Κατά καιρούς έχουμε ακούσει και έχουμε δει πολλές περιπτώσεις ανθρώπων που έχουν ξεπεράσει το εκατοστό έτος της ηλικίας τους και το γεγονός αυτό μας προκαλεί μια κατάπληξη και ένα θαυμασμό παράλληλα. Οι περισσότεροι υπεραιωνόβιοι, όπως συνήθως τους αποκαλούν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, αναφέρουν τη σωστή διατροφή ως το βασικότερο ίσως παράγοντα για τη μακροζωία τους. Ποια είναι όμως αυτή η σωστή διατροφή που μπορεί να μας εξασφαλίσει επιπλέον χρόνια ζωής;
Κατά καιρούς έχουν μελετηθεί και έχουν προταθεί διάφορα μοντέλα υγιεινής διατροφής, τα οποία έχουν συσχετιστεί με τη μακροζωία, όπως η κινέζικη και η ιαπωνική διατροφή. Ωστόσο, το μεγαλύτερο ερευνητικό ενδιαφέρον έχει προκαλέσει ένα πιο οικείο σε μας διατροφικό μοντέλο, η γνωστή μεσογειακή διατροφή. Υπάρχει ένας πραγματικά πολύ μεγάλος όγκος ερευνητικών μελετών που έχουν συσχετίσει τη μεσογειακή διατροφή με διάφορες ασθένειες και με τη μακροβιότητα, και τα αποτελέσματα είναι παραπάνω από ενθαρρυντικά για τους λαούς της μεσογείου.
Η πρώτη φορά που μελετάται η μεσογειακή διατροφή χρονολογείται στη δεκαετία του ’60, όταν παρατηρήθηκε ότι η συχνότητα καρδιαγγειακών παθήσεων σε πληθυσμούς των μεσογειακών χωρών, όπως της Κρήτης, ήταν ιδιαίτερα μικρή. Σήμερα είναι γνωστό σε όλη την επιστημονική κοινότητα ότι οι πληθυσμοί που ακολουθούν τη μεσογειακή διατροφή εμφανίζουν λιγότερα εμφράγματα του μυοκαρδίου, διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο να νοσήσουν από καρκίνο και έχουν αυξημένη διάρκεια ζωής.
Οι ευεργετικές επιπτώσεις της μεσογειακής διατροφής στηρίζονται στην άφθονη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, στην καθημερινή κατανάλωση δημητριακών ολικής άλεσης και ελαιολάδου, κατά προτίμηση ωμού, στην τακτική πρόσληψη ψαριών και οσπρίων και στην αποφυγή ζωικών λιπών και κρεάτων, ώστε να μην επιβαρύνεται ο οργανισμός από κορεσμένα λίπη. Έτσι, η μεσογειακή διατροφή συνδυάζει τα ευεργετικά αποτελέσματα των φυτικών ινών των φρούτων, των λαχανικών και των δημητριακών ολικής αλέσεως, με αυτά των ω-3 λιπαρών οξέων των ψαριών και των μονοακόρεστων λιπαρών οξέων του ελαιολάδου, καθώς και με την πληθώρα αντιοξειδωτικών ουσιών που περιέχονται στο ελαιόλαδο, τα φρούτα και τα λαχανικά, δηλαδή συνδυάζει εκείνα τα συστατικά που έχουν συσχετιστεί με μικρότερη εμφάνιση καρδιαγγειακών νοσημάτων και καρκίνου.
Ένα λιγότερο γνωστό πλεονέκτημα της μεσογειακής διατροφής είναι η συνεισφορά αυτού του τρόπου διατροφής στην αντιμετώπιση του άγχους. Έχει βρεθεί ότι οι τροφές που είναι πλούσιες σε υδατάνθρακες και κυρίως σύνθετους υδατάνθρακες, όπως ψωμί και δημητριακά ολικής αλέσεως, ρύζι, όσπρια, καθώς και λαχανικά και φρούτα προκαλούν την έκκριση μιας ορμόνης που ονομάζεται σεροτονίνη και η οποία συνδέεται με μια αίσθηση χαλάρωσης και ηρεμίας. Έτσι, μια διατροφή πλούσια σε τέτοιες τροφές, όπως η μεσογειακή διατροφή, συνεισφέρει στην καταπολέμηση του στρες, το οποίο είναι γνωστό ότι σχετίζεται αρνητικά με τη μακροβιότητα.
Σ’ αυτό το οικείο πρότυπο διατροφής που ονομάζεται μεσογειακή διατροφή, θα μπορούσαμε να ενσωματώσουμε συνήθειες άλλων λαών, που σύμφωνα με τους επιστήμονες συμβάλλουν και έχουν συσχετιστεί με τη μακροζωία. Έτσι, μπορούμε να δανειστούμε από την κινέζικη διατροφή το πράσινο τσάι.
Έχουν γίνει πάρα πολλές μελέτες που εξετάζουν την επίδράση του πράσινου τσαγιού στην υγεία και έχει βρεθεί ότι μειώνει τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα, σχετίζεται με χαμηλότερο κίνδυνο εμφράγματος του μυοκαρδίου και επιπλέον προστατεύει από διάφορες μορφές καρκίνου. Αντίστοιχες θετικές επιπτώσεις έχει και η κατανάλωση κόκκινου κρασιού, όταν αυτή γίνεται με μέτρο. Οι ευεργετικές δράσεις αυτών των προϊόντων οφείλονται στη μεγάλη περιεκτικότητά τους σε αντιοξειδωτικές ουσίες (φλαβονοειδή, πολυφαινόλες κ.α), οι οποίες καταπολεμώντας τις επιβλαβείς ελεύθερες ρίζες προστατεύουν τον οργανισμό από τις χρόνιες εκφυλιστικές ασθένειες της εποχής μας, αλλά και από τη διαδικασία της γήρανσης.
Παράλληλα με την εφαρμογή μιας σωστής διατροφής, πολύ σημαντικό ρόλο παίζει η διατήρηση ενός υγιούς και σταθερού σωματικού βάρους. Έχουν διεξαχθεί αρκετές μελέτες που συσχετίζουν την παχυσαρκία με διάφορες ασθένειες αλλά και με τη γενική θνησιμότητα. Μία πολύ ενδιαφέρουσα και πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2003 στο επιστημονικό περιοδικό του Αμερικάνικου Ιατρικού Συλλόγου αναφέρει ότι η παχυσαρκία μειώνει σημαντικά το προσδόκιμο επιβίωσης, ιδιαίτερα σε νεαρά ενήλικα άτομα, σε ποσοστό που φτάνει το 22%. Ωστόσο, έχει βρεθεί ότι και οι συχνές αυξομειώσεις του σωματικού βάρους επιδρούν αρνητικά στη διάρκεια της ζωής. Σε μια άλλη μελέτη που δημοσιεύτηκε το Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους στο ίδιο επιστημονικό περιοδικό οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η απώλεια και επαναπρόσληψη βάρους (γνωστό και ως φαινόμενο Yo-Yo) αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών ασθενειών σε σχέση με τη διατήρηση σταθερού σωματικού βάρους.
Η παραπάνω έρευνα θέτει ένα μεγάλο ερώτημα σχετικά με το σωστό τρόπο αδυνατίσματος και τις δίαιτες που υπόσχονται γρήγορη απώλεια σωματικού βάρους. Σήμερα όλο και περισσότεροι επιστήμονες διαιτολόγοι ενημερώνουν για τους κινδύνους που εγκυμονούν οι δίαιτες που υπόσχονται γρήγορο αδυνάτισμα. Είναι αρκετά γνωστό πλέον ότι οι χημικές, μονοφαγικές, υπερπρωτεϊνικές και άλλες ανορθόδοξες «δίαιτες» σχετίζονται εκτός των άλλων με ταχεία μείωση αλλά και με ακόμα πιο γρήγορη επαναπρόσληψη σωματικού βάρους. Σύμφωνα, λοιπόν, με τα νέα ερευνητικά δεδομένα οι δίαιτες «αστραπή», όπως συνηθίζεται να τις αποκαλούμε, εκτός των άλλων κινδύνων, αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων και σχετίζονται με χαμηλότερο προσδόκιμο επιβίωσης. Η αλήθεια είναι ότι στις μέρες μας η μακροβιότητα αποτελεί ένα πολύ πιο σύνθετο φαινόμενο και η διατροφή μας καταλαμβάνει ένα μόνο τμήμα αυτού του σύνθετου παζλ. Οι σύγχρονες συνθήκες ζωής, το άγχος, το κάπνισμα, η ατμοσφαιρική ρύπανση και κυρίως η καθιστική ζωή αποτελούν εξίσου σημαντικούς παράγοντες που μειώνουν το προσδόκιμο επιβίωσης. Ωστόσο, ακολουθώντας μια υγιεινή μεσογειακού τύπου διατροφή παράλληλα με ένα τακτικό πρόγραμμα άσκησης μπορούμε να μειώσουμε σημαντικά τον κίνδυνο εμφάνισης διαφόρων σύγχρονων εκφυλιστικών παθήσεων, όπως καρδιαγγειακών παθήσεων και καρκίνου, και κατ’ επέκταση να κερδίσουμε χρόνια και κυρίως «υγιή» χρόνια.
Πηγή: nutrimed.gr
