Μέσα στον καταιγισμό των παγκόσμιων γεγονότων που βλέπουν καθημερινά το φως της δημοσιότητας, δεν είναι λίγα αυτά που «θάβονται» ή περνούν απλώς «στα ψιλά» της επικαιρότητας.
Όταν ωστόσο μιλάμε για ανθρωπιστικές κρίσεις ή κοινωνικο-οικονομικές ανακατατάξεις που επηρεάζουν δυνητικά την παγκόσμια γεωπολιτική σκακιέρα, οι ειδήσεις αυτές μόνο ασήμαντες δεν λογίζονται.
Ας δούμε λοιπόν μια σειρά εξελίξεων της διεθνούς σκηνής που δεν έλαβαν τη δημοσιότητα από τον Τύπο που τους άξιζε ή δεν καταγράφηκαν αντίθετα ως σπουδαία γεγονότα από το κοινό…
Τα γεγονότα της χώρας του Δράκου
Το 2012 ήταν πράγματι μια πολυάσχολη χρονιά για την Κίνα, που είδε την αλλαγή ηγεσίας στην κεφαλή του Κομμουνιστικού Κόμματος, γεγονός που σημειώνεται μια φορά στα δέκα χρόνια(!), την ίδια ώρα που ο στρατός της χώρας «μεγαλοπιάστηκε» με την αποκάλυψη του πρώτου κινεζικού αεροπλανοφόρου, κίνηση με συμβολική και πραγματιστική χροιά. Ο πόλεμος συμφερόντων στην περιοχή, με τις τρεις ισχυρές οικονομίες -Κίνα, Ιαπωνία και Νότια Κορέα- να μάχονται για την επέκταση της σφαίρας επιρροής τους, επηρεάστηκε καθοριστικά από το νέο καθεστώς της Κίνας, που μετά την ανάληψη της εξουσίας εντατικοποίησε τις εδαφικές διεκδικήσεις έναντι της Ταϊβάν. Ήταν ωστόσο και οι αψιμαχίες Κινέζων και Ιαπώνων στη θάλασσα της Ανατολικής Κίνας, κυρίως για τον έλεγχο της σειράς των μικρών νήσων Senkaku και των πετρελαίων που κρύβονται από κάτω, που δυναμίτισε το κλίμα ακόμα περισσότερο. Παρά το γεγονός ότι κανένα από τα θερμά επεισόδια δεν κλιμακώθηκε σε κάτι εντονότερο, η περιοχή παραμένει καζάνι που βράζει, θέμα που υποβαθμίστηκε στη σφαίρα του Τύπου και την κάλυψη των εκεί γεγονότων. Είναι σίγουρο ότι τα τεκταινόμενα της Κίνας θα μας απασχολήσουν πολύ περισσότερο το 2013…
Το Πουέρτο Ρίκο επιζητεί την προσάρτησή του στις ΗΠΑ
Στις εθνικές εκλογές του Πουέρτο Ρίκο που σημειώθηκαν τον Νοέμβριο, ο πληθυσμός κλήθηκε να αποφασίσει, πέρα από τους ηγέτες του, και για ένα ακόμη θέμα: το εδαφικό status του νησιού ως έδαφος των ΗΠΑ. Το 54% του κόσμου δήλωσε καταρχάς δυσαρεστημένο με το status quo, ενώ από τα 1,3 εκατομμύρια ψηφοφόρων που απάντησαν στην ερώτηση για το ποια επιλογή προτιμούν (ανεξαρτησία, ημι-αυτόνομο κράτος ή πλήρη συμπερίληψη της χώρας στο ομόσπονδο πολιτειακό καθεστώς των ΗΠΑ), το 61% αποφάνθηκε ότι θα καλόβλεπε το ενδεχόμενο να γίνει το Πουέρτο Ρίκο η 51η πολιτεία των ΗΠΑ! Κι ενώ δεν είναι η πρώτη φορά που τίθεται το θέμα της εδαφικής κατάστασης του Πουέρτο Ρίκο, το δημοψήφισμα του Νοεμβρίου αποτέλεσε την πρώτη φορά που η πλειοψηφία έδειξε Αμερική. Και για την ιστορία, η τελευταία χώρα που προσαρτήθηκε στις ΗΠΑ ήταν η Χαβάη το 1959, όταν πάνω από το 90% των κατοίκων της υποστήριξαν το ενδεχόμενο να πάρει η χώρα τη θέση του 50ού άστρου στην αστερόεσσα…
Ο πρώτος πόλεμος που ξεκίνησε στο Twitter
Παλιότερα στην Ιστορία, οι πόλεμοι ξεκινούσαν με τον πατροπαράδοτο τρόπο: επίσημη κήρυξη των εχθροπραξιών, μετά το έναυσμα που έδινε μια βολική αφορμή. Τον Νοέμβριο ωστόσο οι ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ ξεκινούσαν τις στρατιωτικές τους επιχειρήσεις στη Γάζα ανακοινώνοντάς τες στο Twitter! Το εναρκτήριο λάκτισμα του πολέμου έλεγε: «Συστήνουμε στους αξιωματούχους της Χαμάς, είτε κατώτερα στελέχη είτε μέλη της ηγεσίας της, να μην εμφανίσουν τα πρόσωπά τους πάνω από το γη κατά τις προσεχείς ημέρες». Μία ώρα αργότερα, ο ισραηλινός στρατός θα τουίταρε το περίφημο βίντεο με την αεροπορική επιδρομή που θα σκότωνε τον ηγέτη της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς, Ahmad Jabari, με το εύγλωττο μήνυμα: «Σε περίπτωση που το χάσατε…». Κι ενώ τα κοινωνικά δίκτυα έχουν διαδραματίσει σημαίνοντα ρόλο και σε άλλες μάχες στον πλανήτη, δίνοντας φωνή και δυνατότητες οργάνωσης στον απλό κόσμο -όπως στην περίφημη «Αραβική Άνοιξη»-, αυτή ήταν η πρώτη φορά στα χρονικά που δύο αντίπαλες δυνάμεις (Χαμάς και ισραηλινός στρατός) μιλούσαν μεταξύ τους σε πραγματικό χρόνο, εκτοξεύοντας απειλές και σαρκασμούς εκατέρωθεν, την ώρα που οι ρουκέτες αντιμάχονταν τις αεροπορικές επιδρομές. Η μεταμοντέρνα τεχνολογία των social media έδειχνε τα δόντια της…
Δικαιοσύνη για τον Κόλπο του Μεξικού
Για εβδομάδες μετά την έκρηξη της πλατφόρμας εξόρυξης πετρελαίου Deepwater Horizon στον Κόλπο του Μεξικού τον Απρίλιο του 2010, τα media της οικουμένης αναμετέδιδαν ειδήσεις από τη δοκιμαζόμενη περιοχή. Για τρεις ολόκληρους μήνες παρακολουθούσαμε ζωντανά την τεράστια οικολογική καταστροφή, με 53.000 βαρέλια πετρελαίου να χύνονται κάθε μέρα στη θάλασσα, ώσπου να τεθεί τελικά υπό έλεγχο η πετρελαιοπηγή και να ξεκινήσουν οι διαδικασίες περιστολής της πετρελαιοκηλίδας. Τι απέγινε με τους φταίχτες δεν μάθαμε ωστόσο ποτέ. Και ήταν τον Νοέμβριο του 2012 όταν ο βρετανικός πετρελαϊκός κολοσσός BP παραδέχτηκε την ενοχή του για τα 11 κακουργήματα που κατηγορούταν, τον θάνατο δηλαδή 11 εργατών της πετρελαιοπηγής, και συμφώνησε σε αποζημιώσεις-μαμούθ 4,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων, μια από τις μεγαλύτερες εταιρικές «τιμωρίες» στα χρονικά του κόσμου, γεγονός που πέρασε «στα ψιλά» του Τύπου…
Η κρίση νερού στην Υεμένη
Το μόνο που θυμόμαστε ενδεχομένως από την Υεμένη το 2012 ήταν η αεροπορική επιδρομή που σκότωσε έναν από τους ηγέτες της αλ-Κάιντα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις μάλιστα, πάνω από 200 άνθρωποι σκοτώθηκαν σε τέτοιου είδους επιχειρήσεις φέτος στην Υεμένη. Τα 25 εκατομμύρια κόσμου ωστόσο της χώρας έχουν κάτι πιο πιεστικό να σκεφτούν: η χώρα τους «στεγνώνει» από νερό. Τα ποτάμια και ο υδροφόρος ορίζοντας της Υεμένης έχουν αρχίσει να ξηραίνονται, με τον πληθυσμό να μεταφέρει νερό σε ό,τι μπορεί από δημόσιες πηγές και ιδιωτικά πηγάδια, την ώρα που δεν έχει την οικονομική δυνατότητα να πληρώσει για να έχει το λιγοστό νερό που του αντιστοιχεί στο σπίτι του. Κι ενώ καμπάνιες για τη διατήρηση του νερού λαμβάνουν πλέον χώρα σε όλη την επικράτεια της Υεμένης, είναι αμφίβολο το πόσο θα αποδώσει το μέτρο, αν η κυβέρνηση δεν ενσκήψει σοβαρά πάνω στο ακανθώδες ζήτημα. Μια οικολογική καταστροφή θα ήταν το τελευταίο που θα ήθελε η δοκιμαζόμενη από την τρομοκρατία και τις πολιτικές αναταραχές χώρα…
Ο συνεχιζόμενος πόλεμος των ναρκωτικών στο Μεξικό
Σύμφωνοι, για τα διαβόητα καρτέλ ναρκωτικών του Μεξικού όλοι έχουμε ακούσει. Το θέμα ωστόσο είναι τα μεγέθη: μιλάμε για πόλεμο κανονικό! Σύμφωνα με εκτιμήσεις, περίπου 60.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους σε εχθροπραξίες που σχετίζονται με τα ναρκωτικά κατά την τελευταία 6ετία, αριθμός διπλάσιος από τα τραγικά θύματα του πραγματικού -εμφύλιου- πολέμου που εκτυλίσσεται στη Συρία. Ο νέος πρόεδρος του Μεξικού, Ενρίκε Πένια Νιέτο, υποσχέθηκε τη μετατόπιση της στρατηγικής της χώρας προς την κατεύθυνση της προστασίας του πολίτη από τις απαγωγές και τη βία των καρτέλ, πολιτική επιλογή που μένει να μεταφραστεί σε πράξη. Ο πληθυσμός της χώρας παραμένει ωστόσο βορά στις αδηφάγες ορέξεις των «βαρόνων» της μάστιγας των ναρκωτικών…
Ο τυφώνας «Σάντι» χτυπάει την Καραϊβική
Ο φοβερός και τρομερός τυφώνας «Σάντι» χτυπά την ανατολική ακτή των ΗΠΑ στα τέλη Οκτωβρίου, αφαιρώντας τη ζωή σε περισσότερους από 100 ανθρώπους, κόβοντας το ρεύμα σε εκατομμύρια πολίτες και προκαλώντας ζημιές που εκτιμήθηκαν σε μερικές δεκάδες δισεκατομμυρίων δολαρίων. Όλοι το θυμόμαστε καλά το γεγονός, με τον Τύπο να ρίχνει την προσοχή του στα τεκταινόμενα. Η «Σάντι» δεν έπληξε βέβαια μόνο τις ΗΠΑ, αλλά χτύπησε και την Καραϊβική, γεγονός που διέφυγε της προσοχής media και κοινού. Στην Αϊτή, μια χώρα που προσπαθεί ακόμα να ξεπεράσει τις πληγές που άφησε ο φονικός σεισμός του 2010, ο καταστροφικός τυφώνας σκότωσε 54 ανθρώπους και άφησε πάνω από 200.000 άστεγους. Στα νότια της χώρας, το 70% των καλλιεργειών καταστράφηκαν ολοσχερώς, με τον επακόλουθο υποσιτισμό και την επιδημία χολέρας να προστίθενται στα δεινά της Αϊτής. Συνοψίζοντας, η «Σάντι» έσπειρε τον όλεθρο σε όλη την Καραϊβική, διεκδικώντας φόρο αίματος 70 ανθρώπων και διαλύοντας τα πάντα στο πέρασμά της, αφήνοντας τον κόσμο έρμαιο στην απελπισία της φτώχειας, του υποσιτισμού και των επιδημιών…
Το Ιράκ μετά τον πόλεμο
Το πρωινό της 18ης Δεκεμβρίου 2011, έπειτα από 9 χρόνια εχθροπραξιών, 4.487 νεκρούς στρατιώτες, 32.000 τραυματίες και περίπου 800 δισ. δολάρια δαπανών, οι 400 τελευταίοι αμερικανοί στρατιώτες του Ιράκ περνούσαν τα σύνορα με το Κουβέιτ, κλείνοντας κυριολεκτικά την πόρτα πίσω τους. Το 2012 ήταν η πρώτη χρονιά από το 2003 χωρίς αμερικανικές δυνάμεις στο Ιράκ και ταυτόχρονα η πρώτη φορά εδώ και 9 χρόνια που κόπηκαν οι ειδήσεις από τη χώρα! Η κάλυψη των δυτικών μέσων ενημέρωσης περιορίστηκε σε σποραδικές εκρήξεις, αφήνοντας εν πολλοίς τα γεγονότα στη λήθη. Κι όμως, το 2012 ήταν μια χρονιά σοβαρών πολιτικών ελιγμών στη χώρα, με τους αντιφρονούντες της κυβέρνησης του ιρακινού πρωθυπουργού Νουρί αλ Μαλίκι να ισχυροποιούν την επιρροή τους και το κοινοβούλιο να δονείται από τις έριδες μεταξύ Σουνιτών, Σιιτών και κουρδικών κομμάτων. Και μέσα στη ζοφερή αυτή ατμόσφαιρα, ο σουνίτης αντιπρόεδρος της χώρας Ταρίκ αλ Χασεμί κατηγορήθηκε από την κυβέρνηση για συμμετοχή σε τρομοκρατικές επιθέσεις και καταδικάστηκε ερήμην σε θάνατο, αφού πρόλαβε και διέφυγε της σύλληψης και ζει πλέον αυτοεξόριστος στην Τουρκία…
Η κυβερνώσα ελίτ του 1%
Ήταν το κίνημα των «Occupy» που έφερε στη σφαίρα του δημόσιου λόγου τις κοινωνικές ανισότητες με τη χαρακτηριστική αντιστικτική μεταφορά μεταξύ του 99% και του 1%. Αυτό όμως σημειώθηκε το 2011. Το 2012 το περίφημο κίνημα ατρόφησε, κι ενώ η ψαλίδα μεταξύ πλουσίων και φτωχών συνέχισε να ανοίγει, η «αφήγηση» της ταξικής διαφοράς περιέπεσε σε αχρηστία. Το αμερικανικό παράδειγμα της οικονομικής και πολιτικής ελίτ του 1% που κυβερνά τον πληθυσμό του 99%, χωρίς να μοιράζονται τίποτα κοινό σε τρόπο ζωής, δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ρητορεία για να δει κανείς ότι βρίσκει εφαρμογή σε όλες τις χώρες της Δύσης (καταρχάς). Η αυξανόμενη ανισότητα της οικονομικής επιφάνειας των κυβερνώντων και της δραματικής συρρίκνωσης του εισοδήματος του υπόλοιπου κόσμου έγινε εμφατικότερη από ποτέ μέσα στο 2012, με τις εξοντωτικές πολιτικές λιτότητας, την αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία και την περιστολή των δημόσιων δαπανών προς όφελος του πολίτη. Κι ενώ οι λαοί της Δύσης συνειδητοποιούν πιο δραστικά από ποτέ τους κανόνες του παιχνιδιού, φαίνεται να συνεχίζουν να επιμένουν στις ίδιες επιλογές…
