Ένα σημαντικό βήμα προσέγγισης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις έγινε με την συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών Ελλάδος και Τουρκίας στην Άγκυρα. Στο πλαίσιο ενός άτυπου μορατόριουμ, τους τελευταίους μήνες, μετά τον Φεβρουάριο του 2023, ζούμε μια περίοδο χωρίς ιδιαίτερες εντάσεις και χωρίς έντονες στρατιωτικές επιθετικές κινήσεις από την πλευρά της Τουρκίας – παραβιάσεις εθνικού εναέριου χώρου, υπερπτήσεις.
Ποιο είναι το συμπέρασμα που βγαίνει από όλα αυτά; Η Τουρκία άλλαξε πορεία στην εξωτερική πολιτική της και υποχώρησε από τις ανιστόρητες, ανεδαφικές και αβάσιμες αξιώσεις και διεκδικήσεις της σε βάρος της Ελλάδος; Ασφαλώς και όχι. Το δόγμα της «γαλάζιας πατρίδας» είναι εδώ. Το casus belli, σε περίπτωση επέκτασης των χωρικών μας υδάτων από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια στο Αιγαίο, είναι εδώ. Το αίτημα για αποστρατιωτικοποίηση των νησιών μας, που βρίσκονται απέναντι από τα παράλια της Μικράς Ασίας, είναι εδώ. Η θέση περί ύπαρξης δήθεν «τουρκικής» μειονότητας στην Θράκη, είναι εδώ. Όπως εδώ είναι και το παράνομο και ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο, η τουρκική στρατιά του Αιγαίου που βρίσκεται, μαζί με τον αποβατικό στόλο της Τουρκίας, απέναντι από τα νησιά μας, οι αναφορές περί ανάγκης αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάννης.
Επομένως, τι προσδοκούμε από την προχθεσινή συνάντηση καθώς και από την επικείμενη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στις 18 Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη; Οι προσδοκίες μας πρέπει να κινούνται σε χαμηλό, και, πάντως, σε ρεαλιστικό επίπεδο. Όποιες κινήσεις προσέγγισης γίνονται ασφαλώς και είναι προς την θετική κατεύθυνση, γιατί είναι απαραίτητο να υπάρχει διαρκώς ανοικτός ένας δίαυλος επικοινωνίας με την Τουρκία – ακόμη και στις πιο κρίσιμες περιόδους έντασης – αλλά και επειδή αυτές οι κινήσεις συνοδεύονται από μια ύφεση στο πεδίο, δηλαδή από μια απουσία τουρκικών προκλήσεων στους ουρανούς και τις θάλασσες μας.
Πολλοί αναρωτιούνται εάν όλη αυτή η κινητικότητα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις συνοδεύεται και από μια διάθεση υποχώρησης της Ελλάδος από τις εθνικές, από τις κόκκινες γραμμές μας. Οποιαδήποτε συνάντηση, σε επίπεδο κορυφής ή συζήτηση με την τουρκική ηγεσία, σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει υποχώρηση της Ελλάδος από τις πάγιες θέσεις της. Η εξωτερική πολιτική μας κινείται πάντοτε σε μια πολύ συγκεκριμένη κατεύθυνση. Δεν υπάρχει παρά μόνον μια διαφορά που αναγνωρίζουμε στις σχέσεις μας με την Τουρκία και αυτή είναι ο καθορισμός της υφαλοκρηπίδας και της Ανεξάρτητης Οικονομικής Ζώνης ανάμεσα στις δυο χώρες. Δεν παραιτούμαστε από κανένα κυριαρχικό δικαίωμά μας και δεν διαπραγματευόμαστε την εθνική μας κυριαρχία για κανέναν απολύτως λόγο. Όλες οι τουρκικές αξιώσεις είναι μονομερείς διεκδικήσεις της Άγκυρας, τις οποίες ούτε αναγνωρίζουμε ούτε δεχόμαστε ποτέ να αποτελέσουν μέρος μιας ατζέντας ενός ελληνοτουρκικού διαλόγου. Αυτή είναι η πάγια ελληνική γραμμή και κανένας δεν θα μπορούσε να διαφοροποιηθεί από αυτήν.
Με αυτές τις θέσεις η Ελλάδα προσέρχεται σε αυτές τις διμερείς επαφές, κάτι που είναι γνωστό, εξάλλου, και στην άλλη πλευρά του Αιγαίου. Σε κάθε περίπτωση, όμως, είναι σημαντικό να υπάρχει ένας ανοικτός διάλογος, έστω και για θέματα χαμηλής πολιτικής, παρά να ζούμε υπό το καθεστώς έντασης και αναταραχής, υπό το καθεστώς «μηδενός διαλόγου».
- Κωνσταντίνος Π. Γκιουλέκας, βουλευτής Θεσσαλονίκης της ΝΔ
