«Η Ελλάδα παράγει πολλούς που ζουν μέσα στο μίσος και το κόμπλεξ»

Για όλους και για όλα μιλάει ο Αντώνης Κανάκης σε μία νέα αποκαλυπτική συνέντευξη. Ο γνωστός παρουσιαστής μιλά για τη σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα και για ό,τι τον ενοχλεί στη χώρα μας. Χαρακτηρίζει τσίρκο την προανακριτική για τη Λίστα Λαγκάρντ και παίρνει θέση για την αναδιάρθρωση Δημοσιου, για το πρόσφατο θρίλερ Κύπρο και για την εξόρυξη χρυσού στις Σκουριές Χαλκιδικής.

Διαβάστε τη συνέντευξη που έδωσε ο Αντώνης Κανάκης στο aixmi.gr:

– Η αναδιάρθρωση του Δημοσίου με απολύσεις επίορκων και αξιοκρατική αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού, είναι ένα από τα ζητούμενα της τρόικας. Πρέπει να γίνουν τόσο δραστικές κινήσεις; Χρειάζεται να σπάσουν πολλά αυγά για να φτιάξουμε την «ομελέτα της ελληνικής σωτηρίας»;

Η αναδιάρθρωση του Δημοσίου, οι απολύσεις των επίορκων και η αξιοκρατική αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού μπορεί να είναι αυτή τη στιγμή ζητούμενο της τρόικας, αλλά ήταν ζητούμενο της ελληνικής κοινωνίας εδώ και πάρα πολλά χρόνια –γιατί, πολύ απλά, είναι αυτονόητο. Για μένα είναι τρομακτικό με πόση ευκολία τα προσπερνάμε αυτά τα πράγματα και δε στεκόμαστε σε αυτό ακριβώς.

Δε ζητάμε, δηλαδή, ευθύνες από τους διαχειριστές της χώρας μας όλα αυτά τα χρόνια, από όλες αυτές τις κυβερνήσεις που με ξεδιάντροπο και χυδαίο τρόπο προστάτευαν και διατηρούσαν αυτή την αρρωστημένη κατάσταση στο Δημόσιο. Υπάλληλοι, οι οποίοι διορίζονταν μόνο και μόνο για να εξαγοραστεί η ψήφος τους, και οι κυβερνώντες δεν κάνανε μέχρι και την τελευταία στιγμή τίποτα για να διορθώσουν αυτή την αρρωστημένη κατάσταση, που έχει στοιχίσει απίστευτα στη χώρα.

Έπρεπε να φτάσουμε στο σημείο να έρθει η τρόικα να μας υποχρεώσει, μόνο και μόνο για να φύγει η ευθύνη από πάνω τους. Ακόμα και τώρα λένε «δεν είναι δικές μας αποφάσεις, είναι αποφάσεις της τρόικας». Μην ξεχνάμε ότι ζούμε σε μια χώρα που για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα ήταν σχεδόν κομμάτι της συνείδησής μας, της διαπαιδαγώγησής μας, ότι αυτό που πρέπει να κάνεις στη ζωή σου είναι να μπεις στο Δημόσιο, να μη δουλεύεις καθόλου και να πληρώνεσαι «μήνας μπαίνει-μήνας βγαίνει».

Με αυτό το «μήνας μπαίνει-μήνας βγαίνει» έχουν μεγαλώσει γενεές και γενεές. Κι αυτά, λοιπόν, τα αυτονόητα πράγματα έπρεπε να έρθει κάποιος από το εξωτερικό για να τα αλλάξει. Τα αυγά θα έπρεπε να είχαν σπάσει εδώ και πάρα πάρα πολλά χρόνια. Τώρα νομίζω ότι σπάνε πολλά περισσότερα από αυτά που χρειαζόμαστε για να φτιάξουμε μια ομελέτα.

– Προανακριτική επιτροπή για τη λίστα Λαγκάρντ. Ύβρεις, κωλυσιεργία στις εργασίες της, κλήσεις μαρτύρων και εξεταζομένων που απαντώνται με υπομνήματα αντί φυσικής παρουσίας, USB sticks πηγαινοέρχονταν και χρήματα ταξίδευαν. Τι γίνεται λάθος και τι σωστά στη διερεύνηση; Θα πληρώσουν οι ένοχοι;

Γενικότερα το θέμα της λίστας Λαγκάρντ από το ξεκίνημά του έως τώρα, εμπεριέχει πολλούς από τους λόγους, νοοτροπίες, συμπεριφορές, ανεπάρκειες, που οδήγησαν τη χώρα εδώ που βρίσκεται σήμερα. Η υπόθεση Λαγκάρντ, από την πρώτη στιγμή μέχρι και σήμερα ήταν και συνεχίζει να είναι τσίρκο. Η προανακριτική, με αυτήν την dream team που την αποτελεί, ήταν αναπόφευκτο ότι θα είναι και αυτή ένα τσίρκο. Φανερώνεται, για ακόμα μία φορά, το ποιοι είναι αυτοί οι άνθρωποι στους οποίους έχουμε αναθέσει όλα αυτά τα τόσο σοβαρά ζητήματα και γενικότερα τη διαχείριση της χώρας και, κατά συνέπεια, τη διαχείριση των ζωών μας.

Τώρα σχετικά με το αν θα πληρώσουν οι ένοχοι, σίγουρα θα υπάρξει μια μορφή τιμωρίας για κάποιους -και αυτό γιατί οι ημέρες μας πλέον το απαιτούν. Αυτό νομίζω είναι ένα σημαντικό χαρακτηριστικό στο οποίο αξίζει να αναφερθούμε, ότι δηλαδή ξαφνικά αρχίζουν να πληρώνουν κάποιοι ένοχοι, όχι τόσο γιατί αυτή ήταν από πάντα η φιλοσοφία του συγκεκριμένου κράτους, δηλαδή το να πληρώνουν οι ένοχοι, αλλά γιατί πλέον οι ημέρες το απαιτούν, ο λαός θέλει αίμα.

Έχουν σημασία τα κίνητρα! Είναι τα σωστά κίνητρα; Είναι κίνητρα υψηλού αισθήματος δικαίου που διέπει ένα κράτος, ή τα κίνητρα είναι να ικανοποιηθούν οι ορέξεις της κοινής γνώμης αυτήν την περίοδο; Είμαστε υποχρεωμένοι, δηλαδή, να τιμωρήσουμε ανθρώπους μόνο και μόνο για να βουλώσουμε στόματα και να ρίξουμε στάχτη στα μάτια; Αν το κίνητρο ήταν πραγματικά η απόδοση δικαιοσύνης, τότε θα είχαμε απόδοση δικαιοσύνης και τα προηγούμενα χρόνια, κατά τα οποία έγιναν όλα αυτά τα τέρατα που οδήγησαν τη χώρα εδώ.

– Τι θα ακολουθήσει τις εξελίξεις στην Κύπρο; Πολλοί κάνουν λόγο για crash test, ώστε να ξεκινήσει ένα τσουνάμι «μοναδικών περιπτώσεων» ανά την Ευρώπη. Πως ψυχανεμίζεσαι το μέλλον της ηπείρου; Και πόσο απαραίτητη είναι, τελικά, η παραμονή μας στο ευρώ;

Δεν αντιμετωπίζω τόσο ειδικά το όλο θέμα, δεν μπαίνω στη διαδικασία να αναλύω οικονομικά και νομισματικά όλες τις εξελίξεις, όχι μόνο στην Κύπρο, αλλά στην Ευρώπη γενικότερα. Για μένα είναι γενικότερο σύνολο, παγκόσμιο αυτήν τη στιγμή.

Έχει να κάνει με τη γενικότερη αντίληψή μας περί οικονομίας, οικονομικού, τραπεζικού και νομισματικού συστήματος το οποίο εδραιώθηκε πριν από πάρα πολλά χρόνια, ήταν καταδικασμένο να αποτύχει και ήταν αναπόφευκτο ότι θα οδηγούσε τους λαούς σε απίστευτα πλασματικά χρέη και, κατά συνέπεια, σε απίστευτα προβλήματα και δυστυχίες.

Αυτό συμβαίνει τώρα, αυτό το οικονομικό-τραπεζικό-νομισματικό σύστημα, με μοναδικό του σκοπό αποκλειστικά και μόνο να συσσωρεύονται πλούτη και χρήματα σε συγκεκριμένα μέρη, πρόσωπα και ανθρώπους, καταρρέει σιγά σιγά και ιδιαιτέρως προβληματικά. Αυτό που ψυχανεμίζομαι για το μέλλον του πλανήτη και της ηπείρου γενικότερα, είναι ότι αυτό το σύστημα θα ανατραπεί και θα αντικατασταθεί από ένα το οποίο θα πρέπει να είναι πολύ πιο ανθρώπινο, να έχει ως προτεραιότητα τον άνθρωπο. Τώρα το πώς θα γίνει αυτή η ανατροπή… εγώ προσωπικά θέλω να ελπίζω ότι θα γίνει ήρεμα και σταδιακά, αλλά συγχρόνως δε σας κρύβω ότι πολύ φοβάμαι ότι θα γίνει βίαια. Από την άλλη βέβαια, το σύστημα έχει πάντα την ικανότητα να προσαρμόζεται, να αντιλαμβάνεται πότε κινδυνεύει, πότε έχει φέρει τον κόσμο στα όριά του και να κάνει διορθωτικές κινήσεις προκειμένου να ρίξει στάχτη στα μάτια του κόσμου και να κερδίσει έτσι χρόνο ζωής.

Σχετικά με την παραμονή μας στο ευρώ ή όχι, για μένα τίθεται περισσότερο ζήτημα παραμονής, όχι μόνο δική μας, αλλά ολόκληρου του πλανήτη, στην ίδια οικονομική αντίληψη, η οποία τελικά καμία σχέση δεν έχει με την πραγματική έννοια της λέξης οικονομία.

– Είσαι από τους υπέρμαχους ή κατακριτές του -κατά Πάγκαλο- «Μαζί τα φάγαμε»; Σε τι βαθμό βαραίνει τον μέσο πολίτη η σημερινή εθνική μας κατάντια; Η ανοχή σε μια κατάσταση πρέπει να θεωρείται συνενοχή;

Επί της ουσίας το «μαζί τα φάγαμε», δυστυχώς, μπορεί και να έχει ένα μεγάλο βαθμό αλήθειας, γιατί ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας συμμετείχε σε κάποια τεράστια φαγοπότια που έγιναν σε σχέση με το Δημόσιο.

Απλά δε δικαιούται, σε καμία περίπτωση, ο Πάγκαλος και κανένας Πάγκαλος, κανένας άνθρωπος που βρισκόταν δηλαδή σε τόσο υψηλές θέσεις στις κυβερνήσεις της χώρας, επί τόσα πολλά χρόνια, να προβαίνει σε τέτοιες διαπιστώσεις. Γιατί αυτοί οι άνθρωποι δε βρίσκονται εκεί για να έρχονται εκ των υστέρων και να μας κάνουν διαπιστώσεις του τύπου «μαζί τα φάγαμε», οι άνθρωποι αυτοί βρίσκονται εκεί για να φροντίσουν ότι δεν πρόκειται να υπάρχουν φαινόμενα του τύπου «μαζί τα φάγαμε» και να μη συμμετέχουν και σε κανένα φαγοπότι, να μην καλλιεργούν οι ίδιοι κανένα φαγοπότι και να μην επιτρέπουν και σε κανέναν άλλο να συμμετέχει σε κανένα φαγοπότι. Αναμφισβήτητα, η ανοχή σε μια κατάσταση θεωρείται συνενοχή και η σιωπή είναι συνενοχή.

– Βάσει των πιο πρόσφατων εκτιμήσεων το ποσοστό ανεργίας στους νέους έως 24 ετών φτάνει στο δραματικό 60%. Στις παραγωγικές ηλικίες 25- 34 ετών, ένας στους τρεις είναι άνεργος. Είσαι υπέρ ή κατά της φυγής των νέων στο εξωτερικό;

Είναι πάρα πολύ δύσκολη ερώτηση αυτή, γιατί δεν μπορεί κανένας με το χέρι στην καρδιά να κατηγορήσει κανένα νέο παιδί που διαπιστώνει ότι δεν έχει κανένα μέλλον σε αυτή τη χώρα και παίρνει την απόφαση για να επιβιώσει, αλλά και για να κάνει κάτι αξιόλογο στη ζωή του, να πάει στο εξωτερικό.

Εγώ προσωπικά δεν μπορώ να κατηγορήσω κανένα νέο άνθρωπο που παίρνει αυτή την απόφαση σήμερα, αν και στεναχωριέμαι πάρα πολύ για αυτές τις αποφάσεις. Ιδανικά και θεωρητικά θα ήθελα να πω κι εγώ ότι αν θέλουμε να αλλάξουμε τη χώρα, δεν θα το καταφέρουμε σίγουρα με το να την εγκαταλείπουμε. Αλλά και η χώρα κάνει ό,τι μπορεί για να διώξει τα παιδιά της.

Ζούμε σε τρελό κράτος. Θέλεις να μείνεις, θέλεις να δημιουργήσεις, θέλεις να προσφέρεις, και το κράτος κάνει ό,τι μπορεί για να σε αποθαρρύνει και να σε διώξει. Πολλά χρόνια τώρα συμβαίνει αυτό, αλλά βλέπετε ότι δεν έχουμε βάλει μυαλό, το κράτος συνεχίζει να είναι εχθρός της δημιουργικότητας, της διάθεσης για προσφορά, της υγιούς επιχειρηματικότητας κλπ.

– Πώς βλέπεις την πορεία της συγκυβέρνησης; Γίνεται δουλειά με το τρίο Σαμαρά – Βενιζέλου – Κουβέλη; Μπορούν να συνυπάρξουν διαφορετικοί πολιτικοί σχηματισμοί; Πρέπει, τελικά;

Ούτε ένα τρίο της προκοπής δεν είναι ικανοί να κάνουν αυτοί. Δε νομίζω ότι τα κίνητρα που τους οδήγησαν να κάνουν αυτό το πολιτικό τρίο είναι ανιδιοτελή και αγνά, δε νομίζω δηλαδή ότι ξύπνησαν μια μέρα και διαπίστωσαν ότι αντί να σκοτώνονται (αφού όλοι θέλουν το καλό της χώρας), πρέπει να βάλουν μπροστά το καλό της πατρίδας και είπαν «ελάτε να συνεργαστούμε για το καλό της Ελλάδας».

Δε νομίζω ότι συνέβησαν τέτοιες κοσμοϊστορικές αλλαγές στους εγκεφάλους τους. Υποχρεώθηκαν να συνεργαστούν και όταν τέτοιου είδους κινήσεις, οι οποίες θα έπρεπε να έχουν κάποια υψηλά ιδεώδη ως κίνητρα, γίνονται τελικά από υποχρέωση, δε νομίζω ότι μπορούν να λειτουργήσουν.

– Όλο και περισσότεροι πολίτες κάνουν λόγο πλέον για κενό πολιτικής αντιπροσώπευσης… Υπάρχει κάποιο από τα σημερινά κόμματα που να βρίσκεται, έστω κοντά, σε ένα εφικτό, υλοποιήσιμο πλάνο διάσωσης;

Παρατηρώντας τα σημερινά κόμματα, τους πολιτικούς στη Βουλή, όταν μιλάνε μεταξύ τους σε διάφορες τηλεοπτικές εκπομπές, στις συνεντεύξεις που δίνουν, παρατηρώντας γενικότερα όλον τον πολιτικό κόσμο, νομίζω ότι οδηγούμαστε σε μια από τις χειρότερες ίσως και πιο απογοητευτικές διαπιστώσεις, ότι δηλαδή δεν έχουν καταλάβει τίποτα απολύτως αυτοί οι άνθρωποι.

Ότι δεν έχει αλλάξει τίποτα μέσα στο μυαλό τους, ότι συνεχίζουν να είναι οι ίδιοι, άλλης εποχής πολιτικοί με όλες αυτές τις εξουσιομανίες, τις αλαζονείες, τους εγωισμούς, τις παιδικές σχεδόν συμπεριφορές ενός ανούσιου μεταξύ τους ανταγωνισμού, κόντρες επιπέδου δημοτικού, ανεπαρκείς, άσχετοι, άτολμοι, παρωχημένοι κ.τ.λ.. Δε φαίνεται να έχουν χαμπαριάσει τίποτα απ’ ότι έχει συμβεί και δυστυχώς δε φαίνεται να έχουν εμφανιστεί άνθρωποι με πραγματικά νέα μυαλά, όχι μεταμφιεσμένοι νέοι, αλλά με πραγματικά νέες νοοτροπίες, με τόλμη, απαλλαγμένοι από όλες αυτές τις πολιτικές παθογένειες οι οποίες ουσιαστικά κατέστρεψαν τη χώρα μας.

Αλλά δυστυχώς αυτό συμβαίνει γιατί, και ας μην το ξεχνάμε αυτό, οι πολιτικοί είναι προέκταση και προϊόντα της κοινωνίας μας και δυστυχώς όλες αυτές οι παθογένειες συνεχίζουν να ταλαιπωρούν γενικότερα την κοινωνία μας, οπότε είναι αναπόφευκτο το ότι συνεχίζουμε να παράγουμε αυτού του είδους κι αυτής της νοοτροπίας πολιτικούς.

– Ποιος από τους κυβερνώντες των τελευταίων τριών δεκαετιών έχει τη μεγαλύτερη ευθύνη, ποιος τη μικρότερη και γιατί;

Δε θα ήθελα να μπω στη διαδικασία να καταλογίζω ποσοστιαία ευθύνες, γιατί θεωρώ ότι το θέμα ευθύνης ενός ανθρώπου που κυβερνάει τη χώρα είναι περισσότερο ποιοτικό και όχι ποσοτικό. Ποιοτικά, λοιπόν, όλοι οι άνθρωποι που βρίσκονται στη διακυβέρνηση της χώρας, κυρίως από τις αρχές της δεκαετίας του ’80 – τέλη της δεκαετίας του ‘70 μέχρι και σήμερα, έως και το ξέσπασμα της κρίσης, νομίζω ότι έχουν τεράστια, επί της ουσίας ευθύνη για όλο αυτό που έχει συμβεί στη χώρα.

Σίγουρα οι βάσεις και όλες αυτές οι νοοτροπίες οι οποίες μας οδήγησαν εδώ, εδραιώθηκαν από τις αρχές τις δεκαετίας του ’80, εκεί που θα έπρεπε να γίνει ακριβώς το αντίθετο. Και στη συνέχεια ακολούθησε μια διαδοχή, λίγη σημασία έχει αν ήταν μπλε ή πράσινη, όπως αποδείχτηκε το ίδιο πράγμα ήταν, η οποία διαιώνισε όλες αυτές τις νοοτροπίες, τις συντήρησε, τις γιγάντωσε και προς τα τελειώματα λίγο πριν την κρίση, είχαμε και τους πλέον ανεπαρκείς χειρισμούς από ανθρώπους που αποδείχθηκαν πολύ μικρότεροι των περιστάσεων κι έτσι «έδεσε το γλυκό».

– Η Χρυσή Αυγή ισχυροποιήθηκε και κατάφερε να μπει στη Βουλή λόγω της δυσαρέσκειας των πολιτών και μόνο, ή ανέδειξε ρατσιστικές διαθέσεις και άλλες παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας;

Η παρουσία της Χρυσής Αυγής μέσα στη Βουλή θεωρώ ότι αποτελεί μια κατά κάποιο τρόπο Θεία Δίκη για τα κόμματα εξουσίας τα οποία με τα πράγματα που έκαναν και δεν έκαναν όλα αυτά τα χρόνια μας οδήγησαν εδώ.

Η Χρυσή Αυγή είναι 100% δημιούργημα αυτών των ανθρώπων, γιατί αυτοί δημιούργησαν το κλίμα ανασφάλειας, απόγνωσης, φόβου, μη εμπιστοσύνης, φτώχειας, ελλείμματος παιδείας και ανεργίας -το τέλειο δηλαδή κλίμα για να ανθίσουν φαινόμενα φασιστικά, τύπου Χρυσής Αυγής.

Κοινωνικά και πολιτικά είναι γνωστό και ιστορικά καταγεγραμμένο ότι όποτε υπάρχουν τέτοιου είδους συνθήκες, σε οποιοδήποτε κράτος, και ειδικά όταν αυτές οι συνθήκες συνδυάζονται και με ένα σημαντικό έλλειμμα Παιδείας, το οποίο δυστυχώς στη χώρα το έχουμε εδώ και πολλά χρόνια, είναι σίγουρο ότι θα ανθίσουν ακροδεξιές, φασιστικές οργανώσεις οι οποίες θα προσελκύσουν ένα κομμάτι του κόσμου το οποίο κυμαίνεται περίπου στο 8-12%. Σε ό,τι αφορά την κοινωνία, η Χρυσή Αυγή αποτέλεσε αφορμή για να πέσουν πολλές μάσκες και για να βγουν από την ντουλάπα, με περισσότερο θάρρος ή θράσος αν θέλετε, πολλές ρατσιστικές διαθέσεις και πολλές παθογένειες της κοινωνίας.

Γιατί μπορεί να θέλουμε να νομίζουμε ότι είμαστε σε όλα τέλειοι σε αυτή τη χώρα, αλλά η αλήθεια είναι διαφορετική -και σιγά σιγά αυτό βγαίνει στην επιφάνεια. Από την άλλη, όμως, βγαίνει στην επιφάνεια και το ότι η συντριπτική πλειοψηφία αυτής της κοινωνίας είναι αντίθετη σε όλες αυτές τις νοοτροπίες και τις τακτικές- και αυτό είναι το ευχάριστο και ελπιδοφόρο κομμάτι της υπόθεσης.

– Ο ΣΥΡΙΖΑ θεωρητικολογεί ή πιστεύεις ότι θα μπορέσει να τα φέρει εις πέρας στην περίπτωση που πιάσει το τιμόνι του τόπου; Φιλοδοξεί, τελικά, να γίνει το νέο ΠΑΣΟΚ; Τι συνέπειες θα είχε αυτό;

Ο ΣΥΡΙΖΑ πιστεύω ότι είναι ένα πολύ ωραίο παράδειγμα που αποδεικνύει ότι κάποιες φορές λίγη σημασία έχει η ηλικία σε ό,τι αφορά αυτό που λέμε «νέοι άνθρωποι στην πολιτική», «νέες ιδέες στην πολιτική». Σημασία έχει να έχουμε εγκεφαλικά νέους ανθρώπους, με πραγματικά νέες νοοτροπίες.

Όλος ο μηχανισμός του ΣΥΡΙΖΑ, η ηγεσία του, τα πρόσωπά του, τα περισσότερα τουλάχιστον από αυτά, είναι πρόσωπα που έχουν χαλιναγωγηθεί μέσα στην καρδιά όλης αυτής της πολιτικής παθογένειας από την οποία τόσα χρόνια υποφέρει η χώρα μας, είναι προϊόντα όλων αυτών των μηχανισμών και των νοοτροπιών που μας οδήγησαν εδώ –και, κατά συνέπεια κουβαλάνε τις ίδιες νοοτροπίες και τις ίδιες αντιλήψεις για τα πράγματα. Η, αντιπολίτευση σήμερα έχει το ίδιο χαμηλό πολιτικό επίπεδο, βλέπουμε πάλι τις ίδιες πολιτικές εξυπνάδες στο βήμα της Βουλής, προσωπικές κόντρες, εντάσεις, είναι πάλι οχυρωμένοι σε στρατόπεδα χωρίς να είναι έτοιμοι να ακούσουν, να συζητήσουν ή να συνεννοηθούν, πάλι ο λαϊκισμός πρωταγωνιστεί και οι υποσχέσεις είναι στο κόκκινο, γενικά παρατηρούμε όλα τα φαινόμενα που όλα τα κόμματα, που έχουν πάρει τα τελευταία χρόνια την εξουσία, φαίνεται να έχουν.

Οπότε,προσωπικά, δεν έχω αισθανθεί κάποια ελπίδα ουσιαστικής αλλαγής από αυτήν την πλευρά και δεν ξέρω, επίσης, και κατά πόσο οι συγκεκριμένοι άνθρωποι έχουν την ωριμότητα, την προσωπική και την πολιτική, να διαχειριστούν το γεγονός ότι από το 4% ξαφνικά βρέθηκαν παρ’ ολίγον κυβέρνηση. Υπάρχει μια ψαλίδα μεταξύ αυτών των δύο πραγμάτων, η οποία μπορεί να σε τρελάνει.

– Σκουριές, «Ελληνικός Χρυσός», οικιστική ανάπτυξη, οικολογική καταστροφή, πολιτική εκμετάλλευση, κοινωνική έκρηξη των πολιτών. Τι συνέβη στα ελληνικά μεταλλεία της πολύπαθης αυτής περιοχής;

Η «υπόθεση Χαλκιδική» είναι ιδιαίτερα πολύπλοκη, αλλά και ιδιαίτερα απλή συγχρόνως, εξαρτάται από το πώς θα την προσεγγίσεις. Αναμφισβήτητα οι εξορύξεις σε οποιαδήποτε περιοχή προκαλούν περιβαλλοντικές καταστροφές, άσχετα με το κατά πόσο οι εταιρείες δεσμεύονται ότι θα τις αποκαταστήσουν, ή θα προσπαθήσουν να τις περιορίσουν στο ελάχιστο.

Εξάλλου με την έως τώρα εμπειρία, κάτι τέτοιο δεν έχει επιτευχθεί ποτέ. Και επειδή εμείς γνωρίζουμε για τι μέρη μιλάμε, μέρη μοναδικά, μικροί παράδεισοι, και ειδικά εμείς που είμαστε και συναισθηματικά δεμένοι με τη Χαλκιδική, αντιλαμβάνεστε ότι δεν μπορούμε να συναινέσουμε σε κάτι τέτοιο. Από εκεί και πέρα είναι αρνητικά εντυπωσιακός ο ζήλος και τα ακαριαία αντανακλαστικά των διωκτικών αρχών που έχουν μετατρέψει σε εμπόλεμη ζώνη την περιοχή.

– Πόσο μακριά είναι μια κοινωνική έκρηξη στη χώρα; Πόσο εκτιμάς ότι θα αντέξει ακόμη η κοινωνία; Και πού πήγαν, αλήθεια, οι «αγανακτισμένοι»;

Ειλικρινά δε γνωρίζω, είναι πολύ δύσκολο να κάνεις τέτοιες προβλέψεις. Όταν μπαίνεις στη διαδικασία και παρατηρείς όλα αυτά τα φαινόμενα παγκοσμίως, όλοι αυτοί οι μηχανισμοί (είτε είναι των κυβερνήσεων, είτε των τραπεζών που είναι και οι πιο ισχυροί) έχουν τρομακτική ικανότητα χειραγώγησης των μαζών. Έχουν ανάγει τη χειραγώγηση σε υψηλού επιπέδου τέχνη.

Παρ’ όλα αυτά, συνεχίζω να πιστεύω στους ανθρώπους, στο ένστικτο, στο αίσθημα δικαιοσύνης που έχουν, ελπίζω σε σημαντικές παγκόσμιες αλλαγές, απλά ελπίζω ότι αυτές οι αλλαγές θα έρθουν, όχι από απλά θυμωμένους πολίτες, αλλά από συνειδητοποιημένους και ενημερωμένους πολίτες, οι οποίοι θα απαιτήσουν, με μέσα που ταιριάζουν περισσότερο στην πραγματικότητα του σήμερα, όλες αυτές τις αλλαγές.

Οι «αγανακτισμένοι», ελπίζω ότι έχουν κρατήσει την αγανάκτησή τους, όπως όλοι μας, απλά ας μετατρέψουμε την αγανάκτηση σε ενημέρωση, σε συνείδηση, και οι ενέργειες μας και οι από δω και πέρα επιλογές μας, που είναι ιδιαίτερα σημαντικές και καθορίζουν και νομιμοποιούν πράγματα, ας είναι τέτοιες που θα φέρουν σταδιακά την ουσιαστική αλλαγή.

– Ορισμένοι «έπεσαν να σε φάνε» μετά την προβολή του ντοκιμαντέρ που αφορούσε στην επίσκεψή σου στη Sierra Leone, που ουσιαστικά έγινε για να γνωστοποιήσει τις δράσεις της ActionAid. Έκτοτε o αριθμός αιτήσεων για αναδοχή παιδιού έχουν εκτιναχθεί… Τι απαντάς σε όσους σε κατακρίνουν; Θεωρείς πως η πικρία από την κατάσταση που βιώνουμε κάνει ορισμένους να βλέπουν ακόμη και φιλανθρωπικές δράσεις με μισό μάτι;

Δεν σου κρύβω πως όταν συναντώ αυτήν την κακία, το φθόνο, τα κόμπλεξ κλπ, κάποιες φορές θλίβομαι και αναφέρομαι γενικότερα, όχι μόνο σε περιστατικά που αφορούν εμένα. Νομίζω ότι η χώρα είχε δυστυχώς πάντα τα πρωτεία στην παραγωγή τέτοιων ανθρώπων και τώρα ειδικά με όλες αυτές τις δυσάρεστες κοινωνικές συνθήκες, το φαινόμενο έχει ξεφύγει. Παραμένει, όμως, θλιβερή μειοψηφία ευτυχώς.

Απλά η εμφάνιση του ίντερνετ, το οποίο δυστυχώς αποτέλεσε το τέλειο καταφύγιο για όλους αυτούς, σε συνδυασμό με ένα άρρωστο κομμάτι, όπως εγώ τουλάχιστον το χαρακτηρίζω, των παραδοσιακών Μέσων, το οποίο επικεντρώνει, προβάλλει και πολλές φορές εφευρίσκει μόνο το αρνητικό, κάνουν αυτή τη θλιβερή μειοψηφία να ακούγεται κάπως πιο δυνατά από ό,τι της αξίζει -και σε ποσοτικό, αλλά και σε ποιοτικό επίπεδο.

Ειδικά για την περίπτωση του ντοκιμαντέρ, θα αδικήσω ιδιαίτερα την πραγματικότητα αν σταθώ σε αυτούς τους ορισμένους (που αναφέρεσαι και εσύ) και στις ανοησίες τους, τη στιγμή που η συντριπτική πλειοψηφία, εμάς τους δημιουργούς του ντοκιμαντέρ αλλά και την ActionAid μας συγκλόνισε με τα μηνύματα αγάπης, εκτίμησης για την κινηματογραφική αυτή δουλειά και συγκίνησης που μας έστειλαν και με τις πράξεις που, τελικά, έκαναν. Μια πρωτοφανής, σε παγκόσμιο επίπεδο απ’ ό,τι μαθαίνω, ανταπόκριση για το έργο της ActionAid, σε σημείο που από τα άλλα κράτη ρωτάνε, τι συνέβη στην Ελλάδα και γίνεται αυτό το πρωτοφανές σε σχέση με την ActionAid;

Είναι ιδιαίτερα ελπιδοφόρο όλο αυτό, αυτή είναι η Ελλάδα που αγαπάω, αυτοί είναι οι άνθρωποι που εκτιμώ, που μου δίνουν ελπίδα, όλοι αυτοί οι άνθρωποι που ακόμα και μέσα σε ένα πλαίσιο κρίσης και δυσκολιών ενεργοποιούνται αμέσως και σπεύδουν να βοηθήσουν συνανθρώπους τους που βρίσκονται στην άλλη πλευρά του κόσμου.

Η φιλανθρωπική δράση ήταν περισσότερο του κόσμου, το ντοκιμαντέρ αυτό καθαυτό δεν είναι φιλανθρωπία. Όμως, όσο περισσότερο κάτι πετυχαίνει το στόχο του, τόσο περισσότερες αφορμές δίνει για να ανακαλύψουμε ότι ένα κομμάτι της κοινωνίας μας βρίσκεται σε έναν τρομακτικό αρνητισμό, σε ένα τρομακτικό κυνισμό, κακοβουλία και κακεντρέχεια, ένα δηλητήριο, που πλήττει μεν την κοινωνία μας, αλλά φοβάμαι περισσότερο πλήττει τους ίδιους αυτούς ανθρώπους.

Εγώ προσωπικά και δεν το λέω απαξιωτικά, λυπάμαι τους ανθρώπους που ζουν τη ζωή τους μέσα στον αρνητισμό, στα κόμπλεξ, τον θυμό και το μίσος, τους «haters» όπως εύστοχα τους αποκαλούν στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Μπορεί να είναι η μειοψηφία ευτυχώς, αλλά η χώρα μας όπως προανέφερα παράγει πολλούς τέτοιους ανθρώπους και θα πρέπει κάποια στιγμή να αναρωτηθούμε για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό.

– Προ ημερών «ήρθες πιο κοντά» με τη Δικαιοσύνη, με αφορμή την κατάθεσή σου, με την ιδιότητα του συνιδιοκτήτη νυχτερινών μαγαζιών διασκέδασης, στη δίκη κυκλώματος εκβίασης και τοκογλυφίας, στη Θεσσαλονίκη. Τι σου έμεινε από αυτό;

Δεν έχω να πω και πολλά. Ήταν αναπάντεχα θετική εμπειρία για μένα, γιατί βρέθηκα αντιμέτωπος με μια ιδιαιτέρως και ουσιαστικά σοβαρή -και όχι σοβαροφανή, έδρα- με μια πολύ αξιόλογη πρόεδρο. Πολύ ελπιδοφόρο όλο αυτό για τον ταλαιπωρημένο χώρο της Δικαιοσύνης. Και επειδή είχα πληροφορηθεί ότι άκουσαν διάφορα απίστευτα αυτοί οι άνθρωποι, πήγα ως μάρτυρας όταν με καλέσανε, είπα όλη την αλήθεια (σε όλο τον πλανήτη γη, τα νυχτερινά μαγαζιά πληρώνουν για την προστασία και την ασφάλειά τους σε περιπτώσεις μικροεπεισοδίων), κάτι που έτσι και αλλιώς θα έκανα, και χάρηκα αν τους βοήθησα (έστω και λίγο) για να καταλήξουν σε κάποια συμπεράσματα.

– Η δουλειά σου στην τηλεόραση είναι κατεξοχήν σατιρική. Πρέπει να υπάρχουν όρια στη σάτιρα; Θεωρείς λυτρωτικό ή απλά ψυχαγωγικό αυτό που προσφέρει το «Ράδιο Αρβύλα»; Τι απαντάς σε όσους σε χαρακτηρίζουν opinion maker;

Το θέμα των ορίων της σάτιρας είναι κάτι που έχει συζητηθεί άπειρες φορές και θεωρώ ότι δε πρέπει να υπάρχουν όρια τα οποία προέρχονται από οπουδήποτε αλλού εκτός από τον ίδιο το δημιουργό. Τα μόνα όρια που μπορώ να αποδεχθώ στη δουλειά μας είναι τα προσωπικά όρια που έχουν να κάνουν με την όποια ποιότητά σου, καλή ή κακή, με τη φιλοσοφία σου, με τα ένστικτά σου κλπ.

Σχετικά με το «Ράδιο Αρβύλα» σίγουρα δεν το θεωρώ απλά ψυχαγωγικό, όπως γενικότερα τη σάτιρα. Δεν ξέρω αν θα έφτανα στο σημείο να το χαρακτηρίσω λυτρωτικό, αλλά σίγουρα θέλω να πιστεύω ότι προσφέρει πολλά περισσότερα πράγματα από απλή ψυχαγωγία, αν και η ψυχαγωγία είναι κάτι πολύ σημαντικό.

Opinion maker δεν ξέρω ποιος με χαρακτηρίζει. Γενικότερα μας χαρακτηρίζουν και μας δίνουν, όχι μόνο εμάς, ή εμένα, αλλά και σε άλλους ανθρώπους, διάφορες ταμπέλες. Πολλές φορές όταν εκτίθεσαι δημοσίως αποφασίζουν άλλοι για εσένα και σου προσάπτουν πράγματα, τα οποία εσύ ποτέ δεν ισχυρίστηκες, αντιθέτως θες να τα αποφύγεις «όπως ο διάολος το λιβάνι». Δε θέλω να είμαι opinion maker, σε καμία περίπτωση, και αυτό γιατί πιστεύω ότι κάθε άνθρωπος πρέπει να έχει τη δική του άποψη, τη δική του γνώμη, λαμβάνοντας υπόψη χιλιάδες ερεθίσματα και να μην παρασύρεται από τη γνώμη κανενός άλλου προκειμένου να καταλήξει στη δική του άποψη.

Οποιονδήποτε λόγο διατυπώνεται δημοσίως, μέσα σε αυτούς και το δικό μου, επιθυμία μου είναι οι άνθρωποι να τον ακούν, να τον λαμβάνουν υπόψη τους, όπου συμφωνούν να συμφωνούν, όπου διαφωνούν να διαφωνούν, από όπου παίρνουν τροφή για σκέψη να πάρουν τροφή για σκέψη και από ‘κει και πέρα να καταλήγουν στα δικά τους συμπεράσματα και στις δικές τους απόψεις.

– Το ραδιόφωνο που κάνεις είναι καθαρά μουσικό. Δεδομένης της μη ύπαρξης δισκογραφίας στην Ελλάδα, πλέον, βλέπεις τη σημερινή ελληνική μουσική σκηνή φτωχή ή υπάρχουν αρκετές δουλειές που θα άξιζε να «φωτιστούν» και δεν τους δίδεται ο χώρος και ο χρόνος που πρέπει;

Το ραδιόφωνο για εμένα είναι κυρίως μουσική, αλλά και επικοινωνία. Και τα δύο μαζί. Η επικοινωνία και ο συνδυασμός με τη μουσική μέσω του ραδιοφώνου είναι μαγική υπόθεση. Η ελληνική μουσική σκηνή δεν είναι φτωχή και, γενικότερα, η μουσική δεν είναι ποτέ φτωχή. Αυτό που, ίσως, είναι φτωχό είναι τα πράγματα που βγαίνουν στην επιφάνεια. Υπάρχουν άπειρα συγκροτήματα σήμερα που δοκιμάζουν, παράγουν, πειραματίζονται, κάνουν πολύ ενδιαφέροντα πράγματα στην Ελλάδα. Απλά αυτά τα συγκροτήματα σε μια χώρα η οποία αποθεώνει συγκεκριμένα μουσικά ακούσματα, είναι καταδικασμένα να μένουν στην αφάνεια ή να απευθύνονται τέλος πάντων σε μια συγκεκριμένη μερίδα κόσμου.

Προσωπικά, πάντα ήθελα να δίνω βήμα σε όλα αυτά τα παιδιά και σε όλες αυτές τις μουσικές, γιατί η μουσική είναι η μεγαλύτερη αγάπη της ζωής μου, παρ’ όλα αυτά πιστεύω ότι δεν τους δίνεται, όπως λες, ο χώρος και ο χρόνος που πρέπει.

– Βλέπεις τηλεοπτικές ειδήσεις; Τι θα ήθελες να αλλάξει σε αυτές;

Τηλεοπτικές ειδήσεις βλέπω, αλλά περισσότερο το κάνω για να εξυπηρετήσω τις ανάγκες της εκπομπής. Όλοι γνωρίζουμε, δε χρειάζεται να το πω εγώ, ότι οι τηλεοπτικές ειδήσεις, εδώ και πολλά χρόνια, δεν είναι δελτία ειδήσεων, αλλά πολιτικά talk shows, τα οποία εξελίσσονται μέσα σε ένα πλαίσιο δελτίου ειδήσεων. Αυτό εγκυμονεί πολλούς κινδύνους, αλλά από τη στιγμή που η Ενημέρωση παίζει με τους ίδιους ακριβώς κανόνες τηλεοπτικού ανταγωνισμού, όπως οποιοδήποτε άλλο ψυχαγωγικό τηλεοπτικό πρόγραμμα, και δεν έχει φροντίσει κανείς να υπάρχει ένα πλαίσιο που να διαχωρίζει τελείως τα δελτία ειδήσεων από τους κανόνες ανταγωνισμού που διέπουν τα υπόλοιπα τηλεοπτικά προγράμματα, όλες αυτές οι αλλοτριώσεις και ο εκφυλισμός ήταν αναπόφευκτος.

– Ποια η σχέση σου με τα νέα μέσα; Το internet έχει προσφέρει αυτό που οι περισσότεροι αποκαλούν «συμμετοχική δημοκρατία» ή πρόκειται για μέσο που ενέχει κινδύνους;

Με το ίντερνετ δεν έχω και ιδιαίτερη σχέση, πρέπει να σας ομολογήσω ότι με έχει απογοητεύσει πάρα πολύ τελευταία. Το ίντερνετ ξεκίνησε ως καταφύγιο των ανθρώπων με τις νέες ιδέες, τις νέες προτάσεις, των ανθρώπων με καλλιτεχνικές και όχι μόνο ανησυχίες και τελικά κατέληξε, ή κατάντησε καλύτερα, να είναι καταφύγιο όλων των ανθρώπων που είναι βουτηγμένοι στο μίσος, που από το πρωί ως το βράδυ δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να βρίζουν διαφόρους άλλους ανθρώπους.

Κατέληξε να είναι καταφύγιο ανακριβειών, ψεμάτων, συκοφαντιών, διαφόρων κακόβουλων ενεργειών. Βέβαια δεν είναι μόνο αυτό το ίντερνετ, μέσα σε όλη αυτήν τη ζούγκλα που έχει δημιουργηθεί, συνεχίζουν και οι πρώτοι που προανέφερα, όλοι αυτοί οι δημιουργικοί άνθρωποι με τις διαφορετικές προτάσεις και προσωπικά προτιμώ να επικεντρώνω μόνο εκεί.

Το ίντερνετ έβγαλε στην επιφάνεια τρομακτικές παθογένειες της κοινωνίας μας, έγινε (όπως προανέφερα) το καλύτερο καταφύγιο του άρρωστου κομματιού της κοινωνίας μας, όπου με την άνεση που το καθεστώς της ανωνυμίας προσφέρει, βγάζουν κάποιοι όλα τα απωθημένα τους, όλο τους το μίσος, όλον τον αρνητισμό, όλο τους το φασισμό κλπ. Αυτή τη στιγμή που μιλάμε, εμένα προσωπικά και στεναχωριέμαι που το λέω, το κυρίαρχο συναίσθημα που μου προκαλεί το ίντερνετ είναι η απογοήτευση.

Υποστηρίζω, όμως, την ελεύθερη λειτουργία του. Η έλλειψη Παιδείας δεν πρέπει να οδηγεί σε απαγορεύσεις και ελέγχους αλλά σε προσπάθεια αποκατάστασης του ελλείμματος.

– Είσαι ιδιαίτερα αγαπητός στο κοινό, ειδικά στη νεολαία, την οποία φαίνεται ότι εκφράζεις και «εκπροσωπείς» σε ένα βαθμό, τουλάχιστον τηλεοπτικά. Τι θα συμβούλευες τον (π.χ.) 20ρη που βομβαρδίζεται από αρνητικές προβλέψεις για το οικονομικό, επαγγελματικό, οικογενειακό του μέλλον;

Όπως είπα και πριν, δε θέλω να εκπροσωπώ κανέναν, πόσο μάλλον τους νέους ανθρώπους. Αλήθεια σου το λέω, φίλε Βαγγέλη, δεν έχω να συμβουλέψω τίποτα και κανέναν. Το μόνο που ελπίζω για τους νέους είναι να μην τους παρασύρει τελείως όλος αυτός ο αρνητισμός, ο κυνισμός, ο οποίος συνεχώς αυξάνεται.

Ο καλώς εννοούμενος, με την υγιή και όχι ουτοπική έννοια ρομαντισμός, είναι η προσωπική μου ελπίδα και για τους νέους αλλά και για όλους τους ανθρώπους. Δυστυχώς, όμως, ως κοινωνία απομακρυνόμαστε όλο και περισσότερο από τον υγιή ρομαντισμό και πηγαίνουμε όλο και περισσότερο πιο κοντά στον κυνισμό.

– Τι από τα παρακάτω φοβάσαι περισσότερο και τι λιγότερο (ταξινομήστε τα): Τρόικα, θάνατος, φτώχεια, μοναξιά.

Την τρόικα πρέπει να ομολογήσω ότι δεν τη φοβάμαι καθόλου (γέλια), τη φτώχεια επίσης δεν τη φοβάμαι πολύ, το θάνατο έτσι κι έτσι και -απ’ όσα έχεις αναφέρει- νομίζω πως η μοναξιά είναι αυτό που ανησυχεί περισσότερο κάθε άνθρωπο.