Όλοι μπορεί να έχουμε βρεθεί στη δυσάρεστη θέση να χρειαζόμαστε ένα φάρμακο και να διαπιστώνουμε ότι έχει λήξει. Τι σημαίνει όμως πραγματικά η ημερομηνία λήξης στα φάρμακα;
Είναι ασφαλές να τα χρησιμοποιούμε μετά τη λήξη τους ή θα μπορούσαν να είναι επικίνδυνα για την υγεία μας;
Τι σημαίνει η ημερομηνία λήξης στα φάρμακα;
Όπως επισημαίνει η Cleveland Clinic, η ημερομηνία λήξης είναι η ημερομηνία μέχρι την οποία οι φαρμακευτικές εταιρείες εγγυώνται την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου.
Αυτή η ημερομηνία καθορίζεται από τους επίσημους οργανισμούς δημόσιας υγείας και έγκρισης φαρμάκων. Μετά τη λήξη, τα φάρμακα μπορεί να χάσουν τη δραστικότητά τους ή – σε ορισμένες περιπτώσεις – να γίνουν ακόμη επικίνδυνα.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από τη χρήση ληγμένων φαρμάκων;
Η λήψη φαρμάκων μετά την ημερομηνία λήξης μπορεί να ενέχει μια σειρά από κινδύνους:
Μειωμένη αποτελεσματικότητα – Τα δραστικά συστατικά μπορεί να αποδυναμωθούν, με αποτέλεσμα το φάρμακο να μην αντιμετωπίζει σωστά την πάθηση.
Ανάπτυξη βακτηρίων – Τα συντηρητικά που περιέχονται σε ορισμένα φάρμακα μπορεί να απωλέσουν τη δράση τους, επιτρέποντας την ανάπτυξη επικίνδυνων μικροοργανισμών.
Αντίσταση στα αντιβιοτικά – Η λήψη ενός ληγμένου αντιβιοτικού που δεν είναι πλέον δραστικό μπορεί να μην καταπολεμήσει αποτελεσματικά τη μόλυνση και να συμβάλει στην ανθεκτικότητα των βακτηρίων.
Πόσο ασφαλές είναι να πάρουμε ένα ληγμένο φάρμακο;
Η απάντηση εξαρτάται από διάφορους παράγοντες:
Η σοβαρότητα της κατάστασης: Για απλές περιπτώσεις, όπως ένας πονοκέφαλος, η λήψη ληγμένου φαρμάκου ιβουπροφαίνης μπορεί να μην είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη. Αντίθετα, η χρήση ληγμένων φαρμάκων για σοβαρές παθήσεις, όπως ινσουλίνη για διαβήτη ή νιτρογλυκερίνη για καρδιακές παθήσεις, μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά επικίνδυνη.
Η μορφή του φαρμάκου: Τα υγρά φάρμακα είναι πιο ευαίσθητα στη μόλυνση και τη χημική αποδόμηση από τα στερεά χάπια. Αυτό σημαίνει πως αναπτύσσουν βακτήρια πιο εύκολα από τα χάπια. Ειδικά σταγόνες για τα μάτια και τα αυτιά ή αντιβιοτικά σε υγρή μορφή πρέπει να αποφεύγονται μετά τη λήξη τους.
Ο χρόνος που έχει περάσει από τη λήξη: Προφανώς φάρμακο που έληξε πριν μερικές μέρες ή μία εβδομάδα είναι πιο ασφαλές από ένα που έχει λήξει μήνες ή χρόνια.
Οι συνθήκες αποθήκευσης: Αν ένα φάρμακο έχει αποθηκευτεί σε δροσερό, ξηρό μέρος, ίσως να έχει διατηρηθεί καλύτερα σε σχέση με ένα που έχει εκτεθεί σε ζέστη και υγρασία, όπως για παράδειγμα στο μπάνιο.
Αν δεν τρως ληγμένο φαγητό, γιατί να λάβει ληγμένο φάρμακο;
Όπως δεν θα τρώγαμε χαλασμένο φαγητό, έτσι δεν πρέπει να ρισκάρουμε τη λήψη ληγμένων φαρμάκων. Η ημερομηνία λήξης είναι εκεί για την ασφάλειά μας και πρέπει να τη λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη. Με την αποθήκευση των φαρμάκων σε σωστές συνθήκες και τον τακτικό έλεγχο του φαρμακείου μας, μπορούμε να αποφύγουμε πιθανούς κινδύνους.
