Όταν μιλάμε για βιολογικό ρολόι και ηλικιακούς περιορισμούς στην τεκνοποίηση, οι περισσότεροι σκέφτονται αμέσως τις γυναίκες. Όμως, νέα έρευνα αποδεικνύει ότι και οι άντρες έχουν το δικό τους βιολογικό ρολόι, το οποίο επηρεάζει όχι μόνο τη γονιμότητά τους, αλλά και την εγκυμοσύνη της συντρόφου τους και την υγεία του παιδιού.
Γονιμότητα και προχωρημένη ηλικία
Παρά την ευρεία πεποίθηση ότι οι άντρες μπορούν να γίνουν μπαμπάδες σε οποιαδήποτε ηλικία, η ποιότητα του σπέρματος αρχίζει να μειώνεται σημαντικά από την ηλικία των 40 και μετά.
Το σπέρμα των ανδρών ηλικίας άνω των 50 ετών μπορεί να αποτελεί παράγοντα για αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών κατά την εγκυμοσύνη, σύμφωνα με τη νέα μεγάλη μελέτη που περιελάμβανε δεδομένα από πάνω από 46 εκατομμύρια γεννήσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες την περίοδο 2011-2022.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με επιστημονικό άρθρο στο Conversation, σε ζευγάρια όπου ο πατέρας ήταν ηλικίας 50 ετών και άνω, παρατηρήθηκε:
- 16% αύξηση του κινδύνου πρόωρου τοκετού,
- 14% αύξηση του κινδύνου χαμηλού βάρους γέννησης,
- 13% αύξηση της εμφάνισης διαβήτη κύησης στη μητέρα.
Επιπλέον, οι μεγαλύτεροι άντρες ήταν δύο φορές πιο πιθανό να χρειαστούν τεχνολογίες υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, όπως η εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF), για να επιτευχθεί η σύλληψη.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, η μέση ηλικία των μπαμπάδων στις ΗΠΑ αυξήθηκε από 30,8 έτη το 2011 σε 32,1 έτη το 2022. Αντίστοιχα, αυξήθηκε και η αναλογία των αντρών ηλικίας άνω των 50 που γίνονται μπαμπάδες, από 1,1% σε 1,3%.
Παρόμοια τάση παρατηρείται και σε άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα, όπου με βάση τα τελευταία στοιχεία, η μέση ηλικία των ανδρών που γίνονται για πρώτη φορά μπαμπάδες είναι περίπου στα 30.
Οι επιπτώσεις στην εγκυμοσύνη
Η ηλικία του άντρα επηρεάζει και τον χρόνο που απαιτείται για τη σύλληψη. Έρευνα δείχνει ότι γυναίκες με συντρόφους ηλικίας άνω των 45 ετών χρειάζονται πέντε φορές περισσότερο χρόνο για να συλλάβουν σε σύγκριση με εκείνες που έχουν νεότερους συντρόφους. Επιπλέον, οι γυναίκες που έχουν σύντροφο άνω των 45 ετών αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο αποβολής κατά 43%.
Όταν χρειάζεται υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, η ηλικία του άντρα παίζει επίσης σημαντικό ρόλο, σύμφωνα με σχετική μελέτη. Με άντρα κάτω των 40, η πιθανότητα γέννησης παιδιού είναι περίπου διπλάσια σε σχέση με άντρες άνω των 40.
Πώς επηρεάζεται η υγεία των παιδιών
Η ηλικία του πατέρα επηρεάζει επίσης την υγεία των παιδιών. Με την αύξηση της ηλικίας του άντρα, αυξάνονται και οι πιθανότητες για γενετικές ανωμαλίες, γεγονός που συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο για ψυχικές και νευρολογικές διαταραχές στα παιδιά. Συγκεκριμένα, οι παλαιότερες έρευνες έχουν συνδέσει την ηλικία του πατέρα με αυξημένο κίνδυνο για αυτισμό, σχιζοφρένεια, διπολική διαταραχή και λευχαιμία.
Αξίζει ωστόσο να σημειωθεί πως παρά το γεγονός ότι οι κίνδυνοι είναι υπαρκτοί, η πραγματική αύξηση αυτών των κινδύνων είναι μικρή. Το μεγαλύτερο μέρος των παιδιών που γεννιούνται από μεγαλύτερους μπαμπάδες είναι υγιή και αναπτύσσονται κανονικά, όπως επισημαίνεται στο Conversation.
Βελτίωση της γονιμότητας μέσω του τρόπου ζωής
Αν και η ηλικία δεν μπορεί να αλλάξει, υπάρχουν αρκετοί παράγοντες τρόπου ζωής που μπορούν να επηρεάσουν θετικά τη γονιμότητα ενός άντρα, όπως:
- διακοπή του καπνίσματος,
- αποφυγή χρήσης αναβολικών στεροειδών και ναρκωτικών ουσιών,
- μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ.
Παράλληλα, η αντιμετώπιση χρόνιων προβλημάτων υγείας, όπως η παχυσαρκία και ο διαβήτης, μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα του σπέρματος και τις πιθανότητες επιτυχούς εγκυμοσύνης.
Η ανάγκη για ενημέρωση
Η έρευνα δείχνει ότι οι άντρες επιθυμούν να αποκτήσουν παιδιά, όπως και οι γυναίκες. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί άντρες δεν γνωρίζουν τους περιορισμούς που θέτει η ηλικία στη γονιμότητα, ούτε τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η προχωρημένη ηλικία στην υγεία του παιδιού.
Για αυτό, όπως επισημαίνει στο Conversation η Karin Hammarberg, ερευνήτρια του πανεπιστημίου Monash, είναι απαραίτητο να υπάρξει καλύτερη δημόσια ενημέρωση, τόσο για τους άντρες όσο και για τις γυναίκες, σχετικά με το πώς η ηλικία επηρεάζει τα αναπαραγωγικά αποτελέσματα.
Το βιολογικό ρολόι δεν είναι μόνο γυναικείο ζήτημα. Αν και οι κίνδυνοι είναι σχετικά μικροί, η σωστή ενημέρωση των ανδρών και η υιοθέτηση υγιεινών συνηθειών μπορούν να βελτιώσουν τη γονιμότητα και να εξασφαλίσουν μια υγιή εγκυμοσύνη και ένα υγιές παιδί.
