Μια ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ στη Σουηδία, σε συνεργασία με επιστήμονες στην Κίνα, ανακοίνωσε μια πολλά υποσχόμενη ανακάλυψη που μπορεί να φέρει επανάσταση στην αντιμετώπιση της γρίπης.
Συγκεκριμένα, οι ερευνητές εντόπισαν ένα μόριο τύπου αντισώματος, γνωστό ως νανοσώμα, που επιδεικνύει την ικανότητα να προστατεύει πειραματόζωα από ποικίλα στελέχη του ιού της γρίπης.
Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό «Nature Communications», ανοίγοντας τον δρόμο για νέες θεραπείες και εμβόλια που μπορούν να αντιμετωπίσουν την ποικιλομορφία των ιών γρίπης.
Πώς λειτουργεί το Ε10
Το μόριο Ε10, το οποίο απομονώθηκε από τους ερευνητές, είναι ένα μικρό νανοσώμα που συνδέεται με μια διατηρημένη περιοχή της επιφανειακής πρωτεΐνης του ιού της γρίπης. Αυτή η πρωτεΐνη, η αιμοσυγκολλητίνη (HA), παίζει κρίσιμο ρόλο στην ικανότητα του ιού να εισβάλει στα κύτταρα του ξενιστή. Με τη δέσμευση στην πρωτεΐνη αυτή, το Ε10 αποτρέπει τη μόλυνση, εμποδίζοντας τον ιό να αναπτυχθεί και να εξαπλωθεί.
«Το Ε10 παρουσιάζει μοναδικές ιδιότητες προστασίας έναντι διαφορετικών τύπων γρίπης. Στα πειράματα, τα ποντίκια που έλαβαν το νανοσώμα προστατεύτηκαν από στελέχη γρίπης όπως τα H1N1, H3N2, ακόμη και από τον ιό της γρίπης των πτηνών H7N9» σημειώνει ο αναπληρωτής καθηγητής Ανοσολογίας Davide Angeletti, επικεφαλής της μελέτης στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ.
Επιπλέον, παρατηρήθηκε ότι οι ιοί που προσπαθούν να μεταλλαχθούν για να αποφύγουν τη δράση του Ε10 αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια στην ικανότητά τους να αναπαράγονται. Αυτό σημαίνει ότι το μόριο δεν αφήνει περιθώρια στους ιούς να ξεφύγουν μέσω εξελικτικών μηχανισμών, ένα χαρακτηριστικό που το καθιστά ιδιαίτερα χρήσιμο για την ανάπτυξη ανθεκτικών θεραπειών.
Από το εργαστήριο στην εφαρμογή
Το Ε10 αρχικά απομονώθηκε από ένα αλπακά, υπό την καθοδήγηση του καθηγητή Qiyun Zhu στην Κινεζική Ακαδημία Γεωργικών Επιστημών. Η Zhao-Shan Chen, φοιτήτρια διδακτορικού από την Κίνα, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη μελέτη, συνεχίζοντας την έρευνα στο εργαστήριο του Dr. Angeletti στο Γκέτεμποργκ.
Στα πειράματα, το μόριο χορηγήθηκε σε ποντίκια που στη συνέχεια εκτέθηκαν σε διάφορους ιούς γρίπης. Όλα τα πειραματόζωα που υποβλήθηκαν στη θεραπεία προστατεύτηκαν αποτελεσματικά, ενώ η ανάπτυξη ενός εμβολίου με βάση την ίδια περιοχή δέσμευσης έδειξε εξίσου υποσχόμενα αποτελέσματα.
Προκλήσεις και επόμενα βήματα
Παρότι τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά, η εφαρμογή του Ε10 ως θεραπεία ή εμβόλιο παραμένει στο στάδιο της προκλινικής έρευνας. Προτού φτάσει στη χρήση από τον άνθρωπο, το μόριο θα πρέπει να δοκιμαστεί σε περισσότερα ζωικά μοντέλα και να περάσει επιτυχώς τις απαιτούμενες φάσεις κλινικών δοκιμών.
«Η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα είναι κρίσιμοι παράγοντες. Παρότι τα ποντίκια παρουσίασαν εντυπωσιακή προστασία, πρέπει να επιβεβαιώσουμε ότι τα αποτελέσματα αυτά μπορούν να αναπαραχθούν σε ανθρώπους» επισημαίνει ο Dr. Angeletti.
Η σημασία της ανακάλυψης
Η γρίπη αποτελεί διαχρονικά μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τη δημόσια υγεία. Οι εποχιακές επιδημίες γρίπης προκαλούν εκατοντάδες χιλιάδες θανάτους παγκοσμίως κάθε χρόνο, ενώ οι υπάρχουσες θεραπείες και τα εμβόλια δεν προσφέρουν πάντοτε πλήρη προστασία έναντι της ποικιλομορφίας των ιών.
Η ανακάλυψη του Ε10 έχει τη δυνατότητα να αλλάξει αυτή την κατάσταση, προσφέροντας μια προσέγγιση που δεν βασίζεται μόνο σε προσωρινή προστασία, αλλά μπορεί να οδηγήσει στην ανάπτυξη ευρύτερων εμβολίων που καλύπτουν ποικίλες παραλλαγές της γρίπης.
Η συνεργασία μεταξύ ερευνητών από διαφορετικά μέρη του κόσμου, όπως η Σουηδία και η Κίνα, αναδεικνύει τη σημασία της διεθνούς επιστημονικής συνεργασίας για την αντιμετώπιση παγκόσμιων υγειονομικών προκλήσεων. Η ένωση γνώσεων και επιστημονικών δεδομένων σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, προσφέροντας ελπίδα για μια πιο αποτελεσματική καταπολέμηση της γρίπης στο μέλλον.
