Νέες δίαιτες και διατροφικές συμβουλές κατακλύζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, με τους δημιουργούς περιεχομένου να αναζητούν προβολές και ακολούθους που μεταφράζονται σε κέρδη.

Μία νέα έρευνα που διεξήχθη από το MyFitnessPal και το Πανεπιστήμιο του Δουβλίνου καταδεικνύει πως η συντριπτική πλειονότητα από αυτές τις τάσεις δεν ευθυγραμμίζονται με τις ορθές πρακτικές για την υγεία και τη διατροφή.

Στο πλαίσιο της έρευνας, ρωτήθηκαν 2.000 χρήστες του TikTok, της γενιάς των Millennials και της γενιάς Z. Επίσης, με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης, εξετάστηκαν περισσότερα από 67.000 βίντεο σχετικού περιεχομένου.

Όπως διαπιστώθηκε, μόλις το 2,1% του περιεχομένου είναι ακριβές. Το υπόλοιπο 97,9% ταξινομήθηκε ως ανακριβές, εν μέρει ακριβές ή αβέβαιο, λόγω έλλειψης επιστημονικών στοιχείων που να υποστηρίζουν τα όσα αναφέρονταν.

Το ακόμη πιο ανησυχητικό είναι πως από τους 2.000 συμμετέχοντες, το 57% απάντησε ότι έχει επηρεαστεί από τις viral τάσεις διατροφής και υγείας που κυκλοφορούν στο TikTok. Από αυτούς, το 67% παραδέχτηκε ότι έχει δοκιμάσει τουλάχιστον ένα από τα προγράμματα που είδε στην πλατφόρμα. Επιπλέον, το 30% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι δοκίμασε κάποια από τις τάσεις του TikTok παρά τους πιθανούς κινδύνους για την υγεία, ενώ το 31% ανέφερε ότι βίωσε παρενέργειες μετά τη δοκιμή κάποιας δημοφιλούς δίαιτας.

«Υπάρχει τεράστιος όγκος παραπληροφόρησης για την υγεία και τη διατροφή στο TikTok», σχολίασε η Joan Salge Blake, καθηγήτρια διατροφής στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης και συγγραφέας του «Nutrition & You».

«Κάθε άτομο έχει διαφορετικές ανάγκες και όταν οι άνθρωποι απλώς υιοθετούν μια διατροφική μόδα, τότε ελλοχεύει ο κίνδυνος έλλειψης θρεπτικών συστατικών. Και όταν δεν λαμβάνουμε αυτά που χρειαζόμαστε, προκαλούνται επιπτώσεις στο σώμα, τη διάθεση και τη γνωστική λειτουργία», σημείωσε η Amy Goldsmith, ιδρύτρια του Kindred Nutrition.

«Το ότι τόσο πολλοί άνθρωποι υιοθετούν αβάσιμες διατροφικές τάσεις και βλάπτονται από αυτές είναι ανησυχητικό», υπογράμμισε από την πλευρά της η Emily Van Eck, εγκεκριμένη διατροφολόγος στο Όστιν του Τέξας.

«Τα ευρήματα έρχονται να ενισχύσουν και άλλες προηγούμενες μελέτες που έχουν εντοπίσει ότι άτομα χωρίς εξειδίκευση παραπληροφορούν για τη διατροφή και την υγεία», πρόσθεσε η Joan Salge Blake.

Υπάρχουν ωστόσο και αυτοί που εκφράζουν επιφυλάξεις σχετικά με την αμεροληψία αυτών των ερευνών. Για παράδειγμα, η διατροφολόγος Maddie Pasquariello, που μίλησε επίσης στο HealthLine, διατύπωσε τις ενστάσεις της σχετικά με το κατά πόσο η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να καθορίζει εάν ένα περιεχόμενο συμβαδίζει με τις ορθές οδηγίες για τη δημόσια υγεία και τη διατροφή και επιπλέον άφησε αιχμές για το MyFitnessPal, που συμμετείχε στην έρευνα. Η εν λόγω εφαρμογή προσφέρει πληροφορίες διατροφής, οπότε, όπως ανέφερε η Maddie Pasquariello, «θα μπορούσαμε εύλογα να συμπεράνουμε ότι λέγοντας στους ανθρώπους να μην ακούνε το TikTok, στοχεύει στο να στραφούν στο MyFitnessPal».

Η Joan Salge Blake, όμως, απορρίπτει αυτές τις ενστάσεις και υπογραμμίζει πως η παραπληροφόρηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εγκυμονεί πολλούς κινδύνους για την υγεία. Μεταξύ άλλων αναφέρει πως οι ακραίες δίαιτες που συχνά προωθούνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μπορούν να τροφοδοτήσουν διατροφικές διαταραχές, ιδιαίτερα μεταξύ των νέων.

Οι ειδικοί προτρέπουν τους χρήστες να εξετάζουν καλύτερα τους δημιουργούς περιεχομένου και να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί με όσους εστιάζουν στην εμφάνιση, δημιουργούν ακραίες προσδοκίες με γρήγορα αποτελέσματα και παρέχουν ίδιες συμβουλές σε όλους. Επισημαίνουν δε και κάποια βασικά στοιχεία που θα πρέπει να αναζητούν οι χρήστες πριν ακολουθήσουν τις συμβουλές από «ειδικούς» των social media:

  • Διαπιστευτήρια. Αναζητήστε πτυχία και πιστοποιήσεις από αναγνωρισμένους οργανισμούς και μην ακούτε ανθρώπους που μιλούν για πράγματα που δεν εμπίπτουν στο πεδίο των διαπιστευτηρίων τους.
  • Συμβουλές με αποδείξεις. Η εμπειρία είναι σημαντική, αλλά όταν κάποιος δίνει συμβουλές, θα πρέπει να έχουν επιστημονική βάση.
  • Διαφάνεια. Οι αξιόπιστοι επαγγελματίες παρουσιάζουν δημόσια τα προσόντα τους, αλλά και τους περιορισμούς που προκύπτουν από την εμπειρία τους.
  • Ποιότητα περιεχομένου. Οι επαγγελματίες επικεντρώνονται σε ασφαλείς, αποτελεσματικές μεθόδους και συχνά παρέχουν λεπτομερείς πληροφορίες για τις προτάσεις τους, όχι απλώς ένα οπτικά ελκυστικό περιεχόμενο.
  • Κάντε λίγη έρευνα και επίσης εξετάστε εάν αυτό που ακούτε, σας ταιριάζει. Επαληθεύστε αυτά που προτείνονται, συμπεριλαμβανομένων μελετών που μπορεί να επικαλούνται οι διάφοροι influencers. Αναλογιστείτε ακόμη εάν οι συμβουλές συμβαδίζουν με τις δικές σας ανάγκες και πόσο χρόνο και χρήμα θα σας κοστίσουν.