Δεύτερο 24ωρο διαβουλεύσεων στις Βρυξέλλες με τους 27 ηγέτες των κρατών -μελών της ΕΕ να αποφασίζουν κατά την τελευταία Σύνοδο Κορυφής του 2023 για τη νέα χρηματοδότηση στην Ουκρανία, το ακανθώδες και κρίσιμο θέμα της αναθεώρησης του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (2021-2027), ενώ στο επίκεντρο βρίσκεται και η κατάσταση στη Μέση Ανατολή, με έμφαση στην ασφάλεια – άμυνα της ΕΕ.
Αργά χθες, Πέμπτη (14/12), το απόγευμα και ενώ το κλίμα στη Σύνοδο ήταν ψυχρό, επήλθε ξαφνικά συμφωνία στο θέμα της διεύρυνσης, καθώς δόθηκε το «πράσινο φως», για να ξεκινήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις στην ΕΕ για την Ουκρανία και τη Μολδαβία, με τη Γεωργία να λαμβάνει επίσης καθεστώς υποψήφιας χώρας. Και όλα αυτά παρά το βέτο που είχε θέσει από την αρχή ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Ορμπάν, ο οποίος τελικά απείχε από την αίθουσα την ώρα της ψηφοφορίας.
Ως προς την Ουκρανία, το ζητούμενο είναι να τηρηθούν οι δεσμεύσεις της ΕΕ και να συνεχιστεί η πολιτικο-οικονομική και στρατιωτική στήριξη. Οι ευρωπαίοι ηγέτες καλούνται να συμφωνήσουν στην παροχή 50 δισεκατομμυρίων ευρώ για την επόμενη τετραετία προς τη χώρα (17 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 33 δισ. ευρώ σε δάνεια) και να ξεκινήσουν τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις, στέλνοντας ηχηρό πολιτικό μήνυμα στη Μόσχα.
Οι ελληνικές θέσεις
Στη χθεσινή παρέμβασή του ο πρωθυπουργός ζήτησε λύση – πακέτο, δηλαδή επιπλέον ευρωπαϊκούς πόρους για το μεταναστευτικό και τις φυσικές καταστροφές, το οποίο θα εγκριθεί παράλληλα με τη χρηματοδοτική βοήθεια στην Ουκρανία. Η ελληνική πλευρά θεωρεί ισορροπημένη τη νέα πρόταση του Σαρλ Μισέλ, δηλαδή να δοθούν επιπλέον 2 δισ. φρέσκο χρήμα για το μεταναστευτικό και 1,5 δισ. για τις φυσικές καταστροφές.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισήμανε, απευθυνόμενος στους ευρωπαίους εταίρους, ότι η Ελλάδα στηρίζει τη νέα πρόταση, παρότι έχει μειωθεί το γενικότερο επίπεδο φιλοδοξίας. Πρόσθεσε μάλιστα ότι για την Ελλάδα, χώρα πρώτης γραμμής και εξωτερικό σύνορο για την Ε.Ε., οι πόροι για τη μετανάστευση αποτελούν προτεραιότητα και τα ποσά που έχουν προστεθεί είναι το ελάχιστο που μπορεί να αποδεχθεί.
Επισημαίνεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην πρόταση που είχε καταθέσει το καλοκαίρι ζητούσε αύξηση των συνολικών κονδυλίων κατά 66 δισ. ευρώ, τα οποία, όμως, στην τελευταία συμβιβαστική πρόταση που υπέβαλε ο Σαρλ Μισέλ μειώνονται στα 22,5 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό είναι πολύ μικρό για τις χώρες του Νότου και πολύ υψηλό για τις χώρες του Βορρά, κυρίως για τη Γερμανία και την Ολλανδία.
Για το θέμα της διεύρυνσης η ελληνική πλευρά τάσσεται υπέρ, ως στρατηγική επιλογή της ΕΕ και ως επένδυση στο μέλλον υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Συντάσσεται με την πρόταση της ευρωπαϊκής επιτροπής δίνοντας έμφαση στην ανάγκη να ξεκινήσουν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία, προκειμένου να σταλεί ένα ηχηρό μήνυμα ότι το μέλλον της Ουκρανίας είναι εντός της ευρωπαϊκής οικογένειας. Σύμφωνα με πληροφορίες, στα συμπεράσματα της Συνόδου δεν αναμένεται να υπάρχει αναφορά στην Αλβανία με την ελληνική πλευρά να διατρανώνει ωστόσο ότι το θέμα ανάληψης των καθηκόντων από τον εκλεγμένο δήμαρχο Χειμάρρας, Φρέντι Μπελέρη και το δικαίωμά του σε μια δίκαιη δίκη δεν αποτελεί διμερές ζήτημα Ελλάδας – Αλβανίας, αλλά θέμα σεβασμού του κράτους δικαίου, που αποτελεί την κορωνίδα της ενταξιακής διαδικασίας.
Σε σχέση με το θέμα της Μέσης Ανατολής, που επίσης βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα της Συνόδου Κορυφής, ο πρωθυπουργός τόνισε ότι «είναι πολύ σημαντικό η Ευρωπαϊκή Ένωση να μπορέσει να διατυπώσει μία ενιαία θέση για ένα ζήτημα, το οποίο, εξάλλου, αφορά την άμεση γειτονιά μας, αφορά τη σταθερότητα της Ανατολικής Μεσογείου».
