Οι ανασκαφές της Λ’ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων στη θέση Ίσιωμα, στη Μαυροπηγή Εορδαίας του νομού Κοζάνης έφεραν στο φως πέντε ημιυπόγειες κατοικίες, που τοποθετούνται χρονικά στην 6η χιλιετία π.Χ.
Πρόκειται για ορύγματα, διαμέτρου 1,5 μέτρου, που διαμορφώνονταν σε μονόχωρες κατοικίες. Με τις κατοικίες αυτές συνδέονται και 27 λάκκοι, κυκλικοί, ημικυκλικοί και ακανόνιστοι παραλληλόγραμμοι, οι οποίοι φαίνεται πως αποτελούσαν βοηθητικούς χώρους και χώρους εργασιών των κατοικιών. Στην ίδια θέση εντοπίστηκαν και εννέα ταφές, οι πέντε από τις οποίες της νεολιθικής περιόδου.
Στα κινητά ευρήματα της ανασκαφής συγκαταλέγεται μονόχρωμη, διακοσμημένη και άβαφη κεραμική, κυρίως αγγεία με λεπτά και μεσαία τοιχώματα. Επίσης, ήρθαν στο φως τριπτά και πελεκητά λίθινα εργαλεία, πήλινα σφοντύλια, οστά με ίχνη επεξεργασίας και δύο ζωόμορφα ειδώλια.
Επίσης, κατά τη διάρκεια σωστικής ανασκαφής στη Σουλουκιά Ποντοκώμης οι αρχαιολόγοι της Λ’ ΕΠΚΑ εντόπισαν μία τάφρο και 21 λάκκους που περιείχαν υπολείμματα καύσης, καθώς και μεγάλη ποσότητα μονόχρωμης και διακοσμημένης κεραμικής, οστέινα, πελεκητά και τριπτά εργαλεία, ειδώλια και οστά ζώων. Η θέση χρονολογείται στην Αρχαιότερη και Μέση Νεολιθική Εποχή.
Σύμφωνα με την προϊσταμένη της Εφορείας, Γεωργία Καραμήτρου- Μεντεσίδη, η απουσία οικοδομικών καταλοίπων σε συνδυασμό με την ανεύρεση μόνο λάκκων και τάφρου στη συγκεκριμένη θέση, «μας προσανατολίζει στην άποψη ότι βρισκόμαστε στις παρυφές νεολιθικού οικισμού, τον οποίο και ευελπιστούμε να εντοπίσουμε στο μέλλον. Πιστεύουμε ότι ο οικισμός αυτός τοποθετείται χρονικά στην 7η χιλιετία π.Χ., αποτελώντας έναν από τους αρχαιότερους νεολιθικούς οικισμούς των Βαλκανίων».
Η εποχή της 7ης και του α’ μισού της 6ης χιλιετίας π.Χ. σηματοδοτείται από τη μετατροπή των συλλεκτών σε γεωργούς στο χώρο της Δυτικής Μακεδονίας. Μέσα από την έρευνα, καταγραφή και μελέτη των εγκαταστάσεών τους, η Λ’ ΕΠΚΑ επιχειρεί να κατανοήσει και να ανασυνθέσει την εξελικτική πορεία τους και τα πολιτιστικά στοιχεία τους.
Τα αποτελέσματα των ανασκαφών στην Ποντοκώμη και τη Μαυροπηγή Εορδαίας θα παρουσιάσει η προϊσταμένη της Λ’ ΕΠΚΑ αύριο στην 24η Συνάντηση για το Αρχαιολογικό Έργο στη Μακεδονία και Θράκη.
