Γιατί παγώνει ο εγκέφαλος όταν τρώμε κάτι κρύο – Το τρικ για να σταματήσετε τον πόνο

Όταν καταναλώνουμε ένα κρύο ρόφημα ή ένα παγωτό, κάποιες φορές νιώθουμε τον κεφάλι μας να παγώνει. Πρόκειται για μια κατάσταση που επιστημονικά είναι γνωστή ως «σφηνοπαλατινική γαγγλιονευραλγία».

Όπως εξηγούν νευρολόγοι στο ΤheΗealthy, κατά την κατανάλωση κρύων τροφών ή ροφημάτων, τα αιμοφόρα αγγεία που βρίσκονται στο στόμα και στο πίσω μέρος του λαιμού αρχικά συστέλλονται, για να βοηθήσουν στη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματος, ωστόσο γρήγορα ακολουθεί η διαστολή. Αυτή η απότομη αλλαγή ενεργοποιεί τους υποδοχείς πόνου στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων, στέλνοντας το σήμα πόνου μέσω των αισθητήριων νεύρων του κεφαλιού και του προσώπου.

Πρόκειται για μια χαρακτηριστική περίπτωση αντανακλαστικού πόνου, κατά τον οποίο οι αλλαγές σε ένα μέρος του σώματος προκαλούν πόνο σε κάποιο άλλο. Στην περίπτωση του «παγώματος του εγκεφάλου», η ξαφνική διαστολή στέλνει ένα σήμα πόνου μέσω του «τρίδυμου νεύρου», που εκτείνεται στη μέση του προσώπου και στο μέτωπο, με την αίσθηση του πόνου να προέρχεται από τους μυς γύρω από τα αιμοφόρα αγγεία στον ουρανίσκο.

Αν και πρόκειται για οξύ πόνο, είναι σύντομος και σε καμία περίπτωση δεν είναι επικίνδυνος. Η ενόχληση είναι απλώς μια προσωρινή αντίδραση σε ένα κρύο ερέθισμα και δεν έχει μακροπρόθεσμες δομικές ή λειτουργικές επιπτώσεις στον εγκέφαλο.

Επίσης, διαρκεί μικρό χρονικό διάστημα, λιγότερο από πέντε λεπτά, ενώ στους περισσότερους κρατάει μόλις λίγα δευτερόλεπτα. Η διάρκεια εξαρτάται από το πόσο εκτέθηκε ο ουρανίσκος στο κρύο, αλλά και την εν γένει ευαισθησία του ατόμου στις αλλαγές θερμοκρασίας.

Έρευνες έχουν δείξει πως τα άτομα που υποφέρουν από ημικρανίες, είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν το «πάγωμα του εγκεφάλου». Αυτή η θετική σχέση ενδεχομένως να οφείλεται:

• στην ευαισθησία των αιμοφόρων αγγείων: Οι πάσχοντες από ημικρανία έχουν συχνά αιμοφόρα αγγεία που αντιδρούν πιο έντονα και πιο γρήγορα σε διάφορα ερεθίσματα.
• στην ευαισθησία του τρίδυμου νεύρου: Όσοι έχουν ημικρανίες, μπορεί να έχουν αυξημένη ευαισθησία και στο τρίδυμο νεύρο, το οποίο εμπλέκεται στο «πάγωμα του εγκεφάλου».
• στο κατώτερο όριο πόνου: Οι νευρικές οδοί που μεταδίδουν τον πόνο σε άτομα με ημικρανίες τείνουν να ενεργοποιούνται πιο εύκολα, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να βιώσουν πόνο από ερεθίσματα που μπορεί να μην επηρεάσουν τους άλλους τόσο σοβαρά.

Γιατί μερικοί άνθρωποι δεν το παθαίνουν ποτέ;

Μερικοί άνθρωποι μπορεί να παρουσιάζουν ανατομικές διαφορές στον ουρανίσκο, καθιστώντας τους λιγότερο επιρρεπείς σε αυτή την αντίδραση. Η ανοχή στον πόνο μπορεί επίσης να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο: ορισμένα άτομα απλά δεν αισθάνονται τον πόνο τόσο έντονα.

Ένας άλλος παράγοντας θα μπορούσε να είναι η ταχύτητα κατανάλωσης κρύων φαγητών ή ποτών. Όσοι τρώνε ή πίνουν αργά, δίνουν στον ουρανίσκο περισσότερο χρόνο για να προσαρμοστεί σταδιακά στην αλλαγή της θερμοκρασίας, μειώνοντας την πιθανότητα μα παγώσει ο εγκέφαλός τους.

Πώς σταματάει το «πάγωμα του εγκεφάλου»;

Σε περίπτωση που το «πάγωμα του εγκεφάλου» συνεχίζεται για περισσότερο από λίγα δευτερόλεπτα και αναζητάτε ανακούφιση, η λύση είναι απλή: Πιέστε στη γλώσσα σας στον ουρανίσκο για να ζεσταθεί ή πιείτε κάτι ζεστό.

Η δε πιο αποτελεσματική στρατηγική για την πρόληψή του, είναι να καταναλώνετε το παγωμένο τρόφιμο ή το ρόφημα αργά. Με αυτόν τον τρόπο θα ελαχιστοποιήσετε την πιθανότητα να ενεργοποιήσετε τον μηχανισμό που το προκαλεί.