Είναι μια από τις μεγαλύτερες απειλές που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα: μικρόβια ανθεκτικά στα φάρμακα. Μια νέα έρευνα έδειξε ότι τα αγαπημένα μας κατοικίδια θα μπορούσαν να μεταφέρουν τέτοιου είδους «υπερμικρόβια» στους ανθρώπους.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι λοιμώξεις από ανθεκτικά στα φάρμακα βακτήρια ευθύνονται για τον θάνατο περισσότερων από 1,2 εκατ. ανθρώπων σε όλο τον κόσμο και εξαιτίας της υπερβολικής χρήσης των αντιβιοτικών, αλλά και της κλιματικής αλλαγής, ο αριθμός αυτός θα μπορούσε, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, να αυξηθεί σε έως και 10 εκατ. έως το 2050, εάν δεν ληφθούν μέτρα για τον περιορισμό του φαινομένου.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Λισαβόνας στην Πορτογαλία, η ανθρωπότητα ενδεχομένως να μην είναι η μόνη υπεύθυνη. «Οι έρευνες δείχνουν ότι η μετάδοση ανάμεσα σε ανθρώπους και ζώα (συμπεριλαμβανομένων των κατοικιδίων) βακτηρίων που αντιστέκονται στην αντιμικροβιακή αγωγή, είναι κρίσιμη για τη διατήρηση των επιπέδων ανθεκτικότητας», δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Juliana Menezes, και πρόσθεσε:
«Αυτά τα ευρήματα αμφισβητούν την παραδοσιακή πεποίθηση ότι οι άνθρωποι είναι οι κύριοι φορείς των ανθεκτικών μικροβίων στην κοινότητα. Η κατανόηση και η αντιμετώπιση της μετάδοσης ανθεκτικών στα αντιμικροβιακά βακτηρίων από τα κατοικίδια στον άνθρωπο είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική καταπολέμηση της μικροβιακής αντοχής τόσο στον ανθρώπινο όσο και στον ζωικό πληθυσμό».
Περιπτώσεις αυτών των «υπερμικροβίων» που μεταδίδονται από άρρωστους σκύλους και γάτες στους υγιείς ιδιοκτήτες τους, εντοπίστηκαν σε Ηνωμένο Βασίλειο και Πορτογαλία, σύμφωνα με την έρευνα που παρουσιάστηκε στο Παγκόσμιο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κλινικής Μικροβιολογίας και Λοιμωδών Νοσημάτων, στη Βαρκελώνη.
Συγκεκριμένα, στη μελέτη συμμετείχαν 43 νοικοκυριά στην Πορτογαλία με 78 ανθρώπους, 38 σκύλους και 5 γάτες, καθώς και 22 νοικοκυριά στο Ηνωμένο Βασίλειο με 56 ανθρώπους και 22 σκύλους. Για να προσδιορίσουν εάν αυτά τα ανθεκτικά βακτήρια μπορούν να μεταφερθούν από τα κατοικίδια στους ιδιοκτήτες τους, η Menezes και οι συνεργάτες της συνέλεξαν και εξέτασαν δείγματα κοπράνων και ούρων και επιχρίσματα δέρματος από σκύλους, γάτες και τους ιδιοκτήτες τους.
Και οι 134 άνθρωποι στη μελέτη ήταν υγιείς, ενώ τα κατοικίδια ζώα τους είχαν όλα κάποιου είδους λοίμωξη του δέρματος ή του ουροποιητικού συστήματος. Αν και δεν ήταν δυνατό να αποδειχθεί η άμεση μετάδοση από το κατοικίδιο στον ιδιοκτήτη, κάποιοι από τους ανθρώπους που ελέγχθηκαν είχαν τα ίδια ανθεκτικά βακτήρια με τα μολυσμένα κατοικίδια ζώα τους.
Συγκεκριμένα, οι ερευνητές εντόπισαν πέντε νοικοκυριά στα οποία τόσο οι ιδιοκτήτες όσο και τα κατοικίδια -ένα με γάτα και τέσσερα με σκύλους- έφεραν βακτήρια που είχαν αναπτύξει αντίσταση στις κεφαλοσπορίνες, μία τάξη αντιβιοτικών ευρέος φάσματος. Η γενετική ανάλυση έδειξε ότι τα στελέχη ήταν ακριβώς τα ίδια, υποδεικνύοντας ότι τα βακτήρια είχαν περάσει από το κατοικίδιο στον ιδιοκτήτη. Οι ερευνητές εντόπισαν επίσης σκύλους με βακτήρια ανθεκτικά στα αντιβιοτικά καρβαπενέμες, τα οποία αποτελούν μέρος της τελευταίας γραμμής άμυνας στην ανθρώπινη ιατρική όταν όλα τα άλλα αντιβιοτικά έχουν αποτύχει.
«Τα ευρήματά μας υπογραμμίζουν τη σημασία της συμπερίληψης νοικοκυριών που έχουν κατοικίδια σε εθνικά προγράμματα που παρακολουθούν τα επίπεδα αντίστασης στα αντιβιοτικά», είπε η Juliana Menezes και συνέχισε: «Η κατανόηση περισσότερων πραγμάτων για την αντίσταση των βακτηρίων στα κατοικίδια ζώα θα βοηθούσε στην ανάπτυξη ενημερωμένων και στοχευμένων παρεμβάσεων για την προστασία της υγείας τόσο των ζώων όσο και των ανθρώπων».
Εξαιτίας αυτού, η Menezes συνιστά στους κηδεμόνες ζώων να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τις λοιμώξεις και τις ασθένειες του κατοικίδιού τους, όπως κάνουν και με τους ανθρώπους. «Όταν το κατοικίδιο ζώο σας δεν είναι καλά, σκεφτείτε να το απομονώνετε κατά το δυνατόν σε ένα δωμάτιο για να αποτρέψετε την εξάπλωση βακτηρίων σε όλο το σπίτι και φροντίστε να καθαρίζετε σχολαστικά», είπε.
Ακόμα κι αν το κατοικίδιο ζώο σας δεν φαίνεται εμφανώς άρρωστο, τα βακτήρια μπορούν να μεταδοθούν από τα κατοικίδια στον άνθρωπο, ιδιαίτερα με τις στενές επαφές, τα φιλιά και τα κόπρανα. Επομένως, οι ερευνητές συνιστούν στους ιδιοκτήτες να πλένουν καλά τα χέρια τους και να εφαρμόζουν τους κανόνες υγιεινής στο πλαίσιο της φροντίδας των ζώων.
Καθώς τα ευρήματα παρουσιάστηκαν σε ιατρική συνάντηση, θα πρέπει να θεωρούνται προκαταρκτικά μέχρι να δημοσιευτούν σε επιστημονικό περιοδικό, ύστερα και από σχετική αξιολόγηση από ομότιμους.
