Ακάθεκτη συνεχίζει για δεύτερη χρονιά, η stand up comedy παράσταση της Ήρας Κατσούδα «Μίνιμαλ» στον «Μικρό Κεραμεικό» με την ίδια να θέλει προσφέρει στους θεατές την ευκαιρία για μια ώρα να μπουν στο δικό της μυαλό, να περάσουν όμορφα, να γελάσουν και να ξεχαστούν. Σε αντίθεση με τον τίτλο της παράστασης της, η Ήρα κάθε άλλο παρά μίνιμαλ είναι…
Σαρωτική, χειμαρρώδης και με άποψη που την υπερασπίζεται με πάθος φροντίζει να εξηγεί τα λεγόμενα της και τις σκέψεις της.
Η παράσταση της που πάει… τάπα, η παριαρχία, η θρησκεία, ο Μάρκος Σεφερλής και οι… 45 Μάστοροι και 60 μαθητάδες είναι ορισμένα από τα θέματα στα οποία αναφέρθηκε η Ήρα Κατσούδα μιλώντας στο Newsbeast.
– Έχεις μια ανάρτηση στο προφίλ σου στο Instagram με μια φωτογραφία το χέρι μιας τουρίστριας με τη λέξη «φιλότιμο» σε τατουάζ. Γιατί σου έκανε τόσο εντύπωση που θέλησες να το απαθανατίσεις;
Αυτό που αναρωτήθηκα βλέποντας το, είναι πως υποτίθεται ότι το «φιλότιμο» είναι η λέξη που δεν μεταφράζεται σε καμία άλλη γλώσσα και υπάρχει μόνο στα ελληνικά. Και άλλες λέξεις βέβαια δεν μεταφράζονται από τα ελληνικά σε άλλες γλώσσες.
– Όπως;
Ο ψωλιόγκος, αυτό το ζώο της θάλασσας. Πώς μεταφράζεται αυτό στα αγγλικά; Ή η λέξη παπάρα, η αγαπημένη συνήθεια που έχουμε να βουτάμε το ψωμάκι στην σάλτσα. Ούτε αυτό μεταφράζεται. Οπότε αναρωτήθηκα, αφού υπάρχει μόνο στα ελληνικά αυτή η λέξη, πώς το ζήτησε η Αγγλίδα τουρίστρια στο τατουατζίδικο; Άρα το ζήτησε στα αγγλικά, άρα υπάρχει στα αγγλικά. Αυτό…
– Τι είναι για σένα φιλότιμο;
Νομίζω ότι είναι μια υπερεκτιμημένη έννοια, ίσως και κανιβαλισμένη. Πλέον τη διακρίνει μια γραφικότητα εξαιτίας και όλης αυτής της παραφιλολογίας που υπάρχει ότι υπάρχει μόνο στα ελληνικά. Νομίζω, ότι πλέον το «φιλότιμο» χρησιμοποιείται πλέον ως… διαφημιστικό. Όπως διαφημίζουμε τις παραλίες, το Greek summer και το Greek Mousaka.
– Θα μου πεις λίγα λόγια για την παράστασή σου;
Το «Μίνιμαλ» Ξεκίνησε πέρσι και πήγε… τάπα! Είναι sold out. Είναι το τρίτο μου solo. Το προηγούμενο ήταν το «Για γυναίκα καλή είναι» που είναι και στο YouTube για όποιον θέλει να το δει. Είναι πιο προσωπική παράσταση, δηλαδή έχω μέσα το ΔΕΠΥ που έχω, διάφορες πιο σουρεαλιστικές και «καμένες» σκέψεις μου τις οποίες προσπαθούσα μέχρι τώρα να τις φιλτράρω. Τώρα δεν το προσπαθώ καν.
– Γιατί να φιλτράρεις τις σκέψεις σου;
Αυτό ακριβώς! Γιατί να φιλτράρεις; Μου αρέσει πολύ αυτή η παράσταση. Δεν υπάρχει λόγος για «φίλτρο». Αυτό δεν το είχα μόνο στην σκηνή, το είχα γενικά. Σκεφτόμουν «μην πω τώρα το… κουλό μου». Πλέον όμως δεν υπάρχει αυτό το φίλτρο.
– Αυτό το «φίλτρο» το απέβαλλες με τα χρόνια;
Ναι, νομίζω πως όσο μεγαλώνεις φεύγουν διάφορα φίλτρα γιατί μικροί αυτοκαπιεζόμαστε περισσότερο. Θέλουμε να είμαστε αρεστοί, να κάνουμε blending σε ένα κοινωνικό σύνολο κλπ. Μεγαλώνοντας όμως καταλαβαίνεις ότι δεν χρειάζεται, δεν είμαστε όλοι ένα και δεν είμαστε όλοι ίδιοι.
– Οπότε εσύ τώρα είσαι στη φάση που προσπαθείς να είσαι… minimal;
Ναι, προσπαθώ να βγάλω τα περιττά από πάνω μου. Προσπαθώ να κρατήσω πραγματικά ότι αξίζει. Σαν άνθρωπος είχα πολύ άγχος οπότε αυτό με έχει φάει. Φαντάσου, πως έχω σπαστική γαστρίτιδα από Β’ Δημοτικού εξαιτίας του άγχους. Νομίζω πως γεννήθηκα με άγχος…
– Μας το επιβάλλει όμως με έναν τρόπο η κοινωνία το άγχος…
Φυσικά, αλλά μπορούμε να επιβάλλουμε και εμείς πράγματα στην κοινωνία. Δηλαδή, τον δικό μας τρόπο, άπαξ και δεν είναι προσβλητικός ή δεν εμποδίζει τη δουλειά κάποιου άλλου φυσικά.Φυσικά δεν πάω και στην αντίθετη όχθη, της τοξικής θετικότητας. Να κάνουμε δηλαδή μια πιο κυνική επιλογή προβλημάτων.
– Ποιο είναι το πρώτο περιττό που «πέταξες» από πάνω σου;
Το πρώτο που ξεκίνησα να κάνω ήταν να αποδέχομαι ότι δεν περνάνε όλα από το χέρι μου. Είχα ένα μόνιμο άγχος. Να προλάβω πράγματα και όταν δεν προλάβαινα είχα τύψεις.
– Ενοχική δηλαδή…
Φουλ! Σφουγγάρι ενοχής! Και οι ενοχές σου δημιουργούν κι άλλο άγχος.
– Και ποιο περιττό έχει επιλέξει να κρατήσεις;
Το OCD μου με την τακτοποίηση. Αυτό το θέλω, με κάνει να αισθάνομαι όμορφα. Θέλω να είναι τα πράγματα πάνω στο τραπεζάκι σε αύξουσα σειρά μεγέθους. Αυτό είναι κάτι περιττό! Δεν θα πεθάνει κανένας αν κάτι είναι στραβό. Δεν πειράζει! Δεν μου παίρνει πολύ χρόνο. Αυτό δεν θα το αφήσω με τίποτα.
– Ένα από τα κλισέ που «κυνηγούν» τους stand up comedian είναι πως είστε διαθέσιμοι πάντα να κάνετε τους άλλους να γελάσουν. ..
Ναι, λες και δουλεύουμε εμείς 24 ώρες το 24ωρο!
– Δεν είναι «βαρύ»;
Καθόλου «βαρύ» γιατί είναι τελείως ανεδαφικό να το ζητάνε. Είναι σα να σου λέω εσένα να δημοσιογραφείς όλη μέρα. Ε! Δεν γίνεται…
– Το stand up comedy μπήκε στη ζωή σου ως δουλειά απευθείας ή ως χόμπι;
Ξεκίνησε ως χόμπι γιατί όταν ξεκίνησα κιόλας δεν υπήρχε περίπτωση εργασίας πάνω στον χώρο του stand up. Ήταν στην αρχή της η σκηνή και εγώ ήμουν αλλού… ντ’ αλλού! Στην πορεία έγινε εργασία.
– Έχεις δεχθεί εσκεμμένα αρνητική κριτική από συνάδελφο;
Ναι… Κοίτα, για μένα είναι άκομψο να πας να πεις τη γνώμη σου στον άλλον χωρίς να σε έχει ρωτήσει. Σε οποιοδήποτε επίπεδο αυτό. Το θεωρώ αγενές. Όταν κάποιος έρχεται από μόνος του για να σου πει κάτι αρνητικό, που μπορεί να είναι και σωστό, πρέπει να είναι στο σωστό timing. Φυσικά πρέπει να υπάρχει κριτική και είναι δόκιμο να υπάρχει γιατί αυτό σε κάνει καλύτερο. Eίναι καλό να έχεις ένα feed back. Το πότε θα το πάρεις αυτό το feed back, έχει το δικό του timing. Όπως συμβαίνει και με την κωμωδία. Επίσης, το άλλο που κάνουμε στην κωμωδία είναι πως ξεχνάμε πόσο υποκειμενικό είναι το χιούμορ. Είναι πολύ προσωπικό το χιούμορ. Οπότε δεν είναι valid το «αυτός/αυτή δεν είναι καλός/ή κωμικός». Είναι ότι «εμένα δεν μου αρέσει». Αυτό είναι κάτι πολύ διαφορετικό. Δεν μπορούμε να γενικεύουμε τη δική μας άποψη. Και εγώ έχω στο μυαλό μου κάποιους κωμικούς που δεν με καλύπτει το χιούμορ τους, δεν έχουμε την ίδια αισθητική. Οι άνθρωποι όμως, δεν μπορώ να μην αναγνωρίσω ότι έχουν τον κόσμο τους, είναι επαγγελματίες, δουλεύουν. Απλά δεν είναι στο δικό μου γούστο. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι χάλια.
– Όπως για παράδειγμα ο Μάρκος Σεφερλής. Υπάρχουν αυτοί που τον λατρεύουν και αυτοί που δεν μπορούν να τον παρακολουθήσουν…
Ναι. Εγώ τον σιχαίνομαι και πιστεύω ότι έχει κάνει και κακό στην Ελλάδα γενικά. Την κρατάει κάτω πάρα πολλά χρόνια. Αλλά αυτό είναι δική μου άποψη. Ο Μάρκος Σεφερλής όμως γεμίζει το Δελφινάριο… Προσπαθούμε να αντικειμενοποιήσουμε κάτι το οποίο είναι υποκειμενικό. Το αντικειμενικό είναι ότι ο Σεφερλής κάνει κακοποιητικό λόγο στα αστεία του και έχει κακοποιητικό χιούμορ. Το να ξεφτιλίζεις γυναίκες, νάνους, LGBTQ, ανάπηρους είναι κακοποιητικό. Δηλαδή έχει τρομερό ταλέντο σε μια πρόταση να μπορεί να υποβιβάσει πέντε κοινωνικές ομάδες. Αυτό είναι και short phrasing, είναι skill. Αυτό είναι αντικειμενικό. Δεν μπορεί να πει κάποιος κάτι, δεν άπτεται της γνώμης κάποιου. Το θέμα είναι αν αυτό αρέσει ή όχι. Ότι το κάνει, το κάνει. Κάποιος που είναι φαν του Σεφερλή, του αρέσει αυτό το χιούμορ.
– Μέσα από τις παραστάσεις σου προσπαθείς να περάσεις μηνύματα;
Στις παραστάσεις μου έχω και κοινωνικά μηνύματα ανά φάσεις αλλά δεν θα το κάνω… TedX! Το stand up έχει πολύ ξεκάθαρο στόχο. Να προκαλέσει το γέλιο. Αν τώρα σε αυτό βάλεις και κάτι κοινωνικό είναι… win – win. Μου αρέσει να θίγω κοινωνικά ζητήματα αλλά δεν θα βάλω στην παράσταση ένα θέμα που trendάρει απλά για να hypάρω.
– Η πολιτική έχει θέση στις παραστάσεις σου;
Όλα είναι πολιτική νομίζω. Οτιδήποτε κάνουμε έχει μια πολιτική θέση. Αν θα παρκάρεις σε ράμπα αναπήρων, έχει μια πολιτική θέση. Το αν δεις έναν πρόσφυγα και μειδιάσεις, έχει μια πολιτική θέση. Δεν χρειάζεται να μιλάς για κόμματα για να έχεις πολιτική θέση.
– Stand up και politicly correct μπορούν να συμβαδίσουν;
Ναι, αν δεν είσαι κάφρος και οι ιδέες σου δεν είναι κάφρικες, δεν έχεις κάτι να φοβάσαι. Δηλαδή, δεν θα έκανα ποτέ αστείο με στόχο να κοροϊδέψω γυναίκες ή μια κοινωνική ομάδα η οποία ήδη βάλλεται. Δεν θα το έκανα έτσι κι αλλιώς σαν άνθρωπος οπότε δεν έχω το φόβο να με αυτολογοκρίνω. Κοίτα, υπάρχουν όντως μερικά ποιο ευαίσθητα θέματα όπως είναι το θέμα της θρησκείας το οποίο στην Ελλάδα παραμένει ταμπού. Καθόμαστε και επιχειρηματολογούμε στην μεγαλύτερη θεωρία συνομωσίας όλων των εποχών, τον Αδάμ και την Εύα. Νομίζω ότι πλέον και η Εκκλησία δέχεται το Big Bang. Άλλο το να πιστεύεις στην ύπαρξη του Θεού και σε κάποια ανώτερη δύναμη. Αλλά, να πιστεύεις ότι φτιάχτηκε ο Αδάμ και από τα παϊδάκια του φτιάχτηκε η γυναίκα; Όχι! Μπορώ να σου πω άλλη ιστορία και να κάνω άλλη θρησκεία δική μου. Άλλο δόγμα που όλος ο κόσμος φτιάχτηκε από μια κυρία που λέγεται Λίτσα. Είναι το ίδιο ανεδαφικό με το προηγούμενο. Κάποιος είχε φανταστεί αυτήν την ιστορία και είπαμε να την ακολουθήσουμε χιλιάδες χρόνια όλοι και μετά κρίναμε ότι βάση αυτής της ιστορίας, επιτρέπονται και δεν επιτρέπονται πράγματα. Αλήθεια; Είναι fiction!
– Άρα στις παραστάσεις σου δεν «ακουμπάς» τη θρησκεία;
Την ακουμπάω απλά τους βλέπεις ότι μερικές φορές υπάρχει κόσμος που «μαγκώνεται». Δεν προσβάλλω όμως αυτούς που πιστεύουν. Υπάρχει όμως και το άλλο θέμα… Είναι εντυπωσιακό το ότι αν πεις σε αυτούς που πιστεύουν, ότι είσαι άθεος αρχίζουν την… κατήχηση και ρωτάνε «γιατί δεν πιστεύεις;». Ένας άθεος δεν θα το κάνει ποτέ αυτό, δεν θα σε ρωτήσει γιατί πιστεύεις. Επίσης, η Εκκλησία από μόνη της υποβιβάζει τη θέση της γυναίκας. Από το τρομερό αυτό αφήγημα ότι έχουμε φτιαχτεί από παϊδάκια… Δηλαδή ο Θεός, σύμφωνα με αυτό βαρέθηκε να φτιάξει τη γυναίκα μετά τον άνδρα! Μετά, η γυναίκα ήταν αυτή που ευθύνεται που τους έδιωξαν από τον Παράδεισο. Το προπατορικό αμάρτημα. Εντάξει! Είχαμε δώσει δικαιώματα! Σου λένε: «Περνάς δύσκολα εδώ πέρα; Η γυναίκα φταίει!». Επίσης, η γυναίκα δεν μπορεί να προσκυνήσει εικόνα όταν έχει περίοδο. Είναι τρομερό… Ουσιαστικά η γυναίκα τιμωρείται για κάτι το οποίο δεν το διάλεξε και είναι βιολογικό και είναι βασικά ο λόγος για τον οποίο υπάρχει ζωή στον πλανήτη. Αλλά παρ’ όλ’ αυτά θεωρούμαστε μολυσμένες εκείνη τη μέρα. Πλάκα κάνουμε; Δεν βγάζει νόημα…
– Θα βρει ποτέ η γυναίκα τη θέση της στην σύγχρονη κοινωνία;
Δεν είναι να βρει μια θέση, είναι να είναι στη θέση που πρέπει να είναι. Δεν γίνεται να φέρεσαι σε έναν άλλον άνθρωπο σα να είναι κατώτερος by default επειδή γεννήθηκε με το «λάθος» φύλο. Η πατριαρχία που είχαμε τα προηγούμενα χρόνια ήθελε τη γυναίκα να είναι σπίτι, να μεγαλώνει τα παιδιά, να καθαρίζει και να φέρνει τις παντόφλες στον άνδρα. Είναι τρέλα, δεν βγάζει νόημα. Είναι σαν την σκλαβιά. Είναι πάλι η πεποίθηση κάποιου ότι είναι ανώτερος από κάποιον άλλον by default λόγω εξωτερικών χαρακτηριστικών. Οπότε, ουσιαστικά δεν είναι να πάρει η γυναίκα τη θέση που της αξίζει, πρέπει απλά να σταματήσει αυτή η τρέλα. Να ξανά έρθουμε λίγο στα ίσια μας.
– Πώς θα αποβάλλουμε την πατριαρχία;
Με εξήγηση. Πρέπει να εξηγείς τα αυτονόητα. Αλλά ήδη κάνουμε κάποια βήματα… Έχουμε μια εξέλιξη για τα χρόνια που ασχολούμαστε με αυτό. Ελπίζω κάποια στιγμή να αλλάξει… Είμαι πολύ αισιόδοξη.
– Όταν βλέπεις όμως για παράδειγμα, τον Αχιλλέα Μπέο να λέει «Δηλαδή εμείς θα υιοθετούμε παιδιά να παράγουμε π…δες;» στην επινίκια ομιλία του αναφερόμενος στον Στέφανο Κασσελάκη και ο κόσμος από κάτω τον αποθέωσε, πιστεύεις ότι υπάρχει ελπίδα;
Υπάρχουν και παιδιά με τέτοιες αντιλήψεις. Οπότε η απάντηση σε αυτό είναι μια. Μόρφωση, παιδεία, εκπαίδευση από το σπίτι, από το σχολείο, από κοινωνικές συμπεριφορές. Θα μου πεις τώρα… «Ποια οικογένεια;» όταν και η οικογένεια πιστεύει τα ίδια πράγματα… Δεν ξέρω… Να περιμένουμε μέχρι να πεθάνει αυτή η γενιά; Κάποια στιγμή θα εξελιχθεί εκ των πραγμάτων η κατάσταση. Η πατριαρχία ήταν σα να ζούμε χρόνια σε μια τοξική σχέση. Σε κρατάει υπό, δεν ξέρεις τις δυνατότητες σου, φοβάσαι, νιώθεις ενοχές, νιώθεις ότι πρέπει να είσαι με αυτό το άτομο που σου φέρεται άσχημα γιατί δεν υπάρχει άλλος τρόπος. Όταν λοιπόν, ξαφνικά, ξυπνάς, λες «όχι! Δεν είμαι άχρηστη». Δεν είμαι λιγότερη επειδή είμαι γυναίκα. Επίσης είμαι λίγο περισσότερο γιατί αν θες παιδί εγώ θα στο κάνω! Δεν έχουμε παίξει το δυνατό μας χαρτί! Επειδή έχουμε αρχίσει και ξυπνάμε, όπως γίνεται σε όλες τις τοξικές σχέσεις θα πούμε… φιλάκια!
– Τι άλλο περιμένουμε από σένα;
Έχω ξεκινήσει το «The Minimal Podcast game». Είναι τηλεπαιχνίδι χωρίς εικόνα όπου κάθε φορά έχω έναν καλεσμένο. Παίζουμε μόνο παιχνίδια ήχου ή περιγραφικά και κρατάμε πόντους. Φυσικά, κερδίζω εγώ γιατί είναι δικό μου το podcast! Στο τέλος δίνουμε μη πλούσια δώρα. Για παράδειγμα στον Σπύρο Γραμμένο δώσαμε ένα χάπι για το στομάχι. Ήθελα να κάνω ένα podcast που θα το ακούει ο άλλος ευχάριστα γιατί έχουμε γεμίσει podcast που ο κάθε ένας λέει την αποψάρα του. Ετοιμάζω στην ΕΡΤ το «45 Μάστοροι και 60 μαθητάδες», είναι μια σειρά ντοκιμαντέρ που θα βγει τον Ιανουάριο και αφορά σε επαγγέλματα που «πεθαίνουν» και ταυτόχρονα προετοιμάζομαι για την περιοδεία και την Ελλαδική και την Ευρωπαϊκή.
