Τη χημική ουσία υαλουρονάνη ανακάλυψαν σε ένα είδος άτριχων τυφλοπόντικων αμερικανοί επιστήμονες, η οποία επιτρέπει στα τρωκτικά να έχουν ανοσία στον καρκίνο. Η ανακάλυψη μπορεί μελλοντικά να οδηγήσει σε νέες αντικαρκινικές θεραπείες για τους ανθρώπους.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τους βιολόγους Αντρέι Σελουάνοφ και Βέρα Γκορμπούνοβα του πανεπιστημίου του Ρότσεστερ της Ν.Υόρκης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Nature», σύμφωνα με το BBC, το «Science» και το «New Scientist», διαπίστωσαν ότι η υαλουρονάνη υψηλού μοριακού βάρους (HMW-HA), που βρίσκεται στους δερματικούς ιστούς αυτών των ζώων σε μεγάλες ποσότητες, έχει αντικαρκινική δράση. Όταν η ουσία αφαιρείται από τα κύτταρα των τρωκτικών, αυτά παθαίνουν καρκίνο.
Οι άτριχοι ή γυμνοί τυφλοπόντικες (Heterocephalus glaber) είναι μικρά ζώα που ζουν κάτω από την επιφάνεια του εδάφους επί περίπου 30 χρόνια, ασυνήθιστα πολλά για τρωκτικό (αντίθετα, τα ποντίκια ζουν το πολύ τέσσερα χρόνια και παθαίνουν συχνά καρκίνο). Η υαλουρονάνη, ένα εξωκυτταρικό σακχαρώδες και κολλώδες συστατικό των ιστών τους, βοηθάει το δέρμα τους να είναι εύπλαστο και να αποκαθίστανται γρήγορα οι ζημιές σε αυτό, καθώς δεν έχουν τρίχωμα.
Οι επιστήμονες εντόπισαν και το γονίδιο (HAS2), που ευθύνεται για την παραγωγή της εν λόγω προστατευτικής ουσίας στον οργανισμό των τρωκτικών και το οποίο διαφέρει από το αντίστοιχο γονίδιο σε όλα τα άλλα ζώα. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι οι συγκεκριμένοι τυφλοπόντικες ανακυκλώνουν πολύ αργά την ουσία υαλουρονάνη, με αποτέλεσμα αυτή να συγκεντρώνεται σταδιακά στους ιστούς του σώματός τους.
Το επόμενο βήμα θα είναι να δοκιμαστεί η αντικαρκινική αποτελεσματικότητα της ουσίας σε ποντίκια. Αν αυτό το τεστ πάει καλά, το επόμενο στάδιο θα είναι η δοκιμή σε καλλιέργειες ανθρώπινων κυττάρων, με την ελπίδα ότι θα ανακαλυφθεί ένα νέο όπλο κατά του καρκίνου.
Οι άνθρωποι παράγουν επίσης στον οργανισμό τους υαλουρονάνη, αλλά σε πολύ μικρότερες ποσότητες και οι φυσικές ιδιότητές της είναι διαφορετικές. Η ουσία αυτή ήδη χρησιμοποιείται στη δερματολογία ως αντιρυτιδικό και για την ανακούφιση ασθενών με αρθρίτιδα, χωρίς έως τώρα να έχουν αναφερθεί κάποιες σημαντικές παρενέργειες.
Το μεγάλο ερώτημα πλέον είναι κατά πόσο η υαλουρονάνη θα μπορούσε να αξιοποιηθεί κλινικά κατά του καρκίνου. «Είμαστε πολύ αισιόδοξοι ότι ο αντικαρκινικός μηχανισμός που ανακαλύψαμε στον γυμνό τυφλοπόντικα, μπορεί να αξιοποιηθεί και στους ανθρώπους» δήλωσε η καθηγήτρια Βέρα Γκορμπούνοβα. Σε κάθε περίπτωση πάντως, σύμφωνα με τους ειδικούς, η τυχόν αξιοποίηση της ουσίας με την ανάπτυξη των κατάλληλων φαρμάκων θα πάρει αρκετά χρόνια.
