Η αφυδάτωση συμβαίνει όταν το σώμα χάνει περισσότερο νερό από ό, τι προσλαμβάνει. Συχνά, συνοδεύεται από διαταραχές σε ανόργανα άλατα του σώματος – κυρίως από διαταραχές στις συγκεντρώσεις νατρίου και καλίου.

Η καλή ενυδάτωση είναι σημαντική για τη σωματική και ψυχική υγεία. Ο εγκέφαλος αντιπροσωπεύει μόνο το 2% του βάρους του σώματος, αλλά τροφοδοτείται το 20% της κυκλοφορίας του αίματος. Όταν αφυδατώνεται, ο όγκος του αίματος στο σώμα πέφτει και υπάρχει ο κίνδυνος η ποσότητα του αίματος – και ως εκ τούτου, η ποσότητα του οξυγόνου και των θρεπτικών ουσιών ζωτικής σημασίας – που παρέχονται στον εγκέφαλο επίσης να μειωθεί.

Η αφυδάτωση μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους, κούραση και απώλεια συγκέντρωσης, που επηρεάζουν την πνευματική εγρήγορση. H οδήγηση σε ένα ζεστό αυτοκίνητο μπορεί να οδηγήσει σε εφίδρωση, με μεγάλες απώλειες νερού και μεταλλικά άλατα ή ηλεκτρολυτών. Ακόμη και σε ένα κλιματιζόμενο αυτοκίνητο, οι απώλειες νερού μπορεί να είναι υψηλές. Η ενυδάτωση κατά την οδήγηση είναι απαραίτητη. Συχνή κατανάλωση μη αλκοολούχων ποτών κατά τη διάρκεια ενός μεγάλου ταξιδιού, μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της κούρασης στο δρόμο.

Η απόδοση, τόσο η σωματική, όσο και η ψυχική, μπορεί να επηρεάζεται δυσμενώς από τη θερμότητα και από την αφυδάτωση. Η απώλεια ακόμη και 1-2% του σωματικού βάρους -περίπου 500 ml έως 2 λίτρα- μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να βρίσκονται σε ένταση, να είναι λιγότερο σε θέση να συγκεντρωθούν και να νιώθουν πιο κουρασμένοι. Μπορεί, επίσης, να αυξήσουν το επίπεδο των συμπτωμάτων κεφαλαλγίας. Η διατήρηση της καλής ενυδάτωσης του οργανισμού μειώνει τα συμπτώματα σοβαρών πονοκεφάλων, την κόπωση και την απώλεια συγκέντρωσης. Αυτό είναι σημαντικό, όταν κάποιος επιθυμεί να επικεντρωθεί στη μελέτη και τη μάθηση.

Υπήρξε μια σημαντική μελέτη σχετικά με το αν η αφυδάτωση -ακόμη και η μετρίως σοβαρή αφυδάτωση- έχει επίδραση στις πτυχές της γνωστικής λειτουργίας.

Μια νέα μελέτη αξιολόγησε τις επιπτώσεις της ήπιας αφυδάτωσης στη γνωστική απόδοση και τη διάθεση των νέων ανδρών. Είκοσι έξι νεαροί άνδρες συμμετείχαν σε τρεις τυχαιοποιημένες, απλές-τυφλές, επαναλαμβανόμενες-με μέτρα δοκιμές: η πρώτη προκαλείται από άσκηση αφυδάτωσης συν ένα διουρητικό (DD. 40 mg φουροσεμίδη), η δεύτερη προκαλείται από άσκηση αφυδάτωσης συν ένα εικονικό φάρμακο που δεν περιέχει διουρητικό (DN), η τρίτη προκαλείται με άσκηση, διατηρώντας την υδάτωση, συν ένα εικονικό φάρμακο (EU συνθήκη ελέγχου). Κάθε μελέτη περιελάμβανε τρεις φορές 40λεπτο περπάτημα σε διάδρομο σε 5 * 6 km /ώρα, σε ένα ζεστό (28°C) περιβάλλον. Οι μετρήσεις περιλάμβαναν ένα ολοκληρωμένο ηλεκτρονικό γνωστικό τεστ φόρτωσης , ένα προφίλ συναισθημάτων με ερωτηματολόγιο και ένα υποκειμενικό ερωτηματολόγιο με συμπτωματολογία (πονοκέφαλος, δυσκολία συγκέντρωσης και εργασία) που χορηγήθηκαν κατά τη διάρκεια κάθε δοκιμής. Αξιόπιστες δοκιμές συνέκριναν τις δοκιμές του DD και του DN, που οδήγησαν σε μέση απώλεια μάζας σώματος κατά 1,6% με την δοκιμή ΕU του κάθε εθελοντή, όπου διατηρήθηκε η μάζα σώματος.

Η αφυδάτωση είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση σε συγκεκριμένες πτυχές της νοητικής απόδοσης: τα λάθη αυξήθηκαν στην επαγρύπνηση της οπτικής εργασίας, και επιβραδύνθηκαν σε λανθάνουσα αντίδραση μνήμης της οπτικής εργασίας. Η κόπωση και η ένταση (το άγχος) αυξήθηκαν λόγω της αφυδάτωσης σε ηρεμία και σε κόπωση κατά τη διάρκεια της άσκησης. Η οσμωτικότητα του πλάσματος αυξήθηκε λόγω της αφυδάτωσης, αλλά σε ηρεμία πυρήνα (γαστρεντερικές) η θερμοκρασία δεν είχε μεταβληθεί.

Εν κατακλείδι, η ήπια αφυδάτωση χωρίς υπερθερμία σε άνδρες προκάλεσε δυσμενείς μεταβολές στην εγρήγορση και στην εργασία της μνήμης, αύξηση της έντασης/άγχους και της κούρασης. Αν και οι επιδράσεις στη γνωστική απόδοση και οι διαθέσεις είναι γενικά μικρές, μπορεί κάλλιστα να είναι επαρκής για να έχουν σημαντικές λειτουργικές συνέπειες σε περιόδους στρες.

Επομένως, για την επίτευξη των παραπάνω, θα πρέπει να καταναλώνονται ημερησίως τουλάχιστον 2,0 L υγρών. Τα υγρά περιλαμβάνουν εκτός από το πόσιμο νερό και χυμούς, ανθρακούχα ή καφεϊνούχα ροφήματα. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχναμε ότι νερό προσλαμβάνουμε και από την υγρασία των τροφίμων, που αντιστοιχεί περίπου στο 30-20% του συνολικού νερού που καταναλώνεται καθημερινά.

Πηγή: mednutrition.gr