Η μετάλλαξη Delta αυξάνει συνεχώς τα κρούσματά της και έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία τους ειδικούς. Τι γίνεται όμως με τα εμβόλια; Προσφέρουν προστασία απέναντι σε αυτή την παραλλαγή του κορονοϊού; Οι εμβολιασμένοι μπορούν να τη μεταδώσουν; Οι ειδικοί δίνουν απαντήσεις.

Τα εμβόλια παραμένουν ιδιαίτερα αποτελεσματικά έναντι όλων των παραλλαγών του κορονοϊού, όσον αφορά την αποτροπή της εισαγωγής στο νοσοκομείο, της βαριάς νόσου και του θανάτου. Οι ανεμβολίαστοι αποτελούν τη συντριπτική πλειονότητα των ασθενών στις ΜΕΘ των νοσοκομείων. Αυξάνονται, όμως, πια οι ενδείξεις πως η πολύ πιο μεταδοτική παραλλαγή Delta του κορονοϊού έχει αυξημένες πιθανότητες, σε σχέση με τις προηγούμενες παραλλαγές, να μολύνει έναν άνθρωπο (συνήθως χωρίς ιδιαίτερα συμπτώματα) και να μεταδοθεί ακόμη και από πλήρως εμβολιασμένους. Παραμένει, όμως, ακόμη ασαφές σε ποιo βαθμό αυτό συμβαίνει.

Η επικρατούσα μέχρι πρόσφατα εικόνα ήταν ότι τα εμβόλια όχι μόνο προστατεύουν όσους εμβολιάζονται κατά της Covid-19 αλλά και ότι μειώνουν τη μετάδοση του ιού. Όμως, οι περισσότερες σχετικές μελέτες είχαν γίνει πριν η μετάλλαξη Delta εξαπλωθεί παγκοσμίως. Τώρα, σύμφωνα με το «Nature» και τους «Times της Νέας Υόρκης», έρχονται ενδείξεις από διάφορες χώρες που φαίνεται να επιβεβαιώνουν τους φόβους ορισμένων επιστημόνων: Η Delta είναι πιθανότερο να μολύνει τους εμβολιασμένους και στη συνέχεια να εξαπλωθεί μέσω και αυτών.

Στοιχεία από τεστ Covid-19 στις ΗΠΑ, τη Βρετανία και τη Σιγκαπούρη δείχνουν όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι οι εμβολιασμένοι που μολύνονται από τη Delta μπορούν να έχουν τόσο ιικό φορτίο στη μύτη τους όσο και οι ανεμβολίαστοι. Αυτό σημαίνει πιθανότατα ότι, παρά την προστασία των εμβολίων, οι εμβολιασμένοι μπορεί να περάσουν τον ιό σε άλλους.

Οι περιπτώσεις μόλυνσης των εμβολιασμένων λέγονται «breakthrough», επειδή ο κορονοϊός έχει διασπάσει την ανοσιακή προστασία του εμβολίου. Σύμφωνα με τον ιολόγο Ντέηβιντ Ο’ Κόνορ του Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν-Μάντισον, «οι άνθρωποι που έχουν ιό Delta και συμβαίνει να έχουν μόλυνση breakthrough, μπορούν να διαθέτουν πραγματικά υψηλά επίπεδα του ιού, συνεπώς μπορεί άθελά τους να τον εξαπλώσουν σε άλλους».

Στο μέτρο που αυτό, όντως, συμβαίνει, καθίσταται αναγκαία η χρήση μάσκας ακόμη και από εμβολιασμένους, ιδίως σε κλειστούς χώρους, καθώς, σύμφωνα με τον Ο’ Κόνορ, «οι εμβολιασμένοι πρέπει να συνεχίσουν να παίρνουν προφυλάξεις» για να μειωθεί η μετάδοση του ιού.

Μία νέα μελέτη, με επικεφαλής τον ίδιο, η οποία προδημοσιεύθηκε στο medRxiv, συνέκρινε το ιικό φορτίο σε τεστ που έκαναν φέτος τον Ιούλιο 719 άνθρωποι (εμβολιασμένοι και μη). Έγινε, επίσης, γενετική ανάλυση στα 122 από τα δείγματα και το 90% βρέθηκαν με την παραλλαγή Delta. Από τους 311 εμβολιασμένους που βρέθηκαν θετικοί στον κορονοϊό, οι περισσότεροι είχαν δείκτη Ct κάτω του 25 (πρόκειται για έμμεσο δείκτη του ιικού φορτίου: Όσο χαμηλότερο είναι το Ct του τεστ, τόσο πιο έντονη είναι η παρουσία του γενετικού υλικού του κορονοϊού στο δείγμα από τη μύτη ή τον φάρυγγα). Αυτό το επίπεδο παραπέμπει σε επαρκή παρουσία του ιού για να είναι μεταδοτικός.

Προς επιβεβαίωση, οι ερευνητές έκαναν εργαστηριακή καλλιέργεια σε 55 τυχαία δείγματα -τόσο εμβολιασμένων όσο και ανεμβολίαστων- που είχαν δείκτη κάτω του 25 και βρήκαν μολυσματικό ιό σχεδόν σε όλα τα δείγματα. Οι περισσότεροι ανεμβολίαστοι είχαν, επίσης, δείκτη κάτω του 25.

«Το συμπέρασμα είναι ότι αυτό μπορεί πράγματι να συμβεί: Οι εμβολιασμένοι μπορεί να εξαπλώσουν τον ιό. Δεν ξέρουμε, όμως, ακόμη ποιος είναι ο σχετικός ρόλος τους στη μετάδοση του ιού στην κοινότητα», δήλωσε ο ιολόγος Τόμας Φρίντριχ του Πανεπιστημίου Ουισκόνσιν-Μάντισον.

Παρόμοια είναι τα ευρήματα από άλλη αμερικανική μελέτη τον Αύγουστο, από τη Μασαχουσέτη, που βρήκε ότι τόσο οι εμβολιασμένοι όσο και οι ανεμβολίαστοι, που είχαν διαγνωσθεί θετικοί στον κορονοϊό, είχαν γενικά χαμηλούς δείκτες Ct, άρα μάλλον υψηλό ιικό φορτίο. Από τα 133 δείγματα που αναλύθηκαν γενετικά, πάλι το 90% αφορούσαν τη Delta. Ήταν αυτή η μελέτη, κυρίως, που ώθησε το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων (CDC) των ΗΠΑ να συστήσει ξανά τη χρήση μάσκας σε εσωτερικούς χώρους.

Επίσης, ερευνητές του Νοσοκομείου Μεθοδιστών στο Χιούστον του Τέξας ανέλυσαν σχεδόν όλα τα περιστατικά Covid-19 στο νοσοκομείο τους και βρήκαν ότι από φέτος τον Μάρτιο και μετά περίπου, το 17% των κρουσμάτων λόγω Delta είναι εμβολιασμένοι, ένα σχεδόν τριπλάσιο ποσοστό περιπτώσεων breakthrough σε σχέση με όλες μαζί τις άλλες παραλλαγές του κορονοϊού. Επίσης η έρευνα, με επικεφαλής τον μοριακό παθολόγο Τζέιμς Μάσερ, βρήκε ότι τα επίπεδα Ct (άρα και ιικού φορτίου) ήταν παρόμοια σε εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους.

Όμως, σύμφωνα με ερευνητές από τη Σιγκαπούρη, οι εμβολιασμένοι που μολύνονται από τη Delta μπορεί να παραμένουν μεταδοτικοί για μικρότερο χρονικό διάστημα. Η μελέτη από το Εθνικό Κέντρο Λοιμωδών Νόσων της χώρας συνέκρινε τα ιικά φορτία σε ημερήσια βάση μεταξύ ανεμβολίαστων και εμβολιασμένων που είχαν διαγνωστεί θετικοί στον κορονοϊό. Ενώ τα ιικά φορτία της Delta ήταν παρόμοια στις δύο ομάδες κατά την πρώτη εβδομάδα της λοίμωξης, μειώνονταν γρήγορα μετά την έβδομη μέρα στους εμβολιασμένους.

«Με δεδομένα τα υψηλά επίπεδα του ιού κατά την πρώτη εβδομάδα της ασθένειας λόγω της Delta, μέτρα όπως οι μάσκες και η υγιεινή των χεριών, που μπορούν να μειώσουν τη μετάδοση, είναι σημαντικά, άσχετα αν έχει κανείς εμβολιαστεί ή όχι», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής δρ Μπάρναμπι Γιανγκ.

Εξάλλου, η συνεχιζόμενη μεγάλη μελέτη στη Βρετανία REACT-1, με επικεφαλής επιστήμονες του Κολλεγίου Imperial του Λονδίνου, η οποία κάθε λίγες εβδομάδες κάνει τεστ σε περισσότερα από 100.000 άτομα, μετά από ανάλυση τυχαίων δειγμάτων για το ιικό φορτίο τους, βρήκε ότι κατά το τρίμηνο Μαΐου-Ιουλίου, που η Delta συνεχώς αύξανε την παρουσία της, όσοι είχαν εμβολιαστεί και είχαν διαγνωστεί θετικοί για κορονοϊό είχαν κατά μέσο όρο χαμηλότερο ιικό φορτίο σε σχέση με τους ανεμβολίαστους.