εξωτερικών τόνισε τη σημασία της διασύνδεσης της εξωτερικής πολιτικής με τα άλλα πεδία διεθνών διαπραγματεύσεων, όπως είναι αυτή που διεξάγεται για το ελληνικό χρέος, ως ένα μέσο για την εξασφάλιση νέων δυνατοτήτων για την οικονομική και κοινωνική πολιτική της χώρας.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Κοτζιάς αναφέρθηκε στα νέα πεδία οικονομικής-αναπτυξιακής συνεργασίας με τις ΗΠΑ, τα κράτη-μέλη της ΕΕ, τη Ρωσία και την Κίνα, την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τα Βαλκάνια και την Τουρκία, που ανοίχτηκαν μέσα από την διπλωματία, εκφράζοντας την αισιοδοξία του για την πορεία και τις προοπτικές της Ελλάδας μετά από μια συμφωνία για τα ζητήματα χρέους και ρευστότητας, γεγονός που «αποτελεί και στοιχείο ανησυχίας για όσους δεν θέλουν να πετύχει μια κυβέρνηση που προέρχεται από τον λαό και για δρα για τον λαό».
Αναφερόμενος στην ΕΕ, ο κ. Κοτζιάς τόνισε ότι “από κράτος δικαίου τείνει να μετεξελιχθεί σε ένα νέο είδος αυτοκρατορίας, στην οποία η γραφειοκρατία των Βρυξελλών, οι χρηματοπιστωτικές αγορές και το Βερολίνο (η αποκαλούμενη Νέα Ρώμη) παίζουν έναν ειδικό ρόλο και έχουν συγκεκριμένα δικαιώματα”. Άλλο τόσο, ο κ. Κοτζιάς επεσήμανε πως η για την Ελλάδα, η ΕΕ αποτελεί ένα θετικό όραμα, και “δεν μπορεί να περιορίζεται σε ορισμένες αρνητικές πρακτικές”.”Δεν είναι δυνατόν να ακούνε οι νέες γενιές στις χώρες μας, από το πρωί μέχρι το βράδυ, τις λέξεις “τιμωρία, μνημόνιο, καταστολή”” ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Κοτζιάς. ”Η ΕΕ πρέπει να επιστρέψει στις ιδρυτικές αξίες της, εμπλουτισμένες με την πείρα τόσων δεκαετιών, και ιδιαίτερα στις επιτυχίες που κατέγραψε στη διάρκεια της ζωής της, ώστε να αντιμετωπίσει το υπό διαμόρφωση τρίγωνο αστάθειας (Ανατολική Ουκρανία, Μέση Ανατολή, Λιβύη) με επιτυχία” συμπλήρωσε ο υπουργός.
Δημοκρατία, ασφάλεια και σταθερότητα, μεταναστευτικό και προστασία του περιβάλλοντος, πρέπει, όπως σημείωσε, να είναι οι βασικοί στόχοι για μία Ευρώπη που πρέπει να αποτελεί παράδειγμα και μήνυμα θετικό σε όλο τον κόσμο. Μια Ευρώπη που «πρέπει να μάθει εκ νέου να σκέφτεται μακροπρόθεσμα, να σκέφτεται τις συνέπειες των πράξεών της και κάθε επιλογή της να εμπεριέχει στοιχεία οραματικά, από τις αξίες και τα οράματα μιας δημοκρατικής πολιτείας».
Ο προσανατολισμός της Ελλάδας, όπως είπε, είναι να εξειδικευθεί στα «τρία Δέλτα»: Διαπραγμάτευση, Διαβούλευση, Διαιτησία. «Ισραηλινοί και Παλαιστίνιοι, Ιρανοί και Ευρωπαίοι, Ουκρανοί και Ρώσοι μπορούν να βρουν φιλοξενία στη χώρα μας, επισημαίνοντας ότι ιδιαίτερες είναι οι δυνατότητες συνεργασίας μας με τις αναδυόμενες χώρες στον σημερινό κόσμο, για να λειτουργήσουμε και ως γέφυρα ανάμεσα σε αυτές και στη Δύση, όπου ανήκουμε.
«Παίρνουμε», όπως είπε, «όλα τα δυνατά μέτρα προκειμένου να στηρίξουμε μια πολιτική σταθερότητας και ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο. Λαμβάνουμε ειδικά μέτρα για τη σταθερότητα στην Αίγυπτο, στηρίζοντας ταυτόχρονα τον εκδημοκρατισμό της. Διαμορφώνουμε μια γραμμή συνεργασίας Ελλάδας-Κύπρου-Αιγύπτου, συνεργασία στην κατεύθυνση που περιέγραψα. Η δεύτερη γραμμή σταθερότητας είναι εξίσου σημαντική: η συνεργασία ανάμεσα στην Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ, όπου ταυτόχρονα αναπτύσσουμε την πολιτική στήριξης της Παλαιστίνης, με σειρά μέτρων που μόλις προχθές συμφώνησα με τον κ. Μάλκι, υπουργό Εξωτερικών της Παλαιστίνης».
Ο κ. Κοτζιάς αναφέρθηκε επίσης και στην πρόταση που απηύθυνε προς στην Τουρκία και την Ιταλία, για μια τρίτη γραμμή συνεργασίας εντός του τριγώνου σε ζητήματα ασφαλείας και σταθερότητας, Ιδιαίτερη αναφορά έκανε και στην Ουκρανία καθώς και στη Μαριούπολη, επισημαίνοντας ότι «είμαστε η μόνη δυτική δύναμη που έχουμε το θάρρος και πήραμε το ρίσκο να διατηρούμε διπλωματική αντιπροσωπεία εκεί, να κρατάμε ψηλά τη σημαία των οραμάτων και των αξιών μας σε ένα πεδίο μάχης».
Ο υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε επίσης και στις σχέσεις μας με τις βαλκανικές χώρες. Ειδικότερα για τη πΓΔΜ είπε ότι «εργαζόμαστε για μια FYROM που θα ζει σε ειρήνη και σταθερότητα» και σημείωσε ότι η χώρα μας «επιθυμεί την παρουσία της σε όλα τα διεθνή fora και την επίλυση όλων των προβλημάτων της» – επισημαίνοντας όμως, ότι «το κύριο για αυτήν είναι να ξεπεράσει τον αλυτρωτισμό και τα σοβινιστικά σχέδια για μια «μεγάλη» FYROM».
Παρόμοια σχέδια και εξίσου αντιπαραγωγικά, είναι και εκείνα όσων ονειρεύονται τη «μεγάλη» Αλβανία – ανέφερε ο υπουργός Εξωτερικών – σημειώνοντας ότι «υπάρχουν και πολλά προβλήματα από το παρελθόν, αλλά και από τις απόψεις ενός μέρους της ηγεσίας της χώρας αυτής, όπως η μη εφαρμογή συμφωνηθέντων, η άρνηση εφαρμογής προβλέψεων του διεθνούς νόμου, η καταπάτηση των δικαιωμάτων της γηγενούς ελληνικής μειονότητας». «Εμείς σχεδιάζουμε να προτείνουμε στο άμεσο μέλλον μια λύση πακέτο σε όλα τα προβλήματα, που θα είναι ρεαλιστική, ελπιδοφόρα και συμφέρουσα και για τους δύο λαούς, μακριά από βαλκανικού τύπου εθνικισμούς και συμπεριφορές, με τις οποίες παράγεται περισσότερη ιστορία από εκείνη που μπορεί να καταναλώσει η περιοχή» ανέφερε.
Με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία συνεχίζουμε σταθερά τις καλές σχέσεις μας, είπε ο κ. Κοτζιάς, εξηγώντας ότι η «προώθηση της τριμερούς συνεργασίας μας είναι μια άγκυρα σταθερότητας στην περιοχή. Το ίδιο συμβαίνει με τις σχέσεις μας με την Ιταλία, με την οποία έχουμε έτοιμη την πρώτη συμφωνία για την Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη και την υφαλοκρηπίδα».
Ως «κομβική» χαρακτήρισε ο κ. Κοτζιάς τη σχέση της χώρας μας με την Κύπρο, τονίζοντας ότι στηρίζουμε μια Κύπρο πραγματικά ανεξάρτητη και κυρίαρχη, ομοσπονδιακή, χωρίς το βάρος της ντροπής που συνιστά η κατοχή εδαφών της Μεγαλονήσου – και κατά προέκταση της ΕΕ – από τρίτη δύναμη».
Η λύση του Κυπριακού και ο τερματισμός κάθε διάθεσης παρεμβάσεων ή απειλών, θα απελευθερώσει πολλαπλές συνεργατικές δυνάμεις ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία, τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών και αναφέρθηκε στο πρόσφατο ταξίδι του εκεί και στην προώθηση των συμφωνιών για τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που πρότεινε η χώρα μας, όπως και τα μέτρα ανάπτυξης των οικονομικών και πολιτιστικών σχέσεων, «παρά τις πολλαπλές τουρκικές προκλήσεις στο Αιγαίο Πέλαγος και τις συνεχιζόμενες τουρκικές παραβιάσεις σε αέρα και θάλασσα». Εξέφρασε δε, την ελπίδα, ότι «τελικά η Άγκυρα να ανταποκριθεί».
«Συνολικά» κατέληξε ο κ. Κοτζιάς «η εξωτερική μας πολιτική είναι μια δημοκρατική πολιτική, με θετική ενέργεια και πρωτοβουλίες» και ανακοίνωσε ότι στο πλαίσιο αυτό, στα μέσα του Οκτωβρίου, πρόκειται να διοργανωθεί στην Αθήνα μια παγκόσμια διάσκεψη με πρωτοβουλία πέντε κρατών (Ελλάδα, Κύπρος, Ιταλία, Γαλλία και Ολλανδία, με συμμετοχή χωρών της Μέσης Ανατολής) για την προστασία της πολυμορφίας της πίστης και του πολιτισμού στη Μέση Ανατολή.
Αμέσως μετά, όπως σημείωσε, θα ξεκινήσει μια πρωτοβουλία που θα φέρει κοντά και σε κοινή δράση, μια σειρά κρατών από όλο τον κόσμο και η οποία έχει προκαλέσει ευμενή σχόλια από όλες τις πλευρές που τη γνωρίζουν.
