Η περιγραφή «παγκόσμια ιδιοφυΐα» ταιριάζει γάντι στον Ernst Neumann-Neander. Ο ζωγράφος, σχεδιαστής, καλλιτέχνης πολυχώρων διασκέδασης, επιχειρηματίας, οδηγός αγώνων και μηχανικός έχει συνδέσει το όνομά του με την Opel χάρη στην εξαιρετική μοτοσυκλέτα «Motoclub». Η Motoclub, με παραγωγή από το 1928 μέχρι το 1930, ήταν μοναδική χάρη σε ένα καινοτόμο πλαίσιο από πρεσαριστό ατσάλι.

Η συγκεκριμένη μέθοδος κατασκευής ήταν ιδέα του Neumann-Neander. Με τη νέα τεχνολογία, η γερμανική εταιρεία κατάφερε να μειώσει το συνήθη χρόνο συναρμολόγησης μιας μοτοσυκλέτας από 15-25 ώρες σε περίπου τέσσερις ώρες μόνο – πραγματική επανάσταση στην παραγωγή μοτοσικλετών. Αυτό επέτρεψε στην μάρκα να προσφέρει ένα ελκυστικό προϊόν σε ελκυστική τιμή στο μικρότερο χρονικό διάστημα, καθιστώντας την ατομική κινητικότητα προσιτή σε πολλούς – όπως το Opel 4/12 hp «Laubfrosch», το πρώτο γερμανικό αυτοκίνητο που κατασκευάστηκε σε γραμμή συναρμολόγησης.

Ο σχεδιαστής της Motoclub, Ernst Neumann, γεννήθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου, 1871 στο Kassel, Γερμανία. Στην ηλικία των 19 ετών ήδη έγραφε ιστορία σε αγώνες με penny-farthings (ποδήλατα με τεράστιο μπροστινό τροχό, άμεσα συνδεδεμένο με τα πετάλια). Στα πρώτα του βήματα στον επαγγελματικό στίβο, εργάστηκε ως σκιτσογράφος και εικονογράφος. Πλέον των καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων του που ήταν έντονα επηρεασμένες από την Art Nouveau, και των εμφανίσεων σε καμπαρέ του Μονάχου, πάντα ενδιαφερόταν για την ταχύτητα και την τεχνολογία. Σαν παιδί είχε εντυπωσιαστεί από την εξέλιξη της μηχανοκίνησης στα τέλη του 19ου αιώνα. Η πρώτη μοτοσυκλέτα δικής του κατασκευής εμφανίστηκε το 1904 και τη χρησιμοποίησε για να τρέξει σε αναβάσεις και αγώνες μεγάλων αποστάσεων όπως το Paris-Rome-Paris.

Το 1908 ίδρυσε τη διαφημιστική εταιρεία «Ateliers Ernst Neumann für Moderne Reklame» και λίγο αργότερα πρόσθεσε την ειδικότητα του σχεδιαστή αμαξωμάτων στη γκάμα δραστηριοτήτων του. Στις αρχές της δεκαετίας του 1920 δημιούργησε σχέδια για κατασκευαστές αμαξωμάτων (καροσερίστες), μεταξύ των οποίων η εταιρεία Kruck από την Έσση που συνεργαζόταν στενά με την Opel.

Μετά τον 1ο Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Neumann άλλαξε το όνομά του σε «Neumann-Neander» (Neander – Νέανδρος στα αρχαία ελληνικά, δηλαδή «νέος άνδρας»). Τότε αφιερώθηκε αποκλειστικά στη σχεδίαση και κατασκευή μοτοσικλετών με την ονομασία «Neander».

Κύρια χαρακτηριστικά τους ήταν η κομψή σχεδίαση, η ελαφριά δομή, η οδηγική άνεση και οι αντισυμβατικές τεχνικές λύσεις. Μέχρι τώρα γνωστός με το παρατσούκλι N2, ο Neander απέσπασε το πρώτο βραβείο «σε όλες τις κατηγορίες για τις καλύτερες βελτιώσεις στη μοτοσυκλέτα» σε ένα διαγωνισμό του 1924 για εφευρέτες στη Στουτγάρδη. Την ίδια περίπου εποχή βρέθηκε προσκεκλημένος στην πίστα Rennbahn στο Rüsselsheim, όπου οικοδεσπότης ήταν ο νεαρός Fritz von Opel. Ο εγγονός του ιδρυτή της εταιρείας Adam Opel και ο Neumann-Neander συνήψαν μία αποκλειστική συμφωνία αδειοδότησης: από τότε και στο εξής, η μοτοσυκλέτα από πρεσαριστό ατσάλι του Neander θα μπορούσε να κατασκευάζεται και να πωλείται και από την Opel.

Η μάρκα σχεδίασε ένα κινητήρα ειδικά για μία «μοτοσυκλέτα με την καλύτερη συμπεριφορά στο κόσμο» (σύμφωνα με διαφήμιση του Neander) – έναν μονοκύλινδρο 500 cc, σε δύο εκδόσεις ισχύος (16 και 22 hp). Το ματ ασημί του γαλβανισμένου, άβαφου μετάλλου δημιουργούσε αντίθεση με την κόκκινη σέλα, τα κόκκινα εξαρτήματα, ακόμα και τα κόκκινα ελαστικά πετυχαίνοντας μία ιδιαίτερα μοντέρνα εμφάνιση.

Το νέο μοντέλο λανσαρίστηκε με το όνομα «Motoclub», συνοδευόμενο από μία εκτενή διαφημιστική καμπάνια, σε τιμή περίπου 10% χαμηλότερη από αυτή των αντίστοιχων μοτοσυκλετών του Neander, που παρέμειναν στην παραγωγή. Ο Neander κατασκεύασε επίσης ένα sidecar («πλαϊνό καλάθι μοτοσυκλέτας») για την Motoclub,, συνιστώμενο από την Opel, με την ονομασία «Pioneer» και ήταν διαθέσιμο από πολλούς διανομείς της εταιρίας.

Το Κραχ της Wall Street του 1929 σήμανε ένα απότομο τέλος για την εταιρεία του Neander και την Motoclub την επόμενη χρονιά, ενώ το άστρο του 60χρονου Ernst σταδιακά ξεθώριασε στο περιθώριο. Τα πιο γνωστά του σχέδια από αυτή την περίοδο (1934-39) είναι τα αντισυμβατικά τετράτροχα «Fahrmaschinen», ελαφριά αγωνιστικά αυτοκίνητα που ήταν ένας συνδυασμός μοτοσυκλέτας και αυτοκινήτου και έφεραν αξιοσημείωτα αποτελέσματα στο χώρο του μηχανοκίνητου αθλητισμού.

Πάντως, ο Neumann-Neander διατήρησε το πάθος του για δημιουργικές λύσεις, ακόμα και σε μεγάλη ηλικία. Δημιούργησε πολυάριθμα ποδήλατα και τρίκυκλα μέχρι το 1950, αλλά όχι για παραγωγή. Στο τέλος της δεκαετίας του 1940, 70χρονος πλέον ξεκίνησε το τελευταίο κεφάλαιο της πολύπλευρης ζωής του και επιδόθηκε πάλι στη ζωγραφική. Μέσα σε πέντε χρόνια ζωγράφισε πάνω από 100 πίνακες.

Ο Ernst Neumann-Neander πέθανε στις 13 Νοεμβρίου, 1954, σε ηλικία 83 ετών, αφήνοντας πίσω του ένα εξαιρετικό και πολυπρόσωπο έργο. Το Motoclub είναι ένα μικρό κομμάτι αυτού και μία λειτουργική 1928 «Supersport» ξεχωρίζει σήμερα περήφανα στην Opel Classic Collection. Αυτή η μοναδική μοτοσυκλέτα διατηρεί ζωντανή τη μνήμη του ιδιοφυούς Γερμανού, κυρίως φέτος, στα 150ά του γενέθλια.

Νίκος Τσάδαρης