Η άσκηση δεν μπορεί να θεραπεύσει το Αλτσχάιμερ, πρόσφατες έρευνες όμως αποδεικνύουν πως μπορεί να καθυστερήσει την ανάπτυξή του και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των πασχόντων. Και παρότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένες μέθοδοι πρόληψης κατά του Αλτσχάιμερ, η άσκηση έχει διαπιστωθεί πως μπορεί επίσης να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισής του.
Όπως αναφέρεται στο Healthline, η αερόβια άσκηση βοηθά στην υγιή κυκλοφορία του αίματος στον εγκέφαλο και μειώνει τη συσσώρευση συγκεκριμένων πρωτεϊνών που έχουν συσχετιστεί με τη νόσο. Μειώνοντας τη συγκέντρωση αυτών των πρωτεϊνών, η τακτική άσκηση μπορεί να βοηθήσει στην επιβράδυνση της νόσου και να ενισχύσει τη γνωστική λειτουργία και τη μνήμη. Άλλες μορφές άσκησης που βοηθούν σε αυτή τη διαδικασία είναι το έντονο περπάτημα ή ο χορός, καθώς μειώνουν τη συσσώρευση βήτα-αμυλοειδών και Ταυ πρωτεϊνών.
Η τακτική άσκηση στα άτομα με Αλτσχάιμερ έχει πολλά οφέλη. Πέρα από την ενίσχυση της γνωστικής λειτουργίας:
- βελτιώνεται η φυσική τους κατάσταση, γεγονός που οδηγεί σε μεγαλύτερη αυτονομία.
- βελτιώνουν την ικανότητα τους να εκτελούν καθήκοντα της καθημερινότητας, όπως το καθάρισμα, το μαγείρεμα και το ντύσιμο.
- Κοιμούνται καλύτερα.
- Αυξάνονται οι ευκαιρίες για κοινωνική αλληλεπίδραση.
- Μειώνεται ο κίνδυνος καρδιαγγειακών προβλημάτων, οστεοπόρωσης και διαβήτη.
- Βελτιώνεται η αυτοεκτίμηση τους, η αυτοπεποίθηση και η διάθεσή τους.
Ποια είναι η κατάλληλη μορφή άσκησης για άτομα με Αλτσχάιμερ;
Αυτό μπορεί να διαφέρει ανάλογα με το στάδιο της ασθένειας. Στα πρώιμα και μεσαία στάδια, η αερόβια άσκηση όπως το έντονο περπάτημα, το κολύμπι και η ελαφριά προπόνηση με βάρη, μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματική, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2020 στο Journal of Sport and Health Science. Αυτές οι ασκήσεις μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση της καρδιαγγειακής υγείας, της ευλυγισίας και της μυϊκής δύναμης χωρίς να προκαλούν υπερβολική καταπόνηση ή ενόχληση.
Όσον αφορά τους ασθενείς που βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο της νόσου, μελέτη του 2023 αναφέρει ότι ένας συνδυασμός προγραμμάτων άσκησης που περιλαμβάνουν αερόβια κίνηση, ασκήσεις ενδυνάμωσης, ισορροπία και συντονισμό μπορεί να είναι ωφέλιμος.
Οι επαγγελματίες υγείας προτείνουν την καθιστή θέση χωρίς υποστήριξη για λίγα λεπτά μέσα στην ημέρα, έτσι ώστε να ενισχύεται η στάση του σώματος, αλλά και το να ξαπλώνουν σε ύπτια θέση στο κρεβάτι για διατάσεις. Σε κάθε περίπτωση, κρίνεται αναγκαία η επαφή με έναν ειδικό υγείας πριν από την έναρξη οποιασδήποτε μορφής φυσικής δραστηριότητας έτσι ώστε να διασφαλιστεί η ασφάλεια του ασθενούς.
Άλλες σωματικές δραστηριότητες για άτομα με Αλτσχάιμερ
Πέρα όμως από την παραδοσιακή άσκηση, υπάρχουν και άλλοι τρόποι για να παραμείνουν σωματικά δραστήρια τα άτομα με Αλτσχάιμερ, όπως οι παρακάτω.
Περπάτημα: Οι συχνοί περίπατοι μπορεί να είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να παραμένουν οι ασθενείς δραστήριοι και να βελτιώνουν την καρδιαγγειακή τους υγεία. Ωστόσο, είναι σημαντικό να συνοδεύονται πάντα από κάποιον φίλο ή φροντιστή για ασφάλεια.
Χορός: Ο χορός είναι ένας υπέροχος τρόπος να κινείται το σώμα, διεγείρει την ψυχή και δημιουργεί ευχάριστες κοινωνικές στιγμές. Μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της ισορροπίας, του συντονισμού των κινήσεων και της συνολικής ευεξίας.
Κηπουρική: Η κηπουρική μπορεί να αποτελέσει μια ήπιας μορφής άσκηση μέσω του φυτέματος και του ποτίσματος. Προσφέρει επίσης διέγερση των αισθήσεων και σύνδεση με τη φύση.
Εξατομικευμένες ασκήσεις: Ανάλογα με τους περιορισμούς και τις ικανότητες κάθε ασθενούς, μπορεί να χρειαστεί να προσαρμοστούν κάποιες ασκήσεις. Οι ελαφρές διατάσεις, οι ασκήσεις σε καρέκλα ή οι προσαρμοσμένες ασκήσεις γιόγκα μπορούν να διατηρήσουν την κινητικότητα και την ευελιξία, ενώ μειώνουν τον κίνδυνο τραυματισμού.
Ομαδικές ασκήσεις: Η συμμετοχή σε ομάδες άσκησης για άτομα με Αλτσχάιμερ μπορεί να προσφέρει ένα υποστηρικτικό και χωρίς αποκλεισμούς περιβάλλον για τη διατήρηση της φυσικής δραστηριότητας.
Συμβουλές για να εντάξουν οι ασθενείς την άσκηση στην καθημερινότητά τους
Ακολουθούν κάποιες χρήσιμες συμβουλές για την υποστήριξη των ατόμων με Αλτσχάιμερ στο να εδραιώσουν την άσκηση στην καθημερινότητά τους:
Επιλέξτε οικείες και διασκεδαστικές δραστηριότητες για το άτομο που πάσχει. Η εξοικείωση προσφέρει μεγαλύτερο κίνητρο για δέσμευση.
Διατηρήστε μια ρουτίνα. Η συνέπεια στο χρονοδιάγραμμα και τη διάρκεια της άσκησης μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία δομής και προβλεψιμότητας, μειώνοντας την ταραχή και την αντίσταση.
Τροποποιήστε τις δραστηριότητες με βάση τις ικανότητες. Προσαρμόστε την ένταση και την πολυπλοκότητα των δραστηριοτήτων έτσι ώστε να ανταποκρίνονται στις ικανότητες των ατόμων για κάθε χρονική στιγμή. Ξεκινήστε με απλές κινήσεις και αυξήστε σταδιακά τις απαιτήσεις ανάλογα με τις αντοχές του ατόμου.
Ενσωματώστε γνωστικά ερεθίσματα. Παράλληλα με τη σωματική κίνηση προσθέστε δραστηριότητες που εξασκούν τις γνωστικές δεξιότητες, όπως παζλ, απλά παιχνίδια ή συνδυασμούς γνωστικών και κινητικών εργασιών.
Χρησιμοποιήστε τη μουσική ως κίνητρο. Η επίδραση της μουσικής στη διάθεση και την δέσμευση είναι ισχυρή. Παίξτε τις αγαπημένες τους μελωδίες για να ενισχύσετε το κίνητρο και την απόλαυση κατά τη διάρκεια σωματικών δραστηριοτήτων.
Σκεφτείτε το ενδεχόμενο της χρήσης ενός βραχιολιού – ταυτότητας. Αν οι αγαπημένοι σας είναι σε θέση να κυκλοφορούν αυτόνομα, ένα βραχιόλι με το όνομα τους και τα στοιχεία επικοινωνίας είναι εξαιρετικά σημαντικό σε περίπτωση που χρειαστούν βοήθεια ή αποπροσανατολιστούν.
Μπορεί η άσκηση να αποτρέψει το Αλτσχάιμερ;
Αν και δεν υπάρχει σαφής τρόπος πρόληψης της νόσου του Αλτσχάιμερ, ένας σωματικά δραστήριος τρόπος ζωής μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου ή στην καθυστέρηση της εμφάνισής του.
Οι έρευνες συνδέουν επίσης την τακτική άσκηση με τη βελτίωση της καρδιαγγειακής υγείας. Επομένως, η ενσωμάτωση ενός συνδυασμού αερόβιας άσκησης, ενδυνάμωσης και δραστηριοτήτων διέγερσης του εγκεφάλου στην καθημερινή ρουτίνα, μπορεί να συμβάλει σε έναν πιο υγιή εγκέφαλο και σε μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης Αλτσχάιμερ.
Πόσο πρέπει να αθλούνται οι πάσχοντες από Αλτσχάιμερ;
Οι συγγραφείς μίας έρευνας του 2020 προτείνουν μέτριας έντασης άσκηση τουλάχιστον 45 λεπτών την ημέρα, για όσο το δυνατόν περισσότερες μέρες της εβδομάδας, ανάλογα φυσικά και με την συνολική υγεία και τις ικανότητες του κάθε ατόμου.
Ποιες ασκήσεις είναι καλό να αποφεύγονται;
Τα άτομα με Αλτσχάιμερ θα πρέπει να αποφεύγουν περίπλοκες κινήσεις ή έντονες ασκήσεις που απαιτούν γρήγορες αποφάσεις και πολύπλοκο συντονισμό, καθώς και ασκήσεις που ενέχουν τον κίνδυνο τραυματισμού.
Ποια είναι η καλύτερη δίαιτα για άτομα με Αλτσχάιμερ;
Οι έρευνες δείχνουν ότι η δίαιτα MIND, η οποία είναι πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής αλέσεως, άπαχες πρωτεΐνες και καλά λιπαρά, μπορεί να είναι η καλύτερη για άτομα με Αλτσχάιμερ, καθώς συμβάλλει στην υγεία του εγκεφάλου και τη γενική ευεξία. Ωστόσο, χρειάζονται περισσότερες μελέτες.
Συμπερασματικά
- Ενώ η άσκηση δεν μπορεί να θεραπεύσει το Αλτσχάιμερ, η τακτική σωματική δραστηριότητα μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξή του και να βελτιώσει τη γνωστική λειτουργία.
- Η άσκηση μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής του ασθενούς, ενσωματώνοντας τις σωστές ασκήσεις, συμμετέχοντας σε εναλλακτικές δραστηριότητες και ακολουθώντας έναν υγιεινό τρόπο ζωής.
- Το πρόγραμμα άσκησης πρέπει να είναι εξατομικευμένο και βάσει των ικανοτήτων του πάσχοντος. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να συμβουλευθείτε έναν επαγγελματία υγείας.
