Τα σημάδια του γήρατος

Η συνήθης εικόνα της γήρανσης φαίνεται να είναι αυτή ενός ρυτιδιασμένου, κακόκεφου γέρου ανθρώπου που ξεχνάει εύκολα. Αλλά η επιστήμη σκιαγραφεί μια άλλη, πολύ διαφορετική εικόνα των ηλικιωμένων: τείνουν να είναι πιο ευτυχείς και σε πολλές περιπτώσεις παραμένουν αρκετά οξυδερκείς. Ας δούμε λοιπόν επτά σημεία τα οποία αλλάζουν καθώς γερνάμε.

Απόκτηση μιας θετικής νοοτροπίας

Η στερεότυπη εικόνα των γκρινιάρηδων ηλικιωμένων ανθρώπων ίσως να μην ευσταθεί επιστημονικά. Η γήρανση μπορεί να συνοδεύεται από ευτυχία για πολλούς ανθρώπους, αν και το εάν αυτό το συμπέρασμα ευσταθεί και οι λόγοι για τη διάθεση αυτή είναι αντικείμενο συζήτησης.

Για παράδειγμα, μια έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2008 από την Yang Yang, κοινωνιολόγο στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο, υποδεικνύει ότι η αύξηση στη διάρκεια ζωής που παρατηρείται από τη δεκαετία του 1970 και μετά συνδέεται με μια αύξηση στα χρόνια που οι άνθρωποι βιώνουν την ευτυχία. Την ίδια στιγμή ωστόσο, η υγεία και τα εισοδήματα, που είναι σημαντικοί παράγοντες σε ότι αφορά στην ευτυχία, μειώνονται καθώς η ηλικία προχωράει. Κάποιοι ερευνητές τόνισαν πως όταν λάβει κανείς υπόψη αυτούς τους δύο παράγοντες, οι γέροντες είναι λιγότερο ευτυχισμένοι από τους νέους.

Ακόμα και έτσι, το εάν νιώθει κανείς καλά σε μεγάλη ηλικία είναι κάτι που έχει να κάνει με τη νοοτροπία του καθενός. Έρευνες έχουν δείξει ανθρώπους μεγάλης ηλικίας να θυμούνται το παρελθόν μέσα από χρωματισμένους με ρόδινα χρώματα φακούς και να είναι πιο αισιόδοξοι απ’ ότι νεαρότερα άτομα. Ακόμα και οι άρρωστοι και οι ανάπηροι είναι συχνά το ίδιο ευτυχισμένοι με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

Απόλαυση ενός καλού αστείου

Η επιστήμη έχει δείξει ότι το γέλιο μας κάνει καλό. Αυτό είναι ένα καλό νέο για τους γηραιότερους που συνεχίζουν να εκτιμούν το χιούμορ, δεδομένου ότι το καταλαβαίνουν, σύμφωνα με μια Καναδική έρευνα που δημοσιεύτηκε σε τεύχος του 2003 στο περιοδικό της Διεθνούς Νευροψυχολογικής Εταιρίας (Journal of the International Neuropsychological Society).

«Τα καλά νέα είναι ότι η γήρανση δεν προσβάλλει τις συναισθηματικές αποκρίσεις στο χιούμορ, εξακολουθούμε να απολαμβάνουμε το γέλιο όταν καταλαβαίνουμε το αστείο,» δήλωσε η Prathiba Shammi, ψυχολόγος στο Κέντρο Baycrest της Γηριατρικής Φροντίδας. «Η διατήρηση αυτής της συναισθηματικής ανταπόκρισης είναι σημαντική λόγω του ότι είναι αναπόσπαστο τμήμα της κοινωνικής αλληλεπίδρασης και για καιρό έχει προταθεί ότι ίσως το χιούμορ να εμπλουτίζει την ποιότητα της ζωής, να βοηθάει στην αντιμετώπιση του άγχους και να μας βοηθάει να αντιμετωπίσουμε τις εντάσεις της γήρανσης».

Η αρνητική πλευρά που φανερώθηκε από την έρευνα αυτή είναι ότι οι γέροι ενήλικες είχαν περισσότερη δυσκολία από τους νεαρούς στο να κατανοήσουν το χιούμορ. Μπορούσαν πιο δύσκολα να επιλέξουν την κατάλληλη ανατρεπτική φράση σε ένα αστείο ή να επιλέξουν το σωστό αστείο σκίτσο από μια σειρά σκίτσων. Μια άλλη ερευνητική ομάδα κατέληξε στα ίδια αποτελέσματα το 2007, δηλαδή στο ότι οι γηραιότεροι ενήλικοι δυσκολεύονται περισσότερο να κατανοήσουν ένα αστείο απ’ ότι τα νεαρότερα άτομα.

Καθετί αρχίζει να κάμπτεται

Το δέρμα μπορεί να είναι μια σκληρή ένδειξη ότι κάποιος έχει περάσει το κατώφλι του μισού αιώνα. Με τη γήρανση, η εξωτερική στοιβάδα του δέρματος, η επιδερμίδα, αδυνατίζει. Την ίδια στιγμή, το δέρμα γίνεται λιγότερο ελαστικό και ελαττώνεται η περιεκτικότητά του σε λίπος. Το αποτέλεσμα είναι ένα βαθουλωμένο πρόσωπο με σημάδια από γραμμές και ρωγμές. Αν και οι ενέσεις και τα γεμίσματα των κενών μπορούν να βοηθήσουν στο να φανεί νεότερο ένα πρόσωπο, οι ερευνητές διαπιστώνουν ότι τέτοιες αισθητικές επεμβάσεις ίσως δεν είναι επαρκείς.

Αυτό συμβαίνει επειδή τα οστά των σιαγόνων και των οφθαλμικών κογχών επίσης βαθουλώνουν με το πέρασμα του χρόνου, σύμφωνα με έρευνα του Δρ. Robert Shaw Jr. του Πανεπιστημίου του Rochester. Η απώλεια οστικής μάζας έχει ως αποτέλεσμα την πτώση του επάνω βλεφάρου, τα χαμηλωμένα μάγουλα και το πεσμένο σαγόνι. Οι ερευνητές προτείνουν την εμφύτευση οστίτη ιστού ως κάποια λύση, αν και εμπεριέχει πολλούς κινδύνους όπως μόλυνση και μούδιασμα.

Tα βλαστοκύτταρα γερνάνε επίσης

Κάτω από το βαθουλωμένο δέρμα τα κύτταρα του σώματος βρίσκονται επίσης σε δυσχερή κατάσταση. Τα βλαστοκύτταρα, που θεωρείτο ότι αντιμάχονται τη γήρανση αναπληρώνοντας τα γερασμένα ή κατεστραμμένα κύτταρα, επίσης υποχωρούν καθώς το γήρας επέρχεται. Μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό PLoS Biology το 2007 εισηγείται ότι η ικανότητα αναγέννησης των βλαστοκυττάρων αδυνατίζει καθώς κάποιος γερνά.

Στην έρευνα, οι ερευνητές μελέτησαν απομονωμένα βλαστοκύτταρα που δημιουργούν μυελό των οστών τα οποία πήραν από νεαρά και γέρικα ποντίκια. Τα κύτταρα μεταμοσχεύτηκαν σε ποντίκια που τα κύτταρα του μυελού των οστών τους είχαν καταστραφεί. Αρχικά, τόσο τα νεαρά όσο και τα γηραιότερα βλαστοκύτταρα παρήγαγαν νέα κύτταρα με τον ίδιο ρυθμό περίπου.

Αλλά αργότερα, η ικανότητα κυτταρικής αναγέννησης των γέρικων βλαστοκυττάρων έπεσε σε σημαντικό βαθμό σε σχέση με την ικανότητα κυτταρικής αναγέννησης που παρουσίαζαν τα νεαρά κύτταρα. Οι ερευνητές υποψιάζονται ότι στο συγκεκριμένο θέμα εμπλέκεται η γενετική, καθώς τα γονίδια που είναι υπεύθυνα για το άγχος και τις φλεγμονές γίνονται πιο ενεργά στα βλαστοκύτταρα αυτά καθώς περνούν τα χρόνια.

Ανάγκη για λιγότερο ύπνο

Σε μια έρευνα που συμμετείχαν 110 υγιείς ενήλικοι και στους οποίους επιτρεπόταν να κοιμούνται οκτώ ώρες, η γηραιότερη ομάδα, με ηλικίες από 66 έως 83 ετών, κοιμούνταν κατά μέσο όρο περίπου 20 λεπτά λιγότερο από ότι κοιμούνταν όσοι ήταν στην ηλικία μεταξύ 40 και 55, οι οποίοι με τη σειρά τους κοιμούνταν περίπου 23 λεπτά λιγότερα από τη νεαρότερη ομάδα με ηλικίες από 20 έως 30. Η απλούστερη εξήγηση για τον λιγότερο ύπνο είναι ότι οι γηραιότεροι ενήλικες χρειάζονται λιγότερο ύπνο.

Σύμφωνα με μια άλλη εξήγηση που έχει υποστηριχτεί και με αντίστοιχη έρευνα, οι γηραιότεροι δεν μπορούν να κοιμηθούν όσο χρειάζονται, γιατί τους παίρνει περισσότερο χρόνο να χαλαρώσουν, βρίσκονται λιγότερη ώρα σε βαθύ ύπνο και δύσκολα μπορούν να κρατηθούν κοιμισμένοι. Στην πραγματικότητα, σύμφωνα με το WebMD, περισσότεροι από τους μισούς άντρες και γυναίκες που είναι πάνω από 65 ετών δηλώνουν ότι πάσχουν από ένα τουλάχιστον πρόβλημα ύπνου, με αρκετούς από αυτούς να βιώνουν αϋπνίες.

Μεγαλύτερη έλλειψη προσοχής

Εάν κάποιος αντιμετωπίζει πρόβλημα να διαχειριστεί πολλές και άσχετες μεταξύ τους πληροφορίες, από τον θόρυβο στο υπόβαθρο μέχρι τις λάμψεις από διαφημιστικές ταμπέλες, καθώς προχωράει η ηλικία το πρόβλημά του θα γίνεται χειρότερο. Καθώς ένα άτομο γερνάει, μειώνεται η ικανότητά του να αγνοεί τους περισπασμούς, σύμφωνα με την Karen Campbell, διδακτορική φοιτήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιου του Τορόντο. Αλλά η Campbell και οι συνεργάτες της βρήκαν ένα φωτεινό σημείο που μπορεί να βοηθήσει στη συγκέντρωση. Οι γηραιότεροι έχουν την εξαιρετική ικανότητα τα υπερσυνδέουν τις άσχετες πληροφορίες, να τις συνδέουν δηλαδή με άλλες πληροφορίες που εμφανίζονται την ίδια ώρα. Αυτή η ικανότητα μπορεί τελικά να ενισχύσει τη μνήμη.

Στροφή προς πιο ελεύθερες απόψεις

Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν πως καθώς επέρχονται τα γηρατειά, σκληραίνουν οι πεποιθήσεις. Αυτό δεν ισχύει, όπως έχει δείξει μια αποτίμηση σε 46.000 Αμερικάνους στις χρονιές μεταξύ του 1972 και 2004. Αν και η έρευνα δεν παρακολουθούσε τα άτομα καθώς αυτά γερνούσανε, τα αποτελέσματα αντιπροσωπεύουν στιγμιότυπα των μεταβαλλόμενων στάσεων των ατόμων σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες. Με το πέρασμα του χρόνου, οι στάσεις των ενήλικων γίνονταν πιο φιλελεύθερες όσον αφορά στην πολιτική, στην οικονομία, στις εθνικές πεποιθήσεις, στα δύο φύλα, στη θρησκεία και σε σεξουαλικά θέματα. Αν και τα αποτελέσματα δεν υποδηλώνουν ότι η γιαγιά σας είναι έτοιμη να ασπαστεί μια ομάδα από χίπις, κατά μέσο όρο οι γηραιότεροι ενήλικες είναι πιο φιλικοί προς αυτήν την κατεύθυνση.

Πηγή: ygeianews.gr