Η πιθανότητα να αναπτύξει μία γυναίκα καρκίνο των ωοθηκών μέχρι την ηλικία των 85 ετών είναι 1,6% (ενώ η πιθανότητα να αναπτύξει καρκίνο του μαστού είναι σχεδόν δεκαπλάσια 11,1%). Μπορεί το ποσοστό να μοιάζει μικρότερο, και είναι, όμως δεν σημαίνει πως ο κίνδυνος δεν καιροφυλαχτεί.
Ο καρκίνος ωοθηκών αποτελεί την πιο επιθετική κακοήθεια του γυναικείου γεννητικού συστήματος, αφού σε ποσοστό 75-80% διαγιγνώσκεται σε προχωρημένο στάδιο. Θέλοντας να μάθουμε περισσότερα, μιλήσαμε με τον Δρ. Βασίλη Σιούλα, Χειρουργό Γυναικολόγο με εξειδίκευση στη Γυναικολογική Ογκολογία στο διεθνούς φήμης Memorial Sloan Kettering Cancer Center της Νέας Υόρκης, και μας απαντά σε 4 σύντομες ερωτήσεις που σίγουρα όλες οι γυναίκες θα ήθελαν να κάνουν.
Καρκίνος ωοθηκών: Ποιος είναι ο κυριότερος παράγοντας κινδύνου;
To θετικό οικογενειακό ιστορικό, δηλαδή η ύπαρξη συγγενών που έχουν νοσήσει από καρκίνο ωοθηκών, μαστού ή ακόμα και άλλες κακοήθειες, αποτελεί τον ισχυρότερο προδιαθεσικό παράγοντα για την εμφάνιση της νόσου. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν το 10-15% των γυναικών με καρκίνο ωοθηκών. Αν και η διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους μέσω της άσκησης και της σωστής διατροφής προστατεύει από πολλές κακοήθεις νεοπλασίες και άλλα σοβαρά νοσήματα, η ευεργετική δράση του ως προς τον καρκίνο των ωοθηκών φαίνεται να είναι πιο περιορισμένη. Όπως σημειώνει ο Δρ. Σιούλας: «Ζούμε στην εποχή των γονιδιακών ελέγχων. Εκεί που το οικογενειακό ιστορικό φαίνεται ύποπτο, μπορούμε με συγκεκριμένες εξετάσεις να βρούμε ποιες γυναίκες φέρουν μεταλλάξεις που αυξάνουν την πιθανότητα καρκίνου των ωοθηκών. Και φυσικά, αν τις ανακαλύψουμε, να προλάβουμε την εμφάνιση της νόσου»!
Μπορεί το PAP test να προλάβει τον καρκίνο των ωοθηκών;
Σε αντίθεση με τον καρκίνο του τραχήλου, το PAP test ΔΕΝ έχει καμιά αξία στην πρόληψη του καρκίνου των ωοθηκών. Αντίθετα, το διακολπικό υπερηχογράφημα των έσω γεννητικών οργάνων και οι καρκινικοί δείκτες φαίνεται να έχουν θέση, κυρίως όμως στις γυναίκες με αντίστοιχη κληρονομική προδιάθεση. «Τα τελευταία χρόνια μάθαμε πως η μεγάλη πλειοψηφία των περιπτώσεων καρκίνου των ωοθηκών ξεκινά από τις σάλπιγγες. Η αρχική αλλοίωση λέγεται STIC (serous tubal intraepithelial carcinoma) και, με δεδομένο πως πρόκειται για κυτταρική διαταραχή, το υπερηχογράφημα δεν μπορεί να τη διαγνώσει. Όταν, μετά από χρόνια, το STIC εξελιχθεί σε καρκίνο των ωοθηκών, η επέκταση της νόσου σε άλλα σημεία του σώματος είναι ταχύτατη. Στην έγκαιρη διάγνωση του STIC είναι λοιπόν προσανατολισμένη η διεθνής επιστημονική κοινότητα και αισιοδοξώ πως σύντομα θα έχουμε ενθαρρυντικά νέα» δηλώνει ο Δρ. Σιούλας.
Σχετίζεται ο καρκίνος των ωοθηκών με συγκεκριμένα συμπτώματα;
Ο σημαντικότερος λόγος που εμποδίζει την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου των ωοθηκών είναι η απουσία χαρακτηριστικών συμπτωμάτων. Πολλές από τις κλινικές εκδηλώσεις του (π.χ. διάταση κοιλιάς από συλλογή υγρού, γρήγορο «φούσκωμα» μετά το φαγητό, μεταβολές στο σωματικό βάρος, αλλαγές στις κενώσεις του εντέρου όπως νεοεμφανιζόμενη δυσκοιλιότητα, άλγος ή αίσθημα πίεσης χαμηλά στην κοιλιά) συνήθως συνοδεύουν καλοήθεις παθήσεις (π.χ. σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, ενδομητρίωση κλπ), με αποτέλεσμα οι ασθενείς να μην δίνουν τη δέουσα προσοχή. Με βάση τον Δρ. Σιούλα «Μην αγνοείτε τα παραπάνω συμπτώματα αν επιμένουν για περισσότερες από 2 εβδομάδες – ζητήστε άμεσα ιατρική συμβουλή! Αν έχετε κληρονομική προδιάθεση για καρκίνο ωοθηκών, να θυμάστε πως ο κίνδυνος προσβολής, ακόμα και σε μικρότερες ηλικίες, είναι σημαντικός».
Θεραπεύεται ο προχωρημένος καρκίνος ωοθηκών;
Στις μέρες μας, το θεραπευτικό οπλοστάσιο για την αντιμετώπιση του προχωρημένου καρκίνου των ωοθηκών έχει μεγαλώσει θεαματικά. Νέες χειρουργικές τεχνικές που παρέχονται από ομάδες κατάλληλα εκπαιδευμένων Ιατρών έχουν μειώσει δραματικά τις περιπτώσεις που παλαιότερα θεωρούνταν ανεγχείρητες. Από την άλλη πλευρά, εξελιγμένα χημειοθεραπευτικά σχήματα και στοχευμένες θεραπείες (π.χ. αναστολείς PARP) βελτιώνουν σημαντικά την πρόγνωση, ακόμα και στα πιο δύσκολά περιστατικά. «Το πιο σημαντικό βήμα στην αντιμετώπιση του προχωρημένου καρκίνου των ωοθηκών είναι η διαμόρφωση του ιδανικότερου για κάθε ασθενή θεραπευτικού πλάνου. Όλες οι μελέτες σε επιστημονικά περιοδικά δείχνουν πως, όταν αυτό γίνεται από ομάδες Ιατρών με εξειδίκευση και εμπειρία στη Γυναικολογική Ογκολογία, τα αποτελέσματα για τις ασθενείς είναι πολύ καλύτερα!» υποστηρίζει ο Δρ. Σιούλας.
Ο Βασίλης Σιούλας, είναι Μαιευτήρας – Γυναικολόγος στην Αθήνα, με εξειδίκευση στη Γυναικολογική Ογκολογία στο διεθνούς φήμης Memorial Sloan Kettering Cancer Center της Νέας Υόρκης. Συνεργάζεται με τα νοσοκομεία ΜΗΤΕΡΑ και ΥΓΕΙΑ, ενώ διατηρεί το ιδιωτικό του ιατρείο στην Λεωφ. Βασιλίσσης Σοφίας 105
